Theo Hendriks: thendriks@bexcommunicatie.nl

Annelies Vlap: avlap@bexcommunicatie.nl

Tel: + 31 (0)40-2945252

Veranderverhalenals fundament voor werkelijke verandering

Bex*to School: veranderverhalen 227 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 3

Corporate Storytelling

Bex*to School: veranderverhalen 4

Corporate Story

Verhaal met een ‘bewijsbare sleutelbelofte’dat wederzijds begrip bewerkstelligt

tussen een organisatie en haar in- en externe stakeholders.

Van Riel

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 5

Functies

1. Uitkomst van zelfonderzoek: wie zijn we?

2. Overdragen van waarden, missie en positionering

3. Overdragen van toekomstvisie

4. Onderstrepen van binding, versterken van trots

5. Kompas, basis voor in- en extern handelen

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 6

Pakkend

Een goede corporate story is een echt verhaal van vlees en bloedover de ziel van de organisatie.

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 7

Effectief

Informatie overdragen:

• Vast

• Objectief

• Direct

• Abstract

• Analytisch

Verhalen vertellen:

• Vaag

• Subjectief

• Indirect

• Levend

• Verbeeldend

Denning

Kritisch beschouwer Betrokken deelnemer

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 8

Waar

Verhalen vertellen altijd een waarheid.Feiten misleiden.

27 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 9

Verhaal

Bex*to School: veranderverhalen 10

1: verhaal

“ Een geheel, een eenheid dat een handelingsverloop uitbeeldt

“ Met een begin, een midden en een eind

“ Samenhang volgens waarschijnlijkheid en noodzakelijkheid

“ Omslag in het lot van de held

“ Overstijgt nergens de grens van overzien en onthouden

Naar: Aristoteles

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 11

Narratieve analyse

Held

Gangmaker

Hulp Tegenslag

Streven

Begunstigde

Schutte & Hendriks

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 12

Roodkapje

Roodkapje

Moeder

Jager Wolf

Eten brengen

Oma

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 13

Basisvragen narratieve analyse

1. Wie is de held? Wat zijn zijn/haar eigenschappen

2. Waardoor wordt hij op weg gestuurd?

3. Wat is zijn streven?

4. Wie profiteert van het streven van de held?

5. Welke tegenslag ondervindt de held op zijn pad?

6. Welke hulp krijgt de held?

7. Wat bepaalt de ommekeer in het verhaal?

27 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 14

Conflict

Bex*to School: veranderverhalen 15

2: conflict

“ Conflict is een verstoring van het gevoel van harmonie

“ Verstoring leidt tot actie om de harmonie te herstellen

inspelen op de behoefte om orde te brengen in chaos

“ Het verhaal komt tot leven gedurende het moment van

verstoring tot de oplossing van het conflict

“ Conflict is de drijvende kracht van een goed verhaal:

zonder conflict geen verhaal

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 16

Conflictthermometer

Alles gaat zoals gepland

Een klein maar te overwinnen obstakel

Confrontatie met een onoplosbaar lijkend dilemma

Een enorme berg van onoverwinnelijke uitdagingen

Het einde van de wereld is nabij

Fog

27 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 17

Spanning

Bex*to School: veranderverhalen 18

3: spanning

“ Spelen het met verschil in kennis/ervaring tussen verteller,

hoofdpersoon en lezer/toehoorder

“ Mensen worden graag in spanning gehouden, mits die goed

wordt opgebouwd en uiteindelijk wordt ingelost.

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 19

Spanningsopbouw

Spanning

Tijd

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 20

Step-outline

“ Begin; het neerzetten van de situatie

“ Introductie van verandering die leidt tot ommekeer

“ Escalatie; de held kan niet meer terug

“ Climax: confrontatie van held met conflict

“ Einde: afloop van het verhaal

27 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 21

Eigen draai

Bex*to School: veranderverhalen 22

4: eigen draai

Het geheim van het tot leven wekken van de corporate story is om binnen

de kaders van het verhaal nieuwe verhalen te laten ontstaan.

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 23

Eigen draai

“ Uit de corporate story maakt ieder voor zich een eigen selectie

en ‘herschept’ zo het bestaande tot een eigen verhaal

“ Deze nieuwe verhalen zijn korte, concrete en eenduidige

versies van (een deel) van de visie

“ Ze zijn narratiever, ze worden vaker doorverteld

“ Met deze ‘eigen verhalen’ wordt de visie ‘ieders verhaal’

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 24

Tips voor ‘kleine verhalen’

“ Verhalen over personen (leiders) en te overwinnen problemen

(falen) hebben altijd de voorkeur

“ Beperkt je tot één boodschap

“ Hou het klein

“ Hou het dichtbij

“ Probeer het uit

27 april 2010

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 25

Dos & don’ts

Bex*to School: veranderverhalen 26

Do

Geef de held een duidelijk streven mee

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 27

Do

Zorg voor een conflict dat ertoe doet

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 28

Do

Zorg voor een spannende verhaalopbouw

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 29

Don’t

Vermijd abstracte organisatietaal

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 30

Don’t

Vermijd ‘uitleggen’

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 31

Don’t

Verdoezelen van fouten of falen

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 32

Don’t

Maak er geen sprookje van…

27 april 2010

Bex*to School: veranderverhalen 33

Don’t

…maar vertel ook nooit precies zoals het is

27 april 2010

27 april 2010 3434Bex*to School: veranderverhalen

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 35

Veranderverhalen

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010

Werkelijkheid

Wij construeren de wereld om ons heen aan de hand van de

gesprekken die we voeren.

3636

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010

Verandering

Aan cruciale wendingen in ons leven gaan doorgaans behoorlijk triviale keuzes

en een hoop toevalligheden vooraf

(het belang van de samenloop van omstandigheden)

3737

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010 38

Verandermodel

Verandering

Ambitie

Interactie Omstandigheden

3838

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010

Weerstand

39

Veel negatieve beeldvorming is het resultaat van gesprekken binnen wij-groepen

met angst voor het onbekende.

39

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010

Weerstand tegen verandering

• Aanvallen, vechten

• Ontkennen, negeren, afschuiven

• Steun zoeken

4040

Weerstand in interactie(de antiverhalen)

• Zelfgenoegzaam

(dat hebben wij niet nodig? Het gaat toch goed zo?)

• Gelaten

(falen door interne omstandigheden: dat kunnen wij / kan ik niet)

• Cynisch

(falen door externe omstandigheden: ze werken niet mee, eerder leverde dit ook niks op)

N.B. Let op de onverschilligen (‚ze doen maar, ik wacht wel af‛)

27 april 2010 41Bex*to School: veranderverhalen

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010 42

Weerstand

Verandering

Cynisch

Gelaten Zelfgenoegzaam

42

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 43

Werkelijkheidsreductie

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 44

Oefening

• Kies een A en een B

• A zegt ‚we gaan naar het strand‛

• Het antwoord van B begint met ‚ja-maar…‛

• Hou dit 1 minuut vol

• Draai de rollen A en B om en doe de oefening opnieuw

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 45

Oefening

• Kies opnieuw een A en een B

• A zegt ‚we gaan naar het strand‛

• Het antwoord van B begint met ‚ja-en…‛

• Hou dit 1 minuut vol

• Draai de rollen A en B om en doe de oefening opnieuw

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 46

Storytelling als veranderinstrument

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 47

Onderkennen

Succesvol veranderen begint met het onderkennen van alle mogelijke onzekerheden…

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010 48

Luisteren

… met het luisteren naar alle conversaties van weerstand…

48

Bex*to School: veranderverhalen27 april 2010 49

Verkennen

… en het gezamenlijk verkennen van nieuwe mogelijkheden.

49

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 50

Aanpak

1. Ontwikkel een verhaal, een corporate story

waarin de verandering context krijgt

2. Luister naar alle weerstandsverhalen

3. Zet er nieuwe verhalen naast

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 51

Weerstand

Verandering

Cynisch

Gelaten Zelfgenoegzaam

51

Succes

OntwikkelenOverwinnen

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 52

Mogelijkheid

Verandering

27 april 2010 Bex*to School: veranderverhalen 53

Conversaties van mogelijkheid

1. Zelfgenoegzaam ► Ontwikkelen

‚verandering loont‛

2. Cynisch ► Succes

‚de wereld is zo slecht nog niet‛

3. Gelaten ► Overwinnen

‚we kunnen het wél‛

2 juli 2008 Do & don'ts van corporate storytelling - © 2008, Theo Hendriks 54

2 juli 2008 Do & don'ts van corporate storytelling - © 2008, Theo Hendriks 55

Theo Hendriks: thendriks@bexcommunicatie.nl

Annelies Vlap: avlap@bexcommunicatie.nl

Tel: + 31 (0)40-2945252