twitter.com/janrotmans

Verandering van Tijdperk: wat betekent dat voor het onderwijs?

Lunteren, 05 Oktober 2017

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

We leven NIET in tijdperk van verandering

maar in een verandering van tijdperken

19e EEUW

- Industriële revolutie

- Angst voor machines

- Langdurige onrust

- Sociale ongelijkheid

- Marx

21ste EEUW

- Digitale revolutie

- Angst voor robots

- Steeds meer onrust

- Sociale ongelijkheid

- Piketty

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

1 MAATSCHAPPELIJKE KANTELING

twitter.com/janrotmans

INHOUD

DE KANTELING VAN DE SAMENLEVING

Voorontwikkelingfase Doorontwikkelingfase

WE ZITTEN HIER

Verticaal

Centraal

Top-down

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Tijd

Op

bo

uw

van

sam

enle

vin

g 3

.0

KANTELPERIODE

OUDE ORDENING

- Top-down

- Centraal

- Collectief

- Gelijkheid

- Hokjes

NIEUWE ORDENING

- Bottom-up

- Decentraal

- Gepersonaliseerd

- Ieder het zijne

- Vloeibaar

OUDE SAMENLEVING

- Branche-Organisaties

- Vakbonden

- Politieke Partijen

- Woningcorporaties

- Traditionele media (tv, radio)

NIEUWE SAMENLEVING

- Netwerken, Gemeenschappen

- Coöperaties

- Bewegingen

- Wooncoöperaties

- Social media (internet)

twitter.com/janrotmans

INHOUD

HET ROER GAAT OM

Arbeidsmarkt

Pensioenstelsel

Zorg

Onderwijs

Belasting Stelsel

Persoonlijk, geen onderscheid tussen vast en flex

Geen zekerheid voor ouderen, vrijheid voor jongeren

Menselijker, eenvoudiger, goedkoper

Gepersonaliseerd onderwijs op maat

Eenvoudiger, rechtvaardiger, dienstbaar

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Wie elke leerling gelijk behandelt,

creëert toenemende ongelijkheid

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Diversiteit wordt uitgangspunt van samenleving

uitzondering wordt norm i.p.v. gemiddelde

CHAOS

ANGST

twitter.com/janrotmans

INHOUD

brexit

populisme Trump terrorisme

robotisering bestaanszekerheid

vluchtelingen

MAATSCHAPPELIJKE DISRUPTIE

VERZET

twitter.com/janrotmans

INHOUD

BEZORGDE HUISARTSEN SPIJKEREN MANIFEST OP HET MINISTERIE

Manifest van de Bezorgde Huisarts.

HET ROER MOET OM!

Gesteund door 7.900 van 11.345

huisartsen in Nederland.

Scherp op Verpleegzorg

Staking in Voortgezet Onderwijs

weg met het rendementsdenken in het onderwijs!

Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam

SYSTEEMWERELD

- Doelmatigheid

- Efficiency

- Controle, beheersing

- Regelzucht

- Kosten/baten

MENSWERELD

- Aandacht/tijd

- Vertrouwen

- Ruimte

- Keuzevrijheid

- Kwaliteit

ACTIE

Burger Initiatieven

BROODFONDSEN

LOKALE ENERGIEMAATSCHAPPIJEN

LOKALE ZORG COÖPERATIES

twitter.com/janrotmans

INHOUD

EXPLOSIEVE GROEI VAN COÖPERATIES

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180 Banken

In & verkoop food

In & verkoop nonfood

Industrie, energie & transport

Kunst & Cultuur

Land & Tuinbouw

Onderwijs

Overige

Prof. dienstv.

Scheepvaart

Verzekeraars

Wonen, Recreatie & Vastgoed

Zorg

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Disruptieve burger komt onstuitbaar

dichterbij en richt zijn eigen omgeving zelf

SYSTEEMWERELD

- Doelmatigheid

- Efficiency

- Controle, beheersing

- Regelzucht

- Kosten/baten

- Zelfredzaam

MENSWERELD

- Aandacht/tijd

- Vertrouwen

- Ruimte

- Keuzevrijheid

- Kwaliteit

- Samenredzaam

oude paradigma nieuwe paradigma

exploitatie co-operatie geld gedreven waarde gedreven zorgen voor zorgen dat bezit gebruik exclusieve samenleving inclusieve samenleving

PARADIGMA WISSELING

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Transitie is zoektocht naar andere waarden:

samenredzaam, vertrouwen, ontwikkeling

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

2 ECONOMISCHE KANTELING

ECONOMIE 3.0

DEEL ECONOMIE

DIGITALE ECONOMIE

MAKER-

ECONOMIE

ROBOT ECONOMIE

BIO- EN GROENE

ECONOMIE

CIRCULAIRE

ECONOMIE

OUDE ECONOMIE

- Economisch ondernemen

- Waarden onttrekken

- Financiële impact

- Fossiel

- Lineair

- Bezit

NIEUWE ECONOMIE

- Betekenisvol ondernemen

- Waarden creëren

- Maatschappelijke impact

- Schoon

- Circulair

- Gebruik

twitter.com/janrotmans

INHOUD

MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMERS

- 25.000 banen gecreëerd laatste 5 jaar

- 3.5 miljard omzet in 2015

- opschaling is nodig en belangrijk

McKinsey, Oktober 2016

OUDE ECONOMIE

- Banken

- Energiebedrijven

- Taxibedrijven

- Hotelketens

- Boekenwinkels

- Platenmaatschappij

NIEUWE ECONOMIE

- Fintechs

- Google, Tesla, van de bron

- UBER

- Airbnb

- Bol.com

- Spotify

twitter.com/janrotmans

INHOUD

UBER DIGITAAL PLATFORM

UBER verbindt

chauffeurs aan passagiers

BINNEN 3 JAAR…

=

er een UBER voor de zorg

WINKELEN IN 2020

1. De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van vis

1. Wanneer je voor het

visschap staat, voel je je mobiel trillen

1

2

3. Een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijn

4. De aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestie voor een recept en passende witte wijn.

3

4

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

BOUWKEET ROTTERDAM

FABLAB AMSTERDAM

ONTDEKFABRIEK EINDHOVEN

twitter.com/janrotmans

INHOUD

NIEUWE MAAKINDUSTRIE

Digitale revolutie in de maakindustrie

Fundamentele verandering van: HOE WIJ DINGEN MAKEN EN VOORAL WIE HET MAAKT

Iedereen wordt producent

CONSUMENT 3.0

AUTONOOM

PRO-ACTIEF

PROSUMENT

FABRICENT

ENERGIE-LEVERANCIER

BOUWER

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Disruptieve technologie helpt disruptieve mensen

om zich slimmer en beter te organiseren

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Grote Economische Transitie leidt vaak

tot een Tweedeling in de Samenleving

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

3 WAT BETEKENT DAT VOOR HET ONDERWIJS?

Samenleving & Economie veranderen sneller dan onderwijs

Onderwijs leidt op voor beroepen die over 10 jaar niet meer bestaan

Onderwijs moet meebewegen met veranderende samenleving

PERSISTENT PROBLEEM IN ONDERWIJS

continue vernieuwing van lesmethodieken bureaucratisering en schaalvergroting controle en beheersing uniformisering en standaardisering efficiency-instellingen die concurreren

VERBROKEN VERBINDING

kennisoverdracht tussen leraar en leerling

passie, aandacht, bezieling

is verworden tot

overdracht tussen onderwijsproducent & consument

doelmatigheid, efficiency, onderwijsmethodiek

VOORTGEZET ONDERWIJS

studenten niet echt gemotiveerd

docenten niet echt stimulerend

studenten onvoldoende uitgedaagd

docenten onvoldoende gestimuleerd

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

4 TRANSITIE VAN ONDERWIJS

TRANSITIE VAN ONDERWIJS

fundamentele verandering van structuur, cultuur en werkwijzen op systeemniveau

structuur: hiërarchisch, bureaucratisch, verkokerd machtig en wijdvertakt onderwijsregime

cultuur: naar binnen gericht, gesloten geen echte lerende cultuur, angst & wantrouwen

werkwijzen: efficiëntie, effectiviteit, traditioneel, mono-disciplinair

fundamentele omslag in denken, organiseren, handelen

REGIME IN ONDERWIJSLAND onderwijsraad ministerie OCW onderwijsinspectie branche-organisaties onderwijsbonden managerskaste onderwijsorganisaties besturenorganisaties bovenbestuurlijke samenwerking

lerarenopleidingen

TRANSITIE VAN ONDERWIJS

van naar

standaard gepersonaliseerd

bureaucratisch leraar & leerling centraal

rendement kwaliteit & ruimte

ongelijkheid gelijke kansen

UITGANGSPUNTEN VAN ONDERWIJS 3.0 gepersonaliseerd leraar en leerling centraal balans tussen kennis- & competenties ruimte voor professional stimulerend en motiverend

met zo weinig mogelijk overhead

HET NIEUWE NORMAAL

niet disciplineren maar stimuleren

voorbereiden op continue verandering

experimenteren en mogen falen

wendbaarheid en veerkracht

ONDERWIJS 3.0

KIND CENTRAAL wie ben ik? hoe kan ik mij optimaal ontplooien? wat is mijn rol in de samenleving? welke verantwoordelijkheden heb ik?

ONDERWIJS 3.0

DOCENT CENTRAAL kan zich optimaal ontplooien tijd en ruimte voor vernieuwing gids en baken voor leerlingen vakman en coach

OPLEIDINGEN 3.0

meer thematisch dan vakken

multi- en interdisciplinair

al-lerende-doen en al-doende-leren school als innovatie-campus voor leerling 3.0

passie kunnen overdragen

alle informatiekanalen kunnen bundelen

uitstekende contacten met buitenwereld

activerend, coachend en dienend

DOCENTEN 3.0

samen kunnen denken & werken kennis juist kunnen interpreteren kritisch denken en analyseren ingesteld zijn op veranderingen kinderen weerbaar maken

LEERLINGEN 3.0

DIVERSITEIT AAN SCHOLEN

klassieke scholen

volledig digitale scholen

integrale school: multifunctioneel

[sport, activiteiten, cultuur, werk, restaurant]

geen scholen

AGORA CONCEPT

individuele leerroutes

vijf werelden als basis

wetenschap, kunst, samenleving, sociaal-ethisch, spiritueel

docent als gids coach, baken, structuur, vakman

leerling actief en gemotiveerd

eigenaar van het leerproces

elke school krijgt vertrouwen en ruimte

om uit te vinden wat werkt

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

5 WAT BETEKENT DAT VOOR PASSEND ONDERWIJS?

passend onderwijs past niet meer

vanuit positieve benadering

positieve gezondheid het beste halen uit ieder kind

waarden gedreven

INCLUSIEF ONDERWIJS

TRANSITIE VAN PASSEND ONDERWIJS

van naar

probleem kans

zelfredzaam samenredzaam

school omgeving

docent team

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

6 HOE DAN?

niet reactief te werk gaan maar

pro-actief inspelen op veranderingen

geen excuses meer:

inspectie, ouders, bestuurders

zoek de positieve energie op,

desnoods buiten de school

VERNIEUWINGSNETWERKEN IN ONDERWIJS

United4Education

Leraren met Lef

OperationEducation

Wij maken het onderwijs

TRANSITIE TRAJECT

1. Tijd & Ruimte 2. Verander Strategie 3. Experimenteren 4. Persoonlijke Transitie

niet vanuit een breed draagvlak

maar vanuit een smal, diep draagvlak

SCHADUW TRAJECT

primaire onderwijslijn gecontinueerd

vanuit visie doel formuleren

schaduwlijn met nieuwe experimenten

succesvolle experimenten overhevelen naar primaire lijn

begin met klein team van welwillenden

en start met een paar experimenten

durf te experimenteren:

er is meer ruimte dan u denkt

BEZIELD LEIDERSCHAP

persoonlijk leiderschap faciliterend leiderschap authentiek leiderschap

lef, moed, visie

twitter.com/janrotmans

Hengelo, 25 Augustus 2016

Iedereen zei dat het onmogelijk was,

totdat iemand langs kwam die dat niet wist