Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be

Vennootschapsrecht

Thijs Herremans 9 februari 2017

Knipperlichten 2017

Knipperlicht 1 Genderquota

Knipperlicht 2 Bekendmaking niet-financiële informatie

Knipperlicht 3 Audithervorming

Knipperlicht 4 Schuldeiserbescherming bij BVBA

Knipperlicht 5 Hervorming vennootschapsrecht

3

Genderquota

Inwerkingtreding van genderquota

in raden van bestuur van

genoteerde vennootschappen

Knipperlicht 1 - Genderquota

4

Vooraf: enkele cijfers

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

50.0%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Evolutie percentage vrouwelijke bestuurders in raden van bestuur van beursgenoteerde ondernemingen

Knipperlicht 1 - Genderquota

Bron: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

♀

5

Vooraf: enkele cijfers

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

45.0%

50.0%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Evolutie percentage vrouwen in directiecomités van beursgenoteerde ondernemingen

Knipperlicht 1 - Genderquota

♀

Bron: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

• Invoering van genderquota bij

− Economische overheidsbedrijven (Infrabel, NMBS, Proximus, bpost, etc.)

− Nationale Loterij

− Beursgenoteerde ondernemingen (art. 518bis W.Venn.)

= vennootschappen waarvan de effecten zijn toegelaten tot een gereglementeerde

markt

• Geen quota bij directiecomité

• Geen quota bij eventuele dochtervennootschappen

6

Wet van 28 juli 2011 – de QuotawetKnipperlicht 1 - Genderquota

7

Aantal

bestuurders3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1/3 1.00 1.33 1.67 2.00 2.33 2.67 3.00 3.33 3.67 4.00

Minimum 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4

Ten minste één derde van de leden van de raad van bestuur van een ander geslacht dan de overige leden

Afronding naar dichtstbijzijnde geheel getal waar nodig

Aantal bestuurders

3= minimum aantal bestuurders van een bepaald geslacht

Knipperlicht 1 - Genderquota

• Vanaf de eerste dag van het zesde boekjaar dat aanvangt na de

bekendmaking van de quotawet in het BS

− Bekendmaking van de wet: 14 september 2011

− Boekjaar = kalenderjaar quotum van toepassing op 1 januari 2017

• Uitzondering: vanaf de eerste dag van het achtste boekjaar dat aanvangt

na de bekendmaking van de quotawet in het BS voor

− Vennootschappen met free float < 50%

− ‘Kleine’ genoteerde vennootschappen die aan minstens 2 criteria voldoen:

− Gemiddeld aantal werknemers gedurende betrokken boekjaar < 250 personen

− Balanstotaal ≤ 43 MEUR

− Jaarlijkse netto-omzet ≤ 50 MEUR8

Inwerkingtreding van de verplichting Knipperlicht 1 - Genderquota

• Quotum nog niet bereikt en (her)benoeming van persoon van het

meerderheidsgeslacht

• Quotum bereikt en benoeming van persoon van het meerderheidsgeslacht

met als gevolg dat quotum wordt geschonden

Vernietigbare benoemingen

• Voorbeelden

− RvB 5 leden, 4M / 1V – (her)benoeming man

− RvB 5 leden, 5M / 0V – benoeming vrouw

− RvB 4 leden, 3M / 1V – benoeming man

9

Sancties op het niet naleven van de quotumverplichting – 1. nietigheid

nietige benoeming

geldige benoeming

nietige benoeming

Knipperlicht 1 - Genderquota

• Stel: quotum niet bereikt 1 jaar na inwerkingtreding quotumplicht

• Eerstvolgende algemene vergadering stelt een raad van bestuur samen

met respect voor het quotum, of…

Elk voordeel van de bestuurders verbonden aan hun mandaat, financieel

of ander, wordt geschorst (en geen retroactieve toekenning van de

voordelen)

10

Sancties op het niet naleven van de quotumverplichting – 2. schorsing voordelen

Knipperlicht 1 - Genderquota

• Stel: de firma Butsel NV gaat morgen ‘naar de beurs’

− Publieke uitgifte van bv. aandelen of obligaties op een gereglementeerde

markt

• Quotum van toepassing vanaf de eerste dag van het zesde boekjaar dat

aanvangt na de toelating tot de gereglementeerde markt

• Butsel NV’s boekjaar = kalenderjaar

Quotum van toepassing op 1 januari 2023

11

Uitsmijter: IPOKnipperlicht 1 - Genderquota

12

Bekendmaking niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit

Bepaalde CSR-informatie op te

nemen in jaarverslag door

bepaalde grote ondernemingen

Knipperlicht 2 – CSR informatie

• Richtlijn 2014/95/EU

− Wijzigt de ‘Jaarrekeningrichtlijn’

− Bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit

− ‘CSR-richtlijn’

• Deadline voor omzetting: 6 december 2016

− Wetsontwerp door ministerraad goedgekeurd op 23 december 2016

− Advies van de Raad van State

13

Deadline voor omzetting CSR-richtlijn verstreken

Knipperlicht 2 – CSR informatie

• Doelstelling van de richtlijn:

‘‘het verbeteren van de relevantie, de samenhang en de vergelijkbaarheid van

de informatie die door bepaalde grote ondernemingen en groepen in de EU

wordt gerapporteerd’’

• Verplichtingen van toepassing vanaf het boekjaar dat aanvangt in 2017

Eerste niet-financiële en diversiteitsverklaring in 2018

14

Doelstelling en inwerkingtredingrapporteringsverplichtingen

Knipperlicht 2 – CSR informatie

1. OOB - grote onderneming en personeelsbestand > 500

2. OOB - moederonderneming van een grote groep en personeelsbestand > 500

• OOB

− Genoteerde ondernemingen

− Kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen

− Ondernemingen die als zodanig worden aangemerkt door de lidstaten

• Grote onderneming / groep = vervult minstens twee criteria:

− Balanstotaal > 20 MEUR

− Netto-omzet > 40 MEUR

− Gemiddeld personeelsbestand > 250 50015

Toepasselijk op bepaalde organisaties van openbaar belang (OOB)

Knipperlicht 2 – CSR informatie

• Minstens informatie omtrent

− Milieu

− Sociale en personeelsaangelegenheden

− Mensenrechten

− Corruptie en omkoping

• Met inbegrip van

− Bedrijfsmodel van de onderneming

− Beleid en resultaten (comply or explain)

− Voornaamste risico’s en beheer ervan

− Niet-financiële KPI’s16

Niet-financiële verklaring in het (geconsolideerde) bestuursverslag

Knipperlicht 2 – CSR informatie

“in de mate waarin zulks noodzakelijk

is voor een goed begrip van de

ontwikkeling, de resultaten en de

positie van de onderneming alsmede

van de effecten van haar activiteiten”

“Safe harbour” clausule

vrijwaring commerciële positie van

de onderneming

• Bestuursverslag / afzonderlijk verslag

• Flexibiliteit – (inter)nationale of Europese referentiemodellen

− Bv. EMAS,UN Global Compact, OECD Guidelines for Multinationals, ISO

26000,…

− Ministerieel besluit

• Niet-bindende richtsnoeren Europese Commissie

− Lente 2017

• (Beperkte) rol van de commissaris

− Lidstaat kan bijkomende controle opleggen door onafhankelijke assurance-

dienstverlener (niet voorzien in voorontwerp van implementeringswet)17

Wijze van rapportering en controleKnipperlicht 2 – CSR informatie

• Grote genoteerde vennootschappen

• Corporate governance verklaring (jaarverslag) diversiteit en

diversiteitsbeleid m.b.t. bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende

organen

− Bv. leeftijd, geslacht, opleiding, ervaring van de personen, doelstellingen,

implementatie en resultaten van het beleid

− Comply or explain

• (Beperkte) rol van de commissaris

18

DiversiteitsbeleidKnipperlicht 2 – CSR informatie

19

Audithervorming

Grondige hervorming van het

auditlandschap

Knipperlicht 3 – Audithervorming

• Verordening (EU) 537/2014 – de ‘Auditverordening’

− Rechtstreeks van toepassing vanaf 17 juni 2016

− Toepassingsgebied: OOB

• Richtlijn 2014/56EU – wijziging van de ‘Auditrichtlijn’ (2006/43/EG)

− Deadline implementatie in nationaal recht: 17 juni 2016

• “Noodwet” van 29 juni 2016 en Wet van 7 december 2016

• Titel VII W.Venn. (e.a.)

− Algemeen toepassingsgebied

20

Regelgevend kaderKnipperlicht 3 – Audithervorming

• Kwaliteit en transparantie van de audit verbeteren

• Onafhankelijkheid van de revisor

− Belangenvermenging tegengaan

• Vertrouwen van beleggers herstellen

− Financiële crisis legde zwakke plekken bloot in de wettelijke controle van de

(geconsolideerde) jaarrekeningen bij OOB

21

Doelstellingen van de hervormingKnipperlicht 3 – Audithervorming

• Maximale duurtijd van de opdracht van de commissaris

− 9 jaar – 3 x 3 jaar

− Maximum bereikt cooling-off periode van 4 jaar

• Uitzonderlijk:

− 18 jaar – openbare aanbestedingsprocedure

− 24 jaar – college van commissarissen

• Overgangsregeling

− ≥ 20 jaar in functie op 17 juni 2016 17 juni 2020

− 11 – 20 jaar in functie op 17 juni 2016 17 juni 2023

− Andere: regels van toepassing vanaf boekjaar dat start op of na 17 juni 2016

22

OOB – externe rotatie van commissarisKnipperlicht 3 – Audithervorming

• (Ten minste) de vaste vertegenwoordiger van de commissaris

− Mandaat maximaal 6 jaar

− Cooling-off periode van 3 jaar

• Hooggeplaatste personeelsleden

− Passend systeem van geleidelijke rotatie

23

OOB – interne rotatie van commissarisKnipperlicht 3 – Audithervorming

• 7 reeds bestaande verboden diensten aangescherpt

− Zowel bij OOB als niet-OOB

• 5 bijkomende verboden diensten bij OOB

− Bepaalde belastingdiensten, algemeen juridisch advies, loonadministratie,

aanbevelen van, handelen in of inschrijven op aandelen in de vennootschap,

diensten m.b.t. financiering, kapitaalstructuur en –toewijzing,

investeringsstrategie

• Bepaalde uitzonderingen onder voorwaarden

24

Verboden niet-controle dienstenKnipperlicht 3 – Audithervorming

• OOB: honoraria niet-controlediensten max. 70% van de honoraria

controlediensten (vastgesteld bij algemene vergadering)

• Niet-OOB die deel uitmaakt van een groep die verplicht is om

geconsolideerde jaarrekeningen te publiceren

− One-to-one regel behouden

25

Toegelaten niet-controlediensten: kwantitatieve beperking

Knipperlicht 3 – Audithervorming

• OOB auditcomité

• Samenstelling

− 1 onafhankelijk bestuurder bij genoteerde vennootschappen behouden

− Meerderheid onafhankelijke bestuurders bij andere OOB (bv. KI)

− Collectieve deskundigheid m.b.t. ondernemingsactiviteiten

• Nieuwe bevoegdheden

− Gemotiveerde aanbeveling omtrent benoeming commissaris

− De raad van bestuur in kennis stellen van het resultaat van de wettelijke

controle op de (geconsolideerde) jaarrekening + toelichting bijdrage tot de

integriteit van de financiële verslaggeving en rol van het auditcomité26

AuditcomitéKnipperlicht 3 – Audithervorming

• Contractuele clausule die de keuze van de AV beperkt tot bepaalde

auditkantoren

27

Big Four OnlyKnipperlicht 3 – Audithervorming

• Volledige herziening

• °College van toezicht op de bedrijfsrevisoren

28

Publiek toezicht op de bedrijfsrevisorenKnipperlicht 3 – Audithervorming

29

Schuldeiserbescherming bij BVBA

Grondwettelijk Hof spreekt zich uit

over schuldeiserbescherming bij

kapitaalvermindering bij de BVBA

Knipperlicht 4 – SE-bescherming BVBA

30

Schuldeiserbescherming BVBA

• Schuldeiserbescherming bij reële kapitaalvermindering

• BVBA: art. 317 W.Venn – NV: art. 613 W.Venn.

• Zekerheidsstelling voor niet-vervallen schuldvorderingen

Vordering = ontstaan ≠ vervallen

BS K

2 MAANDEN

SE zekerheid eisen

Knipperlicht 4 – SE-bescherming BVBA

AV KG/A-procedure opgestart

• Uitbreiding van art. 613 W.Venn. bij wet 22 november 2013• Vorderingen die het voorwerp uitmaken van een gerechtelijke/arbitrage procedure

Indien de vermindering van het kapitaal geschiedt door een terugbetaling aan de

aandeelhouders of door gehele of gedeeltelijke vrijstelling van de storting van het saldo van

de inbreng, hebben de schuldeisers wier vordering ontstaan is voor de bekendmaking,

binnen twee maanden na de bekendmaking van het besluit tot vermindering van het

kapitaal in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad, het recht om, niettegenstaande enige

andersluidende bepaling, een zekerheid te eisen voor de vorderingen die op het tijdstip van

die bekendmaking nog niet zijn vervallen en voor de schuldvorderingen waarvoor in rechte

of via arbitrage een bezwaar werd ingesteld vóór de algemene vergadering die zich over de

kapitaalvermindering moet uitspreken.

31

Art. 617, lid 1 W.Venn.

32

Schuldeisersbescherming BVBA

• Arrest Grondwettelijk Hof – 9 juni 2016

− Onderscheid in behandeling (SE NV >< SE BVBA)

= gebaseerd op objectief criterium

≠ redelijk verantwoord

gebrek aan regeling = discriminerend

• Toepassingsgebied beperkt zich tot BVBA

Knipperlicht 4 – SE-bescherming BVBA

33

Hervorming vennootschapsrecht

2017… het jaar van de

fundamentele hervorming van het

vennootschapsrecht(?)

Knipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

34

2017: het jaar van de waarheid (?)Knipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

Teksten publiek midden 2017

• Vereenvoudiging

• Modernisering

• Flexibilisering

• Bescherming derden en minderheidsaandeelhouders

België aantrekkelijk maken als vestigingsland voor zowel binnenlandse

als buitenlandse ondernemingen – competition for corporate charters

competition for quality vs race to the bottom

35

Doelstellingen van de hervormingKnipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• Vennootschap vs. Vereniging

− Geïntegreerd Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen

− Economische activiteiten Onderneming v

− Onderscheidingscriterium: winstuitkering x

• Vennootschapsrechtelijk IPR

− Werkelijke zetel statutaire zetel

• België als aantrekkelijk incorporatieland – export van vennootschapsrecht

• Publieke en genoteerde vennootschappen

− “vennootschap die een publiek beroep op het spaarwezen doet of gedaan

heeft” “genoteerde vennootschap”

36

De hervorming in vogelvluchtKnipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• Aantal (Belgische) vennootschapsvormen

− † stille en tijdelijke handelsvennootschap; ESV; CVOA; LV; E-BVBA; S-BVBA;

Comm.VA; VSO

• ‘maatschap’ als enige personenvennootschap

• Openbaar – tijdelijk – stil

• VOF – Comm.V.

• CVBA

− Verankering ‘coöperatieve gedachte’

37

VennootschapsvormenKnipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• BVBA

− Codewoord: flexibilisering

− Afschaffing pluraliteitsvereiste

− Afschaffing concept ‘kapitaal’

• SE-beschermingsmechanismen (bv. dubbele uitkeringstest, oprichtersaansprakelijkheid)

− Grote vrijheid regeling stemrecht

− Optioneel: vrije overdracht aandelen

− Uittreding/uitsluiting ten laste van vennootschapsvermogen

− …

38

BVBA wordt de standaard vennootschapsvorm

Knipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• NV

− Bedoeld voor grote vennootschappen

− Afschaffing pluraliteitsvereiste

− Dubbel stemrecht mogelijk onder voorwaarden

− Versoepeling statutenwijziging

− Eénhoofdig bestuur

− Ad nutum afzetbaarheid wordt van suppletief recht

− Invoering optioneel duaal bestuursmodel

− …

39

NV wordt voorbehouden aan grote en genoteerde vennootschappen

Knipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• Verplichte omzetting naar BVBA?

• Overgangsregime?

• Statuten en aandeelhoudersovereenkomsten te herbekijken

• Samenhang met hervorming insolventierecht

40

OvergangsrechtKnipperlicht 5 – Hervorming vennootschapsrecht

• Hof van Cassatie 14 november 2016

− Art. 7 CAO nr. 32bis (behoud van rechten van werknemers bij overgang van

onderneming) individueel schriftelijk akkoord vereist voor aanpassing van

arbeidsvoorwaarden, zelfs bij gunstigere voorwaarden

• Wijziging KMO-regime (‘jaarrekeningrichtlijn) – update (Knipperlichten 2016)

− CBN-advies 2016/3 van 13/04/2016

− Nieuwe jaarrekeningmodellen (website NBB)

moeten worden gebruikt vanaf boekjaar 2016

XBRL neerlegging mogelijk vanaf 1 april 2017

• PP IV – Centraal Strafregister

− Veroordelingen van rechtspersonen 41

Eervolle vermeldingen