Post on 14-Feb-2017
KUNSTENPUNT1
JORIS JANSSENS (KUNSTENPUNT) 28 OKTOBER 2016
OVER DE SPREIDING VAN DE PODIUMKUNSTEN UIT VLAANDEREN
Van prototype tot ‘slow burner’
KUNSTENPUNT2
“This can be a quote for Breaking up the presentation”
NAME QUOTATION IN CAPITALS
KUNSTENPUNT3
KUNSTENPUNT4
KUNSTENPUNT5
De ‘spreidingskwestie’ in de podiumkunstenGeen nieuwe kwestie, maar vandaag extra urgent
• Druk op het systeem - Signalen over druk op de speelmogelijkheden (binnen- en buitenland). - Discours over ‘overproductie’, ’beperkte afname’ of ‘versnippering’…
• Nood aan een update of upgrade van ons idee van kunstspreiding - Toenemende ontevredenheid met het ‘spreidingsmodel’ - Decentralisering cultuurbeleid: opdracht van cultuurcentra verandert fundamenteel
• Wat kunnen we leren uit cijfers van Kunstenpunt en Departement CJSM?
KUNSTENPUNT6
01 HET ‘AANBOD’: OVERZICHT
02 SPREIDING IN VLAANDEREN
03 INTERNATIONALISERING
04 3 SPREIDINGSMODELLEN
05 TOEKOMSTPERSPECTIEVEN
KUNSTENPUNT7
01 HET AANBOD: OVERZICHT
De data van Kunstenpunt
• Gegevensverzameling via data.kunsten.be
• Infofiches over podiumproducties (2001-heden) • Gezelschappen & coproducenten • Premières en hernemingen • Genres • Internationale opvoeringen sinds 2001
KUNSTENPUNT9
Aantal producties per jaar (2001-2014)
Bron: data.kunsten.be (Kunstenpunt)
Toename van hernemingen ’
‘Nieuwe producties = stabiel’
De data van het ministerie
• Departement CJSM • Kunstendecreetstructuren rapporteren
activiteiten in jaarverslagen • In deze analyse werken we met…
• Gegevens over de periode 2010-2013 • Organisaties voor theater, dans en
muziektheater • Enkel hun publieksvoorstellingen • We maken onderscheid tussen binnen- én
buitenland
KUNSTENPUNT11
Activiteiten van KD-structuren (2010-2013) Bron: Afdeling Kunsten, Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media
KUNSTENPUNT12
02 SPREIDING IN VLAANDEREN
KUNSTENPUNT13
Evolutie van de speelcircuits 2010-2013Bron: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media
KUNSTENPUNT14
Speelcircuits volgens discipline (2010-2013)Bron: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media
KUNSTENPUNT15
Regionale spreiding volgens discipline (2010-2013) Bron: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media
KUNSTENPUNT16
Regionale spreiding en speelcircuitsBron: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (2010-2013)
KUNSTENPUNT17
De cultuurcentra als staalkaartSubtitle
KUNSTENPUNT18
03 INTERNATIONALISERING
KUNSTENPUNT19
Internationalisering podiumkunstenAantal opvoeringen in het buitenland (bron: data.kunsten.be)
KUNSTENPUNT
BERLIN, Bonanza
23
KUNSTENPUNT24
Bron: Berlin
Berlin, Bonanza: een ‘slow burner’
KUNSTENPUNT25
Bron: Berlin
Berlin, Bonanza: een ‘slow burner’
KUNSTENPUNT26
04 DRIE SPREIDINGSMODELLEN
KUNSTENPUNT27
1. Een ‘spreidingsgezelschap’
KUNSTENPUNT28
1. Een spreidingsgezelschapOpvoeringen van LAZARUS-producties 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
KUNSTENPUNT29
1. Een spreidingsgezelschapRegionale spreiding van LAZARUS-opvoeringen 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
KUNSTENPUNT30
1. Een spreidingsgezelschapSpeelcircuits van LAZARUS-opvoeringen 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
1. Een spreidingsgezelschap• Nog steeds de seizoenslogica
- Gezelschappen, artist-run - Tournees afgebakend in de tijd - Creëren tijd en rust voor creatieproces
• Hoofdzakelijk actief in eigen land - Sterke regionale spreiding - Cultuurcentra zijn een cruciaal vehikel - 50 opvoeringen is een succes, ‘dan ben
je rond’.
KUNSTENPUNT32
2. Een internationale producent
KUNSTENPUNT33
2. Een internationaal productiehuisOpvoeringen van Ontroerend Goed-producties 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
KUNSTENPUNT34
2. Een internationaal productiehuisRegionale spreiding van Ontroerend Goed-opvoeringen 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
KUNSTENPUNT
2. Een internationaal productiehuisSpeelcircuits van Ontroerend Goed-opvoeringen 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
2. Een internationaal productiehuis• Ander beeld van regionale
spreiding - Nauwelijks spreiding in Vlaanderen
• Richten zich nauwelijks op cultuurcentra - Internationale markt zorgt voor zeer
lange speelreeksen (= hard werk!) • Lange speelreeksen
- Eerste speelcircuit: coproducenten - Bij succes blijft productie jarenlang op
repertoire - Lengte tournee is projectgebonden (eg.
Pubers)
KUNSTENPUNT37
3. Nieuwe modellen voor lokale verankering
Lokale verankering in cijfers…Producties en opvoeringen van KVS 2010-2013 (Bron: Departement CJSM)
Het procesmatige en site specific karakter van Tok Toc Knock leidt in de cijfers tot een beeld van ‘versnippering’… Steeds meer ‘producties’ worden steeds minder te zien.
Maar hoe meet je lokale impact?KVS won met dit project de ‘Thuis in de stad’-prijs. “Er werd een radicale keuze gemaakt om ter plekke te werken, vanuit het besef dat een plek niet alleen ruimte, maar ook tijd betekent”, aldus het juryverslag.
Tok Toc Knock
KUNSTENPUNT39
05 TOEKOMSTPERSPECTIEVEN
KUNSTENPUNT40
Enige inzichtenHet wordt allemaal niet slechter of beter. Het wordt wel fundamenteel anders.
• Cruciale rol van de cultuurcentra voor de presentatie van podiumkunsten in Vlaanderen. - Buiten de steden, en bij uitstek in Limburg
en West-Vlaanderen, schragen ze het ecosysteem.
- Staalkaart van het (structureel gesubsidieerde) podiumaanbod.
- Survival of the fittest? • ‘Spreidingsgezelschappen’ zijn nog
steeds erg afhankelijk van dit circuit, en dus kwetsbaar.
• Er zijn steeds minder van die Vlaamse spreidingsgezelschappen.
• De ‘versnippering’ is een symptoom van veranderende werkmodellen. - Cultuurhuizen verankeren zich in een lokale
context • Kunstenaars gaan sitespecific en procesmatig aan
de slag met lokale gemeenschappen. • Dit werk wordt niet ‘hernomen’, maar de impact op
een gemeenschap lees je niet in cijfers. - ‘Internationale productiehuizen werken in een
transnationaal systeem voor productie en spreiding. • Een korte premièrereeks bij coproducenten dient
om ‘prototype’ uit te testen. • Bewezen kwaliteit blijft soms jaren op het
repertoire en boort nieuwe circuits aan.
KUNSTENPUNT41
Drie vragen voor cultuurcentra in transitieHoe inspiratie putten uit veranderende modellen voor productie en spreiding?
• Wat doen we nog met die traditionele seizoenslogica’s en spreidingsmodellen? - Welke verantwoordelijkheid
ten aanzien van de ‘spreidingsgezelschappen’?
- Wat is de waarde van hun werk voor lokale gemeenschappen (bv. actuele betekenis van theaterrepertoire en canon)?
- Lost het probleem zichzelf op?
• Hoe kunnen we strategieën ontwikkelen voor kunsten en lokale verankering? - Veel goesting bij makers
en huizen - Kunstenaars betrekken bij
dit soort van processen is arbeidsintensief, duur en vergt specifieke knowhow.
- Kennisdeling en samenwerking met Kunstendecreetspelers op vlak van ontwikkeling en participatie.
• Wat kunnen we leren uit dat transnationale coproductie- en spreidingsmodel? - Nadenken over onderscheid
tussen… • Eerste speelcircuits, die
inzetten op productie en presentatie van specifieke niches (waar mislukken mag). Bv. FIERA (dans).
• En tweede speelcircuits, die inzetten op publieksverbreding voor bewezen kwaliteit). Bv. Circuit X (jonge makers).
- Ook hier nood aan bonding met KD!
Research: Joris Janssens & Delphine Hesters
Gegevensverzameling: Roel Devriendt, Christel De Brandt & Bart Magnus
Met dank aan: David Bauwens, Kurt Lannoye & LAZARUS
Meer info: joris@kunsten.be
WWW.KUNSTEN.BE