Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

1

3.4 Systeem aarde

het natuurlijk systeem bestaat o.a. uit

• biosfeer → leven op aarde

• hydrosfeer → water op aarde

• cryosfeer → bevroren gebieden

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

2

koolstofkringloop

• veel koolstof in de atmosfeer komt als gas uit

vulkanen (CO2)

• koolstof wordt opgeslagen in planten en dieren

- fossiele brandstoffen

• hoeveelheid CO2 daalt - opname in water

- opname door planten

- chemische verwering

hoeveelheid CO2 neemt toe door

- verbranding

- verteren dode planten

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

3

steenkool

• Carboon → Europa lag in de tropen- tropische begroeiing- veel planten kwamen na afsterven in een zuurstofarm milieu- ontstaan steenkool

• sinds Industriële Revolutie: veel steenkool verbrand- meer CO2 in atmosfeer- broeikaseffect wordt versterkt

• dit heeft gevolgen voor de waterkringloop en de gesteentekringloop

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

4

andere kringlopen

• waterkringloop = hydrologische kringloop vorm → waterdamp, water,ijs processen o.a. → sublimatie, transpiratie

• gesteentekringloop- stollingsgesteente- sedimentgesteente- metamrofgesteente

• de kringlopen functioneren door aardwarmte en/of zonne-energie

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

5

alle kringlopen beïnvloeden elkaar

• voorbeeld: klimaatverandering werkt door in

atmosfeer, biosfeer, cryosfeer, hydrosfeer, lithosfeer

• door opwarming:

- stijging zeeniveau

- stroomsnelheid rivieren daalt

- sedimentatie neemt toe

- andere planten en dieren

• Holoceen → huidige warme tijd

- interglaciaal

- tussen twee glacialen in

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

6

De koolstofkringloop

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

7

koolstof komt overal voor

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

8

de kringloop van het water

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

9

de kringloop van gesteente

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

10

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

11

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

12

Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv

13