• TAALVERWERVING• LECTUUR• ONDERZOEKSCOMPETENTIES

Latijn en Grieks

Dietske Lehembre mei – juni 2013

Wie volgde bijscholing bij DL/GH?

• BEGRIPPEN• WOORDENSCHAT• MORFOLOGIE• SYNTAXIS

Taalverwerving

Dietske Lehembre mei – juni 2013

D

PB

AN

TW

ER

PE

NBegrippen

Dietske Lehembre mei – juni 2013

3

Kennis LP 1ste graad noodzakelijkBetekenis gebruikte termenLijst verplichte minimumterminologie

D

PB

AN

TW

ER

PE

N4

gebruikte (nieuwe) verplichte

termen:grondwoord

signaalwoord

verwijswoord

zinsdeel

zinsdeelstuk

D

PB

AN

TW

ER

PE

NWoordenschat

Dietske Lehembre mei – juni 2013

5

Latijn: ca. 1000 woorden / Grieks ca.

800 leenwoorden aanleren i.f.v. lectuur woordsamenstelling – stammen =

systematisch trainen

D

PB

AN

TW

ER

PE

NMorfologie - Latijn

Dietske Lehembre mei – juni 2013

6

ConjunctiefMAAR geen omschreven vormen

Infinitief perf. A/P en fut. ADUS geen inf.fut. P

Part.fut.Gerundium – gerundivumVerkorte vormen:

Verkorting perfstam Verkorting –erunt tot -ere

D

PB

AN

TW

ER

PE

NMorfologie - Grieks

Dietske Lehembre mei – juni 2013

7

D

PB

AN

TW

ER

PE

NMorfologie - Grieks

Dietske Lehembre mei – juni 2013

8

Leerstof die niet meer tot het leerplan behoort: Conj. perf. Opt. perf. Opt. fut. Athetatische aorist Participia bij werkwoorden van

gemoedsaandoeningALLEEN bij lectuur

• BEGRIPPEN• WOORDENSCHAT• MORFOLOGIE• SYNTAXIS

Taalverwerving

Dietske Lehembre mei – juni 2013

D

PB

AN

TW

ER

PE

N

uitgaande van valentiegrammatica

pluere (0)

ambulare (1) OND

laudare (2) OND LV

inicere (3) OND LV VW

D

PB

AN

TW

ER

PE

NZinsmodel

Dietske Lehembre mei – juni 2013

11

D

PB

AN

TW

ER

PE

N12

Hoe vaak komt dit zinsdeel voor bij dit gezegde in deze betekenis?

2012-201312

G. Hellemans & D. Lehembre

100 %

0 % bepaling voorwerp

Doe de ‘DOEN-test’

D

PB

AN

TW

ER

PE

N13

Hoe onderscheid maken tussen een voorwerp en een bepaling? De ‘doen’-

test.Jan at een broodje.Jan at en deed dat een broodjeJan kocht een slaatje en ging eten in het

park.Jan kocht en deed dat een slaatje, ging eten

en deed dat in het parkJan eet ‘s middags om één uur.Jan eet en doet dat ‘s middags om één uur.

2012-201313

G. Hellemans & D. Lehembre

D

PB

AN

TW

ER

PE

NZinsmodel

Dietske Lehembre mei – juni 2013

14

D

PB

AN

TW

ER

PE

N15

Zinsdelen en zinsdeelstukken

Dietske Lehembre mei – juni 2013

zinsdelen

horen bij een gezegde gezegde

Ond.LVMV

voorwerpBWBBVG

zinsdeelstukken

horen bij een kern

KernBVB

VoorwerpBWB

D

PB

AN

TW

ER

PE

Nvorm – functie - rol

Dietske Lehembre mei – juni 2013

16

VORM

• abl.m.enk.• Infzin/a + i• Ut + ind. pr A

2de pers. Enk.

FUNCTIE

• BWB• Ond.• BWB

ROL

• middel

• Vgl.

13-12-2012 Pedagogische begeleiding Klassieke talen - C. Mercken

Marcus et Claudius in eadem urbe vivunt et easdem res

amant.

nom. vz. + abl. A.ind.pr. acc. A.ind.pr.

ond. BWB gezegde LV gezegde

plaatsBron zin: Pegasus 1

vorm

functie

rol

gebruikte (nieuwe) verplichte termen: (morfologische) vorm (syntactische) functie 3

dimensies (semantische) rol

D

PB

AN

TW

ER

PE

NWaarbij leren we de rol aan?

Dietske Lehembre 15-02-12

18

Bij BWB’s (dezelfde als in het vorige leerplan)

Bij BVB’s: Bezitter Geheel Ondgen. Vwgen.

Bij enkele voorwerpen: Bezitter (datief) Vergelijking/ongelijkheid (vroegere 2de lid van

vergelijking)

voor/nadeel, middel, wijze, scheiding, tijdstip, oorzaak, HP

doel, gevolg, reden, tijd, voorwaarde, toegeving, vergelijking,

D

PB

AN

TW

ER

PE

NWanneer vragen we de rol?

Dietske Lehembre mei – juni 2013

19

Als die vraag de leerling helpt voor tekstbegrip: Zelden bij voorzetselgroepen Vaak bij de genoemde voorwerpen omdat de

betekenis daar heel specifiek is. Als vraag tijdens lectuur als de leerling een

vertaling geeft die wijst op een verkeerde interpretatie van de rol of een gebrek aan aandacht daarvoor

Geen focus op grammaticale grensgevallen

Nos / Brindisii / apud Flaccum / dies XIII / fuimus. (Cic., Ep. ad fam., 14, 4, 2)

D

PB

AN

TW

ER

PE

NWezenlijke veranderingen

Dietske Lehembre mei – juni 2013

21

VROEGER NU

Prefixdatief Voorwerp

Handelend voorwerp - BWB met de rol handelende persoon

- BWB met de rol oorzaak/middel

2de lid van vergelijking Voorwerp met de rol vergelijking/ongelijkheid

Datief van bezit Voorwerp met de rol bezitter

Epexegetische bijzin (bij een subst.)

BVB

consul bij bv consul creatur (noodzakelijke) BVG

Hoofdzin = zin zonder bijzinnen Hoofdzin = de hele zin(Nederlands uitbreiding: rompzin zin zonder bijzinnen)

D

PB

AN

TW

ER

PE

NFuncties van het participium

23

VOORBEELD FUNCTIE

Amatus est. NWD + HWW= gezegde

Numquam cadentia sidera vidi. BVB

Plato scribens mortuus est. (niet-noodz.) BVG

Deo iuvante, vincam. Gezegde van de LA/LG

Victis clementiam praebuit. Zelfst. (functies van een subst.)

Dietske Lehembre mei – juni 2013

D

PB

AN

TW

ER

PE

NAlleen voor het Griekse participium

Dietske Lehembre mei – juni 2013

24

VOORBEELD FUNCTIE

pau'sai levgousa Noodz. BVG(bij fasewerkwoorden)

e]laqon hJma'" ajpodravnte" Noodz. BVG(bij lanqavnw, tugcavnw)

ejpei; h]kouse Ku'ron ejn Kilikiva/ o]nta

Gezegde (van de LV-zin bij verba declarandi en sentiendi)

D

PB

AN

TW

ER

PE

Nnd-vormen

Dietske Lehembre mei – juni 2013

25

Gerundium = subst.

Functies van een subst.

In bibendo laeti fiunt.

Gerundivum = adj.

BVB

Cupidus legendae historiae

NWD (+ kww = NWG)

Nunc est bibendum.

D

PB

AN

TW

ER

PE

NSyntactische vragen

Dietske Lehembre mei – juni 2013

26

Verdeel de hoofdzin in zinsdelen en benoem de syntactische functie van elk zinsdeel.

(i.p.v. de gebruikelijke vraag: Verantwoord de naamval’)

Duid het onderwerp, elke tweede en eventueel derde noodzakelijke aanvulling aan.

Onderstreep elke BWB en bepaal de vorm en de rol.

Zie servicedeel!