BORGING BEGINT BIJ HET BEGIN

Heerenveen, 16 september 2015

Jonneke Adolfsen

CHANGE IN EDUCATION…

2

Change in education…

….. is easy to propose,

hard to implement

and extraordinary difficult to sustain

(Hargreaves & Fink, “Sustainable Leadership”)

3

Inhoud

• De wetenschap• Monitoring praktijkervaringen landelijke pilots

• Reflectie en uitwerking

4

Borging

• Een ontwikkeling is geborgd als deze na een bepaalde tijd nog steeds algemeen zichtbaar is binnen de school (Datnow, 2005)

• Belangrijkste criterium: de getrouwheid waarmee de vernieuwing wordt gecontinueerd, ook als extra ondersteuning en middelen niet meer beschikbaar zijn(Han en Weiss, 2005)

5

Inspectie van het Onderwijs (2009)

Excellente scholen onderscheiden zich vooral door een beter didactisch handelen en een betere leerlingenzorg, maar ook door een betere kwaliteitszorg: ze evalueren de prestaties van leerlingen systematischer en borgen hun kwaliteit beter. Ze werken daardoor opbrengstgerichter dan andere scholen, en dat vertaalt zich in goede opbrengsten die ze over schooljaren heen laten zien en vasthouden.

Nogmaals borging

• Onderwijsontwikkeling kan gezien worden als geborgd als het niet meer gezien wordt als iets nieuws of anders maar als onderdeel van zowel de eigen normen en waarden als de procedurele structuur. (McLauglin & Mitra , 2001)

• Bij borging zijn vooral de continue aandacht voor evaluatie en de daaruit voortvloeiende veranderingen die een dynamische omgeving vragen van belang. (McIntosh et al., 2009)

U.S. Department of Education (2010)

– gemiddeld genomen boeken CSR-scholen weinig vooruitgang maar individuele scholen hebben hun resultaten duidelijk verbeterd

– belangrijke onderscheidende factoren: • gedeeld onderwijskundig leiderschap, • schoolklimaat, • aandacht voor instructie, • datagebruik• externe ondersteuning.

– de verschillende scholen combineren deze factoren op een verschillende manier en leggen verschillende accenten, afhankelijk van de eigen situatie.

Borging is geen aparte fase die plaatsvindt na de implementatie van de gewenste

ontwikkeling, maar is een onderdeel van continue

schoolontwikkeling als een cyclisch proces.

(Anderson en Stiegelbauer, 1994; Coburn, 2003; McLaughlin & Mitra, 2001; McIntosh et al., 2009; Darling-Hammond & Rothman, 2011)

Cyclisch proces

Onderwijsontwikkeling in de praktijk

• Veel variatie in ontwikkeling in scholen

– Doelen (bijv. curriculair en pedagogisch-didactisch)

– Aanpak (bijv. top-down, bottom up, combinatie)

– Resultaten (van geïsoleerde veranderingen tot schoolbreed)

10

Onderwijsontwikkeling in de praktijk Maar ook:

• Scholen zien zich geconfronteerd met ontwerpproblematiek:

– Inhoudelijk Wat pakken we aan? Welke resultaten streven we na? Wat betekent dat op leerling-, klas-, school- en schooloverstijgend niveau? (nano, micro, meso, macro)

– TechnologischHoe gaan we te werk? Hoe zorgen we bijv. voor doorgaande leerlijnen?

– Sociaal-politiekWie betrekken we, wanneer, in welke rollen? Wie beslist?

11

Leiderschap en synergie

• Om duurzame veranderingen binnen een school en tussen scholen tot stand te brengen is synergie nodig tussen:

–curriculumontwikkeling–schoolorganisatieontwikkeling–professionele ontwikkeling van alle

betrokkenen

curriculumontwikkeling

school-

organisatie-

ontwikkeling

professionele

ontwikkeling

cultuur:

samenwerkingscultuur, curriculair

leiderschapinfrastructuur: overlegstructuren

tijd, budgetde school als onderwijs-, leer-

en ontwerp-omgeving

veranderbereidheidbetrokkenheid

curriculaire competentiesvakinhoudelijk

vakdidactisch

curriculair planmatig

consistentie

intrapersoonlijk

interpersoonlijk

vakvernieuwing of leergebieden

passende leermiddelen

doorlopende leerlijnen

onderwijs op maat, talentontwikkeling

samenhang in het onderwijsaanbodschoolexamens

ambities, profilering

visie (waartoe leren leerlingen)

curriculum op meso-(school)niveau

curriculum op micro-(klas)niveau

curriculum op nano-(leerling)niveau

Synergie in ontwikkelingen (copyright SLO)

13

Cruciaal• Formuleer nauwkeurig voor welk probleem het

beoogde project een oplossing biedt

• Beschrijf – wat je gaat doen, – hoe je het gaat doen, – wat daarvoor nodig is (tijd, middelen,

mensen,…..)– hoe je gaat bepalen of je doelen bereikt zijn

en of je interventies geëigend bleken

Bezinning• Wie doen er mee?

• Netwerkvorming, mensen met zeggenschap• Uitwisseling, verkenning, band creëren• Beperkte groep of hele school?

• Wat pak je aan?• Waarop vind je elkaar? What’s in it for me / us? What makes

me / us tick? Urgentie? Idealisme? Elkaar vinden op gezamenlijk doel

• Elementen van het curriculum (doorlopende leerlijnen, continuïteit)

• Hoe pak je het project aan?• Projectmatig werken• Feedback organiseren, terugkijken naar gezamenlijk doel• Rol projectleider, schoolleider, docenten, leerlingen en andere

betrokkenen

Waarop vind je elkaar?

Copyright SLO

16

Implementatiedip

17

Uitwerking

• Alignment / verbinding

• Professionele leergemeenschappen

• Datagestuurd keuzes maken

• Eigenaarschap en gedeelde verantwoordelijkheid

Ontwikkelmodel

• Goede koers• Goede start• Goede feedback• Goede ontwikkeling• Goede differentiatie

• GEÏNTEGREERD – garantie voor borging

Schoolontwikkeling met het TGI-model

.

Thema gecentreerde interactie (Ruth Cohn)

Dynamisch balanceren verhoogt teameffectiviteit!

info@jaadvies.nl

06 51403914