Successen,kansen en mogelijkhe-den voor de Fiets in gemeentelijk

Verkeer- en vervoerbeleid

Saxion minor Mobiliteit en verkeer

Basisvak MV2:

Mobiliteit, milieu en alternatieven

Kader en doelen mv2• Mobiliteit: Problemen en opgaven

Oorzaak effectketen Aangrijpingspuntenmogelijkheden fiets bij vervoerswijzekeuze • Mét

• Vr 3 april 9.45 fietsstalling Zwolle excursie

• MV2 opd4= Geef alle soorten maatregelen (met concrete voorbeelden) in Zwolle, leid af wat de succesfactoren zijn en wat elders (bijv jouw woonplaats) kan gedaan worden eet?

Hoofdonderwerpen fiets

1) Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen

2) waarom meer fietsbeleid

3) Ontwikkelingen en successen fietsbeleid

4) wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen?

5) instrumenten voor fietsbeleid

6) wat zijn de voorwaarden voor succes?

Rol van de fiets -1in het landelijk vervoerssysteem tov auto en ov - ruim 20 miljoen fietsen in Nederland

- 25% van de verplaatsingen per fiets - 33-45 % van de verplaatsingen < 7,5 km (= 30 min.)

Conclusie; - grote rol - kansen voor de groei - 6% van de autoritten kan ook nog met de fiets !

Rol van de fiets -2

bij ketenmobiliteit (i.c.m. openbaar vervoer)

- 1/3 van de treinreizigers gaat per fiets naar het station

- stijging fietsgebruik naar station: in afgelopen vijf jaar + 50%

Rol van de fiets -3

Tav bereikbaarheid

- fiets neemt weinig ruimte in: 20 á 30 keer minder dan een auto

- fietsverkeerslicht: 6 keer zoveel fietsers verwerken dan auto’s

- in de stad is de fiets sneller dan de auto- fietspaden zijn minder grote barrières voor

voetgangers

Hoofdonderwerpen fiets

1) Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen

2) waarom meer fietsbeleid

3) Ontwikkelingen en successen fietsbeleid

4) wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen?

5) instrumenten voor fietsbeleid

6) wat zijn de voorwaarden voor succes?

waarom meer fietsbeleid

• Fietsen is tot 7 km een goed alternatief voor reiziger qua tijd, gemak, etc

• Schadelijke emissies nihil; elke vervangen autorit helpt

• Fietsen maakt compacte stad mogelijk

• Investeringen in fietsinfrastructuur zijn relatief goedkoop

• Fietsen is gezond

Effectiviteit fietsinfra voor VF

onderzoek bij 25 woon-werk relaties:

- reistijd (vf-waarde): fiets+ov tov auto: 1,25

- reistijd: lopen of bus+ ov t.o.v. auto: 1,43

fiets bij voortransport: 15% betere VF

Betere VF meer fietsgebruik

Hoofdonderwerpen fiets

1) Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen

2) Waarom meer fietsbeleid?

3) Ontwikkelingen en successen fietsbeleid

Analyse met methode DESTEP (.)

4) Wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen?

5) Instrumenten voor fietsbeleid

6) Wat zijn de voorwaarden voor succes?

ontwikkelingen 1 , Economische

Tav bestedingen in winkels- fietsers en voetganger besteden 50 % t.o.v.

van automobilisten- bezoeken winkelcentra wel vaker

Bijv Assen: aandeel fiets bij winkelbezoek is 30%; omzet aandeel: 26%. Auto: 46% en omzetaandeel: 56%

ontw 2 = Sociaal–culturele ontwikkelingen

a) t.a.v maatschappelijke participatie:

De fiets- bevordert zelfstandigheid ouderen en kinderen- geeft niet–autogebruikers meer vrijheid- Zorgt voor bereikbaarheid van voorzieningen- Is goedkoop (in aanschaf en gebruik)

Ontw2= sociaal–culturele Ontwikkelingen

b) t.a.v interactie tussen mensen

- ”fietsers letten op elkaar

- Tussen fietsers minder agressie

- Meer onderlinge verdraagzaamheid”

fietsen is onderdeel Nederlandse cultuur

Ontw2= sociaal–culturele Ontwikkelingen

C) Persoonlijke waardering

- mensen willen gezien worden op een fiets

- fietsen wordt geassocieerd met vreugde, geluk, vrijheid en altijd op tijd,

- 85% Nederlanders vindt dat er meer geld voor de fiets moet worden uitgetrokken

Er is draagvlak voor fietsinvesteringen

Ontw2= sociaal–culturele ontwikkelingen

d) marketing

- fiets is een goed marketing instrument- Bijv bij hotels met een fiets-aanbod - fiets als promotie-product- OV-fiets- rol van de fiets in films: Zwartboek (Carice van

Houten), Evelien (Kim van Kooten) en soap series

Ontw3 Technologisch ontwikkelingen

- Fietsen in alle soorten en maten - Voor heel veel doelgroepen (www.gazelle.nl)- Lekvrije banden- Remmen die ook bij regen werken (schijven)- Licht dat werkt zonder dynamo - Informatiesystemen wachttijd bij stoplichten - Etc - Etc

Ontw3 Technologisch ontwikkelingen samen met regels+ gedrag

fiets en verkeersveiligheid- 1980: 400 fietsdoden- 2005: 150 fietsdoden

sterke toename auto- en fietsgebruik in 25 jaar

- verwachting: meer fietsdoden- praktijk: minder fietsdoden!

• hoog fietsgebruik minder fietsongevallen!

Ontw3 Ecologisch ontwikkelingen

qua gezondheid

- 30 minuten fietsen= 30 min bewegen

- vermindert de kans op een hartinfarct, op diabetes, stress, sommige kankersoorten

- mensen die regelmatig bewegen leven 1,5 jaar langer

- goed voor mobiliteit en welbevinden ouderen

ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen

a) Landelijke én Europese erkenning voor - Werking slimme 3-stapsstrategie (voorkomen >

alternatieven > milieutechniek) - Bestemmingen clusteren op fietsafstand dwz

ruimtelijke ordening binnen 7,5 km helpt- goede fietsvoorzieningen bijv fietsparkeren,

directe routes en veilige tunnels bijv (Groningen, Houten, Zwolle) helpen

ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen

b) Landelijke én Europese erkenning voor

- kennis van kosten maatregelen (fietsmaatregelen zijn relatief goedkoop in vergelijking met auto- en ov investeringen

- infrastruktuur auto: ”10 keer duurder dan fiets- autoparkeren: 15 á 20 keer duurder dan voor fiets”

Goede verhouding: kosten/opbrengsten fietsinv.

ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen

c) steeds meer samenwerking op diverse fronten • inspanning op gebied ruimtelijke ordening• infrastructuur (routes, wegdek• fietsparkeren• goede informatievoorziening

tevreden fietsers meer mensen op de fiets hoe meer fietsers hoe meer investeringen en

fietsvriendelijke beleidskeuzes

Conclusies DESTEP ontwikkelingen

Hoog fietsgebruik voorbeeldgemeenten hangt samen met fietsbeleid RO en infra

Fietsgebruik < 0,4 veel kansen voor fiets

• kosteneffectieve maatregelen op gebied RO, infra en parkeren

• Veel instrumenten

H4: succesfactoren = = wat werkt goed

1) goed netwerk van fietsroutes:- veilig- direct- weinig oponthoud- goede en voldoende stallingsmogelijkheden

2) ..

3) …

fietsbeleid Instrument 1= Politieke keuzes

- meer ruimte voor de fiets en minder voor auto

- bevorderen ketenverplaatsingen (bus + fiets) ipv uitbreiding auto-infrastruktuur

- benutting bestaande infrastruktuur:- autoluw maken van bepaalde routes- aanpassing verkeerslichten- aanleg fietsstroken op bestaand wegprofiel

- stringent (auto) parkeerbeleid

fietsbeleid Instrument 2 = maatregelen

• Maatregelen blokkadevrije directe routes • Maatregelen infrastructuur incl parkeren wegdek• Maatregelen duurzaam veilig +

- eigen fietssinfra of juist gemengd (afh van ..)

- fietsers voorrang van rechts- bromfietsen op de rijbaan- dode hoek spiegel

fietsbeleid Instrument 3 = op woon-werk

• Speciaal voor woon-werk verkeer tot 7,5 km: fietsaandeel: 45% mogelijk !- directe snelle routes - campagnes: “fiets naar je werk!”- fiets-privé plan- douches + kleedruimtes- goede stalling- reiskostenvergoeding fiets

• Via vergunning, kvk , maats verantwoordelijkheid, campagnes

fietsbeleid Instrument 4 special winkelbezoek

• stimuleren winkelbezoek binnenstad per fiets:

- fietsenstallingen (gratis)- fietsparkeren dicht bij winkels- bezorgdienst boodschappen- transportfietsen- internet

fietsbeleid Instrument 5: voor schoolverkeer

- jong geleerd, oud gedaan- stimuleren zelfstandigheid- gezond- 14% wordt met de auto gebracht- Houten: 6%, Amsterdam: 60% lopen- gem. landelijk: 40%

waarom met de auto naar school?

- Verkeersveiligheid- combineren met naar het werk gaan- school is te ver weg

- 14% is laag, maar iedere dag op hetzelfde moment! (14% van 500 70 kinderen in 50 auto’s om 8.30 uur in een woonstraat!)

Brede aanpak schoolverkeer

• Én gedrag én infrastructuur én communicatie

• CROW-brochure “Samen werken aan een Duurzaam Veilige schoolomgeving”

• infrastructuur, handhaving, educatie, communicatie met ouders

• fietsenstalling bij school•

Samenwerken voor gezond schoolverkeer

- (verkeers)ouders- schoolleiding- gemeente- politie- omwonenden- leerkrachten- kinderen

Campagnemateriaal voor gezond schoolverkeer

- KANS (Kinderen Anders Naar School)- verkeersslang- kindlint- ANWB Streetwise- verkeersveiligheidslabel- boekjes: “spitsuur rond school”, “de

schoolspits” (www.rov-utrecht.nl)

fietsbeleid Instrument 6 ketenmobiliteit

- uitbreiding stallingsvoorzieningen (Prorail: “ruimte voor de fiets”)

- verschuiving van bewaakt naar onbewaakt- aanpak weesfietsen (15%!!)- Fietskluizen- Vouwfiets- OV-Fiets (www.ov-fiets.nl)- Parijs: “witte fietsen-plan” (www.velib.fr)

fietsbeleid Instrument 6 ketenmobiliteit

nieuwe ontwikkelingen

- vouwfiets mee in de bus (Qliners + streekbussen in Groningen en Drenthe)- Park & Bike- fiets mee in de metro- Q-park: huurfietsen in parkeergarages- OV-fiets niet alleen bij stations - handhaven veerponten (www.voetveren.nl)

fietsbeleid Instrument 7 voor recreatief fietsen

- fietsen met een recreatiedoel(zwembad, recreatieplas) - fietsen als doel (zondagmiddag bewegen, wielrennen- fietsvakanties- fietsvoorzieningen bij voetveren, fietspaden en stallingen

bij bushaltes- (bewaakte) stallingen bij het strand- Knooppuntroutes, bewegwijzering en paddestoelen- Horeca- arrangementen

Zie ook

www.fietsberaad.nlwww.fietsersbond.nlwww.verkeerskunde.nlwww.crow.nl

voorwaarden voor succes fietsbeleid:

fietsbeleid is het meest effectief en efficiënt als het een integraal onderdeel is van:

- ruimtelijke ordening- verkeersbeleid- consequent politiek beleid- economisch beleid- onderwijs- binnenstadsbeleid- milieubeleid- gezondheidsbeleid