Spindoctoring: een overschat fenomeen

Chris Aalberts

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Wie ben ik?

• Onderzoeker en docent politieke communicatie

Boeken• Aantrekkelijke politiek? (2006)• Altijd ver weg? (2008)• U draait en u bent niet eerlijk (2010)

In voorbereiding• Politiek 2.0 • Aanhang van de PVV

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Spindoctoring

• Overgewaaid fenomeen uit Amerika• Heel verschillende invullingen

Interviews met • Politici• Journalisten• Voorlichters• Politiek assistenten

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Beeldvorming

“Vorm is belangrijker dan inhoud”

Strategie• Eenvoudige taal• Accentueren van karaktereigenschappen• Creëren van juiste omgeving• Keuze van de juiste media

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Beeldvorming

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Beeldvorming

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt AmsterdamVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Framing

“Laat journalisten jouw invalshoek overnemen”

Strategie• Debatprestaties uitlichten• Achtergrondinformatie verstrekken• Initiatief nemen• Wijzen op fouten van tegenstanders

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt AmsterdamVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Framing

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Framing

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Liegen

“Vertel halve waarheden ter wille van het imago”

Strategie• Roddelen over personen • Aansluiten bij al bestaande beelden• Halve waarheden rond beleid

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Liegen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Liegen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Lekken

“Stiekem informatie geven werkt in je voordeel”

Strategie• Verhalen over interne strategie• Proefballonnen over beleid• Niemand weet ergens van• Insiders weten beter

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Lekken

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Lekken

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Effectieve spindoctoring?

Effect van spindoctoring wordt overdreven

Succes bij verkiezingen vooral bepaald door: • Zichtbaarheid• Standpunten• Mensen• Onderscheidend vermogen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Zichtbaarheid

“Zonder zichtbaarheid geen kiezers”

Dus• Kleine partijen komen er niet aan te pas• Moeilijk om een bepaalde drempel te passeren• Hangt samen met onderscheidend vermogen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Zichtbaarheid

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Standpunten

“Kiezers stemmen vooral om inhoudelijke redenen”

Dus• Middenpartijen lijken te veel op elkaar, kiezers

zien de verschillen onvoldoende• Politieke thema’s zijn niet constant interessant

(economie, integratie, oude wijken)• Nieuwe partijen kunnen succes krijgen als ze

onderscheidend zijn en de tijdsgeest aanvoelen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Standpunten

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Mensen

“Mensen moeten het verhaal wel kunnen vertellen”

Dus• Politici moeten goede mediavaardigheden

hebben• Politici moeten spelen, en authentiek blijven• Politici moeten consequent zijn, anders

ontstaan er twijfels• Aanbod van goede politici is beperkt

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Mensen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Onderscheidend vermogen

• “Niet allemaal hetzelfde doen”

Dus• Politici moeten zich in de kijker spelen• Standpunten moeten verschillen van

concurrenten• Politici moeten een onderscheidende

persoonlijkheid hebben• Ook dit is van voorbijgaande aard

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Onderscheidend vermogen

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam

Conclusie

• Belangrijkste succesfactoren liggen vooral buiten het werkterrein van spindoctors

• Spindoctoring werkt alleen als de basis goed is: standpunten en personen

• Van ‘niets’ kun je niet ‘iets’ maken

www.chrisaalberts.nlVSA Communicatietrefpunt Amsterdam