Spijsvertering

Nodig voor de cellen

• Glucose (enkelvoudig koolhydraat) als brandstof.

• Aminozuren als bouwstof voor de aanmaak van eiwitten.

• Vetzuren als bouwstof en brandstof.

• Cholesterol

• Vitamines, mineralen en spore-elementen

• Water

Voedsel bevat

• Eiwitten (polypeptiden)

• Koolhydraten – Enkelvoudige suikers (monosachariden)– Tweevoudige suikers (disachariden)– Meervoudige suikers (polysachariden)

• Vetten en cholesterol

• Vitamines, mineralen en sporenelementen

• Water

Vertering

• Eiwitten splitsen in losse aminozuren.

• Meervoudige suikers splitsen in enkelvoudige suikers

• Vetten splitsen in losse vetzuren.

Gebeurt door enzymen in de verschillende

spijsverteringssappen

Mond

• Vermalen van het voedsel m.b.v. het gebit.

• Vermengen met speeksel– Afkomstig uit de speekselklieren– 1000 – 1500 ml per etmaal– Bevat water, slijm en amylase– Hoeveelheid en samenstelling hangt af van de

aard van het voedsel– Amylase splitst koolhydraten

Keel (pharynx)

• Buisvormige ruimte die over gaat in de slokdarm (oesophagus) en aan de boven-kant in verbinding staat met de neusholte.

• De wand is gespierd.• De spierlaag doet mee aan de slikreflex.• Door de slikreflex gaat voedsel vanuit de

mond de slokdarm in.• Tijdens het slikken is het strottenhoofd

afgesloten.

Maag (gaster)

• Tijdelijk voedselreservoir met een meng- en kneedfunctie.

• Produceert maagsap:– Ongeveer 2000 ml per etmaal– Bevat water, slijm, zoutzuur, enzymen (pepsine)

en intrinsic factor– Pepsine splitst eiwitten, zoutzuur helpt bij de

vertering van eiwit en doodt bacteriën

– Intrinsic factor is nodig voor opname van vit. B12

12-vingerige darm (duodenum)

• Eerste stuk van de dunne darm.

• Hier toevoeging van gal en pancreassap.

• Tussen maag en duodenum zit de maag-portier (pylorus)

• De pylorus gaat dicht als er zuur in het duodenum komt en open als het zuur in het duodenum geneutraliseerd is.

• Gal en pancreassap neutraliseren zuur

Pancreas

• Ligt in de bocht van het duodenum.

• Produceert insuline en glucagon.

• Produceert pancreassap:– Ongeveer 1000 ml per etmaal– Bevat water, slijm, natriumbicarbonaat– Bevat veel enzymen:

• Amylase (splitst koolhydraten)• Trypsine (splitst eiwitten)• Lipase (splitst vetten)

Gal

• Geproduceerd door de lever (hepar) en tijdelijk opgeslagen in de galblaas.

• Ongeveer 750 ml per etmaal.

• Samenstelling:– Water en slijm– Natriumbicarbonaat– Galzouten en galkleurstoffen– Cholesterol

Dunne darm

• Bestaat uit 3 stukken:– Duodenum (20 – 25 cm)– Jejunum (2,5 m)– Ileum (3,5 m)

• Produceert darmsap:– 2000 - 3000 ml per etmaal– Bevat enzymen voor de “eindvertering”– Bevat water en slijm

Dunne darm

• Enzymen:– Erepsine: mengsel van eiwitsplitsende

enzymen dat zorgt dat er uiteindelijk alleen nog losse aminozuren overblijven.

– Disacharidasen: splitsen disachariden in monosachariden

• Opname: vetzuren in de lymfevaten en de overige stoffen in het bloed.

Dunne darm

• Voor en goede opname is een zo groot mogelijk oppervlak nodig– Slijmvlies is geplooid– Slijmvlies heeft darmvlokken

Dikke darm (colon)

• Bestaat uit 6 stukken– Blinde darm (coecum)– Opstijgend deel (colon ascendens)– Dwarse deel (colon transversum)– Afdalend deel (colon descendens)– S-vormig deel (colon sigmoïdeum)– Endeldarm (rectum)

• Aan de blinde darm hangt de appendix.

Dikke darm (colon)

• Bevat veel bacteriën (darmflora)

• Belangrijkste functies:– Onttrekken van water aan de onverteerbare

resten van ons voedsel– Vorming van ontlasting

Ideale voeding

• Koolhydraten: 55 – 65% van de energie-behoefte

• Eiwitten: ongeveer 11% van de energie-behoefte

• Vetten: 25 – 35% van de energiebehoefte.

• Voldoende vitamines, mineralen, sporen-elementen, water, etc.