Spijsvertering
description
Transcript of Spijsvertering
Spijsvertering
Nodig voor de cellen
• Glucose (enkelvoudig koolhydraat) als brandstof.
• Aminozuren als bouwstof voor de aanmaak van eiwitten.
• Vetzuren als bouwstof en brandstof.
• Cholesterol
• Vitamines, mineralen en spore-elementen
• Water
Voedsel bevat
• Eiwitten (polypeptiden)
• Koolhydraten – Enkelvoudige suikers (monosachariden)– Tweevoudige suikers (disachariden)– Meervoudige suikers (polysachariden)
• Vetten en cholesterol
• Vitamines, mineralen en sporenelementen
• Water
Vertering
• Eiwitten splitsen in losse aminozuren.
• Meervoudige suikers splitsen in enkelvoudige suikers
• Vetten splitsen in losse vetzuren.
Gebeurt door enzymen in de verschillende
spijsverteringssappen
Mond
• Vermalen van het voedsel m.b.v. het gebit.
• Vermengen met speeksel– Afkomstig uit de speekselklieren– 1000 – 1500 ml per etmaal– Bevat water, slijm en amylase– Hoeveelheid en samenstelling hangt af van de
aard van het voedsel– Amylase splitst koolhydraten
Keel (pharynx)
• Buisvormige ruimte die over gaat in de slokdarm (oesophagus) en aan de boven-kant in verbinding staat met de neusholte.
• De wand is gespierd.• De spierlaag doet mee aan de slikreflex.• Door de slikreflex gaat voedsel vanuit de
mond de slokdarm in.• Tijdens het slikken is het strottenhoofd
afgesloten.
Maag (gaster)
• Tijdelijk voedselreservoir met een meng- en kneedfunctie.
• Produceert maagsap:– Ongeveer 2000 ml per etmaal– Bevat water, slijm, zoutzuur, enzymen (pepsine)
en intrinsic factor– Pepsine splitst eiwitten, zoutzuur helpt bij de
vertering van eiwit en doodt bacteriën
– Intrinsic factor is nodig voor opname van vit. B12
12-vingerige darm (duodenum)
• Eerste stuk van de dunne darm.
• Hier toevoeging van gal en pancreassap.
• Tussen maag en duodenum zit de maag-portier (pylorus)
• De pylorus gaat dicht als er zuur in het duodenum komt en open als het zuur in het duodenum geneutraliseerd is.
• Gal en pancreassap neutraliseren zuur
Pancreas
• Ligt in de bocht van het duodenum.
• Produceert insuline en glucagon.
• Produceert pancreassap:– Ongeveer 1000 ml per etmaal– Bevat water, slijm, natriumbicarbonaat– Bevat veel enzymen:
• Amylase (splitst koolhydraten)• Trypsine (splitst eiwitten)• Lipase (splitst vetten)
Gal
• Geproduceerd door de lever (hepar) en tijdelijk opgeslagen in de galblaas.
• Ongeveer 750 ml per etmaal.
• Samenstelling:– Water en slijm– Natriumbicarbonaat– Galzouten en galkleurstoffen– Cholesterol
Dunne darm
• Bestaat uit 3 stukken:– Duodenum (20 – 25 cm)– Jejunum (2,5 m)– Ileum (3,5 m)
• Produceert darmsap:– 2000 - 3000 ml per etmaal– Bevat enzymen voor de “eindvertering”– Bevat water en slijm
Dunne darm
• Enzymen:– Erepsine: mengsel van eiwitsplitsende
enzymen dat zorgt dat er uiteindelijk alleen nog losse aminozuren overblijven.
– Disacharidasen: splitsen disachariden in monosachariden
• Opname: vetzuren in de lymfevaten en de overige stoffen in het bloed.
Dunne darm
• Voor en goede opname is een zo groot mogelijk oppervlak nodig– Slijmvlies is geplooid– Slijmvlies heeft darmvlokken
Dikke darm (colon)
• Bestaat uit 6 stukken– Blinde darm (coecum)– Opstijgend deel (colon ascendens)– Dwarse deel (colon transversum)– Afdalend deel (colon descendens)– S-vormig deel (colon sigmoïdeum)– Endeldarm (rectum)
• Aan de blinde darm hangt de appendix.
Dikke darm (colon)
• Bevat veel bacteriën (darmflora)
• Belangrijkste functies:– Onttrekken van water aan de onverteerbare
resten van ons voedsel– Vorming van ontlasting
Ideale voeding
• Koolhydraten: 55 – 65% van de energie-behoefte
• Eiwitten: ongeveer 11% van de energie-behoefte
• Vetten: 25 – 35% van de energiebehoefte.
• Voldoende vitamines, mineralen, sporen-elementen, water, etc.