Snel Internet Oost-GroningenKennis voor Krimpcongres over demografische transitie  

Amersfoort 3-10-2012

Prof. dr. Dirk StrijkerKoen Salemink MSc

Mansholtleerstoel voor PlattelandsontwikkelingKKNN - Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland

Aanleiding

› Veel signalen dat gebrek aan snel internet ontwikkeling van platteland tegenhoudt• Cottage industries• Andere bedrijven

•w.o.landbouw• Internet-intensieve huishoudens• Zorg

Betrokkenheid RuG-FRW

› Interreg-project iTRACT• Openbaar vervoer op het platteland en

de mogelijkheden van ICT

› Middelen voor ondersteuning• Reservefonds Leefbaarheid

Krimpgebieden Provincie Groningen

Jargon

1. Passieve infrastructuur: mantelbuis waarin glasvezel kabels geblazen worden, of glasvezel direct begraven;

2. Actieve infrastructuur, apparatuur die aangesloten wordt op de vezels en die licht versturen en ontvangen

3. De diensten die over de infrastructuur worden geleverd: Internet, televisie, telefoon, camera bewaking, lokale omroep

Over breedband

› Breedband gaat over Internet, Telefoon en Televisie;› EU: breedband minimaal 100Mbit/sec =

100.000.000 bit (bit = 1 of 0)› Een foto is 40.000.000 bits. Bij 100Mb/sec dus 2,5

foto per seconde› KPN levert verbindingen waarbij ontvangen sneller

is dan versturen Assymetrisch (DSL) › Breedband kan over glas, coax en straalverbinding• over telefoon koperleidingen is niet breedband

De kennislacunes1. Vraagontwikkeling en capaciteitsbehoefte in

verschillende sectoren2. Huidige datatransmissie infrastructuur3. Huidige werking van de markt4. Beste aanpak

Werkdefinitie

› Basis breedband -> Next Generation Access

› Breedbandnetwerken zijn toekomstbestendige next generation access netwerken die verbindingen ondersteunen met een minimumcapaciteit van 30 mbit/s symmetrisch, waarbij hogere capaciteiten tegen geringe kosten realiseerbaar zijn.

› EU: 100 mBit

Vraagbepalende aspecten (1)

› eHealth• Met name care -> oud worden in eigen huis• Dit wordt wellicht het grootste capaciteitsbeslag

• Continue beeldgestuurde monitoring• Toepassingen vragen veel datacapaciteit• Vooral upload capaciteit

Vraagbepalende aspecten (2)

Vraagbepalende aspecten (3)

› Triple Play• Niet sector- of doelgroepgebonden, algemene

ontwikkeling• Hogere kwaliteit (HD) en meer toepassingen tegelijk

actief in een huishouden -> meer databehoefte

› Cottage Industries en Virtual Farmers• Data intensieve dienstverlening, thuiskantoor

• Vooral ‘beeldvraag’ is bepalend• Omvang ‘industries’ verschilt per gebied

Breedband in het buitengebied

› KPN is doorgaans de enige aanbieder, met Ziggo als concurrent binnen de bebouwde kom, en soms Reggefiber

› Bij KPN is de snelheid afhankelijk van de afstand;

Snelheidsmeting

Dorp en school Jonkervaart

Telefooncentrale

Telefooncentrale

Afstand = 4km

Voorbeeld superslecht internet

Huidige datatransmissie infrastructuur (1)› xDSL (koper)

• Snelheidsverval over afstand, niet symmetrisch

› Kabel (coax)• Snelheidsverval bij overboeking, niet symmetrisch

› Glasvezel• Geen/nauwelijks snelheidsverval, symmetrisch

› Draadloos• 3G en in zeer beperkte mate 4G

• Opkomst tablet pc’s

• Sterk afhankelijk van signaalsterkte en dekking

Ernstig snelheidsverval in de Provincie Groningen

‘Rode gebieden’ 2 km

‘’Rode gebieden’ 3 km

Huidige datatransmissie infrastructuur (2)› Buitengebieden zijn onrendabel

• Probleemgebieden met huidige verbindingen• Witte vlekken in glasvezelmarkt (en coax)

› Ook bij nieuwe ontwikkelingen zijn ‘dunne’ gebieden’ het laatst aan de beurt• Achterstand blijft• Stapeling: ze worden ook bij andere diensten het laatst

aangesloten• Lange aanrijtijden• Slechte infrastructuur, etc.

De aanbieders› KPN, ZIGGO: niet open access• Zij bepalen de content

› Reggefiber: passief open netwerk• Reggefiber sluit contract voor actief netwerk

› Open net/open access• Geen eigen netwerk • Zorgt dat de dienst geleverd wordt• Aanleg etc. bij voorkeur door lokale gemeenschap • Ook goed voor leefbaarheid/social cohesion

Over geld

› Aanleg van de glasvezel kost € 20,- tot € 30,- per meter

› Er moeten distributiepunten (POP kasten met apparatuur) komen. Minimaal 1 per dorp (ong.€ 50.000)

› Het gebied moet ontsloten worden naar de buitenwereld Minimaal paar honderd euro per maand

› Het signaal moet ingekocht worden: Televisie signaal, Telefoon of Internet connectiviteit

Over regelgeving

› KPN is de enige aanbieder in het buitengebied en moet andere dienstenleveranciers zoals Tele2, InterNL, Vodafone etc. toelaten tegen een door de Opta bepaalde vergoeding;

› Gemeenten mogen niet participeren in breedband

› Gemeenten mogen wel initiëren en stimuleren

Over buitengebied

› KPN is heer en meester in het buitengebied;

› Investeren in aanleg glas in het buitengebied is kapitaal intensief;

› KPN kan het bestaande kopernetwerk nog iets upgraden (kabelkasten) maar kiest voor hoge bevolkingsdichtheid

› Sommige percelen liggen zo afgelegendat de enige oplossing een straalverbinding is

Monopolie

6. Overheden› Drie strategieën: reguleren, faciliteren, financieren

› Reguleren en faciliteren: met name door gemeente en provincie

› Financieren: met name Europese fondsen beschikbaar• Structuurfondsen: Cohesiefonds, EFRO, ESF, Interreg• Competitiveness and Innovation Framework (CIP)• Europese Investeringsbank

Verandering oriëntatie› Grotere rol EU bij breedband› Burgers: gemeente is niet meer financier en besluitnemer› Gemeente en provincie:

• Go of no go beslissing niet in eigen hand• Risico’s vooraf aan beslissing• Geen toetsing project via juridische weg (bijv.

Appingedam), maar via fondsen

Conclusies› Datacapaciteit Huidige problemen -> buitengebieden› Witte vlekken glasvezelmarkt -> buitengebieden› Asymmetrie: uploadsnelheid wordt knelpunt› Rol van EU binnen Next Generation netwerken wordt

groter› EU-Digitale AgendaMaterieel -> sociaal -> materieel› Open access wordt belangrijker

› Conclusie: glasvezel aanleg in communityverband, open access netwerk lijkt de beste garantie voor snelle, toekomstbestendige internettoegang

Discussiepunten• Herkenbaar? Wie in de zaal heeft smalband?• Andere voorbeelden?•Is glasvezel echt de enige optie?• Hoe start je een vraagbundelingstraject?• Financieel model?• Wat heeft men er voor over?• Organisatievorm?• Rol van de overheid (of juist niet)•

KKNN – Literatuur› Haartsen/v. Wissen - Causes and consequences of regional

population decline for primary schools, TESG 2012› Thissen/Fortuijn/Strijker/Haartsen - Migration intentions of rural

youth, Journal of Rural Studies 2010› Bijker/Haartsen - Migration to popular and less-popular rural areas

in the Netherlands, People, Space & Place 2012› Bijker/Haarten/Strijker - Migration to less-popular rural areas in the

Netherlands: Exploring the motivations, Journal of Rural Studies 2012› Van Dam/van Wissen/de Roo/van Dijk/Strijker/Veenstra –

Regionale bevolkingskrimp en de stad Groningen, RuG-FRW 2009› Haartsen/Venhorst - Planning for decline: Anticipating on population

decline in the Netherlands, TESG 2010› Galjaard/Van Wissen/Van Dam - European regional population

decline and policy responses, Built Environment 2012