SG-LVB Behandeling

EFP, Den Dolder12-12-2013

Teunis van den HazelKlinisch psycholoog & Psychotherapeut

Trajectum

De SG-LVB behandelvoorziening als “Last Resort”

Cliënten met 3 - 4 vraagstellingen in de SG-LVB behandeling: LVB + psychiatrie + verslaving + delict

• Zorg voor verstandelijk beperkten: - te veel agressie en geweld - te veel psychiatrie- te veel ontregeling naar anderen

• GGZ: - onvoldoende cognitieve mogelijkheden tot een behandeling over te gaan- overvraging- onvoldoende grond voor een Rechterlijke Maatregel

• Justitie- preventie van recidive centraal, maar straffen helpt niet

Behandelen door middel van een therapeutisch milieu

1e Afgeschermd milieu

PrikkelselectieRust Ruimte om te lerenGéén afwijzing Géén uitstotingGéén keuzevrijheidGéén gedrag zonder gevolg

2e Op stabilisatie en ontwikkeling gericht milieu

5

Model voor behandelen: R.N.R.-model(Andrews & Bonta)

RiskDuur en intensiteit afhankelijk van het risico

Need – BehoefteAansluiten op wat nodig is, delictgerelateerde factoren

ResponsiviteitRekening houden met specifieke kenmerken

van de persoonMotivatie, cognitieve kenmerken

Bejegenen, Behandelen, Beveiligen…

Hoe doe je dat bij?… beperkt tot geen zelfinzicht… beperkt tot geen ziekte-inzicht… gebrek aan motivatie… verzet tegen behandelen

Een beschermend kader helpt om ‘vast te houden en door te zetten’

Eerste fase in de behandeling:- stabiliseren- tot een eerste evenwicht (homeostase)komen- beeldvorming en diagnostiek- begrenzen van gedrag- de tijd….

Hoe lang duurt het voor er behandeleffect = gedragsverbetering optreedt?

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=TY6T67_-uq7aNM&tbnid=OHYJ-BKpD8ct4M:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fcultuurgids.avro.nl%2Ffront%2Fdetailmusical.html%3Fitem%3D8205746&ei=1HWkUqT2OaWX0AWfxIC4CQ&bvm=bv.57752919,d.d2k&psig=AFQjCNEkMLBmRvrrso7OwP-6mnXSNnBx2Q&ust=1386596165914633

Motiverende gespreksvoering:• “Wie is je vader, wie is je moeder”? • Wie ben je?, vertel je verhaal…• Hoe noem je wat je hebt? • Waarom vinden anderen dat je in behandeling moet…• Wat wil je echt? (waarden en doelen)

… ben je bereid oude gedragspatronen los te laten?… ben je bereid in beweging te komen?

Door middel van:• aansluiten, betrokkenheid tonen• begrip en empathie• heldere therapeutische relatie

SG-LVB

Forensische psychiatrie

VerstandelijkGehandicaptenzorg

Ortho- pedagogiek

Psychiatrie

“What you see is not what you get….” LVG + Compensatie + Camouflage = streetwise

Een LVB komt zelden alleen (over co-morbiditeiten)

Bijv. – Sociale en emotionele problemen

op grond van de hechtingsgeschiedenis– Mishandeling, misbruik, verwaarlozing– Omgevingsellende?

Leergeschiedenis met onvoldoende begrenzing en bescherming– Ontwikkelingsstoornis (Adhd?)– Psychiatrie (bi-polair?)– Verslaving– Gevolgen van de beperking op persoonlijkheidsontwikkeling

• Zelfbeeld en zelfverwachting?• Levenslang afhankelijk zijn? • Een positieve verwachting over de beschikbaarheid van anderen?

Integratieve diagnostiek

Probleemgedrag = contact= resultaat van een ongunstige interactie tussen persoon,fysieke omgeving,sociale omgeving, en leergeschiedenis (Dosen, LKNG, 2008).

Uitkomst uit de diagnostiek= een holistische theorie over ontstaan en voortbestaan van probleemgedrag in relatie tot persoon, context en leergeschiedenis (in de richting van verklaringen…)

16

5 dimensies ~ verstandelijke beperking

Diagnostiek bij LVB is ook gericht op• context • mate van ‘passende ondersteuning’

Diagnostiek: = handelingsgericht, = ten dienste van het perspectief van de cliënt

5 velden van het AAIDD-model voor verstandelijke beperkinghandelingsgericht maken door onderzoek naar:- Executieve functies: plannen en organiseren van gedrag- Sociale cognitie- Emotionele ontwikkeling

“Oefenen met grenzen”(M.Mulder, 2013)

Emotionele ontwikkelingBegrijpen van gedrag = onderscheid maken tussen:

• kunnen en aankunnen, zien en overzien• denken en voelen• onderliggende behoefte en zichtbaar probleemgedrag• onderliggende onzekerheid, angst, …• maar al te vaak leidt een woede-uitbarsting tot contactbreuk

Maatschappelijk verantwoord behandelen

Rust en regelmaat(van een externe naar een interne structuur)

Controle(er zijn nl. grenzen)

Paradox 1 Prikkelselectie,controle, (strikte) structuur beschermt èn roept juist verzet op….

Paradox 2 Therapeutisch milieu = zeer intern gericht= controle ~ angst voor ontregeling= controle ~ bescherming= angst voor ontregeling= de realiteit is erg ver weg, ieder risico wordt uitgesloten(Hummelen, 2011, 2013)

26

Realiteit dichtbij

“Burgerschap” “Inclusie”“Community care”

= eigen keuzes centraal= gericht op participerenin gewone woningen in de samenleving

Grenzeloos, onvoldoende beschermend

(M.Teeuwen, 2012)

Behandelen, met welk perspectief?

Context inbrengen in de behandeling• Systeem nodig als vertegenwoordigers van de context

Toekomst inbrengen in de behandeling• Blijvende beperkingen = blijvende ondersteuning Citaat: “Vanaf het moment dat er meer zelfstandigheid gevraagd wordt gaat het minder goed met hem…”• Risico op overschatting• Risicotaxatie!

Uitstroom uit de SG-LVB behandelvoorziening:62% 24 uurs woonvoorziening4% dagelijks contact10% wekelijks8% géén contact, geen vervolgvoorziening(Hesper en Drieschner, 2013)

Laatste fase in de behandeling:= bouwen aan het model voor passende ondersteuning = meer een orthopedagogisch kader

Met dank voor uw aandacht

tvandenhazel@trajectum.info