Post on 04-Jun-2015
Bronnen
• Natuurwetenschappen (H.E. Fokke)
Op blackboard:• Bijgewerkte studiehandleiding• Alle artikelen uit de syllabus• Ontbrekende artikelen uit de syllabus• Sheets hoorcolleges
Tentamen
• Multiple choice
• 40 vragen
• 26 vragen goed is een voldoende
• Alle leerdoelen
• Alle werkgroepopgaven
Zuivere stof
Zuivere stof = Stof die uit 1 soort deeltjes bestaat
1. Water, alcohol
2. Goud, ijzer
3. Zouten
Voorbeelden:
Zuivere stof
Zuivere stoffen zijn:
1. Zeldzaam
2. Moeilijk te maken
3. Nodig bij bereiden cosmetica, medicijnen
Mengsel
Mengsel = Meerdere zuivere stoffen bij elkaar
1. Lucht
2. Lotion
3. Gezichtspoeder
Voorbeelden:
Mengsel van gassen
Mengsel van vloeistoffen
Mengsel van vaste stoffen
MengselMengsel kan ook uit meerdere fasetoestanden bestaan
Voorbeelden:
1. Haargel: Vast en vloeibaar
2. Rook: Vast en gas
3. Stoom Vloeibaar en gas
(water en polymeren)
(lucht en water)
(lucht en as)
Mengsel
Heterogeen mengsel bevat (soms onzichtbare !) klontjes
Homogeen mengsel is volkomen regelmatig gemengd op molecuulniveau
Oplossingen
Oplossingen zijn heterogene mengsels
1. Ware oplossingen
2. Colloidale oplossingen
3. Suspensies
Opgeloste deeltjesKleiner dan 1 nanometer
Tussen 1 en 100 nanometer
Groter dan 100 nanometer
Ware oplossingenVoorbeelden:1.Limonadesiroop (suiker opgelost in water)2.Kookwater (zout opgelost in water)
Ware oplossingen in de kosmetiek noemen we tonic of lotion:
Lotion: oplosmiddel = waterTonic: oplosmiddel = water + alcohol
Voorbeelden:gezichtslotion, haarwater, aftershave
Colloidale oplossingen
Voorbeelden:1.Melk (eiwit en vet opgelost in water)2.Olieverf (kleurstof opgelost in olie)
Voorbeelden in de kosmetiek:haargel, zeep in water
Suspensies
Voorbeelden:1.Sinaasappelsap met vruchtvlees2.Olieverf (kleurstof opgelost in olie)
Voorbeelden in de kosmetiek:gezichtsmasker van klei (steendeeltjes opgelost in water)
Bijzondere colloidale oplossingen
1. Gel
2. Sol
3. Emulsie
Lange goed opgeloste vaste deeltjes. Klitten losjes aan elkaar tot netwerk.
Kleine goed oplosbare vaste deeltjes. Blijven los zweven.
Slecht oplosbare druppeltjes.Vloeien weer samen.
Voorbeeld: haargel
Voorbeeld: zeep in water
Voorbeeld: creme, badolie, dressing
Twee belangrijke emulsiesRood = olie
Blauw = water
o/w
‘olie in water’
w/o
‘water in olie’
Twee belangrijke emulsies
water in olie voelt veel vetter aan dan olie in water
NIET: water in olie bevat meer olie !!
Herkennen:
Voorbeeld: mayonaiseOlie in water, maar wel 80% olie …
Mengsels scheiden
Scheidingsmethoden:
1. Centrifugeren
2. Filtreren
3. Kristallisatie
4. Destillatie
Centrifugeren
Gebaseerd op verschil in dichtheid
Bij een groot verschil in dichtheid zakt de meest compacte stof naar de bodem
Voorbeeld: sinaasappelsap met vruchtvlees
Bij een klein verschil in dichtheid werkt dit niet. Bij centrifugeren wordt dan de meest compacte stof naar de rand geduwd.
Bezinken =
Filtreren
Gebaseerd op verschil in deeltjesgrootte
Voorbeeld: Nieren filtreren afvalstoffen, die klein zijn (gele bolletjes), uit het lichaam. Nuttige eiwitten, die groot zijn, blijven achter.
KristallisatieGebaseerd op verschil in oplosbaarheid
Voorbeeld 1: Vorming van rijp (ijskristallen) als het s nachts heel koud is. Bij een lagere temparatuur kan de lucht minder water bevatten. Dit water gaat kristallen vormen.
Kristallisatie
Voorbeeld 2: Winning van zout. Zout water kan maar een bepaalde concentratie zout bevatten. Als we water laten verdampen, wordt de concentratie zout te groot en vormen zich zoutkristallen.
DestillatieGebaseerd op verschil in kookpunt
Voorbeeld 1: alcohol
1. Water heeft een kookpunt van 100 ˚C
Verhit een mengsel van alcohol en water tot 90 ˚C. Dan verdampt de alcohol, maar niet het water.
2. Alcohol heeft een kookpunt van 78 ˚C
Destillatie
Voorbeeld 2: etherische olien
Het materiaal dat de olien bevat (bloemen, fruit, kruiden enz.)wordt met hete stoom verhit.
De olien verdampen en worden meegevoerd met de stoom, de rest van het materiaal verdampt niet en blijft achter.