Relaties tussen organismen Relaties tussen organismen

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

Soortgenoten beïnvloeden elkaar:Soortgenoten beïnvloeden elkaar:

• competitie / concurrentiecompetitie / concurrentie

• coöperatie / samenwerkingcoöperatie / samenwerking

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

• competitie: competitie: zelden dodelijke afloopzelden dodelijke afloop

territorium door gezangterritorium door gezang maaltijdvoorrang door hiërarchie maaltijdvoorrang door hiërarchie

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

• competitiecompetitie

lange, hoge stam, kleine kruinlange, hoge stam, kleine kruin korte stam, grote kruinkorte stam, grote kruin

competitie/concurrentie:competitie/concurrentie:

De individuen van een populate bestrijden elkaar: De individuen van een populate bestrijden elkaar:

• om een plaatsje te bekomen (competitie voor om een plaatsje te bekomen (competitie voor territoriumterritorium););

• om aan voedsel te komen (competitie voor om aan voedsel te komen (competitie voor voedselvoedsel).).

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

• coöperatie: coöperatie: noodzakelijk om te overlevennoodzakelijk om te overleven

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

coöperatie: voorplanting

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030611_adeliepnguin03

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

concurrentie: voorplanting

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

concurrentie: territorium

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

concurrentie: territorium

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soort: dezelfde soort: soortgenoten beïnvloeden elkaarsoortgenoten beïnvloeden elkaar

coöperatie: voedsel

• solidaire dieren: dieren die alleen levensolidaire dieren: dieren die alleen leven

• groepsdierengroepsdieren

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

In groep of solitair ?

In groep of solitair ?

In groep of solitair ?

groepsdieren solitaire dieren

Wolven Uilen

Olifanten Katten

Gnoes Eekhoorns

Zebras Otters

Ganzen Snoeken

Haringen

spreeuwen

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

• permanente groeppermanente groep

• tijdelijke groeptijdelijke groep

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

Tijdelijk of permanent in groep?

Tijdelijk of permanent in groep?

Tijdelijk of permanent in groep?

Tijdelijk of permanent in groep?

Tijdelijk of permanent in groep?

groepsvorming tijdelijk permanent

Kleine groep (< 10) luipaarden, eenden, padden

ganzen, walvissen, giraffen

Middelgrote groep (< 100)

zwaluwen, herten

wolven, konijnen, olifanten

Grote groep (> 100) spreeuwen, sprinkhanen

haringen, bijen, mieren, bizons

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070209_spreeuwen01

• tijdelijke groepsvormingtijdelijke groepsvorming

• bepaald door biotische en abiotische bepaald door biotische en abiotische factorenfactoren

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

• blijvende groepsvormingblijvende groepsvorming• kudde: hiërarchiekudde: hiërarchie

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

• blijvende groepsvormingblijvende groepsvorming• andere blijvende samenlevingsvormen: andere blijvende samenlevingsvormen:

geen hiërarchiegeen hiërarchie

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

• blijvende groepsvormingblijvende groepsvorming• sociale statensociale staten

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050224_bij01http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030611_wesp01

• Voor- en nadelen van groepsvormingVoor- en nadelen van groepsvorming

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

jager (wolf): nadeel: moeilijker jachtProoi (kalveren): voordeel: bescherming

zwakste welpen: nadeel: voedsel-concurrentie

sardientjes: voordeel: bescherming

jonge goudvissen: nadeel: territoriumconcurrentie

hyena’s: voordeel: samenwerking bij jacht op voedsel

kippen: nadeel: gevaar voor ziektes

jongen: nadeel; groep: voordeel: voedselconcurrentie wordt vermeden

• Voordelen van groepsvorming:Voordelen van groepsvorming:

• bescherming en verdedigingbescherming en verdediging• succes bij voortplantingsucces bij voortplanting• voedsel verzamelenvoedsel verzamelen• oriëntatie bij de trekoriëntatie bij de trek

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort

• Nadelen van groepsvorming:Nadelen van groepsvorming:

• meer competitie voor voedsel, water en meer competitie voor voedsel, water en nestnest

• kans op doden van nakomelingenkans op doden van nakomelingen• verspreiding ziektes en parasietenverspreiding ziektes en parasieten

Samenleving tussen organismen van Samenleving tussen organismen van dezelfde soortdezelfde soort