PUBERS motiveren en

stimuleren

13 november 2013

VALUAS COLLEGE

Waar of niet waar

• De Jeugd is ongemotiveerd.

Niet waar

• Nog nooit eerder heeft een generatie

zoveel baantjes gehad. 60 % heeft

ervaring, van babysit tot jeugdleider of

vakantie werk.

• Het is wel zo dat ze dat vooral buitenshuis

doen, thuis opruimen valt daar niet onder.

• Zij zijn tot héél veel gemotiveerd !!

Waar of niet waar

• De jeugd is racistisch

Niet waar

• Integendeel, nooit eerder groeide een

generatie op in een zo multi culturele

omgeving. Allen hebben zij ervaring met

migranten jongeren en hebben zij hun

vaardigheden in het tolerant hiermee

omgaan kunnen oefenen.

• De uitzonderingen bepalen het beeld.

WAAR OF NIET WAAR

• De jeugd begint op steeds jongere leeftijd

met seks.

Onderzoek:

• Seksuele repertoire opbouw.

• Nationaal onderzoek 1988 Rutgers - Nisso

groep.

Stap 1

• De tongzoen.

• Gemiddelde leeftijd in 1988?

• Gemiddelde leeftijd 2011?

STAP 2

• Voelen op en onder de kleren.

• Gemiddelde leeftijd 1988?

• Gemiddelde leeftijd 2011?

STAP 3

• Gemeenschap.

• Gemiddelde leeftijd 1988

• Gemiddelde leeftijd 2011

Stap 4

• Orale seks.

• Gemiddelde leeftijd 1988?

• Gemiddelde leeftijd 2011?

Op een rijtje: 2011

• Meisjes lopen aanvankelijk voor, maar

worden vervolgens wel ingehaald door de

jongens.

1988:

• Tongzoenen: tussen 11 en 13 jaar.

• Voelen op en onder de kleren: tussen 12

en 15.

• Gemeenschap: tussen 16 en 17.

• Orale seks: 18 en ouder.

VEEL VERANDERD?

De laatste waar of niet waar

• De jeugd is gewelddadig

Niet waar

• Jongeren zijn nog altijd op de eerste

plaats zelf slachtoffer van geweld van

volwassenen

• Gewelddadigheden komen wel meer voor

onder bepaalde sub groepen en die

worden in de media breed uitgemeten.

Een korte herhaling:

• We hebben het al eerder over het

puberbrein en puber lijf gehad.

De puberteit komt niet

onvoorbereid

• Biologie: Lichamelijke ontwikkeling.

Ontwikkeling van de hersenen.

• Psychologie: Dus zo zit de wereld van de

mensen in elkaar

• Sociaal: Dus zo gaan mensen met elkaar

om

BIOLOGIE

• 0-6 : snelle groei, veel te leren;

• De mogelijkheden van je lichaam ontdekken en toepassen.

BIOLOGIE

• HET BREIN:

Vanaf dag 1 worden in de hersenen

verbindingen gelegd en opgeslagen.

Patronen worden herkend en automatisch

toegepast.

PSYCHOLOGIE

• 0-6: (her)kennen van gevoelens bij jezelf

en de ander.

Sociaal

• Hoe gaan mensen met elkaar om.

6 tot 9 jaar

• Oefenen en toepassen van wat je tot dan

geleerd en ervaren hebt.

• Ik ken mijn lichaam en kan het gebruiken

samen met anderen, rekening houdend

met die ander en mezelf.

Super gemotiveerd en gedreven

• Gemotiveerd en gestimuleerd door en

dank zij een net zo gemotiveerde en

gedreven omgeving.

EN DAN KOMT DE PUBERTEIT.

GEEN GRIL MAAR EEN

NOODZAAK

• om je voor je verdere

ontwikkeling buiten je

gezin te begeven.

Zelfstandigheid opeisen

De mogelijkheid tot voortplanting

komt binnen bereik.

• Dat mag je niet

binnen je gezin gaan

oefenen.

• Voor je gezinsleden

moet je je onbekend

maken.

• Zeer gemotiveerd om

de deur uit te gaan

Bescherming niet meer

aanvaarden. • Dat kan ik best

zelf.

• (onzekerheid

verbloemen)

• Ik heb jou niet

nodig.

• (en laat niet

merken als dat wel

zo is)

.

NEE EN NIET

• Zijn woorden die de hersenen niet kunnen

verwerken.

NU EVEN NIET AAN EEN ROZE OLIFANT

DENKEN!

Tada!!!!!!!!

Pushen en afdwingen?

Roept vooral weerstand op.

• Wie wordt daar nou blij van?

De vrouw is van de verbinding!

Die krijgt het zwaar

Loslaten dan maar?

Dacht het niet!

• Je kind heeft je nog steeds nodig ook al

laat het dat niet (altijd) merken.

Anders verbinden!

• Ruimte bieden, de bescherming oprekken.

• Kansen bieden om zelf te ervaren.

• Successen vieren (hoeft niet altijd

uitbundig samen).

• Duidelijkheid bieden

Afleiden en verleiden

• Zorg dat de hersenen in de JA stand

komen.

• Toon de voordelen (liefst op korte termijn)

• Wees duidelijk over de “speelruimte”

Ordenen

• Wetten – regels en afspraken!

Een verzoek of een opdracht!

Een vraag of een mededeling?

verwachtingen

• Wees redelijk en duidelijk in wat je

verwacht.

• Ben bereid tot bijstelling indien nodig,

zowel naar boven als naar beneden.

• Bied ruimte om te onderhandelen en wees

duidelijk over hoe groot die ruimte is.

• Verdraag de keren dat het niet gelukt is.

Speciaal voor de mannen.

• Zij zijn competitie gericht.

• Wie is hier de sterkste?

• Wie bepaalt hier?

• Op de macht gaan zitten!

Dan krijgen ook zij het moeilijk

• Wordt er niet

gezelliger op.

Genieten

• Geniet van de originaliteit van de (nog)

vrije geest.

• Geniet van de creativiteit, zij kunnen nog

out of the box denken.

• Geniet van de verrassingen.

• Geniet van de fase die zij door maken en

die jij ook ooit door maakte.

• En over dat laatste mag je ook best eens

iets vertellen.

Beloning

• Trots tonen is ook belonen.

• Succes vieren.

• Wat vroeger werkte

• Werkt nog steeds.

• Maar niet altijd!

successen

• Uit het verleden bieden geen garantie voor

het heden maar zijn wel, meer dan veel

belovend, voor de toekomst.

Het valt ook niet mee.

• Om als jongere in een emotionele sociale

en lichamelijke achtbaan te zitten terwijl

allerlei (vaak onduidelijke) verwachtingen

en eisen aan je gesteld worden.

• Terwijl je zelf ook nog wil sturen en

bepalen.

Stress

• Dat levert bij de jongere EN zijn omgeving

stress op.

Vermoeiend voor iedereen.

Wat is stress?

Een overlevingsmechanisme

Aangestuurd vanuit het diepere

(zoogdieren) brein. • Vechten

• Vluchten

• bevriezen

Signalen van stress.

• Verhoogd en soms onregelmatig hartritme.

• Verhoogd cortisol en adrenaline gehalte. (stress hormonen)

• Hoge ademhaling (veel zuurstof).

• Spierspanning(snelle toevoer van zuurstof naar de spieren = kracht

• Onttrekken van zuurstof toevoer aan niet vitale benodigde lichaamsdelen;

• Slechte spijsvertering.

En verder

• Verhoogd alert (hyper) gericht op gevaar.

• Of verlaagd alert (hypo)

• Verlaagde pijn gevoeligheid.

• Verminderd rationeel denken (mensen hersenen)

Stress is in bepaalde mate

gezond. • Het hoort erbij om je te kunnen

ontwikkelen en leren.

• Maar kan maar in beperkte mate en niet te

lang verdragen worden.

• Geruststelling, beweging en drinken (water

of fris zonder te veel suiker) helpt.

Kinderen moeten de wereld

veroveren.

• Onveilig

Taak van de vader

• De man is nodig voor

het ontwikkelen van

zelfvertrouwen.

• Kijk, dat kun jij al.

Taak van de moeder.

• Taal geven en

verbinden

Maar de puber maakt moeilijker

de verbinding. • Bij de jongens giert 400 x zoveel

testosteron door het lijf als bij een

volwassen man.

• Pubers maken meer, sneller en

ontregelder adrenaline en cortisol aan.

• Denk aan de achtbanen!

Even zelf ervaren?

Voel de sensatie in je lichaam

• In wisselende mate ervaart de puber dit op

soms ook voor hem/haar onverwachte en

verwachte momenten.

• Naar mate de heftigheid toeneemt neemt

het redelijk denken af.

• Probeer dan ook niet een “goed

gesprek”te hebben want dat lukt niet.

• Je kunt je ook afvragen of dat perse NU

MOET!

Kalmeren

• Bewegen voert de opgebouwde

spierspanning (vecht energie) af.

• Iets drinken voert het opgebouwde cortisol

(stress hormoon) gehalte in het wangslijm

af.

• Benoem wat je denkt te zien bij de ander

(zich begrepen voelen)

• Benoem ook wat dat doet met jezelf.

Timing

• Is er sprake van acute onveiligheid dan

moet NU iets.

• In alle andere gevallen maak je ruimte in

tijd.

• Ik merk dat ik hier nog over na moet

denken.

• Spreek af wanneer je

• er op terug komt.

DUS

• Ga een discussie aan als je veel tijd en

humor hebt

• En ga niet voor het gelijk krijgen. (Vooral

voor mannen is dat erg moeilijk).

• Dat lukt je toch niet.

Maar wat dan wel

• Blijf in gesprek.

• Toon belangstelling.

• Luister naar je kind.

• Laat “oma” thuis en luister echt.

• NIVEA blijft in de tas.

• Je mag gerust aangeven wat je wel of niet zelf zou doen in een dergelijke situatie.

• Wees duidelijk over de ruimte die er geboden kan worden in plaats van wat niet kan.

• Laat wat onderhandelingsruimte voor jezelf en je kind over.

huiswerk

• Wordt op het laatste moment gemaakt.

• Op de meest onmogelijke tijden.

• Terwijl de radio aan moet blijven.

• Als niet toevallig net dan een vriend(in)

belt.

moe

• Uitslapen duurt tot ver in de middag.

• Groeien vreet energie, veel rust en veel

eten.

• Bio ritme in de war.

stemmingen

• Van uitbundig tot stil teruggetrokken.

• Snel boos maar even later weer

uitgelaten.

• Van heel actief met van alles bezig zijn

(tegelijk) tot lusteloos op de bank hangen.

Plannen en ordenen

• Een trui uit de kast trekken kan niet

resulteren in een opgeruimd

achterblijvende kastinhoud.

• Kleren in de wasmand “mikken”lukt niet.

• Normaal op een stoel gaan zitten lukt niet.

• Deuren slaan harder dicht dan vroeger.

• Spullen gaan sneller stuk, meer

ongelukjes in en om huis.

ADOLESCENTIE

• Tussen pak weg 16de en 18de levensjaar.

• De heftigheid ebt langzaam weg.

HOOP

• Tussen 18 en 24 worden de verbindingen

in de frontale cortex van de hersenen

aangelegd en lukt het uiteindelijk weer.

En dat motiveren dan?

Jongeren ZIJN gemotiveerd

• Om van alles en nog wat te doen.

• Dat is niet altijd hetzelfde als wat de

ouders willen.

• Dat is niet altijd thuis te merken.

• En dat kan snel wisselen.

Groei naar autonomie en

zelfstandigheid • De soft ware wordt als laatste

geinstalleerd.

• Afhankelijkheid neemt af maar is er nog

wel.

• Vertel gerust ook eens (eerlijk) hoe het

voor jou was op die leeftijd.

• De volwassene is nog steeds nodig.

loesje

• HELP, mijn ouders begrijpen me.

• WAT NU?

In delen denken.

• Stel geen grote einddoelen.

• Maak haalbare kleine tussenstappen in de

richting van …………

• En laat die door de jongere zelf bedenken.

• Van missers leer je, van successen nog

meer!

• Laat ruimte voor beide!

EXTERNE HARDE SCHIJF

Frontale cortex

• Is pas geïnstalleerd rond het 24ste

levensjaar.

• Plannen en ordenen worden daardoor

geregeld.

• Bij onveilige situaties is en blijft de ouder

de externe harde schijf.

Bedreiging of lastig

maak het onderscheid!

Wat is onveilig?

• Biologisch.

• Psychisch.

• Sociaal.

biologisch

• Er is sprake van een ernstige bedreiging

voor het fysieke welzijn.

• Bv. Ernstig middelen gebruik ivm

ontwikkeling van de hersenen.

Psychische onveiligheid

• Voortdurend falen.

• Nooit goed kunnen

doen.

Heftige gevoelens van

angst

En onzekerheid

Sociale onveiligheid

• Bv. Pesten of gepest worden.

• Uitgestoten worden.

DUS

• Motiveren en stimuleren om boven aan

een trap te komen doe je door bij de

eerste trede te beginnen.

• Weet je nog hoe je kind leerde lopen????

• Met verleiden, belonen en steunen waar

nodig en zo lang als nodig.

• Of moet hij nog aan het handje?

MAAR OOK HIER IS HOOP!

• Uit onderzoek blijkt dat (bijna) alle jong

volwassenen dezelfde normen en

waarden hanteren als hun ouders.

• Maar op weg daar naar toe bewandelen zij

kronkel wegen en zijwegen.

• Soms lijkt dat op verdwalen.

• Vaak is het tijdelijk afdwalen.

Praat eens met andere ouders.

• Die leuke puber vriend van je zoon of

dochter is thuis misschien ook anders.

• Jouw zoon of dochter doet hetzelfde bij

anderen.

• Ook andere ouders zijn op zoek naar

manieren om met hun kind om te gaan.

• Je bent niet de enige!

En niet alleen zwartkijken.

• Een jongere is niet 24 uur per dag 7 dagen

in de week lastig!

• Zoek de smeltmomenten en heb daar oog

voor.

• En als jij of een ander die ziet, begin dan

niet meteen met: ja maar………….

• Het is en – en!

• Is het glas half vol of half leeg?

Schatjes?

Of monsters?

Hoe dan ook

ALS HIJ/ZIJ VROEGER LEUK WAS DAN WORDT HIJ/ZIJ

DAT NA DE PUBERTEIT en adolescentie

OOK WEER.

• Arno Derikx

VRAGEN OPMERKINGEN