Duikvaker 2015

Welkom

Bram Querido

psychiater/psychotherapeut

medical examiner of divers

PADI stafinstructeur

NACD full cave diver

Tunnelvisie

• Dissociatie

• Hyperfocus

• Gehypnotiseerd

• In zichzelf gekeerd

• Overgeconcentreerd

Psychofarmaca &

psychische aandoeningen

Onderwerpen

• Psychofarmaca & duiken

• Antidepressiva

• Psychostimulantia

• Psychiatrische aandoeningen & duiken

• Discussie

Psychofarmaca & duiken

Dokter mag ik duiken met deze medicatie?

Geen idee

1. Waarvoor wordt de medicatie gebruikt (indicatie)?

2. Is de aandoening nog aanwezig?

3. Bijwerkingen die duikveiligheid beïnvloeden?

4. Invloed hyperbare omstandigheden?

5. Persoonlijkheid? Leeftijd?

6. Beginnende of gevorderde duiker?

Psychofarmaca = medicatie

1. Indeling

2. Waarvoor wordt de medicatie gebruikt (indicatie)?

3. Bijwerkingen die duikveiligheid beïnvloeden?

4. Invloed hyperbare omstandigheden?

Psychofarmaca - indeling

• Antidepressiva

• Antipsychotica

• Stemmingsstabilisatoren

• Kalmerende- en slaapmiddelen

• Psychostimulantia

Riskante bijwerkingen van

medicijnen onder water

• verandering

bewustzijn (sufheid,

slaperigheid)

• psychiatrische

symptomen

• uitdroging

• duizeligheid

• toevallen

• braken

• invloed op

doorgankelijkheid

luchtwegen

• verminderde

inspanningstolerantie

Psychofarmaca - indicatie

• depressie

• bipolaire stoornis

• angststoornis

• slaapstoornis

• verslaving

• gedragsstoornissen

Antidepressiva - indicatie

• depressie

• angststoornis

Antidepressiva - indeling

• oudere AD

bijv. amitriptyline, clomipramine

• nieuwere AD

bijv. paroxetine, citalopram, venlafaxine

Riskante bijwerkingen

antidepressiva

• sufheid, slaperigheid

• droge mond

• verlagen drempel

voor ontstaan

toevallen

• verlengen van de

bloedingstijd

• angst, onrust, agitatie

• lage bloeddruk

• hypo- of

hyperglycemie

(suikerhuishouding)

Invloed hyperbare omstandigheden

op antidepressiva

Er is weinig bekend over de invloed van

antidepressiva onder water, maar er zijn aanwijzingen

dat de kans op stikstofnarcose toeneemt.

Richtlijnen antidepressiva en

duikenUK Sport Diving Medical Committee

• onder strikte voorwaarden

• MOD = 30 meter

NvD: niet duiken met AD, tenzij....

Richtlijnen antidepressiva en

rijvaardigheidCBR: onderscheid tussen oude en nieuwe

• nieuwe AD (categorie I)

zolang bijwerkingen optreden: niet autorijden

• oude AD (categorie III)

afhankelijk van middel en dosering: een week tot niet autorijden

bij lage dosering: na 3 jaar en rijtest

Rijvaardigheid en medicijnen

Categorie 1

• geen of weinig invloed op rijvaardigheid

• bloedalcoholconcentratie < 0.5‰ (~ ♀1 & ♂2 AE)

Categorie 2

• licht tot matige negatieve invloed op rijvaardigheid

• bloedalcoholconcentratie 0.5-0.8‰ (~ ♀1-4 & ♂2-6 AE)

Categorie 3

• ernstige tot gevaarlijke negatieve invloed op rijvaardigheid

• vergl. bloedalcoholconcentratie > 0.8‰ (~ ♀4 & ♂6 AE)

Rijvaardigheid en medicijnen

Categorie 3

• oxazepam t/m 16 uur niet autorijden, chronisch gebruik: niet autorijden

• zolpidem t/m 8 uur niet autorijden, dagelijks gebruik: niet autorijden

• alprazolam t/m 72 uur niet auorijden

Voorstel NL richtlijn

antidepressiva en duiken

• modern AD

• max. één

psychofarmacon

• geen significante

bijwerkingen

• min. 3 maanden

gebruikt

• MOD 30 meter

Antidepressiva - indicatie

• depressie

• angststoornis

Depressie

• 650.000 mensen van 18-65 jaar heeft een stemmingsstoornis

• 550.000 mensen hebben een depressieve stoornis

• 91.000 mensen hebben een bipolaire stoornis

• 1 miljoen mensen gebruiken een antidepressivum

Wat is een depressie?

• depressieve

stemming

• gebrek aan energie

• gebrek aan plezier

• gebrek aan interesse

• moeite met denken

• angst

• schuld, schaamte

• pessimistisch

• slecht slapen

• geen eetlust

Depressie – riskante

symptomen onder water

• depressieve

stemming,

suïcidaliteit

• gebrek aan energie

• gestoorde aandacht-

en concentratie

• moeite met denken,

traag denken

• angst

• psychotische

symptomen

Richtlijnen CBR depressie en

duiken

Personen met een unipolaire of bipolaire stoornis, die

therapeutisch goed zijn ingesteld (regelmatige

controle, recidiefvrije periode van minstens één jaar)

en een redelijk ziekte-inzicht hebben, hoeven in

beginsel niet ongeschikt te zijn. Wel is een

specialistisch rapport vereist

Voorstel NL richtlijn

depressie en duiken

• unipolaire depressie

• aandoening 3 maanden volledig in remissie

Angststoornissen

• paniekstoornis

• gegeneraliseerde angststoornis

• fobie

• obsessieve-compulsieve stoornis

Angst – riskante symptomen

onder water

• paniekaanval

Angst – paniek

Wat is een paniekaanval?

• heftige angst

• hartkloppingen

• pijn op de borst

• benauwd

• duizelig

• misselijk

• trillen

• angst dood te gaan

• transpireren

Richtlijnen CBR angst en rijden

Mensen die regelmatig therapieresistente

paniekaanvallen vertonen, zijn in het algemeen

ongeschikt voor het rijbewijs; voor de beoordeling is

een specialistisch rapport vereist.

Voorstel NL richtlijn

paniekstoornis en duiken

• aandoening 12 maanden volledig in remissie

• specialistisch rapport wordt aanbevolen

Psychostimulantia - indicatie

• ADHD

• ADD

• narcolepsie

Riskante bijwerkingen

psychostimulantia

vaak (1-10%)

• duizeligheid, droge mond, slaperigheid, angst,

verhoogde bloeddruk

soms (0.1-1%)

• verwardheid, psychose, suïcidaliteit

Invloed hyperbare omstandigheden

op psychostimulantia

Er is weinig bekend over de invloed van

psychostimulantia onder water, maar er zijn

aanwijzingen dat de kans op stikstofnarcose toeneemt.

Richtlijnen psychostimulantia

en duiken

• NvD: niet duiken met stimulantia, tenzij....

• CBR: categorie I = niet autorijden zolang

bijwerkingen optreden

Voorstel NL richtlijn ADHD

en duiken

• aandoening volledig

onder controle

• geen misbruik van

psycho-actieve

stoffen

• ziekte-inzicht &

therapietrouw

• adequate aan en

concentratie

• geen comorbiditeit

• bij twijfel:

specialistisch rapport

Einde