Buitenplaatsen

OpdrachtHier volgen twee voorbeelden van buitenhuizen die vandaag de dag worden aangeboden.• Bekijk ze goed en lees de beschrijvingen op de

volgende dia’s. • Wat valt je op?

Kijk en lees. Wat valt je op?

Kijk en lees. Wat valt je op?

Is het je opgevallen?

üHet is een mooi huis

üHet huis is luxe ingericht en van alle gemakken voorzien

üHet huis ligt in een rustige omgeving met veel natuur, rust en buitenleven

Ontstaan van buitenplaatsen

Aan de rivier de Vecht, tussen Amsterdam en Utrecht, ontstonden in de 17de en 18de eeuw de eerste buitenplaatsen.

Dit waren ooit de buitenhuizen van steenrijke kooplui, rijk geworden van de handelmet de VOC. Foto’s van Vechtse buitenplaatsen in Loenen, Maarssen en Breukelen.

foto´s Buitenplaatsen langs de Vecht: Loenen, Breukelen, Maarssen

klik op het plaatje om het filmpje te starten

Ontstaan buitenplaatsen • De 17de en 18de eeuwse buitenplaatsen langs deVecht waren vooral van Amsterdamse kooplieden.• In de zomer ontvluchtten zij de volle, stinkende stadom te genieten van rust, ruimte en natuur.• Buitenplaatsen waren voor deze rijkelui zowel eenbelegging als statussymbool: je kon pronken met je rijkdom!

Schoolplaat buitenplaats Elsenburg,Vechtstreekmuseum

Ontstaan buitenplaatsen • Het bezitten van een buitenplaats werd een waretrend. Door de hele provincie Utrecht bouwden rijkemensen deze comfortabele zomerhuizen.• In de 19de eeuw werd de Utrechtse Heuvelrug zelfs zopopulair, dat hier – net als langs de Vecht – eenkralensnoer aan buitenplaatsen ontstond: de StichtseLustwarande.

Buitenplaats Vollenhoven, De Bilt

Nog altijd vele buitenplaatsen in provincie

Ontstaan buitenplaatsen langs de Vecht

Bekijk het filmpje over het ontstaan van de buitenplaatsen langs de Vecht.

https://schooltv.nl/video/buitenhuizen-grote-statige-huizen-in-de-natuur/

De tuinen bij alle buitenplaatsenwaren groot en bijzonder.Om mee te kunnen pronken en om

je in te vermaken. Denk aan wandelen, spelen en varen.

Er stonden vaak ook prachtige bijgebouwen: koetshuis, oranjerie (tuinkamer), botenhuis en poortgebouw.

Het Utrechts Archief, Landgoed Wickenburg Houten, Aquarel van tuin en huis (boven) en Het park van het huis Schaerweijde Zeist (boven)

De tuinen van de buitenplaatsen

• Daarnaast was ook een deel Nutstuin, zoals moestuinen, visvijvers, boomgaarden en vaak landbouwgrond met boerderij.

• Deze nutstuinen hadden een economisch doel: de opbrengst van voedsel van het land, vee en vis of gekapt hout uit het bos werd verkocht.

Tuinen en tuinsieraden

• De tuinen werden aangelegd volgens de laatste mode. Met zeldzame bomen en planten uit soms verre landen.

• En werden tal van ‘tuinsieraden’ aangelegd, zoals: duiventil, theekoepel, toegangspoort, prieeltje.

• De Vecht is beroemd om zijn vele theekoepels

Theekoepel van buitenplaats Oud Over (Loenen), Duiventil van landgoed Pavia (Zeist) en Koetshuis van Oostbroek (De Bilt)

De tuinen van de buitenplaatsen

De tuinen van de buitenplaatsen De modetrends? Naar Frans of Engels voorbeeld!Links een tuin in Franse classicistische stijl. Rechts een Engelse landschapsstijl. Welke verschillen zie je? Tip: Trek een lijn (bijv. met lineaal) precies in het midden, van boven naar beneden in beide afbeeldingen.

In de 17de eeuw was Franse classicistische tuin in de mode (naar voorbeeld van de tuin van Versailles). Kenmerkend:

• strak, geordend, rechte lijnen• symmetrisch• geknipte buxushagen in allerlei vormen, rechte waterpartijen en

tuinbeelden

Links: Paleis Het Loo Rechts: Slot Zeist had vroeger een Franse tuin.

Franse classicistische tuin

Vanaf 1750 was de Engelse landschapstuin in de mode. Kenmerkend:

• A-symmetrisch• Afwisseling van heuvels en dalen, rechte lanen en slingerende paadjes• Waterpartijen: kronkelige meertjes, sierlijke vijvers en watervallen• Open grasvelden afgewisseld met dichtbegroeide bosjes• Verrassende doorkijkjes op grappige gebouwtjes en bruggetjes

Vlnr: Slot Zeist en twee afbeeldingen van Kasteel Groeneveld Baarn

Engelse landschapstuin