Post on 07-Feb-2018
De pocketversie Cardiologie en vasculaire geneeskunde is hét handige boekje voor in de witte jas. In deze pocketversie worden algemene onderwerpen voor tijdens je coschap-pen besproken en worden aandoeningen beknopt, visueel en schematisch behandeld.
De pocketversie is tot stand gekomen vanuit de vraag van geneeskundestudenten om, naast de vierdelige boekenreeks Compendium Geneeskunde, een overzicht te hebben van de discipline Cardiologie en vasculaire geneeskunde tijdens de coschappen voor in de witte jas.
Samen met zes andere geneeskundestudenten hebben we deze versie geschreven. Alle curricula in Nederland zijn gecombineerd, waardoor de reeks op al deze faculteiten bruikbaar is. Om de kwaliteit te waarborgen, hebben we intensief samengewerkt met specialisten.
Compendium Geneeskunde helpt je in het begin van je studie bij het vinden van de essentie en structuur van de leerstof. Daarnaast helpt deze versie je bij het opstellen van differentiaaldiagnoses en de voorbereiding op je coschappen. Ben je al verder in je loopbaan? Dan kan je aan de hand van dit compendium je geheugen nog eens opfrissen.
‘Het Compendium Geneeskunde zal uitgroeien tot hét naslagwerk voor geneeskunde-studenten en artsen over de basis van hun vak.’ Dr. A.S. Amin, AMC
‘Het compendium wijst de weg - de talentvolle co bewandelt hem.’ Prof. dr. F.J.M. Feron, Maastricht UMC+
‘Een prachtig initiatief door en voor studenten, getuigend van leiderschap dat we zo graag bij onze studenten willen zien.’Dr. A.E. van Ede, Radboudumc
Veerle Smitgeneeskundestudent
Romée Snijders geneeskundestudent
CompendiumGeneeskundeCompendiumGeneeskunde
Cardiologie en vasculaire geneeskundeRomée Snijders & Veerle Smit
Nu ook voor in de witte jas, met handige tips en ruimte voor aantekeningen.
KWALITEIT DOOR
SPECIALISTEN
GEWAARBORGD
Card
iologie en vasculaire geneeskunde
Com
pend
ium G
eneeskunde
Romée Snijd
ers & Veerle Sm
it
HandleidingDe inhoud van de pocketversie is zoveel mogelijk op dezelfde
beknopte, visuele en schematische manier weergegeven.
Compendium Geneeskunde is voor een groot gedeelte in
telegramstijl geschreven. Deze uitzonderlijk bondige manier
van schrijven is bewust voor gekozen waardoor een beknopt
overzicht is gecreëerd voor de geneeskundestudent. Aan
de hand van icoontjes, leestekens en afkortingen staat elke
discipline op dezelfde wijze in het compendium.
AandoeningenAlle aandoeningen worden op dezelfde overzichtelijke wijze
weergegeven. Elke aandoening begint bij met algemene
informatie in volzinnen en daarna wordt in telegramstijl
verdergegaan. Bij elke aandoening worden de volgende
icoontjes, indien relevant geacht, besproken.
A
Algemeen
Epidemiologie
Symptomen
Risicofactoren
Oorzaak
Diagnostiek
Behandeling
Prognose
Denk aan/cave/pas op
A
E
S
R
O
D
B
P
!
Onder diagnostiek wordt anamnese niet genoemd, maar de
anamnese is wel cruciaal om de juiste diagnose te stellen!
Leestekens
Zeldzaam
Weinig voorkomend
Vaak voorkomend
Meest voorkomend
(- -)
(-)
(+)
(++)
I
L
K
Gevolg
Vermindering/
verslechtering/daling
Vermeerdering/
verbetering/stijging
Schema’sDe schema’s in het hoofdstuk Klinisch redeneren helpen je bij
het klinisch redeneren vanuit een bepaalde klacht. Bedenk
hierbij dat de DD uit veel meer diagnoses kan bestaan.
IcoontjesOm belangrijke informatie beter te onthouden, benadrukken
wij ezelsbruggetjes, omschrijvingen van de typische patiënt,
alarmsymptomen en weetjes.
Ezelsbruggetje
Alarm!
Omschrijving van
de typische patiënt
Weetje
Ha
nd
leid
ing
//2
Ha
nd
leid
ing
//3
Inhoud/Cardiologie en vasculaire geneeskunde
Anamnese - algemeen 16Lichamelijk onderzoek - algemeen 26eCg interpretatie 58normaalwaarden en interpretatie 68
Bloedgas 68Cardiale markers 72Eiwitten 74Endocrinologie 76Elektrolyten en mineralen 80Hematologie 86IJzermetabolisme 93Immunologie 95Leverfunctie 100Lipiden 104Nierfunctie 107Infectieparameters/ontsteking 110Stofwisseling/Diabetes 111Stolling 112Tumormarkers 117Vitamines 119Urine 121
vasculaire geneeskunde
Liquor 124farmacotherapie - algemeen 126
Analgetica 126Opioïden 127Anticoagulantia 129Diuretica 134Bètablokkers 136Calciumantagonisten 137Hartglycosiden 138RAS-remmers 139Statines 141Bloedglucoseverlagende middelen 142Antidepressiva 144Stemmingsstabilisatoren 146Benzodiazepinen 147Antibiotica 149
farmacotherapie - cardiologie 156Anti-aritmica 156Hartglycoside 156Bridging 159Middelen bij Angina Pectoris 160Nitraten 161
Lipidenverlagende middelen 161ABCde-schema 166Anatomie 172fysiologie 176eCg 182Lichamelijk onderzoek - cardiologie 184diagnostiek - cardiologie 190Cardiovasculair risicomanagement 194
Dyslipidemie 195Primaire hypertensie 195
Hartfalen 198klepafwijkingen 203
Aortaklepinsufficiëntie 204Aortaklepstenose 204Mitralisklepinsufficiëntie 204Mitralisklepstenose 204
Infecties 208Endocarditis 208Pericarditis 208
Ischemische hartziektes 210Stabiele angina pectoris 212
Instabiele angina pectoris/non-ST-elevatie myocardinfarct 212ST-elevatie myocardinfarct 212
ritmestoornissen 214Supraventriculaire tachycardieën (SVT) 215
Sinustachycardie 216Atriumfibrilleren 216Atriumflutter 216Atriale tachycardie 216AVRT 217AVNRT 217AV-junctional tachycardie 217
Ventriculaire tachycardieën 218Ventrikelfibrilleren 219Ventrikelflutter 219Ventrikeltachycardie 219Torsade de Pointes 219
AV-blok 218Bundeltakblok 221
Congenitale hartafwijkingen 222VSD 226ASD 226
Inhoud/Cardiologie en vasculaire geneeskundevasculaire geneeskunde
Persisterende ductus arteriosus 226Coarctatio aortae 226Tetralogie van Fallot 226Transpositie grote arteriën 226
Hypertensie 228Primaire hypertensie 230Primaire hyperaldosteronisme 230Secundaire hyper-aldosteronisme 230Pseudohyperaldosteronisme 230Feochromocytoom 230Nefrogene hypertensie 232Syndroom van Cushing 232Obstructief slaapapneu syndroom 232Hypertensieve crisis 232
Shock 234klinisch redeneren (1) 238
Pijn op de borst 238Palpitaties 241Syncope 242 Dyspneu 243
klinisch redeneren (2) 244Pijn op de borst 244Secundaire hypertensie 246Syncope 248
Bronvermelding 250dankwoord 254Illustratieverantwoording 256register 257ook verkrijgbaar 262
ecg
inte
rpre
tati
e//
9
lic
Ha
mel
iJK
on
der
ZoeK
- a
lgem
een
//8
Vitale functies
normAALwAArden
Af 15-20/min
rr 120/80 mmHg
CVd R-4 tot R-9 cm H2O
gCS 15
normAALwAArden
Hf 60-100/min
t 36-38°C
Spo2>95%
Cap. refill <2-3 sec
tabel 2 // Normaalwaarden vitale functies (Vx)
AF = ademhalingsfrequentie, RR = bloeddruk, CVD = centraal veneuze druk, GSC = glasgow coma scale,
HF = hartfrequentie, T = temperatuur, SpO2 = zuurstofsaturatie, Cap. refill = capillary refill
a Meet op indicatie de bloeddruk links + rechts en liggend +staand om eventuele verschillen op te sporen, zoals bij aortadissectie (klassieke voorbeeld), perifeer vaatlijden of orthostatische hypotensie gezien kunnen worden
a Noteer waar je de temperatuur hebt gemeten, dit kan de meting beïnvloeden
a Noteer of de zuurstofsaturatie met of zonder toediening van extra O2 is gemeten en hoeveel extra O2
Lichamelijk onderzoek - algemeen ECG interpretatie
Afbeelding 8 // Bundeltakblok
Verbreed QRS
VerBreed QrS kenmerken
Linker bundeltakblok (LBtB)
a QRS >120 ms
a Laatste elektrische activiteit naar links
a Negatief in V1
a Brede R en geen q in I, aVL, V5, V6
Incompleet LBtB a QRS 100-120 ms
a Kenmerken LBTB
rechter bundeltakblok (rBtB)
a QRS >120 ms
a Laatste elektrische activiteit naar rechts
a Positief in V1
a RSR’ in V1
Incompleet rBtB a QRS 100-120 ms
a Kenmerken RBTB
Intraventriculaire geleidingsvertraging
Geen typische kenmerken van een LBTB of
RBTB
tabel 19 // Verbreed QRS
no
rma
alw
aa
rden
en
inte
rpre
tati
e//
11
no
rma
alw
aa
rden
en
inte
rpre
tati
e//
10
Normaalwaarden en interpretatie
Hematologie // Klinisch redeneren - Anemie
BepA
LIn
gU
ItLe
g
no
rmA
ALw
AA
rde
Inte
rpre
tAtI
e
mea
n co
rpus
cu-
lar v
olum
e (m
CV)
Mee
t de
gem
idd
eld
e
gro
ott
e va
n d
e er
ytro
cyt
80-1
00 fl
K = L
Mac
rocy
tair
blo
edb
eeld
No
rmo
cyta
ir b
loed
bee
ld
Mic
rocy
tair
blo
edb
eeld
mea
n co
rpus
cu-
lar h
emog
lobi
n (m
CH)
Gem
idd
eld
e
hoev
eelh
eid
(zuu
rsto
f
verv
oer
end
) hem
o-
glo
bin
e p
er e
rytr
ocy
t
(Hb
/ery
tro
cyte
n)
1,70
-2,1
0 fm
ol
K = L
Hyp
erch
rom
e an
emie
a
Def
icië
nte
vit.
B12
a
Foliu
mzu
urd
efic
iënt
ie
No
rmo
chro
me
anem
ie
Hyp
och
rom
e an
emie
a
IJze
rgeb
rek
a
Hem
og
lob
ino
pat
hie
mea
n co
rpus
cu-
lar h
emog
lobi
n co
ncen
trat
ion
(mCH
C)
Gem
idd
eld
e he
mo
-
glo
bin
e co
ncen
trat
ie
van
de
eryt
rocy
t (H
b/H
t)
19-2
3 m
mo
l/l
red
bloo
d ce
ll di
strib
utio
n w
idth
(rd
w)
Een
maa
t vo
or v
aria
tie
in h
et v
olu
me
(MC
V) v
an
de
eryt
rocy
t
11-1
6%K
a
Bij
een
gro
te v
aria
tie in
het
vo
lum
e va
n
de
eryt
rocy
ten,
bijv
. na
een
blo
edtr
ans-
fusi
e o
f bij
een
com
bin
atie
van
een
mic
ro- e
n m
acro
cyta
ire a
nem
ie (h
et
MC
V k
an h
ierb
ij no
rmaa
l zijn
)
retic
uloc
yten
Onr
ijpe
eryt
rocy
ten
die
nog
RN
A h
ebb
en
Gea
uto
mat
isee
rde
telli
ng:
25-1
20 x
109 /
l
0,5-
2,5%
(als
per
cent
age
van
eryt
rocy
ten)
K L
Ret
icul
ocy
tose
a
Verh
oo
gd
e af
bra
ak v
an e
rytr
ocy
ten
a
Verh
oo
gd
ver
lies
van
eryt
rocy
ten
Ret
icul
op
enie
a
Verm
ind
erd
e sy
nthe
se v
an e
rytr
ocy
ten
tabel 27 // Hematologie: erytrocyten (vervolg) tabel 28 // Hematologie: klinisch redeneren - anemie
HB mCV dIfferentIAAL dIAgnoSe AAnVULLend onderzoek
L
L
a IJzergebreksanemie
IJzerstatus a Sideroblastaire anemie
a Hemoglobinopathie Hb-Elektroforese
L/= Anemie bij chronische ziekte IJzerstatus
=
a Nierziekte (EPO-tekort) Kreatinine K
a Hematologische maligniteit
Beenmergonderzoek a Beenmergaandoening
- Aplastische anemie
- Beenmerginfiltratie
a (Sub)acuut bloedverlies Bloedingsfocus
=/K
a Leverfunctiestoornis (alcohol) G-GT K, ALAT K
a Hemolytische anemie LDH K, haptoglobine L, bilirubine K, reticulo-
cyten K
a Schildklierfunctiestoornis fT4 L, TSH K
a Medicamenteus
K
a Vitamine B12 deficiëntie Vitamine B12 L
a Foliumzuurdeficiëntie Foliumzuur L
a Myelodysplastisch syndroom Beenmergonderzoek
Farm
ac
otH
era
pie
- alg
emee
n//
13
Farm
ac
otH
era
pie
- alg
emee
n//
12
med
ICIj
nw
erk
Ing
S-
meC
HA
nIS
me
BIjw
erk
Ing
enA
An
VULL
end
para
ceta
mol
Ana
lget
isch
e en
antip
yret
isch
e ei
gen
-
scha
pp
en v
ia o
nbek
end
mec
hani
sme
Mild
bijw
erki
ngen
pro
fiel:
risic
o o
p le
vers
chad
e b
ij
hog
e d
osi
s (>
150m
g/k
g),
alco
holis
ten
en p
re-e
xist
ente
leve
rsch
ade
Bij
alco
holis
me,
chr
oni
sche
ond
ervo
edin
g, l
ever
insu
f-
ficië
ntie
of d
ehyd
ratie
lag
er
do
sere
n
N-a
cety
lcys
teïn
e
(cys
teïn
e-d
eriv
aat)
als
antid
otu
m
dic
lofe
nac
Kla
ssie
ke n
iet-
sele
ctie
ve
rem
mer
s va
n he
t enz
ym
cycl
o-o
xyg
enas
e (C
OX
) met
anal
get
isch
e, a
ntip
yret
isch
e
en a
nti-i
nfla
mm
ato
ire
eig
ensc
hap
pen
a
Gas
tro
-inte
stin
aal:
risic
o o
p
pep
tisch
ulc
us
a
Rena
al: p
erife
er o
edee
m,
acut
e/ch
roni
sche
nier
insu
ffici
ëntie
m.n
. bij
pat
iënt
en m
et
RAS-
rem
mer
s, d
iure
tica,
pre
-exi
sten
te
nier
insu
ffici
ëntie
, har
tfal
en,
deh
ydra
tie, s
epsi
s
a
Car
dio
vasc
ulai
r: m
.n. b
ij
CO
X-2
-rem
mer
s en
dic
lofe
nac
mo
gel
ijk K
risi
co,
zo o
ok
op
har
tfal
en
Prev
entie
f wo
rdt e
en P
PI
voo
rges
chre
ven
bij
pat
iënt
en
met
een
leef
tijd
>70
jaar
,
pep
tisch
ulc
us in
VG
, of e
en
leef
tijd
>60
jaar
en
DM
,
hart
fale
n o
f het
geb
ruik
van
cort
ico
ster
oïd
en, S
SRI’s
, OA
C
of a
cety
lsal
icyl
zuur
Bij
lag
e d
ose
ring
asc
al/
carb
asal
aatc
alci
um: P
PI b
ij
pat
iënt
en >
80 ja
ar, >
60 ja
ar
met
ulc
us in
VG
, of l
eeft
ijd
>70
jaar
met
geb
ruik
van
cort
ico
ster
oïd
en, O
AC
, SSR
I’s
of c
lop
ido
gre
l
Ibup
rofe
n
nap
roxe
n
Cele
coxi
bSe
lect
ieve
CO
X-2
rem
mer
,
met
min
der
rena
le
en g
astr
o-in
test
inal
e
bijw
erki
ngen
Farmacotherapie -algemeen
nSAIdS
tabel 44 // Analgetica tabel 45 // Opioïden
med
ICIj
nw
erk
Ing
S-
meC
HA
nIS
me
BIjw
erk
Ing
enA
An
VULL
end
Code
ïne
a
Ag
oni
sme
van
de
op
iaat
rece
pto
ren:
- µ-
rece
pto
r: an
alg
esie
(gro
ots
te b
ijdra
ge)
- κ-
en δ-
rece
pto
r: sp
inal
e
en p
erife
re a
nalg
esie
a
Fent
anyl
wer
kt s
terk
er d
an
mo
rfin
e en
is tr
ansd
erm
aal
(T1/
2 17
h), i
.v. (
T 1/2e
l 6-8
h) e
n na
saal
(T1/
2 3-
4 h)
toep
asb
aar.
a
Co
deï
ne is
een
pro
dru
g
van
mo
rfin
e m
et o
nvo
or-
spel
bar
e o
mze
ttin
g n
aar
mo
rfin
e (1
0x z
wak
kere
wer
king
).
a
Tram
ado
l en
bup
reno
rfin
e
zijn
par
tiële
ag
oni
sten
.
Tram
ado
l hee
ft o
ok
SNRI
wer
king
.
a
CZS
: ad
emd
epre
ssie
(vo
ora
l
risic
o b
ij C
OPD
), m
iosi
s,
del
ier,
sed
atie
, afh
anke
lijk-
heid
a
Pulm
ona
al:
bro
ncho
cons
tric
tie
a
Gas
tro
-inte
stin
aal:
mo
tilite
it
L (o
bst
ipat
ie, m
isse
lijkh
eid
en b
rake
n)
Ris
ico
op
ob
stip
atie
K d
oo
r
imm
ob
ilite
it, s
lech
te in
take
van
wat
er e
n ve
zels
en
geb
ruik
van
antic
holin
erg
ica,
ant
ide-
pre
ssiv
a en
diu
retic
a K
Daa
rom
bij
star
t van
een
op
ioïd
, ver
gee
t het
laxa
ns n
iet
Ris
ico
op
ad
emha
ling
s-
dep
ress
ie e
n se
dat
ie K
bij
alco
hol e
n ce
ntra
al
dep
ress
ieve
med
icat
ie
(ane
sthe
tica,
anx
ioly
tica,
TC
A,
hyp
notic
a en
sed
ativ
a)
Tram
ado
l i.c
.m. S
SRI g
eeft
verh
oo
gd
e ka
ns o
p s
ero
toni
ne
synd
roo
m
Nal
oxo
n (c
om
pet
itiev
e
anta
go
nist
) bij
op
ioïd
-
geï
nduc
eerd
e b
ijwer
king
en
als
antid
otu
m
tram
adol
mor
fine
oxy
codo
n
fent
anyl
opIoïden
Analgetica Opioïden
= Extra informatie
= Indicatie tot het voorschrijven van een geneesmiddel
= Interactie met geneesmiddelen of risicogroepen
= Indicatie tot het stoppen van een geneesmiddel
= Beleid bij intoxicatie
Legenda
an
ato
mie
//15
an
ato
mie
//14
Anatomie
Afbeelding 12 // Hart doorsnedeAfbeelding 11 // Hart ventraal aanzicht
Afbeelding 13 // Bloedstroom Afbeelding 14 // Geleidingssysteem
A
BAA B C D E
FH
BC
C D
E
F
G
E
D
F
H
I
J
K
L
G
ABC
ED
FGH
IJ
KO
P
N M L
Q
R
S
Afbeelding 12 // Hart doorsnede
A: Arcus aortae B: Truncus pulmonalis C: A. pulmonalis sinistra
d: Vv. pulmonales sinistrae e: Pulmonalisklep f: Linkeratrium g: Mitralisklep
H: Aortaklep I: Linkerventrikel j: Papillairspier k: Interventriculair septum
L: Rechterventrikel m: Chorda tendinae n: Tricuspidalisklep o: V. cava inferior
p: Rechteratrium Q: Vv. pulmonales dextrae r: A. pulmonalis dextra S: V. cava
superior
Afbeelding 11 // Hart ventraal aanzicht
A: Arcus aortae B: Truncus pulmonalis C: A. pulmonalis sinistra
d: Vv. pulmonales sinistrae e: Auricula sinistra f: A. coronaria sinistra, ramus
interventricularis anterior g: Apex cordis H: V. cava inferior I: Auricula dextra
j: Vv. pulmonales dextrae k: A. pulmonalis dextra L: V. cava superior
Afbeelding 13 // Bloedstroom
A: V. cava superior B: Aorta ascendens C: Truncus pulmonalis d: Linkeratrium
e: Linkerventrikel f: Rechterventrikel g: V. cava inferior H: Rechteratrium
Afbeelding 14 // Geleidingssysteem
A: Sinusknoop B: AV-knoop C: Bundel van His d: Linkerbundeltak
e: Rechterbundeltak f: Purkinjevezels
Zie de boekenreeks Compendium Geneeskunde voor meer informatie
aa
nd
oen
ing
en c
ard
iolo
gie
//16
aa
nd
oen
ing
en c
ard
iolo
gie
//17
Aandoeningen cardiologie
Hartfalen
Hartfalen is het onvermogen van het hart om bloed voldoende rond te
pompen om het lichaam in zijn metabole behoefte te voorzien. Hartfalen
kan veel verschillende oorzaken hebben, zoals genetische afwijkingen van
de hartspier, (ischemische) schade aan het hart of veroudering van het hart.
Hartfalen is geen diagnose op zichzelf, maar een klinisch beeld waarvan
de oorzaak moet worden achterhaald. Zie tabel 77 voor de verschillende
vormen van hartfalen.
a Prevalentie 65-74 jaar 3%
a Prevalentie 75-84 jaar 10%
a Prevalentie >84 jaar 20%
Zie tabel 76
a Standaard cardiovasculaire risicofactoren
a Doorgemaakt hartinfarct
a Alcoholabusus
a Positieve familieanamnese
a Recente chemotherapie
a Ischemische hartziekte
a Cardiomyopathie
a Klepproblemen van het hart
a Hypertensie
a Eerste lijn: klinisch beeld, ECG, evt. (NT-pro)BNP
a X-thorax
a Correcte referentiestandaard: klinisch beeld i.c.m. echocardiogram
a Wegnemen of behandelen van onderliggende oorzaak
a Diureticum + ACE-remmer + (indien geen overvulling) bètablokker
Zeer afhankelijk van onderliggende factoren, comorbiditeit en andere
factoren, zoals leeftijd en therapietrouw
A
E
S
R
O
D
B
P
HartfalenLInkSzIjdIg HArtfALen reCHtSzIjdIg HArtfALen
S
a Orthopneu
a Dyspneu
a Duizeligheid
a Syncope
a Plotselinge hartdood
a Inspanningsintolerantie
a Vegetatieve verschijnselen
a Koude-intolerantie
a Ascites
a Perifeer oedeem
a Nycturie
a Hepatomegalie
a Verhoogde CVD
tabel 76 // Symptomen van hartfalen
Hartfalen is zeer onwaarschijnlijk bij een normaal NT-pro-BNP
aa
nd
oen
ing
en c
ard
iolo
gie
//19
aa
nd
oen
ing
en c
ard
iolo
gie
//18
eCg
reg
eLm
AtIg
freQ
Uen
tIe
AtrI
Afr
eQU
entI
e Ve
ntr
IkeL
So
orS
pro
ng
BeH
An
deL
Ing
SIn
USt
ACH
Y-CA
rdIe
Reg
ulai
r10
0-21
0/m
in10
0-21
0/m
inSi
nusk
noo
pB
ehan
del
en
ond
erlig
gen
de
oo
rzaa
k
AtrI
Um
-fI
BrIL
Lere
n
Irreg
ulai
r40
0-60
0/m
in75
-175
/min
Atr
ia a
Ryt
hm c
ont
rol:
card
iove
rsie
,
anti-
aritm
ica,
abla
tie
a
Rat
e co
ntro
l:
med
icat
ie
AtrI
Um
fLU
tter
Reg
ulai
r25
0-35
0/m
in75
-150
/min
(2:1
of 3
:1)
AV-
blo
k
Atr
ia a
Ryt
hm c
ont
rol:
card
iove
rsie
,
anti-
aritm
ica,
abla
tie
a
Rat
e co
ntro
l:
med
icat
ie
AtrI
ALe
tA
CHYC
Ard
Ie
Reg
ulai
r12
0-25
0/m
in
75-2
00/m
inA
tria
Ant
i-arit
mic
a,
card
iove
rsie
,
abla
tie
tabel 82 // Supraventriculaire tachycardieën
AVrt
Reg
ulai
r15
0-25
0/m
in15
0-25
0/m
inA
V-kn
oo
p I
vent
rikel
s I
extr
ano
dal
e
verb
ind
ing
I
bo
ezem
s
Med
icat
ie, a
bla
tie
AVn
rt
Reg
ulai
r10
0-28
0/m
in10
0-28
0/m
inA
V-kn
oo
pVa
gal
e
man
oeu
vres
,
med
icat
ie,
card
iove
rsie
,
abla
tie
AV-j
Un
CtIo
nA
L tA
CHYC
Ard
IeRe
gul
air
60-1
00/m
in70
-130
/min
AV-
kno
op
Med
icat
ie
De
typ
isch
e p
atië
nt m
et a
triu
mfib
rille
ren
klaa
gt o
ver h
artk
lop
pin
gen
, ko
rtad
emig
heid
, dui
zelig
heid
en
som
s o
ver
pijn
op
de
bo
rst.
Op
het
EC
G z
ijn g
een
P-to
pp
en te
zie
n en
er i
s sp
rake
van
een
irre
gul
air r
itme.
Ve
elvo
ork
om
end
e ui
tlokk
end
e fa
cto
ren
zijn
ko
ort
s, a
nem
ie e
n hy
per
/hyp
oth
yreo
ïdie
.
Kli
nis
cH
red
ener
en (1
)//
21
Kli
nis
cH
red
ener
en (1
)//
20
� Intercostaal neuralgie
Kortdurende steken in de borst
� Syndroom van Tietze
a Plotsteling ontstane, chronische pijn op de borst
a Pijn op te wekken tijdens lichamelijk onderzoek door wrijven over de
costochondrale overgang bij het sternum
Diagnose per exclusionem
Gastro-intestinaal � Refluxoesofagitis
a Scherpe, branderige pijn
a Houdingsafhankelijk: erger bij bukken of liggen
a Pijn neemt af na het eten van (dik) voedsel
� Spasmen
� Pancreatitis
a Pijn epigastrium met uitstraling naar de schouder
a Vettige ontlasting
a Misselijk, braken
a Pijn verergert na het eten
a Icterus
Alcoholabuses, hypertriglyceridemie
� Cholelithiasis
a Koliekpijn rechterbovenbuik
a Misselijk, braken
S
S
!
S
S
R
S
Klinisch redeneren (1)
Cardiaal � Stabiele angina pectoris
a Drukkende pijn op de borst
a Uitstralend naar schouder/kaak
a Duidelijk verband met ‘typische’ triggers zoals inspanning, emotie,
temperatuurwisselingen, grote maatlijden, etc.
a Verdwijnt in rust
� Acuut coronair syndroom (ACS)
a Drukkende pijn op de borst, van zeer hevig karakter
a Uitstraling naar schouder/kaak
a Geen duidelijke relatie met typische trigger
a Vegetatieve verschijnselen zoals misselijkheid en zweten
� Pericarditis
a Scherpe, stekende pijn op de borst
a Vaak na virale luchtweginfectie
a Houdingsafhankelijke pijn op de borst die soms verergert bij slikken
Musculoskeletaal � Traumatisch
a Pijn begonnen na traumatische gebeurtenis
a Huidafwijkingen passend bij de gebeurtenis (schrammen, hematomen)
a Houdingsafhankelijke pijn
� Myalgie
Spierpijn, m.n. tijdens/na periodes van overmatig hoesten
S
S
S
S
S
Pijn op de borst (POB)
In dit hoofdstuk wordt in het kort een opzet gegeven van klinisch redeneren in
de Cardiologie.
Let op: deze differentiaaldiagnose gaat door in de pocketversie