Machiel van de Laar

Sociale media en calamiteiten: als een ramp óf als een kans de school treft!?

Nationaal Congres Onderwijs en Sociale Media

Twitter@ncosm@MachielvdLaar@kpcgroep@calamiteitenteam#socialmedia#socialeveiligheid#alseenrampdeschooltreft#calamiteitenteam

Aanleiding

• Vierde editie boek `Als een ramp de school treft´ (OCW/KPC Groep, 2012) incl. nieuw hoofdstuk over social media • Calamiteitenteam (2000)• Social media en/in onderwijs• Telefoontje NCOSM

Expert Gebruiker

Pedagogiek – sociale veiligheid

#pedagogischklimaat#teamcultuur#gedrag#risicojongeren#pesten#agressie#schoolveiligheid#leerlingparticipatie#ouderparticipatie

VO7078

Vier pijlers van schoolveiligheid

VO7078

Veiligheid in relatie tot de interactie tussen personeel, leerlingen en ouders.

• Leef- en werkklimaat

• Grensoverschrijdend gedrag

• Communicatie leerlingen, ouders en

personeel

• Sociaal emotionele ontwikkeling

• Gedrags- en omgangsregels voor

leerlingen, personeel en ouders

• Visie op ouders als partners

• Scholing en training (m.b.t. pedagogisch

en sociaal- emotioneel klimaat)

• Protocollen

VO7078

Veiligheid in relatie tot het verzorgen van aantrekkelijk onderwijs

• Binnen- en buitenschools leren

• Belevingswereld en de ‘passie’

• Eigenaarschap en zelfverantwoordelijkheid leerproces

• Differentiatie (leerstijlen en werkvormen)

• Borgen van doorgaande leerlijnen

• Vaardigheden en competenties van leerlingen

• Loopbaanleren

• Onderwijs op maat

• Actief burgerschap

• Sociale integratie

• Kennismaking en communicatie met

• verschillende culturen

• Maatschappelijke oriëntatie

VO7078

Veiligheid in relatie tot de ruimte in en om het schoolgebouw

• Gedragsregels

• Verzuim

• Leerlingenvervoer

• Media

• ARBO

• Coördinatie veiligheid

• Ontruiming

• Het gebouw (lokalen, gangen en trappen, sanitair, etc.)

• De omgeving

• Toezicht (taken en verantwoordelijkheden)

• Protocollen

VO7078

Veiligheid in relatie tot samenwerking met relevante externe partners

• Omgeving

• Ketenpartners

• Onderwijs en (kinder)opvang

• Zorg en begeleiding

• Interne samenwerking en communicatie

• Formeel, informeel

• Protocollen

Veiligheidsmodel SAFE

Bestaat uit onderdelen die invloed hebben op elkaaren een fundament vormen voor proactief, preventief en curatief veiligheidsbeleid

Curatief : we hebben de tools om te handelen wanneer het misgaat (stappenplan, acties)

Preventief : we hebben de tools om te voorkomen dat het misgaat (voorschriften, regels)

Proactief : we gaan met elkaar aan de slag zodat we de tools niet nodig hebben (behoeften, afstemming)

Social media op school – de schaduwzijdeo Cyberpesteno Dreigtweets, Facebooko Bangalijsteno Foto’s en filmpjeso Terreur

Cyberpesten• Is niet wezenlijk anders dan

traditioneel pesten• Uitschelden, beledigen, uitlachen,

roddelen, belachelijk maken, buitensluiten, bedreigen, hacken

• Komst meest voor tussen 12 – 16 jaar

• Pestprotocol actualiseren• Gedragscode social media• Bewustwording leerlingen, docenten

en ouders

Bangalijsten http://www.youtube.com/watch?v=0zX1grDm-Cg

Meldpunt: www.bangalijst.nl

Bedreigingen – Twitter, Facebook, WhatsApp, …

http://www.youtube.com/watch?v=vCHK12iM-5U

De WTF-generatie

Uitdaging beleid social media• Schooltijd en privétijd lopen door elkaar• Belevenissen (dus ook problemen) van thuis en op straat

gaan mee naar school en vice versa• Gaat om gedrag van leerlingen èn volwassenen dus ook

beleid voor leerlingen en volwassenen

Social media en crisis• Inzet Twitter, WhatsApp• Gebruik Facebook

Calamiteiten in het onderwijs, alseen ramp de school treft.Rouw op school: onverwachte dood, suïcide•Gevolgen van rampen:

Volendam, Bijlmer, Enschede (2000)

•Moord op Hans van Wieren

(januari 2004) •Moord op Jesse, Basisschool Hoogerheide

(december 2006)

Suïcide op school

• Grote impact op school en daarbuiten • Gevaar van heroïek en imitatie• Rouw en kiezen voor het leven• Psycho-educatie:

rol van psychiatrie en

impulsiviteit; signalen,

gevaar van geheimen

Fundamenten in tijden van nood

• Een veilig, pedagogisch klimaat• Een goed veiligheidsplan op maat • Oog en respect voor verschillen• Een goede zorgstructuur • Sterk leiderschap• Heldere afspraken rond (social) media

Hoe goed is uw school voorbereid?

❏ Er ligt een draaiboek klaar met protocollen en belangrijke telefoonnummers ❏ De school heeft een crisisteam samengesteld dat snel bij elkaar kan worden geroepen in geval van calamiteiten ❏ Er is een mediawoordvoerder die het woord doet in het geval van een ramp ❏ Het crisisteam komt af en toe bij elkaar om de protocollen door te nemen en te kijken of er nog iets ontbreekt.

Crisisteam- iemand die overzicht heeft en leiding kan geven

(bijvoorbeeld de schoolleider of bestuurder)- iemand die goed kan omgaan met de (social) media (dat

wordt de perswoordvoerder)- iemand die goed zicht heeft op het klimaat binnen de

school en het welzijn van de leerlingen (bijvoorbeeld een IB’er of leerlingbegeleider)

- iemand die contact houdt met externe instanties zoals politie en GGD

TipsZie leerlingen als experts en benut hun kennisBesef als school je verantwoordelijkheidZorg voor eenduidige afspraken en handhavingBetrek alle stakeholders en relevante externenEvalueer het beleid en pas het tijdig aanGeef het goede voorbeeld

Kortom: verzetten tegen social media op school is zinloos, maar afspraken zijn goed mogelijk, openheid naar leerlingen (en ouders) loont.

Good practice PO

Ander voorbeeld: http://www.youtube.com/watch?v=xP3H24z6a2E

Good practice VO

Project Veiligheid en Participatie

het Agnieten College te Wezep• Doel: vergroten sociale veiligheid• Middel: gebruik social media en ict• Leerlingen – ouders – docenten leren van en met elkaar• Kansen en gevaren

Ander voorbeeld: Loopbaanleren en social media (V)MBO (Mariëlle Rutten)

Social media en sociale veiligheid

Proactief : we hebben een duidelijke (gedeelde) visie op ons pedagogisch klimaat, sociale veiligheid en gebruik (en misbruik) van social media en we onderhouden deze.

Preventief : we hebben duidelijke afspraken met elkaar gemaakt over wat we van elkaar verwachten (gedragscode, school en klassen gedragsregels etc. en iedereen kent ze.

Curatief : we hebben draaiboeken en stappenplannen wanneer dit nodig is en we weten hoe we ze toe moeten passen.

Dank u wel en tot ziens!

ContactEmail: m.vdlaar@kpcgroep.nlWebsite: www.kpcgroep.nlMobiel : 06 - 10436501Twitter : @MachielvdLaar

Tot slot: social media in noodsituaties …