Kroatië is sindsdeze week lid van

de EU. Opschiereiland Istrië

waant Ivo Weyelzich in een

k a l e n d e r f o t o.

Wie zich niet met-een een beeld kan vormen bij Kroatië hoeft zichniet te schamen. In het inflight magazine van denationale luchtvaartmaatschappij Croatia Air-lines staat een lijvig artikel over Den Haag, metprachtige foto’s van de Amsterdamse Dam enhet IJ, de fietsenstalling bij het Centraal Stationen een rij fraaie grachtenhuizen aan de Amster-damse grachten. ‘Den Haag nepoznati’ luidt dekop: het onbekende Den Haag.

Wie een beetje een beeld heeft van Kroatiëassocieert het misschien met onze nationaletroetel-Kroaat Tatjana Simic. Of met prins Har-ry, die geheel gekleed een duik neemt in hetschuimbad van een plaatselijke nachtclub,Beyoncé die haar zwangere buik showt in biki-ni of Gwyneth Paltrow die aan de arm vanmodeontwerper Valentino aan het shoppen is.Dat speelde zich allemaal af op het eiland Hvar,

de meest toeristische en mondaine plek vanhet land.

Maar dit stuk gaat over Istrië, het driehoeki-ge schiereiland dat een stuk noordelijker ligtaan de Adriatische Zee. Hier is het veel rustigeren groener, met eeuwenoude pittoreskehavenstadjes, eindeloze (kiezel)stranden,glooiende heuvels begroeid met olijfbomenen eiken, waar ondergronds tussen de boom-wortels truffels groeien – het zwarte goud, dathier zowat in elk restaurant ruimhartig wordtverwerkt.

Kroatië is afgelopen week, op 1 juli, lidgeworden van de EU. Het paspoort moet nogwel mee, omdat de buitengrenzen nog nietvoldoen aan de eisen die het akkoord vanSchengen stelt om het vrije verkeer van men-sen en goederen toe te staan. Ook de euro zitnog even in de wachtkamer. Maar verder, zouje denken, wordt de toetreding uitbundiggevierd in het land.

Niet dus. Wie je er ook naar vraagt, het ant-woord is gesteun en gezucht. Hadden we maarnooit voor gestemd. Waren we er maar nooitaan begonnen. Men is bang voor de tallozeEuropese regels, de belastingen, de drie pro-centsnorm. Toch is vooral Istrië – door zijnstrategische ligging – al eeuwenlang gewendaan buitenlandse inmenging dan wel over-heersing: Fenicië, Griekenland, Rome, Vene-tië, Oostenrijk-Hongarije, Duitsland (dat Kro-atië tijdens de Tweede Wereldoorlog met welheel erg open armen verwelkomde), ze hebben

Golf van Venetië

Adriatische Zee

UdineLjubljana

Trieste

Pula

Rijeka

Porec

Rovinj

SLOVENIËITALIË

KROATIËISTRIË

25 km

Paspoortvoor Istr ië

• Huur een mountainbike en fietsdoor het feeërieke binnenland; hetis wel heuvelachtig, maar nergenste steil voor amateurs. Huur er eenmeefietsende gids bij, want somsgaat het door stikdonkere tunnelsen over rotsachtige wegen.

• Eet bij Zigante, héttruffelrestaurant van de streek.Eigenaar Giancarlo Zigante vondooit ’s werelds grootste witte truffel(vermeld in het Guiness Book ofRecords, een gevaarte van 1,3kilo). zigantetartufi.com

• Logeer in hotel Lone in Rovinj, datterecht is overladen met veleinternationale designprijzen.Vijfsterrenluxe, een spa om van tewatertanden en een parkachtigetuin aan een baai. lonehotel.com

• Of logeer in hotel Kastel in hetbinnenland, bijvoorbeeld alsrustplaats tijdens een meerdaagsefietstocht. Een simpel hotel in eenpiepklein ommuurd dorpje, meteindeloze vergezichten over hetlandschap.hotel-kastel-motovun.hr

• Kijk op ontdekistrie.nl over alleswat er op stapel staat, zoalsopenlucht film- en muziekfestivalsin Romeinse arena’s.

Doen

Vlnr: havenstadje Porec; truffel; het plaatselijke Boskari-rund; en het oude centrum van kustplaatsje Rovinj

Laten

• ’s Werelds (vermeend) kleinstestadje Hum bezoeken. Het wordtoveral toeristisch opgejuind, maaris de weg erheen niet waard.

• Truffelolie kopen. In truffelolie zitnul truffel; alle truffelolie – hoeheerlijk riekend ook – is 100procent chemisch.

• Een vakantiehuis kopen.Eigendomsrechten van onroerendgoed zijn nog niet goed geregeld.Op veel panden rusten claims vanvoor de vele oorlogen gevluchteoorspronkelijke bewoners. Dezezijn nog niet verjaard.

het land allemaal bezet. Overigens wel metachterlating van een schat aan cultureel erf-goed. Vooral de Venetianen hebben hun stem-pel gezet, in de vorm van kerken, mozaïekenen paleizen. En met een klokkentoren die eenbijna exacte kopie is van de Campanile op hetSan Marco-plein. De meeste mensen zijn hiertweetalig (Italiaans/Kroatisch), net als allenamen, menukaarten en (straat)borden.

Zo heet Rovinj ook Rovingo. Het is de naamvan het kleine, idyllische kustplaatsje dat eengoede uitvalsbasis is voor een verblijf in deregio. Het is zelfs zo pittoresk en romantischdat het bijna een te groot cliché is; het haventjemet de witte bootjes, de eeuwenoude pastel-kleurige huizen (in de tinten Venetiaans rooden Habsburgs oker), de kronkelige steegjes, deterrassen van de restaurantjes die in de rots-kust zijn uitgehouwen en er bij zonsonder-gang uitzien als een gefotoshopte kalender-plaat. Hier eet je het vlees van het plaatselijkeBoskari-rund, een immens wit gevaarte metvervaarlijke horens, zo uniek dat UNESCOdeze soort op de Werelderfgoedlijst plaatste.

Ze zijn hier ook dol op mythen en sagen,zoals die van de heilige Euphemia, een marte-lares die in Constantinopel voor de leeuwenwerd geworpen maar door gods interventieniet appetijtelijk werd bevonden door de hon-gerige beesten, en die hier aanspoelde in eenloodzware marmeren sarcofaag (waar ze uit-eindelijk aan stierf wordt niet vermeld, nochhoe marmer kan drijven). Een klein jongetje

vond de sarcofaag, kreeg plotsklaps goddelijkekracht en droeg het gevaarte naar de kerkbovenop de heuvel, waar het zich nu nogsteeds bevindt. Een keer per jaar wordt de kistgeopend en wordt Euphemia – miraculeusjeugdig gebleven – vereerd en vooral betast.Want dat brengt geluk.

Cadillac EldoradoNiet lacherig doen over dit soort zaken inIstrië. Men neemt de legendes serieus. Net alsde politieke geschiedenis van het land. DeTweede Wereldoorlog, de onafhankelijk-heidsoorlog uit de jaren negentig en de voor-malige Joegoslavische leider Tito leiden totvurige discussies. De Sloveens-Kroatische Tito(1892-1980) lijkt een revival te beleven, najarenlang te zijn verguisd. Er worden weerpleinen naar hem genoemd en borstbeeldenneergezet (wat weer heftige reacties teweeg-brengt), en zijn buitengoed op het eiland Brij-uni kan bezocht worden. Zelfs de schitterende,smaragdgroene Cadillac Eldorado die hij in1950 van de Amerikaanse president Eisen-hower cadeau kreeg, kan worden gehuurd omgezellig in rond te karren. (Kost wel 700 europer uur; alleen een foto nemen kost 10 euro).Tito, zelf aan het stuur, reed hier zijn illusteregasten in rond, onder wie Elizabeth Taylor,Sophia Loren en Gina Lollobrigida. Zij kwa-men hierheen om het beroemde jaarlijksefilmfestival bij te wonen in Pula, dat dezemaand voor de zestigste keer plaatsvindt.

Opmerkelijk is dat op de officiële site van zijnvoormalige landgoed (brijuni.hr) Tito’s naamnergens wordt genoemd. Men rept over ‘a p r e -s id e ntia l r e s id e nc y ’. Het is blijkbaar allemaalnog te controversieel.

Pula had – naast de jaarlijkse lading film-sterren – nog een illustere bezoeker: JamesJoyce. Hij verbleef hier in 1904 enkele maan-den om als leraar Engels wat bij te verdienen.Hij was toen nog jong en verre van beroemd.Een groot standbeeld is te zijner ere opge-richt. Maar zou dan niemand zijn lateregeschriften hebben gelezen? Hij verveeldezich hier stierlijk en beschreef de stad en destreek als „een soort Siberië aan het water, ab a c k - o f- G o d s p e e d p la c e , een dodelijk saaiestreek, bewoond door domme Slaven die gro-te schorten dragen en kleine rode mutsen enwaar niemand elkaar verstaat omdat er hon-derden rassen zijn en duizenden talen wor-den gesproken”.

Ik heb me er geenszins verveeld. Ik heb eropmerkelijk goed gegeten (nergens wordtzoveel truffel geschaafd) en ik heb geslapen ineen van de mooiste designhotels die ik ken. Ikheb er in de zon gelegen, cultuur gesnoven,gezwommen, hard gefietst en keihard gelui-erd. Nu alleen nog een vliegmaatschappij diedirect op Istrië vliegt (alles moet nu nog viaZagreb) en een open Schengen-grens voor rapdoorlopen. En laat die euro voorlopig maarzitten. Daar wordt alles alleen maar duurderva n .