De Cro-magnonmens, kippenvel en een ongezonde leefstijl

Reint Jan RenesAssociate professor Health Communication

Gezondheidsparadox

‘Wij’ vinden gezondheid één van de meest belangrijke thema’s in ons leven, maar zijn (ondanks goede intenties) slecht in staat gezonde (voedings)keuzes te maken (SCP 2007; Ostan, et al., 2010).

We willen vaak wel, echter …

Het is niet eenvoudig om goede intenties te vertalen naar dagelijks handelen Actions speak louder than words Never put of till tomorrow what you can do today Talk is cheap Practice what you preach It’s easier said than done Put your money where your mouth is The road to hell is paved with good intentions

‘De geest is gewillig, maar het vlees is zwak’

De ongezonde keuze: een natuurlijke neiging?

De mensaap en zijn zelfzuchtige genen?

‘Approach – avoidance’ dilemma

Het werkt ook andersom …

Instinctieve aantrekkingskracht van variëteit

Mensen die M&M’s konden nemen uit schalen met 10 kleuren aten 77% meer M&M’s dan mensen die uit een schaal aten met 7 kleuren (Kahn & Wansink, 2004)

Mensen aten 28% meer yoghurt wanneer ze mochten kiezen uit 3 onderscheidende smaken dan wanneer ze 1 (favoriete) smaak aangeboden kregen (Rolls et al., 1981)

Eten dat in drie schalen past, verdelen over 12 schalen zorgt er voor dat de hoeveelheid voedsel wat wordt gegeten stijgt met 18% (in Wansink, 2007)

We overschatten ons reflectieve systeem

Variatie in verzadigingsbehoefte (geen info, over 1 uur, of over 4 uur een volledige maaltijd) is niet van invloed op snackkeuze (Bilman, Van Trijp en Renes, in press)

Populair in alle condities: pizza

Ik eet toch tot ik vol zit? (Wansink, 2007 1)

Als je ziet wat je al gegeten hebt, eet je minder! Of anders geformuleerd: als je geen externe

prikkel krijgt dat je al heel veel gegeten hebt, eet je - in geval van aanbod - gewoon door

Ik eet toch tot ik vol zit? (Wansink, 2007 2)

Mensen met een ‘bodemloze’ soepkom aten 73% meer soep dan mensen met een gewone soepkom

De bodemloze soepkom-eters rapporteerden dezelfde mate van verzadiging als gewone soepkom-eters

Zelfzuchtige ‘bodemloze’ omgeving

Bodemloze omgevingen activeren bodemloze normen

Injunctieve norm = eet gezond, en beweeg minimaal 30 minuten per dag matig tot intensief

Descriptieve norm = eet veel en ongezond, en beweeg zo min mogelijk

Gezond vs ongezond: Een eerlijke strijd? (1)

Gezond vs ongezond: Een eerlijke strijd? (2)

Gezond vs ongezond: Een eerlijke strijd? (3)

Gezond vs ongezond: Een eerlijke strijd? (4)

Ontwikkelen van effectieve interventies

Teveel nadruk op het reflectieve systeem Kennis, bewustzijn en wilskracht

Meer aandacht voor het impulsieve systeem Registreer waar het mis gaat en biedt een

handelingsperspectief Kleinere bordjes Broodtrommeltje Beweegmaatje

Maak gezonde keuze, aantrekkelijke keuze

Maak gezonde keuze, eenvoudige keuze

Voor zometeen: smakelijk eten

© Wageningen UR