nrc.n ex tWO�E�N�S�DAG�22�APRIL 20154 5.c a r r i è re

KIM�BOS

I n New York woont Eva samen methaar vriend. En in Amsterdamhuurt ze een kamer bij een vrien-din. Iris leeft sinds een jaar inKopenhagen. En minstens eenweek per maand logeert ze bij

haar vrienden in Utrecht of bij haar oudersop Texel. En Tom is ruim een jaar geledennaar Berlijn verhuisd. Nou ja, gedeeltelijk.Want hij is net zo vaak bij zijn vriendin inA m s te rd a m .

Waarom zou je kiezen?Trainer Eva Helmond (29), illustrator

Iris Deppe (30) en grafisch ontwerper TomBogman (31) zijn gese migree rd. Ze hebbenhun hart verpand aan een buitenlandsestad, maar willen Nederland niet de rugtoekeren – zoals een ouderwetse emigrantdat zou doen. Daarom verdelen ze hun tijdtussen twee plekken. Work is where thewifi is. Semigranten zijn vaak zzp’ers dievinden dat ze alleen internet en een com-puter nodig hebben om hun werk te doen.Ze zijn ongebonden, ook op persoonlijkvlak: semigranten hebben meestal (nog)geen kinderen – dat zou onhandig zijn metdeze levensstijl. Waarom ze niet gewoonvoor één land kiezen? Dat heeft vooral metzelfontplooiing te maken.

Illustrator Deppe vond haar woonplaatsUtrecht best wel klein worden. Ze had hetgevoel dat ze „alles en iedereen kende”. InNederland wordt ze door sommigeopdrachtgevers gezien als „de Iris diemooie dieren voor kinderboeken kante ke n e n”. En dat vindt ze te gek, maar zewil ook andere dingen doen. In Denemar-ken probeert ze juist vrijheid op te zoe-ken. Ze profileert zich vaker als kunste-naar dan als illustrator. „Ik werk nu bij-voorbeeld aan een videoclip voor eenu n d e rg ro u n d b a n d j e .” Ze krijgt betaald inbier en onkosten. „Het voelt als een nieuwb e g i n .”

Ook grafisch ontwerper Bogman w ildelosbreken uit een sleur waarin hij wasgekomen. „Berlijn is een soort pauze vanhet leven dat ik in Nederland had.” B og-man komt tot rust omdat hij minder soci-ale verplichtingen heeft. Naar die verjaar-dag van dat familielid hoeft hij nu bijvoor-beeld niet – in het buitenland wonen is eengeldig excuus. In de tijd die overblijft kanhij nadenken over de richting die zijn car-rière op moet gaan. Hij noemt Berlijn „eenvakantieadres, maar dan functioneler”.Want hij is er wél aan het werk.

Eva Helmonds vriend kreeg een baanaangeboden in New York, en ze wilde hemniet de hele tijd missen. Haar semigratielijkt daarom misschien opgelegd, maarhet was altijd al haar droom om internati-onaal te werken. Al wil ze daar nu ookweer niet niet al te rigoureus in zijn. HaarNederlandse klanten wil ze houden. „Ikheb drie jaar keihard gewerkt voor mijnbedrijf en kan eindelijk oogsten – het looptnet goed.” Helmond is een ondernemerdie van alles doet: ze is trainer, verhuurtzichzelf voor dagvoorzitterschappen engeeft meditatieles. Haar klantenkring wilze nu uitbreiden naar Amerika.

Je moet vooruit denkenDeze semigranten ‘ve r t re k ke n’ op hetmoment dat ze in hun eerste woonplaatseen solide netwerk hebben opgebouwd.Handig, want een nieuw netwerk in huntweede land is daardoor niet van levens-belang. „We doen precies waar demoderne wereld zich voor leent’’, zegtBogman. „Het internet is allang geennieuwe uitvinding meer. Je kunt allesoveral doen.” Hij moet er een beetje omlachen, want het klinkt zo logisch.

Hoe pak je het aan als je zoals Helmondwél een netwerk in je nieuwe land wilto p b o u we n? Wie zit er te wachten op dien-sten van iemand die de taal niet echt goedspreekt? Helmonds tip aan semigranten inspe: „Je moet ruim van tevoren de markta n a l y s e re n .” Daarom ging ze zelf in okto-

H a r va rdo n d e r z o e ktof werken inve rs c h i l l e n d elanden eengunstig effectkan hebbenop je carrière

Berlijn is voorTom Bogman„eenva k a nt i e a d re s ,maar danfunctioneler ”

ber vorig jaar al digitaal rondkijken in NewYork – terwijl ze in februari dit jaar pas(deels) vertrok. Ze wandelde door de stra-ten op Google Maps en maakte alvast eenafspraak met een Nederlandse business-club. Even polsen of ze iets voor hen zoukunnen betekenen.

Werken wordt flexibelerHoeveel van dit soort semigranten er zijn,is onduidelijk. Onderzoeksbureaus kijkenvooral naar officiële emigratiecijfers.Maar semigranten gaan niet écht weg enwonen niet écht in hun nieuwe land. Duszijn ze onzichtbaar in de statistieken.

Maar het is aannemelijk dat er steedsmeer van dit soort mensen bij komen. Hetaantal Nederlandse zzp’ers groeit, en hetaantal mensen dat de mogelijkheid heeftom te semigreren daarmee ook. Op deAmerikaanse universiteit Harvard is pro-fessor Beth Altringer onlangs begonnenmet een onderzoek naar ‘digital nomads’.Mensen die meer dan één vaste verblijf-plaats hebben. Zelf werkt ze al jaren veel inhet buitenland, en ze merkte dat steedsmeer mensen dat ook deden. „De beroeps-bevolking krijgt veel meer te maken metonzekerheid en flexibiliteit. Daarom is hetinteressant om te onderzoeken wat eenkeuze [zoals semigreren] betekent, daar isnog niet veel over bekend”, zegt ze in eeninterview op nomadlist.com.

De semigranten uit dit verhaal willengraag méér. Helmond wil internationaalwerken en méér klanten. Deppe en B og-man willen losbreken uit een sleur enméér vrijheid. Maar is meer uiteindelijkook beter? Als je half op twee plekken

woont, loop je misschien ook iets mis.Leer je je nieuwe woonplaats bijvoor-

beeld echt goed kennen? Bogman woontnu ruim een jaar in Berlijn, maar heeft zichnog niet echt op de Duitse taal gestort. EnDeppe kan in het Deens nog geen zaken-doen. Ze zouden de talen wel willen spre-ken, maar als je werkt ‘voor Nederland’, isde noodzaak er niet echt.

En netwerken lijkt ook moeilijker via e-mail. Lukt het wel om contact te houdenmet opdrachtgevers?„Ik ben soms welbang dat ik een relatie verpest”, zegtD eppe. Ze moest het Kinderboekenbalmissen omdat ze last minute was uitgeno-digd en niet zo snel uit Denemarken wegkon. „Dat had een goed netwerkmomentkunnen zijn.”

Wanneer ga je heen en weer?Bogman heeft het idee dat sommigen vanzijn opdrachtgevers hem minder snelbenaderen omdat ze denken dat hij nietbeschikbaar is doordat hij in Berlijnwoont. Maar dat is hij wel, want als eenopdracht hem leuk lijkt, reist hij ergewoon voor heen en weer.

Voor Deppe kost een retourtje 160 euroen Bogman kan soms al voor minder dan100 euro heen en weer. Dan is even naareen afspraak in Nederland niet zo’n pro-bleem. Maar voor een retourticket NewYork betaalt Helmond zo 500 euro. „Ik ganiet voor een leuk klein klusje heen enweer. Ik moet strenge afwegingen maken.Is het financieel haalbaar? Sluit het aan bijmijn doelen?”

Het kan voor Nederlandse opdrachtge-vers ook aantrekkelijk zijn dat je niet in

Illustrator�Iris�Deppe�(30)�had�het�gevoel�dat�ze�in�Utrecht�„alles�en�iedereen�kende”. FOTO�’S:�ANAÏS�LÓPEZ Grafisch�ontwerper�Tom�Bogman�(31)�wilde�losbreken�uit�een�sleur�waarin�hij�was�gekomen. Coach�Eva�Helmond�(29)�probeert�haar�klantenkring�nu�uit�te�breiden�naar�Amer�i�ka�.

Nederland bent, denkt Helmond. „He tbetekent dat je het lef hebt om te pionie-ren in het buitenland.”

De studie die aan Harvard is gestartheeft ook tot doel te onderzoeken of wer-ken in verschillende landen een gunstigeffect kan hebben op je carrière.

Maar de beweging is nu nog te jong omde effecten op lange termijn te kennen,zegt onderzoeksassistent Daria Evdoki-mova op nomadlist.com. „We weten nietof de keuze voor deze levensstijl op delange termijn financieel houdbaar is enwat de gevolgen zijn voor pensioen, hetsociale leven, familieplannen.”

Administratieve rompslompVoor deze wereldburgers gelden ook veelonduidelijke regels. In Nederland richtensommige financiële adviseurs zichdaarom op mensen die meer dan één landals thuisbasis hebben. André Kievit begononlangs Dutch Global Citizens. Hij werkteal voor een groter bedrijf dat Nederlandsebedrijven op de internationale marktvoorlichtte, maar merkte dat veel zzp’ersop eigen houtje begonnen. „Ze belandenin een wirwar van regels.”

De meeste semigranten zuchtendaarom als de woorden ‘B elastingdienst’,‘i n s c h r i jve n’ of ‘zorg verzekering’ vallen.Als je je tijd verdeelt over twee landen,welk land heeft dan recht op jouw belas-ting? Mag je bedrijf geregistreerd staan inhet ene land, terwijl je woonadres ergensanders is? De semigranten hebben daargeen eenduidig antwoord op. Kieviet: „Deoverheid heeft nog niet echt over dit soortmensen n a ge d a c ht .”

Is er wifi?S e m ig r e r e n Als freelancer kun je overalaan de slag, want work is where the wifi is.De semigrant gaat daarom lekkerparttime werken in het buitenland.Hoe pak je dat aan?

HIER�MOET�EENSEMIGRANT�OP�LETTEN

Wie�legaal�in�twee�landen�wil�wer-ken,�moet�zich�voorbereiden�opveel�uitzoekwerk.�Om�zeker�te�we-ten�welke�regels�gelden�voor�socialeverzekeringen�in�het�land�waar�je(deels)�woont,�moet�je�contact�opne-men�met�de�Sociale�verzekerings-bank�(SVB).

Niet�alleen�de�Nederlandse�regelsgelden. In�sommige�landen�ben�jeverplicht�tot�het�afsluiten�van�eenzorgverzekering�als�je�er�woont.�Dankun�je�dus�dubbel�betalen.

Waar�betaal�je�belasting?�Woon�jein�Duitsland�en�werk�je�in�Nederland?Dan�kunnen�twee�landen�belastingheffen�over�je�inkomen.�Maar�dezelanden�hebben�een�overeenkomst(die�kun�je�online�vinden)�waardoordat�niet�hoeft.�Dat�geldt�niet�voor�allelanden.

Wanneer�woon�je�nou�officieel�inhet�buitenland,�of�in�Nederland?Ook�daar�gelden�verschillende�regelsvoor.�Je�kunt�uitgebreide�informatieaanvragen�bij�de�ambassade�of�hetconsulaat�van�het�land�van�bestem-ming.

Dan komik werken