Nut en onnut van contexten Nut en onnut van contexten in het scheikundeonderwijsin het scheikundeonderwijs

KNCV 25 april 2006

Han VermaatHan Vermaat

Stebo – Den HaagStebo – Den Haag

KNCV 25 april 2006

2 van 26

Wie is ?Wie is ?

• ChemicusChemicus– Rijksuniversiteit GroningenRijksuniversiteit Groningen

• Docent Docent (meer dan 15 jaar)(meer dan 15 jaar)

– HBO (milieukunde; landbouw; HBO (milieukunde; landbouw; verpleegkunde; diermanagement)verpleegkunde; diermanagement)

– VO (Luzac; )VO (Luzac; )

KNCV 25 april 2006

3 van 26

• Schrijver en (wetenschaps)journalistSchrijver en (wetenschaps)journalist

• OnderzoekerOnderzoeker

coauteur: Anna Weierinkcoauteur: Anna Weierink

Wie is ?Wie is ?

KNCV 25 april 2006

4 van 26

Nieuwe WereldNieuwe Wereld

• Gaf ik op een verkeerde manier Gaf ik op een verkeerde manier onderwijs?onderwijs?

– Mentaal modelMentaal model– SchemaSchema– Cognitieve structuurCognitieve structuur– Context vs contentContext vs content– Concept mapConcept map– Dual code theorieDual code theorie– …………

KNCV 25 april 2006

5 van 26

Waarom is scheikunde zo Waarom is scheikunde zo moeilijk?moeilijk?

• Chemici zijn vreemde denkers.Chemici zijn vreemde denkers.

• Chemici zijn lui.Chemici zijn lui.

HH22O (s) O (s) H H22O (l)O (l)echte wereldechte wereld

nanoscopische wereldnanoscopische wereld

symbolische wereldsymbolische wereld

KNCV 25 april 2006

6 van 26

Drie chemische wereldenDrie chemische werelden

• Ervaren chemici kunnen goed ‘heen en Ervaren chemici kunnen goed ‘heen en weer denken’ tussen deze drie werelden.weer denken’ tussen deze drie werelden.

• Scholieren kunnen dit nog niet.Scholieren kunnen dit nog niet.Kozma & Russell (1997). Journal of Research in Science Teaching

• Scholieren halen betere resultaten als zij Scholieren halen betere resultaten als zij ook leren ‘heen en weer te denken’.ook leren ‘heen en weer te denken’.

Herron (1996). The Chemistry Classroom

KNCV 25 april 2006

7 van 26

Nieuwe kennisNieuwe kennis

• Nanoscopische en symbolische wereld is Nanoscopische en symbolische wereld is nieuwe kennisnieuwe kennis voor scholieren. voor scholieren.• Claim:Claim: nieuwe kennis is gemakkelijker aan te leren binnen een context. nieuwe kennis is gemakkelijker aan te leren binnen een context.

Herron (1996). The Chemistry Classroom Wilson & Cole (2000). Educational Technology Research and Development

HH22O (s)O (s)

KNCV 25 april 2006

8 van 26

GlycerolestersGlycerolesters

(Heer Bommel en de pronen, 1973/74)(Heer Bommel en de pronen, 1973/74)

KNCV 25 april 2006

9 van 26

MogelijkeMogelijke voordelen van voordelen van contextcontext

• Geeft betekenis en coherentie aan Geeft betekenis en coherentie aan nieuwe kennis.nieuwe kennis.

• Motiveert.Motiveert.

• Kennis wordt sneller opgenomen.Kennis wordt sneller opgenomen.

• Kennis blijft beter hangen.Kennis blijft beter hangen.

• Meer kennis opgenomen.Meer kennis opgenomen.

• Vraagstukken worden beter gemaakt.Vraagstukken worden beter gemaakt.

KNCV 25 april 2006

10 van 26

MogelijkeMogelijke nadelen van nadelen van contextcontext

worden nauwelijks genoemd.worden nauwelijks genoemd.

KNCV 25 april 2006

11 van 26

OnderzoekOnderzoek

Weinig …Weinig …

““Given their widespread use and claims for Given their widespread use and claims for their benefits, one of the most interesting their benefits, one of the most interesting features of context-based approaches is the features of context-based approaches is the comparitive comparitive lacklack of research-based of research-based evaluation into the effects of their use.” evaluation into the effects of their use.”

Bennet & Holman (2002). Bennet & Holman (2002). Chemical Education: Towards Chemical Education: Towards Research-based PracticeResearch-based Practice. Dordrecht, The Netherlands: . Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Press.Kluwer Academic Press.

KNCV 25 april 2006

12 van 26

OnderzoekOnderzoek

• Een paar studies laten een positief effect Een paar studies laten een positief effect zien.zien.

Schwartz-Bloom & Halpin (2003). Schwartz-Bloom & Halpin (2003). Journal of Research in Science Journal of Research in Science TeachingTeaching

• Net zo veel studies laten een (sterk) Net zo veel studies laten een (sterk) negatief effect zien.negatief effect zien.

De Bock et al (2003). De Bock et al (2003). Learning and InstructionLearning and Instruction

• Andere studies laten geen effect zien.Andere studies laten geen effect zien.Bennet & Holman (2002). Bennet & Holman (2002). Chemical Education: Towards Chemical Education: Towards Research-based PracticeResearch-based Practice. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer . Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Press.Academic Press.Vermaat (not published)Vermaat (not published)

KNCV 25 april 2006

13 van 26

De toekomst?De toekomst?

• Grote contexten (de oceanen, forensisch Grote contexten (de oceanen, forensisch onderzoek)onderzoek)

waarin de chemische concepten geperst worden,waarin de chemische concepten geperst worden,

of het nu past of niet.of het nu past of niet.

KNCV 25 april 2006

14 van 26

DiscussieDiscussie

is nauwelijks mogelijk.is nauwelijks mogelijk.

Uitzondering: Uitzondering: Martin Goedhart (2004), Martin Goedhart (2004), NVOXNVOX

KNCV 25 april 2006

15 van 26

De praktijkDe praktijk

• Navraag bij ervaringsdeskundigen:Navraag bij ervaringsdeskundigen:

KNCV 25 april 2006

16 van 26

Interesse bij de scholieren?Interesse bij de scholieren?

• Groot!Groot!

KNCV 25 april 2006

17 van 26

Behoefte?Behoefte?

• Bij scholieren een enorme Bij scholieren een enorme

behoefte aan behoefte aan structuurstructuur..

• Deze structuur is heel Deze structuur is heel slecht te vinden in de slecht te vinden in de meeste schoolboeken.meeste schoolboeken.

KNCV 25 april 2006

18 van 26

Mijn angstMijn angst

• De huidige voorstellen zullen de De huidige voorstellen zullen de structuur nog verder verbergen.structuur nog verder verbergen.

• Scholieren zien dan door de bomen Scholieren zien dan door de bomen het bos niet meer.het bos niet meer.

KNCV 25 april 2006

19 van 26

StructuurStructuur

KNCV 25 april 2006

20 van 26

Ben ik tegen contexten?Ben ik tegen contexten?

Nee,Nee,maar gebruik ze goed.maar gebruik ze goed.

KNCV 25 april 2006

21 van 26

Gebruik van contextGebruik van context

• Uitgaan van de structuur van de Uitgaan van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Contexten gebruiken voor:Contexten gebruiken voor:– Introductie nieuw onderwerp.Introductie nieuw onderwerp.– Verheldering.Verheldering.– Toepassing van begrippen in alledaagse Toepassing van begrippen in alledaagse

situaties.situaties.

• Gebruik ‘kleine’ contexten.Gebruik ‘kleine’ contexten.

KNCV 25 april 2006

22 van 26

• Introductie zouten:Introductie zouten:

Voorbeeld 1Voorbeeld 1

KNCV 25 april 2006

23 van 26

Voorbeeld 2Voorbeeld 2

• Introductie waterstofbruggen en Introductie waterstofbruggen en ruimtelijke structuur van ijs:ruimtelijke structuur van ijs:

KNCV 25 april 2006

24 van 26

Voorbeeld 3Voorbeeld 3

(Heer Bommel en de loodhervormer, 1972)(Heer Bommel en de loodhervormer, 1972)

• Rekenen aan dichtheid.Rekenen aan dichtheid.

KNCV 25 april 2006

25 van 26

ConclusieConclusie

• Ga uit van de structuur van de Ga uit van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Ga uit van de structuur van de Ga uit van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Geef afwisseling in de lessen:Geef afwisseling in de lessen:

• Ga uit van de structuur van de Ga uit van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Geef afwisseling in de lessen:Geef afwisseling in de lessen:

• contexten,contexten,

• Ga uit van de structuur van de Ga uit van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Geef afwisseling in de lessen:Geef afwisseling in de lessen:

• contexten,contexten,

• video/DVD, computerpracticum,video/DVD, computerpracticum,

• Ga uit van de structuur van de Ga uit van de structuur van de chemische begrippen.chemische begrippen.

• Geef afwisseling in de lessen:Geef afwisseling in de lessen:

• contexten,contexten,

• video/DVD, computerpracticum,video/DVD, computerpracticum,

• scheikundepracticum.scheikundepracticum.

KNCV 25 april 2006

26 van 26

EindeEinde