Tal

en op een kier

163

Taalfamilies5.2

Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied

5.2 Taal&Evolutie 11–12j. GroepswerkKlasgesprek

50’ Atlas Nederlands

Wereldoriëntatie

LerenlerenSocialevaardigheden

Kinderen maken op reis snel vrienden ook al kennen ze elkaars taal niet. Ze beweren dat ze de taal verstaan. Helemaal vreemd is dat niet. Heel wat talen lijken op elkaar. Ze behoren tot dezelfde taalfamilie. Zodra je die links ziet, wordt het gemakkelijker om een verwante taal te leren.

Voorbereiding

• Deleerkrachtkopieertwerkblad5.2.1,éénperleerling.• Deleerkrachtkopieertwerkblad5.2.2,éénperleerling.• Deleerkrachtkopieertbronblad5.2.1,éénpergroepjevantweeàdrieleerlingen.• Deleerkrachtkopieertbronblad5.2.2,éénpergroepjevantweeàdrieleerlingen.• Deleerkrachtkopieertbronblad5.2.3,éénpergroepjevantweeàdrieleerlingen.

1. Groepswerk; welke talen lijken op elkaar?

De leerkracht stelt groepjes van twee à drie leerlingen samen. Elke groep krijgt een blad met daaropeenzelfdewoordinverschillendetalen(bronblad 5.2.1, 5.2.2 en 5.2.3).Deopdracht isdewoordendieopelkaarlijkeninéénkolomtezettenopwerkblad 5.2.1.Deleerlingenschrijvendejuistetaalbijhetwoord.Voorelkbronbladwordteenapartwerkbladgebruikt.Deleerlingenvullenophetwerkbladinwelkwoordzebehandelen.

2. Klasgesprek; talenfamilies

Deleerkrachtverdeelthetbordindriekolommen.Deleerkrachtbespreektmetdeleerlingendegroepstaakensamensorterenzedetalenindekolommenopbasisvandeantwoordenvandeleerlingen.

De leerkracht verteltdatdeEuropese talenkunnenwordenvergelekenmeteen familie. Eerstwarenereen gemeenschappelijke stamvader en -moeder (Indo-Europees) die verschillende kinderen kregen: deRomaanse,Germaanse,Slavischetalenennogeenaantalandere.Dieverschillendekinderenkregenweerkinderen. Die kleinkinderen zijn de talen die we vandaag kennen: Nederlands, Duits, Frans, Italiaans,Spaans,…(Datisnatuurlijkeenheeleenvoudigeweergavevanhoetaalontstaanis.Deleerkrachtvindtmeerachtergrondinformatieopdevermeldewebsite.)De leerkrachtnoteertophetbordbovendekolommendedrie talenfamilies:Romaanse,GermaanseenSlavischetalen(infoblad 5.2.1).Deleerlingenkunnendiefamiliesdanookinvullenbovendekolommenvanwerkblad 5.2.1.

Tal

en op een kier

164

3. De kaart van Europa

DeleerkrachtgaatmetdeleerlingenvoorelkeGermaanseenRomaansetaalnainwelkeEuropeselandendietaalgesprokenwordt.Deleerkrachtpeiltnaardevoorkennisvandekinderen.Waarzijnzealopreisgeweest?Deleerkrachtvultaan.Allelandenwordennaastdetalenophetbordgenoteerd.Deleerkrachtvindtdeoplossingenopinfoblad 5.2.1.

DeleerlingenkrijgeneenkaartvanEuropa(werkblad 5.2.2).OpdekaartzijndelandenwaarzeSlavischetalensprekenalingekleurdinhetgrijs.ZekleurendelandenwaarzeRomaansetalensprekenoranjeendiewaarzeGermaansetalensprekengroen.Deleerlingengebruikendaarbijhunatlasopeenefficiëntemanier.Deleerkrachtvindtdeoplossingopinfoblad 5.2.2.Deleerkrachtwijstdeleerlingeneropdatdelandenvandezelfdetaalfamiliemeestaldichtbijelkaarliggen(binnenEuropa).

Doelstellingen ➥ DeleerlingenkunnenopdekaartvanEuropaBelgiëenanderelandenvandeEuropeseUnievlotopzoekenenaanwijzen.

➥ DeleerlingenkunnenvertellenwelketaleninwelkeEuropeselandengesprokenworden. ➥ Deleerlingenkunnenophunniveauverschillendeinformatiebronnen(atlas,voorkennis,kennisvanleerlingenindeklas)raadplegenenzelfstandiggebruiken.

➥ Deleerlingenzijnbereidomtereflecterenoverhetklankniveauenwoordniveauvantaal. ➥ Deleerlingenleggenverbandentussenvreemdetaalelementenopbasisvangelijkenisenverschil. ➥ Deleerlingentonenbelangstellingvoorverleden,hedenentoekomstvandetalen. ➥ Deleerlingenkunnenindeomgangmetanderenrespectenwaarderingopbrengen. ➥ Deleerlingenkunnensamenwerkenmetanderen,zonderonderscheidvansocialeachtergrond,geslachtofetnischeorigine.

➥ Deleerlingenmakenkennismetmeertaligheidentaaldiversiteitalskenmerkenvanhuneigenklas,schoolenmaatschappelijkeomgeving.

Eindtermen ➥ N6.3,6.5 ➥ WO5.8,5.9,6.2,6.9,6.11,7 ➥ LL2,4 ➥ SV1.2,1.4,1.5,1.6,3

http://www.literatuurgeschiedenis.nlhttp://kunst-en-cultuur.infonu.nlhttp://www.cram.nl/http://nl.wikipedia.org/

Tal

en op een kier

165

Drie taalfamilies5.2.1

Dezetabelgeefteenlijstvandetalendieindeoefeningengebruiktworden.Zeisdusnietcompleet.

Germaanse talen Romaanse talen Slavische talen

Nederlands Frans Russisch

Duits Italiaans Wit-Russisch

Engels Spaans Oekraïens

Deens Catalaans Bulgaars

Zweeds Roemeens Sloveens

Noors Portugees Tsjechisch

Ijslands Corsicaans Slowaaks

Fries Sardisch(Sardinië) Pools

Servisch

Kroatisch

Landenwaardezetalenofficieelgesprokenworden(Europa)

Germaanse talen Romaanse talen Slavische talen

Nederlands:Nederland,België Frans:Frankrijk,België,Luxemburg,Zwitserland,Italië

Russisch:Rusland,Wit-Rusland

Duits:Duitsland,België,Zwitserland,Oostenrijk,Luxemburg,Liechtenstein

Italiaans:Italië,Zwitserland Wit-Russisch:Wit-Rusland,Polen

Engels:Engeland,Ierland Spaans:Spanje Oekraïens:Oekraïne

Deens:Denemarken Catalaans:Spanje,Italië Bulgaars:Bulgarije

Zweeds:Zweden Roemeens:Roemenië Sloveens:Slovenië,Oostenrijk,Italië

Noors:Noorwegen Portugees:Portugal Tsjechisch:Tsjechië

IJslands:IJsland Corsicaans:Corsica(Frankrijk) Slovaaks:Slovakije,Servië

Fries:Nederland Sardisch:Sardinië(Italië) Pools:Polen

Servisch:Servië,Montenegro,BosniëenHerzegovina,Kroatisch:Kroatië,Bosnië,Herzegovina,Oostenrijk,Italië,ServiëBosnisch:BosniëenHerzegovina

Bron:http://nl.wikipedia.org

Tal

en op een kier

166

Tal

en op een kier

167

5.2.2Oplossing kaart Europa

Slavischetalen

Germaansetalen

Romaansetalen

Tal

en op een kier

168

Tal

en op een kier

169

5.2.1Taalfamilies

Woord:

Tal

en op een kier

170

Tal

en op een kier

171

5.2.2Kaart van Europa

Opdracht

KleurdelandenwaarzeeenGermaansetaalsprekengroen:

Duitsland,Nederland,delenvanBelgië,Engeland,IJsland,Denemarken,Noorwegen,Zweden,Oostenrijk,eendeelvanZwitserland,LuxemburgenLiechtenstein

KleurdelandenwaarzeeenRomaansetaalsprekenoranje:

Frankrijk,Italië,Spanje,Portugal,Corsica,Sardinië,Roemenië,eendeelvanBelgië,LuxemburgeneendeelvanZwitserland

Tal

en op een kier

172

Tal

en op een kier

173

Water5.2.1

Nederlands water Bosnisch voda

Bulgaars voda

Catalaans aigua

Deens vand

Slovaaks voda

Engels water

Frans eau

Duits Wasser

Roemeens apã

IJslands vatn

Italiaans acqua

Noors vann

Pools woda

Portugees água

Servisch vodaSpaans agua

Russisch voda

Zweeds vatten

Oekraïens voda

Tal

en op een kier

174

Tal

en op een kier

175

5.2.2Herfst

Frans automne Sloveens jes

en

Duits Herbst

Kroatisch jesen

Italiaans autunno

Portugees outono

Slowaaks jeseň

Spaans otoño

Fries hjerst

IJslandshaust

Pools jesień

Roemeens toamnă

Nederlands herfst

Bosnisch jesen

Zweeds höst

Tal

en op een kier

176

Tal

en op een kier

177

Vrijdag5.2.3

Frans vendredi

Sloveens petek

Zweeds fred

agDuits Freitag

Kroatisch petakItaliaans venerdì

Slowaaks piatok

Spaans viernes

Tsjechisch pátek

Fries freed

Engels friday

Catalaans divendres

Nederlands vrijdag

Bosnischpetak Noors fredag

Pools piatek

Tal

en op een kier

178