Nieren en Urinewegen

Ligging van de nieren

• Links en rechts naast de aorta ( grote lichaamsslagader)

• De linker nier ligt iets hoger dan de rechter.• Gelegen achter het buikvlies = retroperito-

neaal.• Bovenop de nier ligt de bijnier.

Bouw van de nier

• Met het blote oog te zien:– Nierkapsel– Nierschors– Niermerg– Nierkelken en nierbekken– Afvoerbuis (ureter)– Nierslagader en nierader

Functies van de nier

• Uitscheiden van afvalstoffen.• Productie van urine.• Waterhuishouding.• Mineraalhuishouding.• Regelen van de bloeddruk.• Regelen van de productie van rode bloed-

lichaampjes (erytrocyten).

Nefron

• Bestaat uit een nierfiltertje:– Haarvaten (glomerulus)– Kapsel van Bowman

• In het nierfiltertje wordt bloed gefilterd.• Hierbij ontstaat 180 liter voorurine per dag

– Water + opgeloste zouten– Afvalstoffen (o.a. ureum, urinezuur en

creatinine)– Geen eiwitten en normaal geen glucose

Aanvoerend vat

Nefron

• Het filtraat bestaat dus voor 99% uit bruik-bare stoffen.

• Het filtraat komt in een buisje, waar alles wat nog bruikbaar is terug gaat naar het bloed (terugresorptie)– Nierbuisje van de eerste orde– Lis van Henle– Nierbuisje van de tweede orde

Nefron

• In de buisjes worden nog extra stoffen aan de urine toegevoegd (excretie)

• Terugresorptie en excretie staan voor een deel onder invloed van hormonen– Resultaat: er blijft 1500 – 2000 ml urine per

dag over.

Urineweg

• Begint bij het nierbekken.• Het nierbekken vernauwt tot een dunne

buis: de urineleider (ureter)• De beide ureters komen uit op de blaas.• Blaas:

– Gespierd orgaan dat ver uit kan rekken– Slijmvlies bestaat uit overgangsepitheel– Het deel van de wand tussen de ureters en de

uitgang van de blaas is niet rekbaar.

Urineweg

• Bij de uitgang van de blaas begint de urine-buis (urethra)– Bij de man ± 20 cm. lang

• Omgeven door de prostaat• De inwendige sluitspier ligt boven de prostaat• De uitwendige sluitspier ligt onder de prostaat

– Bij de vrouw ± 3 cm. lang • De inwendige en de uitwendige sluitspier liggen tegen

elkaar aan

Urinelozing = mictie

• Vanaf 350 ml. urine in de blaas ontstaat aandrang, die steeds sterker wordt.

• Toegeven = uitwendige sluitspier ontspan-nen waardoor urine in de urinebuis loopt.

• De blaas trekt zich samen waardoor de urine geloosd wordt.

• Als de mictie eenmaal begonnen is dan is hij vrijwel niet meer te stoppen.