Met het archief op het web

1995tot

2011

Waar haal ik de mosterd?

• http://www.archief20.org • http://www.23-archiefdingen.nl • ‘Digitale publiekswerking: inspiratiegids voor

bibliotheken en cultuur- en gemeenschapscentra’ Bibnet & LOCUS

• Hinssen, Peter. Digitaal is het nieuwe normaal. De revolutie is begonnen. Tielt, Lannoo, 2010.

Studiedienst Vlaamse regering

Digimeter.be

Participatiesurvey 2009

• Meer en meer starten mensen hun zoektocht naar informatie of ontspanning op het internet.

• Bij de 18- tot 34-jarigen zoekt meer dan 80% zijn cultuurinformatie online.

• Ook meer en meer medioren (55-64-jarigen) vinden hun weg naar online cultuurinformatie, -verwerving en -beleving.

Kwaliteitsmonitor Dienstverlening Archieven

• Het gemiddelde rapportcijfer voor alle websites bij elkaar is 7,6 in 2009 tegen 7,8 in 2007.

• De daling heeft te maken met de verwachtingen van de bezoekers. Dat is een logisch gevolg van het toenemende online dienstenverkeer. Naarmate meer mensen van meer en geavanceerdere internetdiensten gebruik maken, nemen hun verwachtingen toe.

Kwaliteitsmonitor Dienstverlening Archieven

• De verbeterpunten gelden stuk voor stuk de digitale dienstverlening: – de informatie over zowel de eigen producten en

diensten als die van andere archieven– de informatie over de collecties of databanken waarin

online kan worden gezocht– het gemak waarmee op de website kan worden gezocht– de navigatie op de website – de interactiviteit op de website – de actualiteit van de website

Hoe kun je het web op?

• Klassieke website• Content Management Systeem• Weblog• Microblog• Wiki• Sociale netwerksite• Twitter• …

Klassieke website

• Vereiste kennis – (X)HTML: structuurtaal -> koppen, paragrafen, enz.– CSS: opmaaktaal -> lettertypes, kleuren, enz.– WYSIWYG-editor• Commerciële software:

– Adobe Dreamweaver– Microsoft Expression Web

• Open source software:– Nvu– SeaMonkey Composer

Klassieke website

• Dynamiek en (inter)activiteit toevoegen– Onderliggende database aanroepen: PHP, ASP.NET– Scripting: JavaScript, AJAX– Animaties/multimedia tonen: Flash, Silverlight– …

Content Management Systeem

• Afgekort als CMS• Interessant voor websites waarvan de inhoud

dikwijls wordt aangepast door meerdere mensen• Dynamische website bouwen zonder kennis van

scripting• Commerciële software– Microsoft SharePoint

• Open source software– Drupal– Joomla!

Content Management Systeem

• Basisonderdelen– een bijna altijd afgeschermde

administratiemodule, waar gegevens kunnen worden ingevoerd, verwijderd of aangepast

– een database voor de opslag van de gegevens– een presentatiemodule, waar de ingevoerde

gegevens door bezoekers kunnen worden bekeken

Content Management Systeem

• Templates/sjablonen: gegevens kunnen als platte tekst worden ingevoerd, maar aan de bezoekers worden ze gepresenteerd met een vaste lay-out

• Opgelet: het vergt tijd en energie om inzicht te krijgen in deze systemen

Weblog

• Wat is een weblog?• Waarom bloggen?• Bloggen stap-voor-stap• Blogger• Blog inrichten• Embed & widgets

Wat is een weblog?

• Een weblog is een website die geregeld vernieuwd wordt en waarop de berichten in chronologische volgorde verschijnen.

Bezoekers kunnen reageren.

Verspreiding van de inhoud (RSS) is mogelijk.

• Weblogs worden onderverdeeld naar inhoud, bv. shockbloggers, nieuwsbloggers, lifeloggersof naar type, bv. fotobloggers, vloggers, podcasters.

Waarom bloggen?

• informatie verstrekken aan bezoekers

• participatie van bezoekers

• onderling uitwisselen van ervaringen

• zich persoonlijk uiten

• …

Bloggen stap-voor-stap

• Doelstelling en doelgroep bepalen• Domeinnaam kopen• Hosting zoeken• Software kiezen en installeren

Domeinnaam kopen

• Startpunt voor .be domeinen is de Belgische Vereniging voor Internet Domein Naam Registratie: http://www.dns.beGa na of het gewenste domein nog beschikbaar is. Zo ja, kies een agent bij wie je de domeinnaam kan registreren.

• Bv. een domein bij One2Web kost 15 € per jaar.

Hosting zoeken

• Zoek een thuis voor je blog. Dikwijls kan dit ook bij degene bij wie je het domein koopt.

• Bv. hosting bij DreamHost kan aan 100 $ / jaar.

Software kiezen en installeren

• Er bestaan verschillende softwares om weblogs op te zetten: Movable Type, Drupal, …

• Meest gebruikt is de flexibele reclamevrije (gratis) open source software WordPress.org.

• Bij DreamHost is voor WordPress.org een eenvoudige ‘one-click installation’ procedure voorzien.

Blogger

• Bij Blogger krijg je domeinnaam, hosting en software all-in-one en dat gratis en voor niets. Uiteraard moet je dan de beperkingen van het systeem erbij nemen en heb je minder vrijheid om alles naar eigen wens aan te passen.

• Wordpress.com is een alternatief.

Blog inrichten

• Als je een beetje (X)HTML en CSS kent, kun je makkelijk lay-out ingrepen uitvoeren op gebied van kleuren, schikking, header afbeelding, enz.

• Om te schrijven, reacties te beheren, de ‘links’ aan te vullen, hoef je geen codeertaal te kennen, dat kan allemaal rechtstreeks in de administrator module die via een webbrowser toegankelijk is.

• Daarnaast kun je op aparte (statische) pagina’s zo veel informatie kwijt als gewenst, bv. contactgegevens, openingsuren, …

Embed & widgets

• YouTube• Google Maps• …

• Flickr• Delicious• Chatfunctie• …

Microblog

• Microbloggen = het posten van korte teksten, afbeeldingen, quotes, video en muziek

• bookmarklet waarmee je vanuit je browser inhoud kunt delen

• Simpele interface, erg intuïtief• Platform:– Tumblr– Posterous

Wiki

• online samenwerken aan documenten

• direct vanuit de browser, hypertekst maken, bewerken en koppelen aan andere wiki- of webpagina's

• geen kennis van websitetechnologie of –software nodig

• niet noodzakelijk toestemming of wachtwoord nodig

Wiki

• Platform:– MediaWiki– Wikispaces– Pbworks– Wetpaint– Google Sites

http://www.regionaalarchieftilburg.nl/wiki

Sociale netwerksite

• Facebook• Netlog• MySpace• LinkedIn• Ning• Twitter• …

Niemand kan voorspellen in welke richting sociale media zich zullen ontwikkelen. Er is geen garantie dat merken zoals Facebook en Twitter

binnen enkele jaren nog zullen bestaan. Anderzijds lijdt het voor mij weinig twijfel dat er met deze sites een tendens in gang gezet is die niet meer zal

verdwijnen.

Jo CaudronHaal meer uit social media (2010)

Advies van aanpak (1)

• Kern:– Pagina(’s) op CMS gemeente– Blog: flexibeler dan CMS gemeente

• Bijkomend:– Facebook– Twitter

• Optioneel:– Wiki

Advies van aanpak (2)

• Combineer pull met push– Pull: klassieke website– Push: elektronische nieuwsbrief– Pull & push: blog, Facebook, Twitter• Online beschikbaar voor wie ernaar surft• Mogelijk om informatie ‘toegestuurd’ te krijgen

– RSS-feeds bij blogs– ‘Vind ik leuk’ bij Facebook pagina’s– ‘Follow’ bij Twitter

Advies van aanpak (3)

• Erken het effect van virale marketing– +1 op Google– ‘Delen’ in Facebook– ‘Retweet’ in Twitter

Advies van aanpak (4)

• Overschat de te besteden tijd niet– Bedenk een digitale strategie– Stel communicatieplan op: wie wat wanneer• Wie maakt foto’s?• Minstens één blogbericht per week• …

– Verbind je blog, Facebook en Twitter• Widgets• Twitterfeed• #fb• …

Advies van aanpak (5)

• Mobiel internet– Mobiele website– QR-codes– Augmented reality– Location based netwerken• Gowalla• Foursquare

Advies van aanpak (6)

• Usability & accessibility– Webstandaarden van het W3C– Toegankelijkheidsrichtlijnen van het WAI• Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0

http://www.w3.org/TR/WCAG20 bv. alternatieve teksten voor afbeeldingen

– Anysurfer kwaliteitslabel voor toegankelijke websites: http://www.anysurfer.be

“Digitale publiekswerking: inspiratiegids voor bibliotheken en cultuur- en gemeenschapscentra”

Bibnet & LOCUS

Objectieven voor online publiekswerking

1. Efficiënt online vindbaar zijn 2. Informeren over aanbod en diensten3. Identiteit uitdragen4. In dialoog gaan met het publiek5. Online diensten optimaliseren6. Doelgroepgericht communiceren7. Online cultuurbeleving ondersteunen

Kwaliteitsmonitor dienstverlening archieven

Efficiënt online vindbaar zijn

• De site is makkelijk te vinden in Google. Bij een zoekactie vind je snel de hoofdpagina.

• Bij zoekacties vind je makkelijk de relevante informatie terug:– Openingsuren– Contactgegevens– Collecties, Dienstverlening, Activiteiten, Publicaties– (Catalogus / Archiefbeheersysteem)– …

Efficiënt online vindbaar zijn

• Laat eventueel je zoekmachineoptimalisatie (SEO) nakijken– structuur en techniek van website, bv. sitemap– externe backlinks– trefwoordgebruik • in de url• in de paginatitel + iedere pagina een unieke titel• in heading tags (<h1> , <h2> , <h3>, …)• in de ankerteksten van (interne) hyperlinks• …

Trefwoordanalyse

• Google Adwords Keyword Tool• Google Analytics

http://www.google.com/webmasters/docs/search-engine-optimization-starter-guide.pdf

Efficiënt online vindbaar zijn

• Je hebt een herkenbare URL (webadres). Deze kan online (bv. e-zine) en offline gebruikt worden (bv. op een folder of affiche).– www.harelbeke.be/archief

www.harelbeke.be/stadsarchief– www.brugge.be/internet/nl/

cultuur_sport_jeugd/Stadsarchief/index.htm– www.kortrijk.be/node/5091– www.ieper.be/default.aspx?SGREF=2517

Kwaliteitsmonitor dienstverlening archieven

Efficiënt online vindbaar zijn

• Naar deze URL wordt gelinkt op de relevante websites:– Gemeentelijke website– Sites van (lokale) partners: musea, scholen,

cultuurcentrum, verenigingen, erfgoedinstellingen– Bovenlokale sites: UitinVlaanderen, Archiefnet – Sociale netwerksites: Facebook, LinkedIn, Twitter,

…

Efficiënt online vindbaar zijn

• De website of blog is makkelijk aanpasbaar, zodat informatie steeds actueel is.

• Vaak is de gemeentesite veeleer geschikt voor algemene en statische informatie.

• Blogs en Facebookpagina’s zijn sneller en eenvoudiger actueel te houden dan de veeleer logge systemen waarop gemeentesites gebouwd zijn.

Stel jezelf de volgende vragen

• Kan je je ei kwijt op de gemeentesite of wordt de info die je graag zou delen met je publiek beperkt door huisstijl- en workflowafspraken?

• Kan je alles wat je wil delen (actuele berichten, foto’s, …) plaatsen of zijn er beperkingen?

• Kan je structuur aanbrengen en subpagina’s maken of krijg je maar één pagina ter beschikking?

• Wie kan de info aanpassen en hoe vlot loopt dat?

Efficiënt online vindbaar zijn

• In je organisatie is iemand verantwoordelijk voor het actueel houden van de online informatie (blog/site).

Informeren over aanbod en diensten

• De blog/site heeft een duidelijke navigatie en indeling. Vanop de hoofdpagina is volgende informatie via één klik bereikbaar:– Openingsuren/contactgegevens– Zoeken in de collecties, liefst met zoekbox – Informatie over prijzen (kopies, etc.)– Informatie over specifieke diensten, o.a.

• Aanbod voor doelgroepen (scholen, senioren, …)• Promotiecampagnes• …

Informeren over aanbod en diensten

• De informatie wordt niet enkel op de blog/site aangeboden, maar ook via:– Gemeentelijke website– E-zine– Facebook– Lokale nieuwskanalen (bv. Brugsch Handelsblad,

Het Nieuwsblad – regio’s, Focus-WTV)– …

Identiteit uitdragen

• De blog/site heeft een duidelijk logo. De vormgeving sluit daarbij aan.

• Maak veel gebruik van afbeeldingen en video op de blog/site.

• Logo en beeldmateriaal worden ook gebruikt op andere online kanalen (Facebook, Twitter).

Identiteit uitdragen

• Via de blog/site kan men snel opzoeken wie wat doet binnen je archiefwerking.

• Een nieuw artikel/post wordt ondertekend door een medewerker.

In dialoog gaan met het publiek

• Op je blog/site verschijnen reportages over evenementen, die je voorziet van beeldmateriaal

• Je bent actief op sociale netwerken (vooral Facebook)

• Je betrekt je publiek online door hen aan het woord te laten (bezoeker van de week, mening over een tentoonstelling, …)

In dialoog gaan met publiek

• Je reageert op online opmerkingen en klachten.

• Je speelt ook in op belangrijke evenementen (carnaval, festivals, erfgoeddag, open monumentendag, …) buiten je organisatie.

Online diensten optimaliseren

• Via je blog/site kan het publiek:– Opmerkingen/vragen versturen– Zich laten attenderen op nieuws, enz.– Zoeken in de collecties

Doelgroepgericht communiceren

• Je hebt voor specifieke doelgroepen een apart luik op de blog/site:– Jongeren– Senioren– Scholen– Verenigingen– Regelmatige gebruikers– Light users– …

• Op basis van je klantenbestand profileer je gebruikers om specifiek te communiceren (bv. via een e-zine)

Online cultuurbeleving ondersteunen

• Je biedt online ‘belevenissen’ aan die een meerwaarde zijn voor de gebruiker (bv. YouTube-filmpje, podcast, digitale etalage met (fragmenten uit) archiefstukken, …)

• Bij inhoud van derden zorg je voor extra duiding onder de vorm van een kritische of ondersteunende opmerking

• Je probeert daarbij zo veel mogelijk de link te leggen met de collecties / diensten / activiteiten van het archief

Online cultuurbeleving ondersteunen

• Je zet geregeld een vraag, poll, quiz of wedstrijd online

• Je neemt openingen van tentoonstellingen/ lezingen/workshops op en zet deze online

• Je streamt live een opening/lezing/workshop (webevent)

Meten van je digitale publiekswerking

• Nagaan of je beoogde doelen bereikt zijn– Bevraging

(cfr. kwaliteitsmonitor dienstverlening archieven)– Statistieken

Statistieken

• Facebook– Hoeveel fans zijn er laatste week bijgekomen– Hoeveel mensen vonden een bericht leuk

• Blogger• Google Analytics

Google Analytics: wat kun je meten?

• Het gebruik van je blog/site– Paginaweergaves– Bezoeken– Bezoekers

• Waar komen bezoekers vandaan• Hoe komen bezoekers binnen• Waar komen ze binnen• Wat doen ze• Hoe lang blijven ze• Waar gaan ze er weer uit

Google Analytics - verkeersbronnen

Google Analytics - Bezoekers

www.slideshare.net/commissaresse

eva.t.simon@gmail.com

Veel succes!