Mentaliteitstrends 2013

• De basis: ‒ Motivaction meet sinds 1998 sociaal-culturele onderstromen in de samenleving ‒ Jaarlijks steekproef schriftelijke vragenlijst aan huis Nederlandse bevolking ‒ Trendonderzoek via eigen online panel

• Analyse opkomende trends: veranderende behoeften en motieven

Motivaction-trendmeting: basics

Input voor strategie, beleid, marketing en communicatie

• Nederlanders worden meer en meer extravert, direct, prikkelgericht en technologisch georiënteerd

• Onttraditionalisering en individualisering blijven toenemen

• Opkomend besef van soberheid en meer doen met minder

• Toenemende focus op kleine kring en eigen netwerk

• Groeiend verlangen naar ervaring, expressie en betovering

Samenvatting Mentaliteitsklimaat 2013

• Tijdgeest wordt ervaren als hard en egoïstisch, crisis komt dichtbij

• Diepere kloof tussen groeiende prestatiegerichtheid en idealen

• Verlangen naar saamhorigheid, kwaliteit van leven en menselijke maat

• Verlangen naar optimisme: omslag eerder verwacht van burgers dan van politici

Bron: panelonderzoek Motivaction

Tijdgeest

• Het Nederlandse sociale klimaat in 2013:

1. Manifestatie

2. Geweldsfascinatie

3. Technoprogressie

4. Ontmaatschappelijking

5. Soberheid

6. Imagineering

6 Mentaliteitstrends in 2013

Motivaction trendanalyse 2013 6

Belang van zien en gezien worden neemt toe:

• Extraversie

• Narcisme

• Zelfoverschatting

• Beeldcultuur

• Versterkt door nieuwe media

Trend: manifestatie

Motivaction trendanalyse 2013 7

Trend: manifestatie

Motivaction trendanalyse 2013 8

Houding t.a.v. geweld verschuift:

• Hogere acceptatie geweld op televisie, in games en films

• Confronteren werkt beter

• Bij jongeren sterkst aanwezig (risico vanwege lager inlevingsvermogen jeugd)

Trend: geweldsfascinatie

Motivaction trendanalyse 2013 9

Trend: geweldsfascinatie

Motivaction trendanalyse 2013 10

• Technologie wordt steeds meer omarmd in alle levensdomeinen

• Raakt steeds meer verweven met het dagelijkse leven

• Bevordert transparantie

• Zorgen om privacy

Trend: technoprogressie

Motivaction trendanalyse 2013 11

Trend: technoprogressie

Motivaction trendanalyse 2013 12

Trend: technoprogressie

Motivaction trendanalyse 2013 13

Afname maatschappelijk engagement: • Voortgaande

individualisering • Lagere identificatie

met breder collectief of samenleving

• Meer focus op kleinere verbanden, netwerken en mensen met een overeenkomstige leefstijl of overtuiging

Trend: ontmaatschappelijking

Motivaction trendanalyse 2013 14

Trend: ontmaatschappelijking

Motivaction trendanalyse 2013 15

Toenemend besef van soberheid:

• Lager welvaartsniveau verwacht

• Selectiever consumptiegedrag

• Meer zelf doen, al dan niet in coöperatieve organisatievorm

• Voorkeuren verruimen naar het immateriële: beleven, ontplooien, inspireren

Trend: soberheid

Motivaction trendanalyse 2013 16

Trend: soberheid

Motivaction trendanalyse 2013 17

Belang van de verbeelding neemt toe:

• Belevingscultuur

• Film- en game-industrie

• Escapisme

• Positieve psychologie

• Can-do-mentaliteit

• Scheidslijn tussen reële en virtuele wereld vervaagt

Trend: imagineering

Motivaction trendanalyse 2013 18

Trend: imagineering

Motivaction trendanalyse 2013 19

Aanknopingspunten

Cultuursector & podiumkunsten

• Aanknopingspunten voor culturele sector en podiumkunsten

1. Manifestatie naar buiten treden, expressie

2. Geweldsfascinatie kicks, vitaliteit, spanning

3. Technoprogressie digitalisering, acceleratie

4. Ontmaatschappelijking sterker naar publiek toe bewegen

5. Soberheid zelfredzaamheid, eenvoud, bewust kiezen

6. Imagineering verbeelding voeden, dromen stimuleren

Samenvatting Mentaliteitsklimaat 2013

21

Verdeling Nederlanders 15-80 jaar (12,9 mln.)

kosmopolieten 13% nieuwe

conservatieven 8%

post- materialisten

9% opwaarts mobielen

15% post- moderne

hedonisten 10%

gemaks- georiënteerden

10%

traditionele burgerij

13%

moderne burgerij

22%

Motivaction trendanalyse 2013

22

Culturele personas op basis van Mentality

kosmopolieten 13% nieuwe

conservatieven 8%

post- materialisten

9% opwaarts mobielen

15% post- moderne

hedonisten 10%

moderne burgerij

22%

Motivaction trendanalyse 2013

Inspiratie-zoekers

Max & Yara

Verdiepings-zoekers

Annemarie & Pieter

Gezelligheids-zoekers

Dave & Karin

Motivaction trendanalyse 2013 23

• Afgenomen plichtsgetrouwheid

• Opmars ‘B.V. IK’

• Tweedeling zelfredzamen en structuurzoekers

• Onderhandelings-huishouden

• Toegenomen mondigheid en assertiviteit

Opkomst grenzeloze generatie (na 1986)

1. Toegang belangrijker dan bezit

• YouTube

• Instagram

• Telefoon en spijkerbroek leasen

• Auto sharen

• Spotify

• Twitter

• Weggeefwinkels

• TED talks

-> 59% Nederlanders zegt spullen niet te hoeven hebben als ze deze op een andere manier toch zouden kunnen gebruiken

Organisatietrends

2. Mensen stellen zich in op meer zelf doen: nieuw realisme Het aantal Nederlanders dat het eens is met kabinetsbeleid waarbij burgers meer eigen verantwoordelijkheid moeten nemen en minder een beroep moeten doen op de overheid, is gestegen van 33% in 2004 naar 43% in 2012. De groep tegenstanders van meer eigen verantwoordelijkheid kromp in deze periode fors: van 54% naar 35%. ->Redenen lopen uiteen van idealistisch tot pragmatisch

Organisatietrends

26

3. Voorkeur voor netwerkoplossingen

Terreinen waarop sprake is van een grotere groep die een coöperatieve of netwerkoplossing prefereert boven bestaande, hiërarchische organisatievormen: • Onderwijs • Ouderen- en thuiszorg • Energievoorziening • Bankieren • Zeggenschap over buurt en werk.

Motivaction trendanalyse 2013

Organisatietrends

27

Verbreding repertoire bestuursstijlen cultuursector

Coproducent

Uitdager

Realisator

Polderaar

Superambtenaar

Koersbepaler

2000

2020

Motivaction trendanalyse 2013 28

Vragen en discussie

Motivaction International B.V.

Marnixkade 109

1015 ZL Amsterdam

Postadres:

Postbus 15262

1001 MG Amsterdam

T +31 (0)20 589 83 83

F +31 (0)20 589 83 00

www.motivaction.nl

Motivaction trendanalyse 2013 29