Post on 09-Jul-2020
Duurzame energiebeleid in Maleisië Volgens de National Energy Balance 2014, bestond de energiemix
van Maleisië in 2014 uit 43,9% gas, 43,2% kool, 8,7% waterkracht,
2,8% olie en 0,5% andere hernieuwbare energiebronnen. Het
aandeel duurzame energie is dus nog verwaarloosbaar. Als het aan
de Maleisische overheid ligt, komt daar snel verandering in.
Maleisië heeL als doel om in 2020 11% van de energie duurzaam te
produceren. De afgelopen jaren zijn er meerdere maatregelen
genomen om de energietransitie te versnellen. Sinds eind 2011 heeL
Maleisië feed-in tarieven (FiT) voor duurzaam opgewekte energie.
Deze feed-in tarieven behoorde tijdens de invoering tot de hoogste
ter wereld, maar is de afgelopen jaren afgenomen door de
toenadering van netpariteit (waar de kosten voor het opwekken van
duurzame energie gelijk zijn aan de conventionele bronnen). Deze
subsidie komt uit een toelage van 1.6% op alle
elektriciteitsrekeningen. Om de lagere inkomensgroep te
beschermen, hoeven consumenten die minder elektriciteit
gebruiken dan 300 kWh per maand niet bij te dragen aan dit fonds.
De Sustainable Energy Development Authority (SEDA) is vanuit de
overheid opgericht om het feed-in systeem te implementeren en uit
te voeren. Naast de feed-in tarieven zijn belastingvoordelen
ingesteld voor investeringen in duurzame energie en worden
verschillende gelden verstrekt voor onderzoek op dit gebied.
Volgend jaar zal Maleisië het net energy metering system (NEM) voor
producenten met zonne-energie installaties met een capaciteit
kleiner dan 1 MW invoeren. Door dit systeem kunnen producenten
het deel van de elektriciteit dat ze niet zelf gebruiken terugleveren
aan het net en daar een terugleververgoeding voor krijgen. Dit
systeem moet de productie van zonne-energie een boost geven.
Meerdere partijen, waaronder onderzoekers van University of
Malaya, zijn sceptisch over de invoering van deze maatregel, gezien
de lage elektriciteitsprijs in Maleisië. Zo zullen de producenten een
bedrag van tussen 0.22 en 57 sen/kWh (0,04-0,11€/kWh, a^ankelijk
van het maandelijks gebruik) besparen, waardoor de investering in
de installatie zichzelf maar langzaam terugverdient. Een soortgelijk
maatregel wordt in diverse Europese landen al gebruikt, waar het,
door significant hogere elektriciteitsprijzen, wel een succesvolblijkt.
In Zuidoost Azië is Maleisië het eerste land dat een dergelijk systeem
implementeert. Producenten die installaties groter dan 1MW willen
uitbaten, vallen onder een nieuw feed-in systeem, waarbij de tijdens
de aanvraagprocedure op gewenste tarieven moet worden geboden.
Maleisië zet stappen richting duurzame energievoorziening
Maleisië is, als grootste exporteur van olie en gas in de regio, van oudsher zeer a9ankelijk van fossiele brandstoffen. De olie- en
gasindustrie is met een bijdrage van 20% aan het bruto nationaal inkomen een belangrijke motor voor de Maleisische economie.
Desondanks zet Maleisië ook steeds meer in op duurzame energie om minder a9ankelijk te worden van de fossiele energiebronnen
en om klimaatverandering tegen te gaan. Het potentieel van Maleisië voor duurzame energie is dan ook substantieel: de equatoriale
locatie van Maleisië biedt veel kansen voor het op grote schaal opwekken van zonne-energie. Daarnaast zijn er, mede vanwege de
palmolie-industrie, grote hoeveelheden biomassa beschikbaar die gebruikt kunnen worden voor het opwekken van bio-energie.
Nieuwe wet- en regelgeving moeten de transitie naar een duurzame energievoorziening in Maleisië een extra push geven.
Zonne-energieMaleisië heeL veel potentieel voor het produceren van zonne-
energie. De zon schijnt in Maleisië redelijk vaak en sterk, met een
gemiddelde jaarlijkse instraling van 1643 kWh/m2. Het hete en
vochtige klimaat van Maleisië is echter problematisch voor de
zonnepanelen aangezien de zonnepanelen snel achteruitgaan in dit
klimaat. De ontwikkelingen in fotovoltaïsche zonnecellen
(photovoltaic solar cells; PV) gaat echter snel en focust zich
momenteel op het ontwikkelen van zonnepanelen voor veel
verschillende klimaatzones en omstandigheden. Zo worden
zonnepanelen ontwikkeld die geschikt zijn voor berggebieden,
steden en kustgebieden. Het hete en vochtige klimaat van Maleisië
zal in de nabije toekomst dus hoogstwaarschijnlijk geen
belemmering meer vormen voor het op grote schaal produceren
van zonne-energie. Maleisië profiteert ook op andere manieren van
de wereldwijde interesse in zonne-energie. Het land was in 2016 na
China en Taiwan de grootste producenten in PV en streeL ernaar
om in 2020 de op een na grootste producent ter wereld te worden
van zonne-energiesystemen. Deze industrie was in 2016, volgens de
Malaysian Investment Development Authority, ruwweg 400 miljoen
USD waard.
Figuur 1: Gemiddelde dagelijkse zoninstraling (MJ per m2) in Maleisie
(Mekhilefa et al., ’12)
BiomassaPalmolieplantages bedekken ruim 15 procent van het landoppervlak
van Maleisië en produceren, naast palmolie, ook grote
hoeveelheden reststromen, zoals palmbladeren,
palmboomstammen, lege vrucherossen (empty fruit bunches; EFB),
palmpitschillen, mesocarpvezels en afvalwater van de
palmoliemolen (palm oil mill effluent; POME). Deze reststromen
zorgen voor vervuiling, maar kunnen met de juiste technologieën
omgezet worden in bio-energie of hoogwaardigere producten zoals
chemicaliën, polymeren en plastics.
Sinds 2014 moeten alle nieuw gebouwde palmolie-molens in staat
zijn om het biogas af te vangen dat door de vergisting van het
afvalwater vrijkomt. Oudere molens moeten voor 2020 aan deze eis
voldoen. Deze maatregelen vormen een belangrijke drijfveer achter
de biomassa markt in Maleisië. Toch groeit het aantal
biomassaprojecten maar langzaam. Dit komt onder andere doordat
de molens vaak op afgelegen plaatsen liggen zonder aansluiting op
het elektriciteitsnet of slecht wegennetwerk. Het vervoer van de
biomassa naar biomassacentrales of het aansluiten van de
installaties op het elektriciteitsnet is daarom vaak (nog) niet
kostenefficiënt.
Verder zet de Maleisische overheid sterk in op biobrandstoffen met
de National Biofuel Policy 2006. Dit beleid is gericht op de
ontwikkeling van standaarden voor biodiesel, het testen van
biobrandstoffen door overheidsvoertuigen en de verkoop van
conventionele diesel bijgemengd met biodiesel, om zo Maleisië een
leidende rol te laten spelen op de wereldwijde biobrandstofmarkt.
Het merendeel van de Maleisische biodiesel wordt echter
geproduceerd van palmolie, wat geclassificeerd is als ‘eerste
generatie’ biobrandstoffen. De Europese Commissie heeL
voornemens geuit om het gebruik van deze klasse biobrandstoffen
tot 2020 uit te faseren, omdat deze producten concurreren met de
voedselproductie. Dit kan grote gevolgen hebben voor de
afzetmarkt van de afzetmarkt van de biobrandstoffen, waardoor
Maleisië samen met Indonesië een lobby is begonnen voor de
acceptatie van deze brandstoffen door de EU.
Sinds begin 2017 is het Partners in International Business (PIB)
consortium Palmares op het gebied van palmoliebiomassa actief in
Maleisië. De PIB Palmares is een publiek-privaat programma dat
een cluster van Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen helpt
bij het opzeeen van nieuwe samenwerkingsverbanden met
bedrijven en kennisinstellingen in Maleisië en het betreden van de
biomassamarkt om zo bij te dragen aan een duurzame palmolie-
industrie. De PIB is een driejarig programma dat bestaat uit drie
componenten: overheidssamenwerking, kennisoverdracht en
bedrijfsleven. Binnen deze drie onderdelen worden verschillende
activiteiten georganiseerd, zoals matchmaking events, gezamenlijke
R&D-programma’s en technologiemissies. Inmiddels hebben zeven
partijen zich bij de PIB aangesloten: ECN, DMT Environmental
Technology, Wageningen Research & University, Royal Dahlman,
Blackwood Technology, Paques en Wieeveen+Bos. Het cluster staat
open voor nieuwe bedrijven en onderzoeksinstellingen die graag de
Maleisische biomassamarkt willen betreden of
onderzoekssamenwerkingen op dit gebied willen opzeeen.
Mariene energieGrootschalige inzet van mariene energie, zoals getijdenenergie en
golfenergie, lijkt voor Maleisië op dit moment economisch niet
haalbaar. De verschillen in getijden, de zeestromingen en de
gol^oogtes zijn gering in de Maleisische zeeën. Zo is het verschil
tussen eb en vloed op de meeste plekken maar rond de 2 meter en
maximaal 4 meter. Het Noordelijke deel van Sabah heeL volgens
onderzoek het meeste potentieel voor golfenergie. Golfenergie
installaties zouden in dit gebied 160kW/m kunnen genereren.
Veelbelovende cijfers, maar nog lang niet hoog genoeg om in
Maleisië te kunnen concurreren met fossiele brandstoffen en
andere vormen van duurzame energie zoals zonne-energie. In 2014
hebben Green Power Solutions en Current2Current International
een MoU getekend om gezamenlijk een 10MW getijdenenergie
installatie te ontwikkelen. Op dit moment zijn ze echter nog bezig
met het in kaart brengen van de mogelijkheden voor
getijdenenergie op verschillende plekken in Maleisië, om een
besluit te kunnen nemen over waar ze de technologie willen
plaatsen.
Ook is het Franse scheepsbouwer DCNS, in samenwerking met het
OTEC centrum van Universiti Teknologi Malaysia, bezig om een
haalbaarheidsonderzoek uit te voeren voor een Ocean Thermal
Energy Conversion installatie op het eiland Layang-Layang,
Op deze locatie, op de rand van de Sabah Trog, is een
temperatuurverschil van ongeveer 20 graden te vinden tussen de
bovenste en onderste waterlaag. Dit verschil kan gebruikt worden
voor het opwekken van elektriciteit of het ontzilten van zeewater.
Het koude water kan worden gebruikt voor de koeling van
gebouwen of kassen, waarmee een breder scala aan
landbouwproducten kunnen worden verbouwd in de tropen.
WaterkrachtWaterkracht wordt in Maleisië al tientallen jaren gebruikt voor het
opwekken van elektriciteit, vooral door middel van hydro-
elektrische dammen en steeds vaker in de vorm van zogenaamde
mini-waterkrachtinstallaties (capaciteit tot 30MW). In april 2017
telde de totale geïnstalleerde capaciteit van alle
waterkrachtcentrales meer dan 5,4 GW. Voornamelijk de staat
Sarawak is erg geschikt voor waterkracht door de vele regenval en
het uitgebreide netwerk van rivieren. Door de sociale impact van de
bouw en werking van de hydro-elektrische stuwdammen en de
nadelige gevolgen voor het milieu is waterkracht controversieel. In
2010 zorgde de 2.400 MW Bakun hydro-elektrische dam in Sarawak
voor een overstroming in een gebied ter grooee van Singapore. Het
roeen van de vegetatie na zo’n overstroming zorgt voor de uitstoot
van veel broeikasgassen. Naast de nadelige gevolgen voor het
milieu, hebben de dammen ook sociale gevolgen. Voor de bouw
van de Bakun stuwdam moesten naar schaeing tienduizend mensen
verhuizen. Mini-waterkracht installaties hebben minder grote
impact op het milieu en vergen minder investeringen. Daarnaast
kunnen zij een uitkomst bieden voor de lokale bevolking. De kleine
installaties worden geplaatst in rivieren in rurale gebieden die niet
aangesloten zijn op het elektriciteitsnet om zo bij te dragen aan de
elektrificatie van geïsoleerde plaeelandsgebieden. Mini-hydro valt,
in tegenstelling tot hydro-elektrische dammen, wel onder het
FiT-systeem. Om minder a^ankelijk te worden van fossiele energie
zullen de komende jaren ook nieuwe hydro-elektrische dammen
aangelegd worden. In 2030 wil de Maleisische overheid 6 GW aan
waterkracht installaties draaiende hebben.
WindenergieDe windenergiesector is nog onderontwikkeld in Maleisië. Door
karakteristieke lage windsnelheden door de locatie ten opzichte van
de evenaar, gecombineerd met een gebrek aan betrouwbare
windsnelheidsdata, zijn nog maar weinig windenergieprojecten van
start gegaan. Twee demonstratieprojecten op het gebied van
windenergie bleken weinig succesvol. De windmolens op het eiland
Perhentian Kecil draaiden, volgens onofficiële rapporten, na een
jaar al niet meer, Redenen voor de negatieve uitkomsten van deze
windmolen waren te wijden aan de lage windsnelheden en diefstal
van onderdelen SEDA Maleisië voert momenteel een onderzoek uit
om de windpotentie in Maleisië in kaart te brengen, zodat
eenduidigere uitspraken over de daadwerkelijke mogelijkheden
voor windenergie (en mogelijke toekenning van feed-in tarieven
voor windprojecten) kunnen worden gedaan.
Figuur 2: Windmolens op het Maleisische eiland Perhentian Kecil (bron: razmahwata.
wordpress.com)
Onderzoek naar duurzame energie Binnen Maleisië vindt onderzoek plaats naar de toepassingen van
voorgenoemde duurzame energiebronnen. Zo hebben vrijwel alle
publieke universiteiten onderzoek naar de toepassingen van
biomassa (voor meer informatie zie dit artikel) en zonne-energie.
Zo hebben zowel de Maleisische campus van Noeingham University
als de Universiti Sains Malaysia een Centre for Renewable Energy
opgericht voor technische ondersteuning, onderzoek en educatie
over duurzame energie. De onderzoekscentra focussen met name
op technologieën die geschikt zijn voor tropische gebieden, zoals
zonne-energie, biomassa, kleinschalige waterkracht en
windenergie. Onderzoek naar verschillende aspecten van de
toepassing van zonne-energie wordt uitgevoerd door bijvoorbeeld
Universiti Sains Malaysia, Universiti Putra Malaysia, Universiti
Tunku Abdul Rahman, Universiti Teknologi Petronas en SIRIM. Ook
vindt bij Universiti Teknologi Malaysia onderzoek naar mariene
energie plaats bij de Marine Technology Centre en Ocean Thermal
Energy Centre. Tegen de verwachtingen van goede
windenergiepotentie zijn toch onderzoekers in Maleisië bezig met
dit onderwerp. Een team van onderzoekers van de University of
Malaya ontwerpen een verticale as windturbine, welke beter zou
moeten werken onder condities met lage windsnelheden.
Kansen voor NederlandDe energieproductie in Maleisië is nog steeds erg a^ankelijk van
fossiele brandstoffen. Ondanks dat het belang van hernieuwbare
energie al jaren door de overheid wordt onderschreven, gaat de
transitie naar een duurzame energiemix langzaam. Het is afwachten
of de nieuwe overheidsmaatregelen duurzame energie een push
kunnen geven. De meest interessante duurzame energiebronnen
lijken zonne-energie en biomassa. Binnen deze gebieden liggen
ook de belangrijkste kansen voor Nederlandse partijen in de
duurzame energiesector in Maleisië. Daarnaast biedt het
uitgebreide riviernetwerk in Maleisië kansen voor Nederlandse
bedrijven die stromingsturbines leveren. De Maleisische overheid
probeert het portfolio te verbreden en kijkt naast zonne-energie,
energie uit biomassa en waterkracht ook naar het potentieel van
windenergie en mariene energie.
Zo is er bij het OTEC Centre van UTM nog veel expertise op het
gebied van geïntegreerde ontziltingsinstallaties, drijvende
platforms en kennis over nutriënt-rijk zeewater, en is bij de
University of Malaya kennis over de exploitatie en onderhoud van
windmolens gewenst. Met de nodige technologische ontwikkeling
kunnen deze duurzame energiebronnen in de toekomst wellicht
ook interessant worden voor Maleisië. Op dat moment zou
Nederlandse kennis en kunde in deze sectoren kunnen bijdragen
aan de ontwikkeling van deze technologieën in Maleisië.
Meer informatie?
Neem voor meer informatie contact op met de Nederlandse
ambassade in Kuala Lumpur, Maleisië, via: KLL-EA@minbuza.nl,
het Holland Innovatie Netwerk in Singapore en Maleisië, via
SIN-IA@minbuza.nl of kijk op de website
www.nederlandwereldwijd.nl/landen/maleisie
Bronnen
Voor de totstandkoming van dit artikel zijn de volgende websites en artikelen geraadpleegd:
National Energy Balance 2014, hNp://meih.st.gov.my/documents/10620/5bb0f85c-fc99-4743-a8a9-8ee0d65f1299 (geraadpleegd op 25 november 2016).
hNp://www.seda.gov.my/?omaneg=00010100000001010101000100001000000000000000000000&y=45&s=5744 (geraadpleegd op 25 november 2016).
hNp://www.renewableenergyworld.com/articles/print/volume-14/issue-5/solar-energy/malaysia-explores-its-renewables-options.html (geraadpleegd op 1 december 2016).
hNp://rmk11.epu.gov.my/pdf/strategy-paper/Strategy%20Paper%2017.pdf (geraadpleegd op 25 november 2016).
hNp://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S136403211500917X (geraadpleegd op 25 november 2016).
hNp://www.noNingham.edu.my/Research/Priority/MRPG/RenewableEnergy/RenewableEnergy.aspx (geraadpleegd op 9 december 2016).
hNp://www.wseas.us/e-library/conferences/2008/corfu/mnw/mnw69.pdf (geraadpleegd op 5 december 2016).
hNp://www.ukm.my/seri/institute-pro`le/ (geraadpleegd op 11 december 2016).
hNp://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S136403211500917X (geraadpleegd op 5 december 2016).
hNp://www.mida.gov.my/home/oil-and-gas/posts/ (geraadpleegd op 15 december 2016).
hNps://www.oxfordbusinessgroup.com/overview/sarawak-has-potential-be-major-energy-supplier (geraadpleegd op 16 december 2016).
www.iea-pvps.org/index.php?id=6&eID=dam_frontend_push&docID=3951 (geraadpleegd op 1 augustus 2017)
hNps://www.iea.org/policiesandmeasures/pams/malaysia/name-147424-en.php (geraadpleegd op 1 augustus 2017)
hNps://www.rvo.nl/sites/default/`les/2017/03/IA-Maleisie-Ocean-Thermal-Energy-Conversion.pdf (geraadpleegd op 31 juli 2017)
hNp://www.rvo.nl/`le/onderzoek-biobased-economy-maleisi%C3%AB (geraadpleegd op 2 augustus 2017)
Dit is een publicatie van:
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Prinses Beatrixlaan 2 | 2595 AL Den Haag
Postbus 93144 | 2509 AC Den Haag
T +31 (0) 88 042 42 42
F +31 (0) 88 602 90 23
E klantcontact@rvo.nl
www.rvo.nl
Deze publicatie is tot stand gekomen in opdracht van het ministerie
van Economische Zaken.
© Rijksdienst voor Ondernemend Nederland | augustus 2017
Publicatienummer: RVO-094-1701/FS-INT
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) stimuleert
duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. Met
subsidies, het vinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan
wet- en regelgeving. RVO.nl werkt in opdracht van ministeries en de
Europese Unie.
RVO.nl is een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken.