Recenteonderzoeksliteratuur

Looptempo voorspelt verschillen in niveauvan cognitief functioneren

Mielke, M.M., Roberts, R.O., Savica, R., Cha, R.,Drubach, D.I., Christianson, T., Pankratz, V.S., Geda,Y.E., Machulda, M.M., Ivnik, R.J., Knopman, D.S.,Boeve, B.F., Rocca, W.A. & Petersen, R.C. (2013).Assessing the temporal relationship between cognitionand gait: slow gait predicts cognitive decline in theMayo Clinic Study of Aging. Journal of Gerontology:MEDICAL SCIENCES, 68, 929–937.

Conclusie van het artikel

Naarmate ouderen een korte loopafstand snelleraflegden waren hun resultaten op cognitievetests voor geheugen, taal, mentale controle envisueel-ruimtelijke vaardigheden beter. Decognitieve resultaten namen over het verloop vanvier jaar af, maar minder voor ouderen die bijaanvang van het onderzoek sneller liepen dangemiddeld.

Bespreking van de studie

In een longitudinaal bevolkingsonderzoek(Olmsted County, Minnesota, USA) werd bijbijna 1.500 ouderen van 70 tot 89 jaargemeten hoeveel tijd zij nodig hadden om eenafstand van 7,6 m lopend te overbruggen. Dedeelnemers mochten daarbij hun normaletempo aanhouden en, als ze dat gewendwaren, gebruik maken van wandelstok ofrollator. Zij namen ook deel aan een negentalpsychologische tests in de domeinen vangeheugen, taal, mentale controle en visueel-ruimtelijke vaardigheden. Het onderzoek werdelke 15 maanden herhaald. Deelnemers warenbij aanvang van het onderzoek vrij vansymptomen van dementie.

Resultaten

De deelnemers hadden bij aanvang van hetonderzoek een gemiddeld looptempo vanbijna vier kilometer per uur, een kwart vande groep minder dan 3,4 km/u, een kwartmeer dan 4,6 km/u. Regressieanalyses wezenuit dat deelnemers met een hoger

wandeltempo gemiddeld beter presteerden opalle onderdelen van het psychologischonderzoek dan deelnemers die langzamerliepen. Ook wanneer rekening werd gehoudenmet verschillen in leeftijd, man of vrouwzijn, het aantal jaren scholing, eventuelesymptomen van depressie, bijkomendeaandoeningen, medicijngebruik enovergewicht, zagen de onderzoekers nogsteeds een duidelijk verband tussen een hoogwandeltempo en een betere cognitie. Over deloop van gemiddeld vier jaar werden decognitieve prestaties geleidelijk aan minder,ook wanneer deelnemers die in de loop vande tijd een lichte vorm van dementieontwikkelden buiten beschouwing werdengelaten. Maar opvallend genoeg gingendeelnemers die bij aanvang van hetonderzoek een hoog looptempo neerzettencognitief minder snel achteruit dan anderenmet een trager looptempo. De onderzoekersvoerden ook regressieanalyses uit waarin nietcognitie, maar looptempo de afhankelijkevariabele vormde. Loopsnelheid nam overherhaalde metingen af, maar individueleverschillen in cognitie bij aanvang van hetonderzoek hadden geen enkele voorspellendewaarde voor veranderingen in het looptempotijdens dit longitudinale onderzoek. Deonderzoekers leidden hieruit af datvertraging van het looptempo voorafging aanvermindering van cognitieve vaardigheden,maar niet omgekeerd, dat achteruitgang vandenken en geheugen een vertraagd looptempotot gevolg had. Zij concluderen datvertraging van het wandeltempo eenrisicofactor is voor achteruitgang vancognitie.

Commentaar

Onderzoek van het looptempo is relatiefeenvoudig, maar lopen zelf is een zeercomplexe activiteit die afhankelijk is vandiverse hersenfuncties. De samenhang tussenlooptempo en indicatoren van cognitieffunctioneren wijst op de invloed die dekwaliteit van de hersenfunctie op beide heeft.Loopsnelheid zegt het nodige over hetfunctioneren van de hersenen. Daarmee kanmeten van het looptempo toegevoegd wordenaan het arsenaal van indicatoren voor hetfysiek en cognitief functioneren van ouderevolwassenen.

Han DiesfeldtDOI: 10.1007/s12439-014-0075-3Published Online: 7 May 2014

Tijdschr Gerontol Geriatr 2014; 45