13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 1

EDCAMP

De kunst van het nieuwe ‘helpen’

lifestylecoaching

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 2

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 3

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 4

Goede coaching: haalt het beste uit mensen

– Introspectie: wie? Identiteit • wie ben je?

– Directie: wat? Effectiviteit • waarnaar je leven richten, visie op de toekomst,

referentiekaders

– Actie: hoe? • welke stappen nemen?

– Evaluatie: checken • hoe het gaat en bijstellen

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 5

Je bent niet de som van je gedragingen

• Je kunt reflecteren over vaardigheden en gedrag maar wat het met je doet, kun je alleen zelf checken.

• Meeste mensen doen– Dingen die ze niet willen– Dingen die niet bij hun karakter passen– Dingen die boven of onder competentieniveau liggen

Kost allemaal energie.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 6

Emotie versus energie (human resources)

Hoe leef ik ergens naartoe? VoorHoe voel ik me tijdens de activiteit? TijdensHoe voel ik me achteraf? Na

Waarom voel ik dat? En wat zegt dat over mij?

Emoties weerspiegelen de mate vanzelfvertrouwen: bij individuen maar ook bij samenlevingen.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 7

Voel, denk en doe of laat

Nadenken

Voordenken

Ontwikkelen

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 8

Van Ik naar Wij

• Je hebt de ander nodig om te bereiken wat je wil.

• Persoonlijke ontwikkeling en persoonlijk geluk via de ander.

• Groei en geluk liggen niet in je comfortzone. Vragen inspanning.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 9

Personal Branding

• In het tijdperk van globalisering is de relatie tot de ander fundamenteler dan ooit– 20ste eeuw = strijd om de ideologie– 21ste eeuw = strijd om de identiteit

Oefening: personal branding – vergelijk je met een sterk merk en waarom. Vb. Ik ben Google, vol mogelijkheden, af en toe creatief, antwoord op al je vragen.Ben je slappe thee voor iedereen of een glas champagneWaarden, passies, talenten, doelen en hoe we ze zelf verknoeien

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 10

WEBA-proces

• Bijna alles wat mensen voor elkaar doen, is het resultaat van iets wel of niet gunnen.

• Ziet• Hoort• Ruikt• Proeft• Voelt

Waarnemen

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 11

Psychologie van het gunnen5 regels

1. Gunnen gaat om veranderen2. Veranderen is primair emotioneel3. Onze invloed op de ander is indirect4. Creëer consequent positieve lading5. Ons ego zit meestal in de weg

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 12

1. Gunnen gaat om veranderen

• Mensen willen en kunnen veranderen, maar willen niet veranderd worden!

Kennis (wat)

Keuze (willen)

Kunde (hoe)

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 13

• Iedereen die jij niet mag, mag jou ook niet.

• De ‘ik’-factor heerst alom. • De overdreven aandacht voor het ‘zelf’:

zelfontplooiing, zelfactualisatie, zelfevaluatie…• We zijn een beetje ontspoord in het voor

elkaar zorgen.• Alles mag en niets meer moet.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg

What’s in it for me?

14

G7 zelfbeschikking

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 15

Gelijk-waardigheid in de relatie

Gebruiker: van onderwijs: leerling-leraar,van zorg: zorgvrager– zorgverlener,van dienstverlening: klant/consument- verkoper/producentvan ….

Psychologie van het gunnen5 regels

1. Gunnen gaat om veranderen2. Veranderen is primair emotioneel3. Onze invloed op de ander is indirect4. Creëer consequent positieve lading5. Ons ego zit meestal in de weg

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 16

2. Veranderen is primair emotioneel

• Doorgaans teveel bezig om de ander via kennis en kunde tot verandering te brengen.

• Als iemand er niets voor voelt, gebeurt er niets.• Kennis kan je overdragen, kunde kan je

aanleren, maar de keuze (het willen) ligt bij de ander.

• Hoe krijg je dus de ander gemotiveerd? Ervoor zorgen dat de ander iets voor jou wil doen.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 17

Iemands keuze = fijn-pijn overweging

• Wordt bepaald door 2 krachten:– Welk fijn gevoel/genot/geluk/baten… hou ik er aan

over?– Hoeveel pijn/verdriet/angst/kosten… kan ik erdoor

vermijden?= kosten-baten analyse.De ander associeert ‘fijn’ of ‘pijn’ met ons of met ons veranderingsvoorstel, dan pas met het resultaat.Als je andermans drijfveren genoeg ‘voeding’ (feed-back/forward) geeft (fijn) of in gevaar brengt (pijn), kan je ze tot alles toe bewegen.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 18

De paradox van de keuze

• Hoe meer opties, hoe hoger de verwachtingen.• Hoe meer mogelijkheden, hoe meer spijt over

een of meerdere aspecten van je keuze.• Het laat de mens altijd onbevredigd achter met

wat hij uiteindelijk uitpikt.• Hoe meer er af te wegen valt, hoe meer uitstel

en hoe meer afstel.• Kortom: keuzevrijheid verlamt, keuzestress

neemt toe. Het grote ‘teveel’ willen.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 19

Psychologie van het gunnen5 regels

1. Gunnen gaat om veranderen2. Veranderen is primair emotioneel3. Onze invloed op de ander is indirect4. Creëer consequent positieve lading5. Ons ego zit meestal in de weg

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 20

3. Onze invloed op de ander is indirect

• Opbouwen , groei en verbetering kunnen alleen indirect = kost tijd/ruimte: effectiviTIJD

• Kapot maken kan altijd rechtstreeks en direct (cfr. angst en vernedering).

Het enige in de wereld dat je rechtstreeks en direct kan beïnvloeden is je eigen gedrag.• De knoppen tot verandering van de ander,

zitten bij jezelf. 13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 21

Het Wij-bewustzijn

• Hoe mooi je het ook zegt, jouw echte mening geef je door toon, volume en houding.

• 3 V-opties als reactie– Vechten: moedig, strijdbaar maar constructief en

gepassioneerd– Vluchten: uit de weg gaan– Vriezen: accepteren – zich schikken

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 22

Geopolitiek van de emotie

• Hoe culturen van angst, vernedering en hoop de wereld veranderen (Dominique Moïsi)

– Angst voor de ander, voor verandering, voor verlies controle, …

– Vernedering is onmacht , gebrek aan vertrouwen

– Hoop en vertrouwen zijn vitaal: stellen iemand in staat zich in de toekomst te verplaatsen en zijn talenten te benutten

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 23

Emotie is een virus

• De paradox van de westerse samenleving is dat die nog nooit zo vreedzaam en veilig was, en dat we toch in een angstcultuur leven.

• Kritische acties van burgers en consumenten op sociale netwerken vallen amper in de hand te houden.

(Jaap van Ginneken – massapsycholoog)

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 24

Onze harde schijf (hersenen) slaat niet de realiteit op(hoofdweg – sluipweg)Waarne

men van de

realiteit

Interpretatie van de

realiteit

Betekenis

geven aan

Eigen versie, mening vormen

Emotie

Connotati

e

Koppeling

Herinnering13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg

Connotatie = gevoelswaarde

terz

elfd

ertij

d

25

Psychologie van het gunnen5 regels

1. Gunnen gaat om veranderen2. Veranderen is primair emotioneel3. Onze invloed op de ander is indirect4. Creëer consequent positieve lading5. Ons ego zit meestal in de weg

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 26

4. Creëer consequent positieve lading

• Een positieve lading heeft effect als je er bij bent of ter sprake komt.

• Een negatieve lading verspreidt zich ook zonder jou.

“Met een open toekomst en een aan vrijheid gekoppelde verantwoordelijkheid is optimisme onze morele plicht.”

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 27

Het spel van plussen en minnen

• Is het hoogste goed het verlangen om te groeien (zelfontwikkeling)? (Maslow)

• Is het wondermiddel om te groeien evaluatie?• Wat moet er in godsnaam dan maar altijd

blijven groeien?• “Luister eerst naar wat mijn gedrag verzwijgt”

– Lieven Jonckheere

• Behaviorisme = permanente vorm van evaluatie van het gedrag

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 28

Gelukzoekers

• Word gelukkig! Het nieuwe mantra! Alle mogelijkheden zijn er, alleen de juiste kiezen.

• Mis kozen, eigen schuld, dikke bult!

• Meest verwende generatie met alle mogelijkheden om te worden wie ze willen, is daarom niet gelukkiger dan de voorgaande.

• Alles wat moeite waard is, kost MOEite en is MOEilijk!

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 29

• De evaluatie als ‘verlangen om het genot (fijn) te meten’, daarna te beheersen door het te becijferen. (versus controle industriële maatschappij)

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 30

Gevaren van evaluatie

• Focus van evaluatie wordt de wijze waarop de imput, waaronder onze eigen ‘resources’ (energie) wordt aangewend om een bepaalde output te realiseren.

• Leiden tot identificatie van ‘groeibehoeften’ of ‘verbeterpunten’.

• Behoeftepiramide van Maslow: top ‘zichzelf ontplooien’ ontpopt zich tot vulkaan: burn-out

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 31

Maakbaarheid van de mens heeft grenzen

• Instrument, standaardeenheden, dezelfde maat meetbaar, iedereen onderling vergelijkbaar

• Beschaafd instrument van uitsluiting• Zelfevaluatie enige manier om weerstand tegen

evaluatie te overwinnen• Inventaris van eigen doen en laten,

‘development plan’ (POP) die iemand zichzelf moet opleggen, liefst SMART-geformuleerd.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 32

Feedback = meest overschatte interventievorm

• Meestal opgevat als ‘de ander helpen met jouw mening’ leidt meestal tot negatief gevoel bij de ander.

• Bereid zijn je te vinden in de woorden van de ander die alles kan benoemen…??!!

• De 3 regels van feedback– Oordeelloos beschrijven wat je constateert– Aangeven welke emotie bij jou ontstaat– Vraag wat de ander hiervan vindt.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 33

Je verdraagt maar feedback

• soms van je partner,• altijd van je ouders, • bijna altijd van je allerbeste vriend,• meestal van iemand met geaccepteerde coachrelatie.

• Sta je als leraar in deze laatste rol? – Voorzichtig mee omgaan en niet teveel groei in één keer

aangeven.– Werk met gedragsindicatoren.

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 34

“samen voor ons eigen” (Draulans)

• Voorbereiden op een toekomst die even gevaarlijk als opwindend is: er is een bestemming maar geen weg ernaartoe (Kafka) – de weg is zelf de bestemming (cfr. Ithaca)

Missionstatement voor leraren:• Cultiveer de ‘hoop’ • Overwin de ‘angst’ • Vermijd de ‘vernedering’• Schep het ‘vertrouwen’• Straal ‘optimisme’ uit13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 35

L.E.F.

• Niet jezelf maar samenleving centraal stellen• Duurzame ontwikkeling• Moeilijkheden en keuzemogelijkheden in kaart

brengen• Leren beslissen in situaties van onzekerheid

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg

Liberté Egalité FraternitéVrijheid Gelijkheid Broederlijkheid

Liberale democratie Sociaal-democratie Christen-democratie

maar ook

Leren Evalueren Feedback

36

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg

Missionstatement voor leraren:• Cultiveer de ‘hoop’ • Overwin de ‘angst’ • Vermijd de ‘vernedering’• Schep het ‘vertrouwen’• Straal ‘optimisme’ uit

37

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent

Bronmateriaal

• De schaar van duurzaam coachen. Veranderen? Oké. Persoonlijke ontwikkeling … eindelijk! Annick Noyens gecertificeerde coach, Zaakvoerder Coaching You

• Elkaar gebruiken in positieve zin. Mie Baert Trainer, vzw Vorm

• Surfen op de golven van vergrijzing: van individuele naar globale aanpak van dienstverlening aan bewoners, cliënten en patiënten. Patrick Laisnez en Pascal Debbaut Senior adviseurs consulting, Probis Corporate nv

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent

• Op zoek naar 6 Maria's: aan de slag met competenties in de zorg. Ilse Janssens Coördinator HR, Emmaüs vzw

• Waarderend werken met competenties en talenten. Energie van mensen verbinden tot teamkracht. Arno Vansichen Adviseur, Evenwicht

• Van weinig competenties naar talent. Ellie Rijks Jobcoach, Stichting Wende

Aan te raden boeken

• Geopolitiek van de emotie – Dominique Moïsi - ISBN: 9789046805763

• Iedereen coach – Jef Clement – Lannoo ISBN 9789077445273

• Identiteit - Paul Verhaeghe - De Bezige Bij ISBN13: 9789023473039

• Samen voor ons eigen – Dirk Draulans - De Bezige Bij ISBN 9789085423829

• Absurde overvloed – Michael Foley - Atlas Contact, Uitgeverij ISBN 9789020412420

13/04/2023 Ingrid Molein - DPB Gent - Personenzorg 40