KWALITATIEF ONDERZOEK Inge Pool

Programma

¨  Raamwerk & onderzoeksopzet ¨  Kwalitatief onderzoek ¨  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Raamwerk & onderzoeksopzet

1.  Keuze onderwerp/thema 2.  Lezen van relevante literatuur 3.  Doel- en vraagstelling formuleren

4.  Uitwerking methode

Doel- en vraagstelling

Probleemstelling ¨  geeft sturing aan onderzoek ¨  bestaat uit

¤ vraagstelling: centrale vraag die je wilt beantwoorden (gericht op kennis)

¤ doelstelling: geeft aan waartoe de kennis dient (wat is het nut)

¨  bronnen (o.a. literatuur) nodig voor formuleren

Soorten vraagstellingen

¨  Beschrijvende vraagstelling wie, wat welke, wanneer, hoe….

¨  Causale vraagstelling waarom, waardoor, hoe komt het dat….

¨  Voorspellingsvraagstelling tot welke….leidt…

¨  Ontwerpvraagstelling wat is het beste, hoe kan, welk middel….

¨  Evaluatievraagstelling tot welke….leidt…

Eisen aan vraagstelling

¨  Is het interessant? ¨  Is het relevant? ¨  Is het te onderzoeken? ¨  Is het duidelijk geformuleerd?

Of : FINER F= feasible I = interesting N = novel E = ethical R = relevant

Bijv. PICO, SMART, SPICE (setting,

perspective, intervention, comparison, outcomes)

Voorbeeld

Term Voorbeeld

Onderwerp/thema Uitval op OK

Probleem/situatie Regelmatig komen patiënten niet opdagen/of zijn niet nuchter. Programma OK komt hierdoor onder druk te staan.

Doelstelling Last-minute uitval op OK door niet-nuchter zijn beperken

Vraagstelling Wat zijn de redenen dat mensen niet-nuchter verschijnen? - Hoe vaak komt uitval door niet-nuchter zijn voor? -  Wat zijn kenmerken van patiënten die niet-nuchter verschijnen op OK? - Wat zijn redenen dat zij niet-nuchter verschijnen op OK?

Raamwerk & onderzoeksopzet

1.  Keuze onderwerp/thema 2.  Lezen van relevante literatuur 3.  Doel- en vraagstelling formuleren 4.  Uitwerking methode

Het doel en de vraagstelling zijn medebepalend voor keuze type onderzoek

Typen onderzoek

In theorie worden vele typen onderzoek onderscheiden: ¨  Fundamenteel of toegepast (praktijkgericht) ¨  Experimenteel of niet-experimenteel ¨  Observationeel of interveniërend ¨  Primair of secundair ¨  Kwantitatief of kwalitatief ¨  Etc. Vaak sprake van triangulatie

vandaag

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Geheugen opfrissen

¨  Wanneer kies je voor kwalitatief onderzoek?

¨  Wat zijn de kenmerken van kwalitatief onderzoek?

Wat is kwalitatief onderzoek?

Vraagstelling: onderwerpen die te maken hebben met de wijze waarop mensen betekenis geven aan hun sociale omgeving en hoe ze zich op basis daarvan gedragen

Onderzoeksmethoden: onderwerp vanuit perspectief

van de onderzochten Doel: beschrijven en verklaren

(Boeije, H., 2008, p.27)

Kenmerken kwalitatief onderzoek

¨  Directe waarneming in natuurlijke situatie

¨  Onderzoeker aanwezig bij dataverzameling

¨  Meestal inductief

¨  Perspectief van respondent centraal

¨  Resultaten vaak in verhalende vorm

(Boer, F. de & J. Evers, 2007)

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Wanneer kwalitatief onderzoek (1)?

Situaties: ¨  waarin bijzondere/eigenaardige van persoon/

situatie/organisatie wordt beschreven ¨  weinig onderzoek is gedaan & men evt.

(meet)instrument wil ontwikkelen ¨  waarnaar veel onderzoek is gedaan, maar

uitkomsten spreken elkaar tegen of vragen om verklaring

(Boeije, H. 2008)

Wanneer kwalitatief onderzoek (2)?

Situaties: ¨  die zo complex/veranderlijk zijn of die men wil

veranderen ¨  waarin kwantitatief onderzoek om praktische/

ethische redenen moeilijk is ¨  waarin men betekeniswereld wil exploreren

(Boeije, H. 2008)

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Kwalitatief vs kwantitatief

? ?

kwalitatief kwantitatief

Stappen in kwalitatief onderzoek

Algemene onderzoeksvragen

Selectie van locatie en participanten

Verzamelen relevante data

Interpretatie van de data

Conceptueel en theoretisch werk

Opschrijven resultaten/conclusies

Verzameling verdere data

Verdere specificatie onderzoeksvragen

(Bryman, A. 2008, p.370)

Kernbegrippen in onderzoek

¨  Betrouwbaarheid ¤ Reproduceerbaarheid ¤ Nauwkeurigheid

¨  Validiteit ¤  Interne validiteit; meet je wat je wilt meten? ¤ Externe validiteit: in hoeverre zijn resultaten

generaliseerbaar?

Betrouwbaarheid en validiteit

betrouwbaar niet valide

niet betrouwbaar niet valide

betrouwbaar valide

Kenmerken kwalitatief onderzoek

¨  Beperkte betrouwbaarheid / reproduceerbaar

¨  Beperkte controle dataverzameling (subjectiviteit)

¨  Beperkt generaliseerbaar

¨  Dichtbij praktijk ¨  Validiteit redelijk hoog ¨  Gebruik van ‘natuurlijke

data’ ¨  Zicht op contextuele

betekenis van verschijnselen

Zwakke kanten Sterke kanten

Kenmerken kwantitatief onderzoek

¨  Onderzoek naar beperkt deel van empirie/praktijk

¨  Lage validiteit ¨  Uitspraken beperkte

geldigheid

¨  Grote aantallen respondenten

¨  Hoge betrouwbaarheid

¨  Generalisatie mogelijk

Zwakke kanten Sterke kanten

Kwalitatief vs kwantitatief

Woorden Perspectief van deelnemers Onderzoeker dichtbij Theorie ontstaat Proces Ongestructureerd Contextueel begrip Rijke, diepe data Micro Betekenis Natuurlijke setting

Nummers Perspectief van onderzoeker Onderzoeker ver weg Testen van theorie Statisch Gestructureerd Generaliseerbaarheid Harde, betrouwbare data Macro Gedrag Onnatuurlijke setting

Kwalitatief Kwantitatief

(Bryman, A., 2008, p.393)

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

5 hoofdstromingen in kwalitatief onderzoek

o  Biografie o  Fenomenologie o  Grounded theory o  Etnografie o  Case studie

(Creswell J.W., 2006)

dimensie biografie fenomenologie grounded theorie

Focus exploreren leven van individu

begrijpen essentie van ervaringen rondom een fenomeen

ontwikkelen theorie op basis van data in het veld

Data- verzameling

m.n. interviews & documenten

m.n. interviews m.n. interviews

Narratieve vorm

gedetailleerd beeld van iemands leven

beschrijving van ‘essentie’ van ervaring

theorie of theoretisch model

Vergelijking stromingen (1)

dimensie etnografie case studie

Focus beschrijven en interpreteren culturele groep

ontwikkelen diepgaande analyse van 1 of meerdere cases

Data- verzameling

m.n. observaties en interviews gedurende langere tijd in veld

meerdere bronnen

Narratieve vorm

beschrijving cultureel gedrag van groep/individu

diepgaande studie van casus/cases

Vergelijking stromingen (2)

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Methoden

¨  Wat mensen doen ¨  Wat mensen zeggen ¨  Wat mensen schrijven

-  observeren -  interviewen -  teksten & audio(visuele)

data

Interviewen

¨  Individuele interviews ¨  Focusgroep interviews

Individuele interviews

? ?

nadelen voordelen

Individuele interviews

¨  Kost veel tijd ¨  Beperkt aantal

deelnemers; niet generaliseerbaar

¨  Sociale wenselijkheid & machtsverhouding kunnen biais veroorzaken

¨  Zeer rijke data ¨  Direct toegang tot

sociale ervaring ¨  Flexibel instrument ¨  Mogelijkheid voor

doorvragen / verifiëren

nadelen voordelen

Mate van structurering

ongestructureerd

diepte interview semi-/half

gestructureerd gestructureerd of

gestandaardiseerd

open interview kwalitatief interview

(Boeije, H. 2008, p.58)

Kwaliteit interview

Kwaliteit van de informatie beïnvloed door: q  communicatie q  relatie q  perceptie

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Data-analyse

¨  Transcriptie audio(-visueel) materiaal ¨  Analyseren en coderen

¤ Verschillende methoden ¤ Eventueel gebruik software

Voorbeeld van codering

Kwalitatief onderzoek

Programma 1.  Wat is het?

2.  Wanneer?

3.  Verschil kwantitatief onderzoek

4.  Stromingen

5.  Methoden

6.  Data-analyse

7.  Beoordelen kwalitatief onderzoek

Elementen van goed onderzoeksartikel

¨  Abstract ¨  Introduction/background ¨  Methods ¨  Results/findings ¨  Discussion/conclusions

Wat moet hierin aan de orde

komen?

Elementen van goed onderzoeksartikel

¨  Introduction/background ¤ Belang onderzoeksgebied ¤ Beschrijving bestaand onderzoek ¤  ‘Niche’ (lancune in bestaande kennis die onderzoek

gaat opvullen) ¤ Doel/vorm van onderzoek ¤ Evt. onderzoeksvragen/hypothesen

Elementen van goed onderzoeksartikel

¨  Methods ¤ Onderzoekspopulatie (groep)

n o.a. wijze van selectie

¤ Onderzoektechnieken ¤  Instrumenten ¤ Gekozen variabelen ¤ Wijze van data-analyse ¤ Ethische overwegingen

Elementen van goed onderzoeksartikel

¨  Results/Findings ¤ Kenmerken deelnemers ¤ Feitelijke weergave van resultaten

¨  Discussie/conclusie ¤ Resultaten i.r.t. onderzoeksvraag /hypothese ¤ Resultaten i.r.t. bestaande literatuur ¤ Beperkingen ¤ Aanbevelingen voor praktijk/verder onderzoek

Evaluatie criteria kwalitatieve studies

¨  Goed beschreven probleem ¨  Ingebed in relevante literatuur ¨  Methode, instrumenten datacollectie, en stappen om ‘rigour’ te

bewaken beschreven en ingebed in literatuur ¨  Adequate beschrijving van selectiestrategie en ‘sample’ ¨  Proces data-analyse in detail beschreven en beperkingen

beschreven ¨  Resultaten bevatten categorieën met definities, voldoende data van

voldoende participanten om de categorie te ondersteunen ¨  Betekenisvolle discussie van belang en implicaties van studie ¨  Aandacht voor lay-out, gebruik van kopjes, schrijfstijl, spelling

(Rocco, 2010)

Beoordeel artikel a.h.v. criteria I pag.51

Opdracht

Stuur raamwerk en eindrapportage op

Verzoek