1

‘s-Hertogenbosch Klimaatneutraal

‘s-Hertogenbosch Klimaatneutraal

1) Klimaatbeleid2) Voorbeelden3) Bodemenergie

2

3

klimaatneutraliteit: theoretische wegen naar het doel

2007 2050

a b c

Klimaatneutraal

4

Energievraag vs. duurzame energieproductie

0

5

10

15

20

25

30

2005

2010

2015

2020

2025

2030

2035

2040

2045

2050

jaar

PJ/

jaar

pri

mai

re e

nerg

ie

Referentie energievraag

Referentie duurzame energie

Klimaatneutraal: Energiegebruik na EXTRA besparingen

Klimaatneutraal: EXTRA duurzame energie

5

Klimaatprogramma 2008-2015

Doelstelling • Stad: 2050 klimaatneutraal

• Gebouwde omgeving: 2035 klimaatneutraal• Gemeentelijke organisatie: 2020 klimaatneutraal

6

Energieverbruik van de stad

Gemeentelijke organisatie

Woningen

Verkeer en vervoer

Bedrijven

7

Energietransitie

Nu:

• Fossiel• Centraal opgewekt• Grootschalig• Distributie, eenrichting• Inkoop

Toekomst:

• Duurzaam• Decentraal opgewekt• Klein tot grootschalig• Herverdeling, slim• In- en verkoop

8

Klimaat neutrale afvalstoffendienst

Zonnestroom

Groen gas voor afvalinzameling en Heineken

Warmte uit snoeihout voor Treurenburg (en Maaspoort?)

PV-cellen op overlaadstation

10

11

12

13

• Deelnemers EnergieNul 73: energieneutraal renoveren

14

15

16

17

18

19

Potentieel duurzame energiePotentieel duurzame energie Giga joule %

Bio vergisting, verbranding 240.000Zonnepanelen woningen en utiliteit

400.000

WKO in gestapelde woningbouw 94.000

WKO in utiliteit 1.200.000Zonneboilers 100.000

Totaal potentieel 3.384.000 11%

20

Bodem energie

Geothermie> helaas niet mogelijk

WKO> groot potentieel

Wko doelstelling: • onderdeel van klimaatneutraal-doelstelling• geen doelstelling gekoppeld aan techniek

21

Bodem energie

Opgave voor de stad

• WKO in bestaande gebouwen/woningen• Optimaal benutten bodem / tegengaan van

interferentie • Beschermen bodem• Goed beheer • Goede exploitanten

22

EPC handhaving SO/BOU | 23 |

24

2b Project: Paleiskwartier elektrisch

| 30 oktober 2013 | Voettekst | 25 |

26

27

220 Zonnepanelen op het stadskantoor

| 28 |

Voormalige Militaire Manege van label G naar A