INNOVATIEROUTINEHoe managers herhaalde innovatie kunnen stimuleren

Dany JacobsArnhem, PCT, 24 april 2013

DANY JACOBS

socioloog proefschrift over 200jr W-EU staalindustrie TNO-STB: contractonderzoek: + 80 sectorstudies 1998-2007: HL strat. mgt. Rijksuniv. Groningen belang culturele aspecten van innovatie 2003-2007 lector Amsterdam Fashion Institute 2007-nu: lector Kunst, Cultuur & Economie ArtEZ

& HAN (→ ARCCI); HL Ind. Ontwikkeling & Innovatiebeleid Universiteit van Amsterdam

AANLEIDING vraag SMS: rol managers bij innovatie idee i.s.m. Hendrik Snijders: herhaald

succes bij innovatie onderzoeken brede selectie 22 cases simpele, brede definitie van innovatie

toch een soort succesformulie: innovatietienkamp

drie mentale hinderpalen, blokkades

RESULTAAT

INNOVATIE

iets nieuws (dat gerealiseerd wordt) met

(hopelijk) een toegevoegde waarde

productinnovaties van stijlinnovatie tot nieuwe concepten

incl. informatieproducten, diensten en belevenissen

transactie-innovaties ~ marketing, verkoop

~ marktdoorzichtigheidprocesinnovaties

~ nieuwe organisatievormen (re-engineering, sociotechniek,

keteninnovatie)

SOORTEN INNOVATIE

↗ productiviteit

SLIMMERE, MEER PRODUCTIEVE CREATIVITEIT

↗ transacties

‘IETS NIEUWS… MET HOPELIJK TOEGEVOEDE

WAARDE…’IS DAT WEL ‘ECHTE’

INNOVATIE?WAAROM NIET ALLEEN RADICALE INNOVATIE?

99% VAN DE INNOVATIE

IS (GELUKKIG) MARGINAAL

HOE RADICALER EN MEER OMVATTEND EEN

INNOVATIE, HOE GROTER DE BREUK MET

HET BESTAANDE WAARDENSYSTEEM

DUS HOE GROTER DE ONZEKERHEID EN HET

RISICO

EEN LEUKE PARADOX

INNOVATIE MOET ER UITZIEN ALS WAT

WE AL KENNEN1898, Indiana, de eerste hybride auto

MAYA = MOST ADVANCED,

YET ACCEPTABLE

‘FUZZY’ BENADERING VAN INNOVATIE

0 0.5 1.0

elec

trifi

catie

beper

kte

styl

istis

che

innova

tie

nieuw

auto

model

nieuw

e so

ort a

uto’s

nieuw

auto

conce

pt

inte

rnet

hinderpaal 1:

verabsoluteren van innovatie

“maak het jezelf niet te moeilijk”

de meeste innovatie bouwt

voort op iets bekend

“maak het jezelf niet te gemakkellijk”

af en toe zul je met iets meer

vernieuwends moeten komen

de ambidextere organisatie

INNOVATIEROUTINE?→ ‘POPULATION ECOLOGY’ (HANNAN & FREEMAN) organisaties zijn zowel sterk als zwak door hun

organisatieroutines adaptatie vindt plaats door geboorte en sterfte

van organisatie en bevolkingen variatie = starten van nieuwe organisatie selectie = ‘fitness’ van organisaties in hun

omgeving

hypothese: sommige organisaties hebben wellicht een innovatieroutine tot stand gebracht

INNOVATIEPIJPLIJNEN

MODE DAGBLADEN AUTO’S FARMACEUTICA FILM, BOEKEN, MUSIEK TENTOONSTELLINGEN SOFTWARE

professionele bureaucratie

machine- bureaucratie

adhocratie

simpele structuur

Mintzbergs basis-organisatievormen

~ innovatieroutine

[ Mintzbergs favoriet ]

eenv

oudi

g c

ompl

ex

stabiel dynamisch

professionele bureaucratie

machine- bureaucratie

simpele structuur

eenv

oudi

g c

ompl

ex

stabiel dynamisch

ambidexter: exploratie én

exploitatie

Mintzbergs basis-organisatievormen

‘onttovering’ van innovatie

adhocratie= de innovatieve organisatie

[ Mintzbergs favoriet ]

mentale hinderpaal 2:

innovatie en routine zijn onverenigbaar

variatie(interne)selectie

realisatie(externe)selectie,

overleven

vermenigvuldigen,

soortvorming

strategisch profiel implementatieroutine

ambiance, onrust, leercultuur

feedback t.a.v. doorontwikkeling

DARWINISTISCHE INNOVATIEROUTINE

hinderpaal 3:

leider als Deus ex machina

EEN NIEUWE TIENKAMP

1. Helder strategisch profiel met daarin noodzakelijke plaats voor innovatie

2. Maatschappijgerichtheid

3. Klantgerichtheid

4. Ambitie & durf

5. Doorontwikkeling

6. Leren van reële getallen

7. De beste mensen

8. Ambiance, open cultuur

9. Sterke netwerken

10. Focus, commitment

INNOVATIETIENKAMP

discipline 1 = innovatie sterk verbonden met strategisch profiel kerncompetenties dieptestrategieën visuele identiteit, handschrift groeiplatforms maar ook:

noodzakelijke variëtiet

Niet alle organisaties hoeven even

innovatief te zijn

discipline 2 = maatschappijgerichtheid discipline 3 = klantgerichtheid

“wees bijziend”

“wees verziend”

INNOVATIETIENKAMP

discipline 4: ambitie en durf

(van de Dorpsstraat naar Fifth Avenue en Bund)

INNOVATIETIENKAMP

discipline 5 = doorontwikkeling (experimenteer en leer)

INNOVATIETIENKAMP

Dany Jacobs 41

I

II

III

potentiële gebruikers ~ verschillende waarden

innovatie tijdensde ‘diffusie’

( Bruno Latour, 1987)

‘innovator’

sociogram= sociale omgeving

technogram= technischeomgeving

onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren

sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie

oexperimenteren, ‘trial and error’

inspelen op veranderingen in de

maatschappij

PRODUCTIEVE CREATIVITEIT

discipline 6 = leren van reële getallen

(die er toe doen, bijv. Balanced Scorecard) discipline 7 = de beste mensen discipline 8 = ambiance, open cultuur discipline 9 = sterke netwerken

INNOVATIETIENKAMP

discipline 10 = focus, commitment

lange adem, maar ook weten op te houden (= helderheid)

INNOVATIETIENKAMP

professionele bureaucratie

machinebureaucratie

adhocratie

simpele structuur

Intervet

Effectory

Gron. Museum

Kunsthal

Ach

mea

HEMA

ME

XX

Am

ster

dam

K&H

Siemens NL

Rabobank

Shell

Unilever

Efteling

Ten

Cat

e

ASMLKesselsKramer

s

impe

l

o

mge

ving

com

plex

stabiel omgeving dynamisch

Dord

rech

tStage Enterta

inm. D

SM Phili

ps

Albert Heijn

goud

zilver

brons?

successen uit het verleden vormen geen waarborg

voor de toekomst

1. Helder strategisch profiel met daarin noodzakelijke plaats voor innovatie

2. Maatschappijgerichtheid

3. Klantgerichtheid

4. Ambitie & durf

5. Doorontwikkeling

6. Leren van reële getallen

7. De beste mensen

8. Ambiance, open cultuur

9. Sterke netwerken

10. Focus, commitment

INNOVATIETIENKAMP Dik deze lijst niet verder in!

Concentreer u op wat u nog niet goed genoeg doet!

niet bijv: techniek… leiderschap…

OPMERKINGEN?

VRAGEN?