6.c a r r i è re

KIM BOS

Even voor de duidelijkheid: jenoemt het geen oliebollen-k a r, maar een oliebollen-k ra a m .„Een kar hang je ach-ter een tractor”, zegtStephan Roulaux (44), die

dit seizoen al 25 jaar zelfstandig oliebollenverkoopt. ‘Kar ’, dat zeggen de meestemensen, maar dat klinkt nogal minder-waardig, vindt hij.

Zijn exemplaar heeft hem 40.000 eurogekost. Wat niet eens écht duur is, eenvriend van hem heeft er één van iets vantwee ton. De oliebollenbakkers o nt we r -pen hun kramen vaak zelf. Tot twee jaargeleden had Roulaux er één met lampjesen tierelantijnen. Dat past niet bij de hui-dige tijd. „Alles wordt strakker.” Dus ging

Oliebol Na Kerst begint de topdrukte voor oliebollenbakkers. Wie

zijn zij eigenlijk? En wat doen ze de rest van het jaar? Op bezoek bij Stephan

Roulaux, die al 25 jaar zijn eigen kraam runt.

In de zomer verkopenze suikerspinnen

hij achter de tekentafel zitten. Nog steedsheeft zijn kraam sierlijke roze letters, wanthet moet de boel wel opleuken.

In de loop van oktober veranderenRoulaux en zijn ongeveer 1.500 collega’sNederland in winterwonderland. De kra-men leiden ons als bonte bakens de winterin, met de grappende bakkers als geluids-signaal.

Je ziet die opzichtige kramen en kuntdenken: dat zegt iets over de eigenaars.Maar het zijn meestal best nuchtere types,zegt Roulaux. Hij kent een groot deel vande ‘rijdende school’. Bijna alle bakkers zijnkermisexploitanten en gingen naar de ker-misschool. In de winter verkopen ze bol-len, de rest van het jaar hebben ze andereattracties. Roulaux verkoopt dan suiker-spinnen, vroeger had hij botsauto’s.

Succesnummer is, zoals overal, de kren-

tenoliebol. Daarna komen de gewone bol-len. „Hoe noordelijker je komt, hoe meerkrentenoliebollen mensen kopen.” D atstamt uit het verleden, zegt Roulaux. Inhet noorden hadden ze meer geld, is zijn

verklaring. Hoeveel hij er precies verkooptmoet geheim blijven, vanwege de concur-re nt i e .

De waar wordt aangepast aan de omge-ving. Zijn vrouw heeft ook een kraam, opde Arena Boulevard in Amsterdam, en ver-

koopt aardbeien- en perenbollen. Daar ishet publiek chiquer. In Utrecht verkooptzoiets niet.

Van oorsprong is een oliebol voedselvoor „simpele mensen”, zegt Roulaux. Datzie je volgens hem een beetje aan de klan-ten. Als hij in oktober zijn kraam op deNeude neerzet, komen er vooral bouw-vakkers en dat soort types, zegt hij. AlsOud en Nieuw nadert, verandert hetpubliek. „Zoals die blonde”, zegt hij overeen vrouw met een bontkraag aan de toon-bank, ze heeft net een krentenoliebolb e s te ld .

Roulaux heeft sinds 25 jaar een eigenkraam, maar al sinds zijn veertiende zit hijin het wereldje. Toen begon hij met beslagslaan bij een familiekraam. Zwaar werk,waar hij zich nu niet meer mee bezig hoeftte houden. Sinds ruim tien jaar heeft hij

Bijna alle bakkers zijnke r m i s ex p l o it a nt e nen gingen naar deke r m i s s c h o o l

nrc.n ex tWO E N S DAG 24 DECEMBER 2 0 14 7

Wie op Schiphol loopt, ziet ze welrijden: bestuurbare bagagekar-retjes. In totaal zijn het er zo’n8.500. Dat kan chaos veroorza-ken, alleen al het bijhouden wan-neer welk karretje onderhoudnodig heeft. De start-up Undagridmaakt deze karren traceerbaarmet zenders.

Wat doet de start-upZe houden zich niet alleen bezigmet karretjes op Schiphol, maarmet ‘the internet of things’: datalle apparaten en objecten methet internet verbonden zijn. Zeleveren zendertjes, ontvangers enandere apparaatjes die zorgen datobjecten onderling met elkaarkunnen communiceren. De kar-ren op Schiphol (een proef die nual een jaar loopt) zijn een toepas-sing daarvan, maar ze kunnenhun software en zenders ook leve-ren voor andere toepassingen.

Waarin zijn ze dan uniek?Er zijn veel bedrijven bezig omvan alles te verbinden aan inter-net. Denk aan de thermostaat dieeen ‘slimme thermostaat’ wo rd t .Zelfs knuffels worden voorzienvan zendertjes. Het mooie vandeze start-up is dat ze gebruikmaken van een mesh-netwerk.Daarvoor is geen internet of zend-mast nodig, en hoeven de afzon-derlijke objecten (zoals de kar-retjes) niet stuk voor stuk verbon-den te zijn met internet: alle kar-retjes vormen met z’n allen hetnetwerk, dus de gegevens van hetene karretje worden weer doorge-geven aan een andere.

Wat is het verdienmodel?Ze verdienen geld door abonne-menten te leveren aan bedrijven.Je krijgt daarvoor software terugwaarmee je weet waar een kar-retje is, wie het gebruikt en of hetwel efficiënt wordt gebruikt.Naast de eenmalige aanschaf vande zendertjes zijn er abonne-mentskosten per kar, ongeveereen paar euro.

CHARLOTTE VAN ’T WOUT

.start up

Elke week belicht n r c .n e x t

een start-up met potentie.Deze week: alles in degaten houden metzendertjes

B edrijf: UndagridOprichter s: M a rc u sBreekweg (45), Rolf vande Velde (42), ChristiaanWillemsen (33) enLennart Schröer (28)

Nooit meer eenkarretje kwijt

FOTO LARS VAN DEN BRINK

voor het beslag een boor waaraan eengrote mixer is bevestigd. Dat was ineenseen soort mode in de branche. Hij zag hetbij een collega, maakte er een foto van enliet het namaken bij de lokale smederij.

Geen olifantenvrouwen

Praktische, nuchtere types dus, die olie-bollenbakkers. Maar de sfeer in de kraammoet wel goed zijn. „Dat vinden de klan-ten leuk”, merkt Roulaux. Vorig jaarwerkte hij zelf niet in zijn kraam op deNeude, hij was even aan de slag in een pof-fertjestent, en dat merkte hij gelijk aan deomzet: die was lager. Zelf draait hij graagHazes, maakt hij grappen met de klanten.Als het druk is, werken ze met z’n vieren:Stephan, collega Peter en vaak nog tweedames. „Geen olifantenvrouwen, het oogwil ook wat.’’

Roulaux kijkt een beetje op tegen maan-dag: dan begint de echte drukte pas, danzijn alle ogen gericht op de jaarwisseling.

Maar die drukte is ook gewoon een goedteken, als je bedenkt wat er vorig jaar in de

AD Oliebollentest over hem werd geschre-ve n :

Kleffe, melige en smakeloze deegbal. Nietgaar en tegelijkertijd verbrand. Zelfs nietmeer geschikt als visvoer. Want dit als aasgebruiken, zou een vorm van dierenmis-

handeling zijn.Zijn omzet is er niet minder van gewor-

den, zegt Roulaux. Maar die test, die sinds1993 jaarlijks wordt gedaan, heeft de helebranche wel veranderd. Oliebollenbak-kers gaan ineens op bakles. Roulaux zelfniet, hij gooit al 25 jaar op gevoel de ingre-diënten in de mix. Dus van de conclusievan het AD kan niets kloppen. Een groepBakkers heeft weleens een advocaat inarmen genomen om uit te zoeken waaromde Rotterdamse ‘o l i e b o l l e n ko n i ng ’Richard Visser zo vaak wint. Dit jaar is debol van Roulaux niet getest, denkt hij.Maar dat weet hij pas echt als de uitslagzaterdag bekend wordt.

De meeste kramen zijn nog tot 4 januariopen. Dan begint de echte winter: degrauwe maanden, zonder kleurrijkeb a ke n s .

Voor het beslag heefthij een boor waaraaneen grote mixer isb eve st igd