II Vitale functies

Post on 11-Jan-2017

225 views 2 download

Transcript of II Vitale functies

Titel-slide

Het Oranje Kruis boekje 26e druk │De officiële handleiding voor eerste hulp │

Beeld en tekst gelijk

Menu

III Letsels

I Algemeen

IV Verband- en hulpmiddelen

II Stoornissen

in de vitale functies

Het Oranje Kruis 17 april 2013 ©2

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

Menu

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©3

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©

Gevaar voor de eerstehulpverlener

• 1-1-2 bellen

• afstand houden

• wachten op professionele hulp

Geen gevaar voor de eerstehulpverlener

• vijf belangrijke punten

4

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©

1. Vijf belangrijke punten

• Let op gevaar

• Ga na wat er is gebeurd en daarna wat het slachtoffer mankeert

• Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting

• Zorg voor professionele hulp

• Help het slachtoffer op de plaats waar hij ligt of zit

5

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©

Let op gevaar

• voorbeelden

• wat doe je

6

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©7

Ga na wat er is gebeurd

• ongevalsmechanisme

• stille getuigen

Wat mankeert het slachtoffer

• controle bewustzijn

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©8

Stoornis in het bewustzijn

• bedreiging ABC

• reageer onmiddellijk

Geen stoornis in het bewustzijn

• (nog) geen bedreiging ABC

• controle letsels

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©9

Geruststellen

• (eerstehulpverleners)gedrag

Voor beschutting zorgen

• onderkoeling

• oververhitting

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©10

Zorg voor professionele hulp

• 1-1-2 bellen → beantwoord de vragen

• opvang professionele hulpverleners

• overdracht/verwijzing

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©11

Helpen op de plaats waar hij ligt of zit

Slachtoffer ernstig ongeval

• niet bewegen

• niet verplaatsen

Behalve bij gevaar

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©12

Verplaatsen slachtoffer

• Rautek vanaf de grond

• Rautek vanaf de (auto)stoel

• ondersteunend verplaatsen

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©13

2. Emotionele reacties

• bij de hulpverlener

• bij omstanders (soms is helpen onmogelijk)

• groepsinvloed

Beeld en tekst gelijk

I Algemeen

Het Oranje Kruis 2013 ©14

3. Kans op infectie

Kans op wederzijdse besmetting?

Hulpmiddelen aangeraden

• handschoenen

• beademingshulpmiddelen (geen effectieve beademing → hulpmiddel weg)

Handen wassen of desinfecteren met spray

Beeld en tekst gelijk

Menu

III Letsels

I Algemeen

IV Verband- en hulpmiddelen

II Stoornissen

in de vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©15

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

Menu

II Stoornissen

in de vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©16

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©17

Vitale organen

• hersenen

• longen

• hart

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©

1. Stoornissen in het bewustzijn

• (geleidelijk) bewustzijnsverlies

Controle bewustzijn

• schudden schouders en aanspreken

• zo nodig op de rug draaien

18

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©19

Reactie

Bij bewustzijn

• controleer ademhaling

Geen reactie

Bewusteloos

• roep om hulp omstander

• controleer ademhaling

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©20

Stoornissen in het bewustzijn → Altijd 1-1-2

Dus ook bij

• schedelhersenletsel

• epilepsie/koortsstuipen/suikerziekte

• beroerte (FAST)

Uitzondering → flauwte (bewusteloosheid korter dan 2 minuten)

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©

2. Stoornissen in de ademhaling

Controle ademhaling

Slachtoffer is bij bewustzijn

• kijken en luisteren

Bij bewusteloosheid → de kinlift

• kijken, luisteren en voelengedurende 10 seconden

21

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©

Luchtwegbelemmering:

Slachtoffer is bij bewustzijn

• opheffen uitwendige luchtwegbelemmering

• opheffen inwendige luchtwegbelemmering

Bij niet effectieve hoest

• slagen tussen de schouderbladen

• buikstoten

Bij bewustzijnsverlies → reanimatie

22

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©23

Normale ademhaling

Slachtoffer is bewusteloos

• kinlift bij mogelijk wervelletsel

• stabiele zijligging

Elke minuut controle ademhaling

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©24

Borstletsel

• diepe wond: luchtdicht en aan 3 zijden afplakken

• voorwerp vastzetten met zwachtelrolletjes/ kleefpleister

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©25

Stoornissen in de ademhaling: geen letsel

• ondersteun het slachtoffer

• in principe geen plastic zak o.i.d. bij hyperventilatie

• bel 1-1-2 bij ernstige benauwdheid of pijn in de borst

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©26

3. Stoornissen in bewustzijn én ademhaling

Bewusteloos en geen (normale) ademhaling

Reanimatie

• goede kwaliteit borstcompressies> zo min mogelijk onderbreking> 100 tot 120 keer> 5 tot 6 cm. diep> niet leunen

• 2 beademingen in 5 seconden

• inzet AED, zodra aanwezig

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©27

Reanimatie met AED

• bij 2 hulpverleners → tijdens plakken doorgaan met reanimeren

• opdracht tot plakken hoeft niet afgewacht

• afstand houden bij analyse en schok

• onmiddellijk hervatten borstcompressies

• voor/achter plakken (kleine) kinderen

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©

Reanimatie: handelingen

• niet effectieve beademing

• mondinspectie/leegmaken mond

• snelle kantelmethode

• borstcompressies zonder beademing

• reanimeren bij kinderen

28

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©29

Overname reanimatie bij 2 hulpverleners

• elke 2 minuten wisselen

• reanimeer alleen

Overname is met borstcompressies tijdens de 2e uitademing

Bij gebruik AED → wisselen tijdens de analyse

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©30

Reanimatie

• gebruik gelaatsdoekje/beademingsmasker

• Rautek vanaf bed of bank

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©

Beëindiging reanimatie

• het slachtoffer beweegt

• opent zijn ogen

• ademt zonder twijfel normaal

Niet reanimeren verklaring

31

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©32

4. Actieve bloedingen

• zo mogelijk hooghouden

• 10 minuten druk op de wond

• wonddrukverband

• eventueel traumazwachtel

Beeld en tekst gelijk

II Vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©33

5. Shock

• laten liggen

• beschermen tegen afkoelen

• 1-1-2

Shockspiraal

Beeld en tekst gelijk

Menu

III Letsels

I Algemeen

IV Verband- en hulpmiddelen

II Stoornissen

in de vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©34

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

Menu

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©35

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©36

1. Wonden

• verwijder sieraden

• wonden spoelen met schoon water

• huidontsmettingsmiddel in of rondom de wond

• afdekken

• rust en steun geven

Naar de arts → wonden alleen afdekken

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©37

Verbinden van wonden

Het wondkussen

• moet steriel zijn

• mag niet verschuiven

• is bij voorkeur niet-verklevend

• bedekt de hele wond

Raak het deel dat op de wond komt niet aan

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©38

Verbinden van wonden

Op de wond

• wondpleister

• kompres

• (wond)snelverband

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©39

Vastleggen dekverband

• kleefpleister

• vingerverband

• elastische zwachtel

• ideaalzwachtel

• zelfklevende (cohesieve) zwachtel

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Wonden

• laten liggen bij ernstige bloedingen

• bloedende snijwonden → gebruik hechtstrips

• uitpuilende organen (darmen) afdekken met kompressen/katoenen driekante doek zo mogelijk nat gemaakt met schoon water

Tetanusvaccinatie elke 10 jaar

40

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Brandwonden:

• minstens 10 minuten koelen of tot de pijn zakt

• geen lauw kraanwater aanwezig → koel met brandwondenkompres of desnoods met slootwater

• wonden steriel afdekken met niet-verklevend verband. Blaren heel laten

Naar de arts bij alle tweede- en derdegraads brandwonden.

41

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

2. Elektriciteitsletsels

Stroomdoorgang is in een enkele seconde levensbedreigend → snel handelen

• stroom uitschakelen

• aan de droge kleren wegtrekken

• duw in de knieholte

Letsels → handel volgens desbetreffende richtlijn

42

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

3. Kneuzing en verstuiking

ICE = Koelen

• Immobilisatie (rust)

• Compressie (drukverband)

• Elevatie (hoog leggen)

Koel niet langer dan 20 minuten (koelen eventueel een paar keer herhalen)

Slachtoffer tijdens koelen niet alleen laten

43

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

4. Botbreuken en ontwrichtingen

• botbreuk/ontwrichting been → 1-1-2eventuele wonden steriel afdekken

• botbreuk/ontwrichting arm → zelf arm laten ondersteunen(eventueel mitella of brede das)

44

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Wervelletsel

• niet bewegen/1-1-2

• eventueel hoofd/nek stabiliserenhoofdstabilisatiehandgreep van Zäch

45

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Rust en steun geven

• dekenrol

• mitella/brede das

• zwachtelen hand/pols

• zwachtelen voet/enkel

46

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

5. Letsels van oog, neus, oor

• oogletsels → alleen vuiltje op oogwit verwijderen

• verbrand oog → 10 minuten spoelen

• chemische stoffen in het oog → 30 minuten spoelen

47

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Bloedneus

• zitten in schrijvershouding

• 10 minuten dichtdrukken

Na 10 minuten niet gestopt → naar de huisarts

48

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Voorwerp in de neus

• laten snuiten met andere neusgat dicht

• niet gelukt → naar de huisarts

Voorwerp in het oor

• ga naar de huisarts

• insecten → water in het oor druppelen niet gelukt → naar de huisarts

49

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

6. Tandletsel

• ga naar de tandarts bij losse, afgebroken en uitgeslagen tanden

• terugplaatsen uitgeslagen tand wanneer duidelijk is hoe deze terug te plaatsen (behalve melktanden)

• anders bewaren/vervoeren in melk of in de wangzak

Tand door de lip → wondje dichtdrukken met een kompres. Eventueel naar de huisarts gaan

50

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

7. Oververhitting

Hittekramp

• minder inspannen

• koele omgeving

• drinken (sportdrank), eten (chips)

• koelen, stretchen, masseren verkrampte spier

Het Oranje Kruis 2013 ©51

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Hitte-uitputting/hittestuwing

• koele omgeving

• overbodige kleding uit

• drinken (sportdrank)

• laten liggen bij duizeligheid

• waarschuw huisarts of 1-1-2 als het slachtoffer door misselijkheid niet kan drinken of niet opknapt

52

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Hitteberoerte

Onmiddellijk actief koelen

• koele omgeving, afsponsen, met water besproeien → ventilator gebruiken, in nat laken wikkelen, handdoeken met ijswater, ijszakken

• onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies

• 1-1-2

53

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©54

8. Onderkoeling

Lichte onderkoeling (slachtoffer rilt)

• actief opwarmen → natte kleding uit, dekens, douche, kruiken, warme dranken (geen alcohol)

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©55

Ernstige onderkoeling

• slachtoffer rilt niet meer en krijgt toenemende stoornissen in de vitale functies → bel 1-1-2

• verwijder natte kleding zonder te bewegen (eventueel wegknippen)

• inpakken in (fleece)dekens → zo mogelijk armen en benen apart van de romp en eventueel plastic tegen de wind

• gezicht vrijhouden

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

9. Bevriezing

• 20-30 min. opwarmen bij voorkeur in warm water van maximaal 40 graden(controle met elleboog/pols)

• eventueel opwarmen met eigen lichaamswarmte of die van het slachtoffer

• wonden steriel afdekken, blaren heel laten

• bij tweede- en derdegraads bevriezing naar het ziekenhuis

56

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

10. Vergiftiging

• altijd 1-1-2 bellen

• contact meldkamer → volg de aanwijzingen van de centralist (wel of geen drinken/norit)

Geen mond-op-mond beademing bij cyanide, zwavelwaterstof of fosforzuur

57

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Chemische stoffen in de lucht

• als dat veilig kan → zo snel mogelijk in de frisse lucht, ramen en deuren open, gaskranen uit

• onmiddellijk reageren op stoornissen vitale functies

• niet plat laten liggen

58

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©

Chemische stoffen op de huid

• doe zo aanwezig veiligheidsbril en beschermende werkhandschoenen aan

• poeders voor het spoelen eerst afborstelen

• kleding (ook vastzittende), schoenen en sieraden uit/af

• ruim spoelen met zo mogelijk stromend lauw water (minimaal 30 minuten)

59

Beeld en tekst gelijk

III Letsels

Het Oranje Kruis 2013 ©60

11. Steken en beten

• koel pijnlijke insectensteken en -beten

• verwijder teken zo snel mogelijk

• dompel pijnlijke kwallensteken in heet water, zo heet als nog verdragen kan worden

• 1-1-2 bij slangenbeten

• 1-1-2 bij wespensteek in de keel

• 1-1-2 bij heftige overgevoeligheid en bij zwellingen keel/hals

Beeld en tekst gelijk

Menu

III Letsels

I Algemeen

IV Verband- en hulpmiddelen

II Stoornissen

in de vitale functies

Het Oranje Kruis 2013 ©61

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

Menu

IV Verband- en hulpmiddelen

Het Oranje Kruis 2013 ©62

Startmenu

Beeld en tekst gelijk

IV Verband- en hulpmiddelen

Het Oranje Kruis 2013 ©63

Verbandmiddelen

• katoenen of viscose driekante doek

• kleefpleister/hechtstrips

• (niet-verklevend) steriel kompres

• synthetische watten (geen gewone witte watten)

• wondpleister

Beeld en tekst gelijk

IV Verband- en hulpmiddelen

Het Oranje Kruis 2013 ©64

Verbandmiddelen

• (wond)snelverband

• snelverband gerold (2 versies in omloop, bij 1 versie kan bij afwikkelen niet in de zwachtel worden gekeken)

• zwachtels (elastisch, cohesief/zelfklevend, ideaal)

• optioneel traumazwachtel

Beeld en tekst gelijk

IV Verband- en hulpmiddelen

Het Oranje Kruis 2013 ©65

Overige materialen

• beademingsmaskers

• coldpack

• dekens: fleecedeken, reddingsdeken, blusdeken

• eerstehulpschaar

• handschoenen (gepoederd en ongepoederd, latex, nitril en vinyl)

Beeld en tekst gelijk

IV Verband- en hulpmiddelen

Het Oranje Kruis 2013 ©

Overige materialen

• huidontsmettingsmiddelen

• splinterpincet

• tekenverwijderaars

• veiligheidsspelden

• verbandklemmetjes

• verbanddozen

66

Afsluiting

Zijn er nog vragen?

Afsluiting

Bedankt voor uw aandacht!