Post on 24-Jun-2020
HULP BIJ HERLINKEN VAN ECC NAAR STARTPAGINAFonds: Dierverzorging 2018 – 2019
VERWIJDER
DE OUDE LINK
PLAATS EEN
NIEUWELINK
2 Dierverzorging 2018 - 2019
INHOUD
TOELICHTING 3STArTPAginA’S vervAngen eCC 3
oMzeTTen LinKS vAn eCC nAAr STArTPAginA 3
Per STArTPAginA een HAnDLeiDing voor oMzeTTen LinKS 4
oPzeT vAn De HAnDLeiDing 5
THEMAOVERZICHT 6
MODULE OVERZICHT 7gezonDHeiD 9
verzorging 47
voeDing 68
HUiSveSTing 75
voorTPLAnTing 82
WinKeLWerKzAAMHeDen 94
onDerneMen en LeiDingeven 114
reKenen 134
Dierverzorging 2018 - 2019 3
TOELICHTING
Startpagina’s vervangen ECCZoals bekend is de Educatieve Contentcatalogus (ECC) van het Ontwikkelcentrum vanaf 1 augustus 2018 niet meer beschikbaar voor het onderwijs. Vanaf schooljaar 2017 - 2018 biedt het Ontwikkelcentrum Startpagina’s per vakgebied aan. De inhoud van een Startpagina bestaat deels uit leermiddelen die ook via de ECC beschikbaar waren en deels uit splinternieuwe modulen en media.
Bekend is dat scholen en docenten soms zelf leerarrangementen hebben gemaakt van waaruit wordt gelinkt naar onderdelen uit de ECC. Met het verdwijnen van de ECC werken die links vanaf 1 augustus 2018 niet meer. Om u, waar dit mogelijk is, te helpen bij het omzetten van links naar de ECC naar leermiddelen op een Startpagina is deze handleiding ontwikkeld.
Omzetten links van ECC naar StartpaginaDiverse leermiddelen en -eenheden in de ECC blijven beschikbaar, maar nu als onderdeel van een Startpagina. Als dit leerstof betreft waarnaar u in een of meerdere arrangementen verwijst, dan is het mogelijk om dit zo te houden. Daarvoor is het echter wel noodzakelijk dat de links die nu naar url’s in de ECC verwijzen, worden omgezet naar hetzelfde leermiddel of dezelfde leereenheid op een Startpagina.
Dit is nodig, omdat deze leermiddelen als onderdeel van een Startpagina’s andere url’s hebben gekregen. U kunt dan tevens bepalen of u vanuit uw arrangementen wilt linken naar nieuwe leermiddelen die ook op die Startpagina staan. Een mooie gelegenheid dus om uw lesmateriaal te actualiseren.
4 Dierverzorging 2018 - 2019
Per Startpagina een handleiding voor omzetten linksVoor schooljaar 2018 – 2019 zijn er negen Startpagina’s beschikbaar voor groen mbo. In plaats van drie Startpagina’s per sector biedt het Ontwikkelcentrum op verzoek van gebruikers vanaf 1 maart 2018 één Startpagina per sector aan. Zo kunt u als docent bepalen welke leermiddelen u voor welk niveau wilt aanbieden.
Voor elke Startpagina is een eigen handleiding voor het aanpassen van links beschikbaar. Het gaat om de volgende Startpagina’s:• Startpagina Dierverzorging, editie 2018 -2019• Startpagina Groene ruimte, editie 2018 – 2019• Startpagina Bloem, Groen en Styling, editie 2018 - 2019• Startpagina Plant, editie 2018 – 2019• Startpagina Groen, Grond, Infra, editie 2018-2019• Startpagina Veehouderij, editie 2018 – 2019• Startpagina Paard, editie 2018 – 2019• Startpagina Voeding, editie 2018 - 2019
Mocht u nog geen toegang hebben tot de Startpagina van uw keuze, dan dient u hiervoor eerst een licentie aan te schaffen. Informatie hierover en over de wijze waarop u toegang kunt krijgen tot een Startpagina vindt u op https://ontwikkelcentrum.nl/leermiddelen/mbo.
Dierverzorging 2018 - 2019 5
Opzet van de handleidingIn het volgende deel van deze handleiding vindt u per thema een overzicht van alle modulen en video’s die onderdeel uitmaken van de Startpagina. Kies een thema en klik op de desbetreffende afbeelding. U ziet nu een overzicht met modulen en video’s bij dit thema.
Door in het moduleoverzicht op de titel van een module te klikken, komt u in de inhoudsopgave van die module terecht. Klik met de linkermuistoets op de titel van de module of een paragraaf. U opent dan de module of paragraaf en kunt de URL vanuit de adresbalk knippen en plakken. Let op: U dient te zijn ingelogd op de Startpagina.
Voor sommige modulen geldt dat alleen naar de module als geheel kan worden gelinkt en niet naar afzonderlijke paragrafen. Deze modulen zijn duidelijk met een uitroepteken gemarkeerd.
Voor url’s naar video’s klikt u in het moduleoverzicht bij een bepaald thema op ‘Video’s’. U komt dan in het overzicht van alle video’s die horen bij het thema van waaruit u zoekt.
Zoals eerder aangegeven, heeft u voor toegang tot een Startpagina een licentie nodig.
6 Dierverzorging 2018 - 2019
THEMAOVERZICHT
WINKELWERKZAAM-HEDEN▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
REKENEN▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
ONDERNEMEN EN LEIDINGGEVEN▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
VOORTPLANTING▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
VOEDING▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
VERZORGING▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
GEZONDHEID▶ BEKIJK LEERMIDDELEN
DIERVERZORGING 2018 - 2019 7
Gezondheid 9
Module Anatomie en fysiologie 10
Module Pathologie 13
Module Infectieziekten 16
Module EHBO bij dieren 18
Module Tandheelkunde bij gezelschapsdieren 20
Module Diergezondheidszorg 21
Module Laboratoriumhandelingen 23
Module Diergeneesmiddelen en apotheek 25
Module assisteren bij operaties en anesthesie 27
Uitvoeren beeldvormende technieken 29
Signaleren van afwijkingen 30
Monitoren van dierenwelzijn 31
Introductie dierenwelzijn 33
Dierenwelzijn en gezondheid 34
Dierenwelzijn en gedrag 35
Denken over dierenwelzijn 36
Beheren van een veterinaire apotheek 37
Beheren van de voorraad 38
Beheren van de receptie en communicatie 39
Cradle to Cradle en duurzaamheid 40
Voorbereiden en monitoren van een anesthesie 41
Röntgenologie, Theorie 42
Risicopreventie, Theorie 43
Receptiewerkzaamheden, Theorie 44
Video’s Gezondheid 45
Verzorging 47
Module Ethologie 48
Module Kennen en herkennen van dieren 51
Voer en water geven 52
Verzorgen exterieur van dieren 53
Bedienen apparatuur 54
Beoordelen van de conditie van een dier 55
Voorkomen van stress 56
Verzorgen van exterieur 57
Stimuleren van gewenst gedrag 58
Dierenwelzijn en gedrag 59
Oriëntatie 60
Dieren verplaatsen en vastzetten 61
Aandacht voor welzijn 62
Dieren in beeld 63
Goed getraind 64
Gezelschapsdieren toiletteren, Theorie 65
Video’s Verzorging 66
Voeding 68
Module Voeding 69
Module Dieetvoeding 71
Dierenwelzijn en voeding 72
Herkennen van voersoorten 73
Video’s Voeding 74
Huisvesting 75
Module Huisvesting van gezelschapsdieren 76
Verzorgen en onderhouden leefruimte 78
Inrichten leefruimte 79
Dierenwelzijn en huisvesting 80
Video’s Huisvesting 81
Voortplanting 82
Module Basisgenetica 83
Module Duurzame fokkerij 84
Module Natuurlijke voortplanting & anatomie 85
Module Begeleiden voortplanting 86
Vaststellen van de bronstigheid 87
Opstellen van een fokprogramma 88
Controleren van de dracht 89
Assisteren bij onderzoek naar vruchtbaarheid 90
Elektronisch Leerboek Fokkerij 91
Verloskunde, Theorie 92
Video’s Voortplanting 93
Winkelwerkzaamheden 94
Maken van een inkoopplanning 95
Schoonhouden bedrijfsruimten 96
Presenteren van producten 97
Demonstreren van dierbenodigdheden - vogels 98
Demonstreren van dierbenodigdheden - siervissen 99
Demonstreren van dierbenodigdheden - reptielen en
amfibieën 100
Demonstreren van dierbenodigdheden - kat 101
MODULE OVERZICHT
8 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Demonstreren van dierbenodigdheden - hond 102
Demonstreren van dierbenodigdheden - hobbyvee 103
Demonstreren van dierbenodigdheden - hengelsport 104
Voeren van een verkoopgesprek in de groene retail 105
Controleren en verwerken binnenkomende producten 107
Voeren van een telefonisch verkoopgesprek 108
Afhandelen van klachten in de groene retail 109
Opstellen plan voor visual merchandising 110
Beheren van de voorraad 111
Wiselgeldspel 112
Video’s Winkelwerkzaamheden 113
Ondernemen en Leidingeven 114
Publiek ontvangen en voorlichten 115
voorbereiden van een evenement 116
Afronden en evalueren van een evenement 117
Instrueren van medewerkers 118
Informeren van de leidinggevende 119
Begeleiden ontwikkeling medewerkers 120
Feedback geven 121
Omgaan met conflicten 122
Leidinggeven in de groene dienstverlening 123
Leidinggeven aan medewerkers in de groene
detailhandel 124
Leidinggeven in een productieomgeving 125
Product bedenken - Waardepropositie 126
Ondernemer worden 127
Marketingplan bedenken 128
Onderneming starten 129
In- en verkoop 130
Omgevingsbewust ondernemen 131
Financiën beheren 132
Continuïteit 133
Rekenen 134
Stadsboerderij 135
Rekenmodule 136
DIERVERZORGING 2018 - 2019 9
GEZONDHEID
10 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Anatomie en fysiologie
Inleiding
Hoofdstuk 1 De huid
1.1 Oriëntatie1.2 Functies van de huid1.3 Anatomie van de huid1.4 Overige structuren1.5 Klieren1.6 Haren, schubben en veren1.7 Afwijkingen1.8 Opdracht
Hoofdstuk 2 Het bewegingsstelsel
2.1 Oriëntatie2.2 Functies en opbouw van het bewegingsstelsel2.3 Het skelet2.4 Benige verbindingen2.5 Spieren en pezen2.6 De botten van het skelet2.7 Anatomie van beenderen2.8 De skeletspieren2.9 Anatomie van skeletspieren2.10 Afwijkingen2.11 Opdracht
Hoofdstuk 3 De bloedsomloop
3.1 Oriëntatie3.2 Opbouw van de bloedsomloop3.3 Anatomie van het hart3.4 Fysiologie van het hart3.5 Bloedvaten3.6 De kleine en de grote bloedsomloop3.7 Lymfevaten en lymfeknopen3.8 Afwijkingen3.9 Slagaders, haarvaten en aders3.10 Opdracht
DIERVERZORGING 2018 - 2019 11
Hoofdstuk 4 Bloed en bloedvormende organen
4.1 Oriëntatie4.2 Bloedvormende organen4.3 Bloedcellen en bloedplasma4.4 Soorten witte bloedcellen4.5 Stolling4.6 Transport4.7 Signaalstoffen4.8 Afwijkingen4.9 Opdracht
Hoofdstuk 5 Het ademhalingsstelsel
5.1 Oriëntatie5.2 Opbouw en functie van het ademhalingsstelsel5.3 De voorste luchtwegen: de neus- en keelholte5.4 De voorste luchtwegen - het strottenhoofd en de luchtpijp5.5 De diepe luchtwegen - de longen5.6 Ademhalingsspieren5.7 Vogels5.8 Afwijkingen5.9 Opdracht
Hoofdstuk 6 Het spijsverteringsstelsel
6.1 Oriëntatie6.2 Functie en bouw van het spijsverteringsstelsel6.3 De mond en de mondholte6.4 Het gebit6.5 De keelholte6.6 De slokdarm6.7 De maag6.8 De dunne darm6.9 De dikke darm6.10 De lever en de galblaas6.11 De alvleesklier6.12 Herkauwers6.13 Haasachtigen en knaagdieren6.14 Vogels6.15 Afwijkingen6.16 Opdracht
12 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 7 Nieren en urinewegen
7.1 Oriëntatie7.2 Opbouw en functies van het urinevormend apparaat7.3 De nieren7.4 De urineleiders en de blaas7.5 Functies van de nieren7.6 Afwijkingen7.7 Opdracht
Hoofdstuk 8 Het zenuwstelsel
8.1 Oriëntatie8.2 Opbouw en indeling8.3 Het centrale zenuwstelsel8.4 Het perifere zenuwstelsel8.5 Het willekeurige en onwillekeurige zenuwstelsel8.6 Afwijkingen8.7 Kopzenuwen en grote perifere zenuwen8.8 Opdracht
Hoofdstuk 9 De zintuigen
9.1 Oriëntatie9.2 De ogen9.3 De oren9.4 De neus9.5 De bek9.6 Tastzintuigen9.7 Afwijkingen9.8 Het orgaan van Jacobson9.9 Opdracht
Hoofdstuk 10 De hormoonhuishouding
10.1 Oriëntatie10.2 Hormonen10.3 De hypothalamus en de hypofyse10.4 Schildklieren en bijschildklieren10.5 Nieren en bijnieren10.6 De alvleesklier10.7 Geslachtsklieren10.8 Weefselhormonen10.9 Afwijkingen10.10 OpdrachtBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 13
Module Pathologie
Inleiding
Hoofdstuk 1 De huid
1.1 Oriëntatie1.2 Symptomen en huidonderzoek1.3 Huidaandoeningen met jeuk1.4 Huidaandoeningen zonder jeuk1.5 Aandoeningen van klieren in de huid1.6 Opdracht
Hoofdstuk 2 Het bewegingsstelsel
2.1 Oriëntatie2.2 Het skelet2.3 Gewrichten2.4 Spieren2.5 Pezen2.6 De elleboog2.7 De heup2.8 De knie2.9 Opdracht
Hoofdstuk 3 De bloedsomloop
3.1 Oriëntatie3.2 Algemene symptomen bij ziekten van het hart3.3 Aangeboren hartaandoeningen3.4 Verkregen hartaandoeningen3.5 Hartritmestoornissen3.6 Shock3.7 Opdracht
Hoofdstuk 4 Bloed en bloedvormende organen
4.1 Oriëntatie4.2 De milt4.3 Rode bloedcellen4.4 Witte bloedcellen4.5 Afwijkende stolling4.6 Teveel bloedcellen4.7 Bloedtransfusie4.8 Opdracht
14 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 5 Het ademhalingsstelsel
5.1 Oriëntatie5.2 Ademgeluid5.3 De neusholte5.4 De keelholte (farynx)5.5 Het strottenhoofd (larynx)5.6 De luchtpijp (trachea)5.7 De longen5.8 De ademhalingsspieren5.9 De pleurale holte5.10 Opdracht
Hoofdstuk 6 Nieren en urinewegen
6.1 Oriëntatie6.2 Symptomen en diagnostische hulpmiddelen6.3 De nieren6.4 Urinewegen en blaas6.5 Opdracht
Hoofdstuk 7 Het spijsverteringsstelsel
7.1 Oriëntatie7.2 De mondholte – aangeboren afwijkingen7.3 De mondholte – ontstekingen7.4 De mondholte – overige afwijkingen7.5 De slokdarm7.6 Braken7.7 Maagtorsie7.8 De dunne darm7.9 De dikke darm7.10 De alvleesklier7.11 De lever7.12 Overige leverafwijkingen7.13 De galwegen7.14 Opdracht
Hoofdstuk 8 Het zenuwstelsel
8.1 Oriëntatie8.2 De hersenen8.3 Het ruggenmerg8.4 Het perifere zenuwstelsel8.5 Opdracht
DIERVERZORGING 2018 - 2019 15
Hoofdstuk 9 Zintuigen
9.1 Oriëntatie9.2 De ogen9.3 De oren9.4 Opdracht
Hoofdstuk 10 Hormoonhuishouding
10.1 Oriëntatie10.2 De hypofyse10.3 Schildklieren en bijschildklieren10.4 Bijnieren10.5 Alvleesklier oftewel pancreas10.6 Opdracht
Hoofdstuk 11 Geslachtsorganen
11.1 Oriëntatie11.2 Vrouwelijke geslachtsorganen11.3 Mannelijke geslachtsorganen11.4 OpdrachtBegrippenlijst
16 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Infectieziekten
Inleiding
Hoofdstuk 1 Micro-organismen
1.1 Oriëntatie1.2 Systematiek en begrippen1.3 Groei van micro-organismen1.4 Bacteriën1.5 Soorten bacteriën1.6 Schimmels en gisten1.7 Protozoën1.8 Opdracht
Hoofdstuk 2 Virussen en prionen
2.1 Oriëntatie2.2 Virussen2.3 Soorten virussen - hond2.4 Soorten virussen - kat2.5 Soorten virussen – konijn2.6 Soorten virussen – paard2.7 Soorten virussen – rund2.8 Soorten virussen – vogels2.9 Prionen2.10 Opdracht
Hoofdstuk 3 Parasieten
3.1 Oriëntatie3.2 Parasieten3.3 Ectoparasieten3.4 Endoparasieten3.5 Opdracht
Hoofdstuk 4 Zoönosen
4.1 Oriëntatie4.2 Besmetting4.3 Belangrijke zoönosen van de hond en kat4.4 Zoönosen van vogels4.5 Zoönosen van herkauwers en paarden4.6 Opdracht
DIERVERZORGING 2018 - 2019 17
Hoofdstuk 5 Preventie van infectie
5.1 Oriëntatie5.2 Reinigen5.3 Desinfecteren5.4 Steriliseren5.5 Persoonlijke hygiëne5.6 Hygiëne bij materialen5.7 Hygiëne in verschillende ruimtes5.8 OpdrachtBegrippenlijst
18 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module EHBO bij dieren
Inleiding
Hoofdstuk 1 Eerste hulp bij dieren
1.1 Oriëntatie1.2 Eerste Hulp Bij Ongelukken1.3 Hulpmiddelen bij de omgang1.4 Een dier onderzoeken in een spoedsituatie1.5 Transport1.6 Emoties1.7 Telefonisch advies in de praktijk1.8 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 2 ABCDE
2.1 Oriëntatie2.2 Airway2.3 Breathing2.4 Circulation2.5 Disabilities2.6 Exposure - Environment2.7 Reanimeren2.8 Spoedeisende situaties in de praktijk2.9 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 3 Bloedingen en wonden
3.1 Oriëntatie3.2 Bloedingen3.3 Wonden3.4 Brandwonden3.5 Eerste hulp bij wonden3.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 4 Spoedgevallen
4.1 Oriëntatie4.2 Botbreuken4.3 Andere spoedgevallen van het bewegingsstelsel4.4 Spoedgevallen van het zenuwstelsel4.5 Spoedgevallen van het maag-darmkanaal4.6 Spoedgevallen van het oog4.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
DIERVERZORGING 2018 - 2019 19
Hoofdstuk 5 Verbandleer
5.1 Oriëntatie5.2 Verbandmiddelen5.3 Verbandtechnieken5.4 Speciale verbanden5.5 Bescherming van verbanden5.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 6 Vergiftigingen
6.1 Oriëntatie6.2 Vergiftigingen6.3 Inname via de bek6.4 Soorten giftige stoffen6.5 Inname via de huid, de ogen en het ademhalingsstelsel6.6 Telefonisch advies bij vergiftigingen6.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaarToets nog niet beschikbaar
Bronnen Bronnenoverzicht
Begrippenlijst
20 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Tandheelkunde bij gezelschapsdieren
Inleiding
Hoofdstuk 1 Anatomie van gebit en schedel
1.1 Oriëntatie1.2 De bouw van gebitselementen1.3 Vorm van de schedel1.4 De beet1.5 Gebitsformules1.6 Opdracht
Hoofdstuk 2 Oorzaken en gevolgen van tandplaque en tandsteen
2.1 Oriëntatie2.2 Oorzaken van tandplaque en tandsteen2.3 Gevolgen van tandplaque en tandsteen2.4 Opdracht
Hoofdstuk 3 Behandeling van gebitsproblemen bij hond en kat
3.1 Oriëntatie3.2 Pre-operatieve handelingen3.3 De professionele gebitsreiniging3.4 De behandeling3.5 Post-operatieve handelingen3.6 Preventieve maatregelen3.7 Opdracht
Hoofdstuk 4 Tandverzorging bij knaagdieren en konijnen
4.1 Oriëntatie4.2 Anatomie van het gebit4.3 Symptomen en oorzaken van gebitsproblemen4.4 Behandeling van gebitsproblemen4.5 OpdrachtBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 21
Module Diergezondheidszorg
Inleiding
Hoofdstuk 1 Hanteren en fixeren
1.1 Oriëntatie1.2 Hanteren en fixeren1.3 Honden en katten1.4 Fretten1.5 Konijnen en knaagdieren1.6 Vogels1.7 Paarden en pony’s1.8 Herkauwers1.9 Terrariumdieren1.10 Dwangmiddelen1.11 Fixatietechnieken bij speciale handelingen1.12 Opdrachten
Hoofdstuk 2 Verzorgen van vacht, nagels en hoeven
2.1 Oriëntatie2.2 Vachtverzorging bij de hond2.3 Vachtverzorging bij de kat2.4 Vachtverzorging bij fretten, konijnen en knaagdieren2.5 Verzorging van paarden, pony’s en ezels2.6 Verzorging van herkauwers2.7 Opdrachten
Hoofdstuk 3 Verzorgingsplan
3.1 Oriëntatie3.2 Registratie van verzorgingsgegevens3.3 Dierenwelzijn3.4 Omgaan met zieke dieren3.5 Opdrachten
Hoofdstuk 4 Gezond of ziek
4.1 Oriëntatie4.2 Gezondheidskenmerken observeren op afstand4.3 Gezondheidskenmerken observeren van dichtbi4.4 Het onderzoek4.5 Een ziek dier4.6 Opdrachten
22 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 5 Afweer en preventie van ziekte
5.1 Oriëntatie5.2 Het afweersysteem5.3 Immuniteit5.4 Vaccineren5.5 Opdrachten
Hoofdstuk 6 Transporteren van dieren
6.1 Oriëntatie6.2 Wettelijke regels voor transport6.3 Vervoer van gezelschapsdieren6.4 Vervoer van paarden6.5 Afvoer van dode dieren6.6 Opdrachten
Hoofdstuk 7 Wetgeving, identificatie en registratie
7.1 Oriëntatie7.2 Identificatie7.3 Registratie7.4 Opdrachten
Hoofdstuk 8 Arbo en veiligheid
8.1 Oriëntatie8.2 Arbowet8.3 Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)8.4 Risico’s in de dierenartsenpraktijk8.5 OpdrachtenBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 23
Module Laboratoriumhandelingen
Inleiding
Hoofdstuk 1 Het Laboratoriumonderzoek
1.1 Oriëntatie1.2 Hygiëne en veiligheid in het laboratorium1.3 Glaswerk en andere laboratoriumbenodigdheden1.4 Veelvoorkomende laboratoriumhandelingen1.5 De microscoop1.6 Opdracht
Hoofdstuk 2 Het onderzoek van huid en vacht
2.1 Oriëntatie2.2 Schimmels2.3 Ectoparasieten2.4 Huidtumoren2.5 Opdracht
Hoofdstuk 3 Het bloedonderzoek
3.1 Oriëntatie3.2 Bloedafname3.3 Hematologisch onderzoek - Rode bloedcellen3.4 Hematologisch onderzoek - Witte bloedcellen3.5 Chemische bepalingen3.6 Sneldiagnostica3.7 Opdracht
Hoofdstuk 4 Het ontlastingsonderzoek
4.1 Oriëntatie4.2 Verteringsonderzoek4.3 Faecesonderzoek op darmparasieten4.4 Opdracht
Hoofdstuk 5 Het urineonderzoek
5.1 Oriëntatie5.2 Het verzamelen van urine5.3 Urineonderzoek - Uiterlijke beoordeling5.4 Chemisch urineonderzoek5.5 Microscopisch urineonderzoek - Het urinesediment5.6 Opdracht
24 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 6 Bacteriologisch onderzoek
6.1 Oriëntatie6.2 Kunstmatige voedingsbodems6.3 Het uitvoeren van bacteriologisch onderzoek6.4 Bacteriologisch urineonderzoek6.5 Opdracht
Hoofdstuk 7 Melkonderzoek
7.1 Oriëntatie7.2 Het onderzoek op kwaliteit7.3 Aanwezigheid van groeiremmende stoffen7.4 Mastitis7.5 OpdrachtenBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 25
Module Diergeneesmiddelen en apotheek
Inleiding
Hoofdstuk 1 Toedienen van geneesmiddelen
1.1 Oriëntatie1.2 Lokale toediening1.3 Systemische toediening - oraal1.4 Systemische toediening- parenteraal1.5 Toedienen van medicijnen1.6 Complicaties en bijwerkingen1.7 Farmacokinetiek1.8 Opdracht
Hoofdstuk 2 Antimicrobiële middelen
2.1 Oriëntatie2.2 Antibiotica2.3 Resistentie en bijwerkingen2.4 Groepen antibiotica2.5 Antimycotica2.6 Anti protozoaire middelen2.7 Opdracht
Hoofdstuk 3 Antivirale middelen en vaccins
3.1 Oriëntatie3.2 Antivirale middelen3.3 Vaccins3.4 Opdracht
Hoofdstuk 4 Antiparasitaire middelen
4.1 Oriëntatie4.2 Middelen tegen ectoparasieten4.3 Middelen tegen endoparasieten4.4 Opdracht
Hoofdstuk 5 Orgaangerichte middelen
5.1 Oriëntatie5.2 Huidmedicatie5.3 Hart- en niermedicatie5.4 Spijsvertering5.5 Opdracht
26 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 6 Hormonen en pijnstillers
6.1 Oriëntatie6.2 Hormonale middelen6.3 Pijnstillers6.4 Opdracht
Hoofdstuk 7 Het uitgeven van diergeneesmiddelen
7.1 Oriëntatie7.2 Verstrekken van diergeneesmiddelen7.3 Opdracht
Hoofdstuk 8 Wetgeving en kwaliteit
8.1 Oriëntatie8.2 Wetgeving8.3 Kwaliteit8.4 Opdracht
Hoofdstuk 9 Inrichten en controleren van een apotheek
9.1 Oriëntatie9.2 Inrichten van een apotheek9.3 Controleren van een apotheek9.4 Opdracht
Hoofdstuk 10 Voorraadbeheer
10.1 Oriëntatie10.2 Voorraad10.3 Bestellingen ontvangen en controleren10.4 OpdrachtBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 27
Module assisteren bij operaties en anesthesie
Inleiding
Hoofdstuk 1 Voor de opname
1.1 Oriëntatie1.2 Informatie voor de eigenaar1.3 Anesthesie1.4 Opbouw van een anesthesie1.5 Lokale anesthesie1.6 Samenvatting1.7 OpdrachtBegrippen
Hoofdstuk 2 Voorbereiden van de operatiekamer
2.1 Oriëntatie
2.2 Instrumenten en hulpmiddelen voor een operatie2.3 Het anesthesiesysteem2.4 Het anesthesieapparaat2.5 Bewakingsapparaten2.6 Samenvatting2.7 OpdrachtBegrippen
Hoofdstuk 3 Voorbereiden van de patiënt
3.1 Oriëntatie3.2 Pre-anesthetisch onderzoek3.3 Infuus aansluiten en anesthesie inleiden3.4 Patiënt onder anesthesie voorbereiden3.5 Samenvatting3.6 OpdrachtBegrippen
Hoofdstuk 4 Voorbereiden van het operatieteam
4.1 Oriëntatie4.2 Reinigen en desinfecteren van handen4.3 Steriele operatiejas en handschoenen aandoen4.4 Samenvatting4.5 Opdracht
28 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 5 Assisteren tijdens de operatie
5.1 Oriëntatie5.2 Taken van een operatieassistent5.3 Monitoren van de patiënt5.4 Verschillende anesthesiestadia5.5 Complicaties als gevolg van anesthesie5.6 Samenvatting5.7 OpdrachtenBegrippen
Hoofdstuk 6 Postoperatieve zorg
6.1 Oriëntatie6.2 Uitleiding6.3 Recovery6.4 Nazorg6.5 Samenvatting6.6 OpdrachtBegrippen
Hoofdstuk 7 Reinigen, desinfecteren en steriliseren na de operatie
7.1 Oriëntatie7.2 OK opruimen, reinigen en desinfecteren7.3 Instrumenten reinigen en steriliseren7.4 Samenvatting7.5 OpdrachtenBegrippen
Hoofdstuk 8 Pijnbestrijding en euthanasie
8.1 Oriëntatie8.2 Pijnbestrijding8.3 Euthanasie8.4 Samenvatting8.5 OpdrachtenBegrippen
Hoofdstuk 9 Veelvoorkomende operaties
9.1 Oriëntatie9.2 Castratie bij kater en poes9.3 Castratie bij reu en teef9.4 Keizersnede en tumorextirpatie9.5 Samenvatting9.6 OpdrachtenBegrippen
DIERVERZORGING 2018 - 2019 29
Uitvoeren beeldvormende technieken
Oriëntatie
Oriënteren op uitvoeren beeldvormende technieken
Werkwijzer
Een röntgenfoto makenEen röntgenfoto ontwikkelen en controlerenVoorbereiden en assisteren bij echografie
Hulpmiddelen
Controlelijst voor in de röntgenkamerVeelgebruikte opnamerichtingen
Informatie
Eigenschappen van röntgenstralingRöntgenstraling en veiligheidCassettes en strooistralenroostersInstellen van het röntgenapparaatRöntgenfoto van de thorax bij gezelschapsdierenRöntgenfoto van het abdomen bij gezelschapsdierenRöntgenfoto van het skelet bij gezelschapsdierenRöntgenfoto bij het paardRöntgenfoto’s controleren op kwaliteitEchografieOverige beeldvormende technieken
Toets
Interactieve toets bij ‘Uitvoeren beeldvormende technieken’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Uitvoeren beeldvormende technieken’
30 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Signaleren van afwijkingen
Oriëntatie
Oriënteren op signaleren van afwijkingen
Werkwijzer
De gezondheid van een dier beoordelenDe gezondheid van koeien controlerenHet controleren van wateropname bij dierenDe gezondheid beoordelen aan de hand van het gedrag
Hulpmiddelen
Ethogram van een hondGezondheidscontrole bij dierenConditiescoreblad ooiExterieur van een koe beoordelenWerken met werkbladen
Informatie
Gezondheidskenmerken: het verschil tussen gezond en ziekHet herkennen van wondenZooltjes, nagels, hoeven en klauwenParasietenLichaamshouding bij ziekte
Toets
Interactieve toets bij ‘Signaleren van afwijkingen’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Signaleren van afwijkingen’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 31
Monitoren van dierenwelzijn
Oriëntatie
Oriënteren op monitoren van dierenwelzijn
Werkwijzer
Inventariseren van dierenwelzijnInventariseren welzijn geit: fokkerijInventariseren welzijn geit: gezondheidsbehandelingenInventariseren welzijn geit: gezondheidskenmerkenInventariseren welzijn geit: huisvestingInventariseren welzijn geit: ingrepen en handelingenInventariseren welzijn geit: voer en waterInventariseren welzijn papegaai: fokkerijInventariseren welzijn papegaai: gezondheidsbehandelingenInventariseren welzijn papegaai: gezondheidskenmerkenInventariseren welzijn papegaai: ingrepen en handelingenInventariseren welzijn papegaai: leefomgevingInventariseren welzijn papegaai: voeding
Hulpmiddelen
Advieswaarden klimaat en huisvesting geitenBekende ziekten bij de geitFokkerij: verklarende woordenlijstMonitor dierenwelzijnssignalen
Informatie
DierenwelzijnDierenwelzijnswetgevingSoorten gedrag van dierenEthologieGedragsafwijkingenWelzijnscriteria van dierenHygiëne en dierenwelzijnRendement van dierenwelzijnInvloed van menselijk gedrag en handelen op dierenwelzijnZichtbare gezondheidskenmerken van dierenMeetbare gezondheidskenmerken van dierenEisen aan welzijnsvriendelijke huisvestingKlimaat en dierenwelzijnVerrijking voor een beter dierenwelzijnWelzijnsvriendelijke voedingZiektepreventie en dierenwelzijnIngrepen en handelingen in relatie tot dierenwelzijnTrainen van dieren en dierenwelzijnFokkerij en dierenwelzijn
32 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Toets
Interactieve toets bij ‘Monitoren van dierenwelzijn’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Monitoren van dierenwelzijn’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 33
Introductie dierenwelzijn
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn
Werkwijzer
Het ene konijn is het andere niet!Minimumregels of maximaal comfort?Groei en productie: signalen van welzijn?
Informatie
Dierenwelzijn is geen hypeDefinitie van dierenwelzijnBiologie van het dierInteractie met de omgevingStress en dierenwelzijnBeoordelen van dierenwelzijnRendement van dierenwelzijnWetgeving voor waarborging van dierenwelzijnKeurmerk, label en certificaat
Toets
Interactieve toets bij ‘Introductie dierenwelzijn’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Introductie dierenwelzijn’
34 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Dierenwelzijn en gezondheid
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn en gezondheid
Werkwijzer
Komt een leguaan bij de dokter…Met of zonder krul in de varkensstaart?Draadgaas of kunststof?
Informatie
Wat is gezondheid?ZiekteverwekkersAfweer tegen ziektesZiektepreventie en -behandelingVerwondingen en afwijkingenLichamelijke ingrepen en handelingenZichtbare gezondheidskenmerkenMeetbare gezondheidskenmerkenGezondheid als informatiebron voor dierenwelzijn
Toets
Interactieve toets bij ‘Dierenwelzijn en gezondheid’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dierenwelzijn en gezondheid’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 35
Dierenwelzijn en gedrag
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn en gedrag
Werkwijzer
Op je toekomst voorbereid!Een paard met stalondeugdenSlurfzwaaiers en jaknikkers
Informatie
Oorzaken van gedragAangeboren gedragLeergedragIndividuele aanpassingEmoties bij dierenSociale organisatieNatuurlijk gedrag van dierenDieren houden en gebruikenAfwijkend gedragGedrag en dierenwelzijn
Toets
Interactieve toets bij ‘Dierenwelzijn en gedrag’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dierenwelzijn en gedrag’
36 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Denken over dierenwelzijn
Oriëntatie
Oriëntatie
Werkwijzer
Kiloknallers of biologisch vlees?Mooi of gezond?Dierproeven: gezonde mensen of gezonde dieren?Mensenleed of dierenleed?
Informatie
DierethiekBelevingMoraalFeitenHoe denk jij over dieren?Een dierethische afweging maken
Toets
Interactieve toets bij ‘Denken over dierenwelzijn’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Denken over dierenwelzijn’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 37
Beheren van een veterinaire apotheek
Oriëntatie
Oriënteren op beheren van een veterinaire apotheek
Werkwijzer
Controleren van de apotheekBestellen van diergeneesmiddelenOntvangen en verwerken van bestellingenVerstrekken van voorgeschreven diergeneesmiddelen
Hulpmiddelen
Veelgebruikte Latijnse termen
Informatie
Wet- en regelgeving over de veterinaire apotheekVeterinaire kwaliteitssystemenInrichten apotheekControle apotheek en bewaarvoorschriftenVoorraadbeheer diergeneesmiddelenBestellingen ontvangen en controlerenUitgeven van diergeneesmiddelen
Toets
Interactieve toets bij ‘Beheren van een veterinaire apotheek’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Beheren van een veterinaire apotheek’
38 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Beheren van de voorraad
Oriëntatie
Oriënteren op het beheren van de voorraad
Werkwijzer
Het werken met de handcomputerHet opsporen van winkeldochters
Informatie
Bijzondere voorraadDe handcomputerHet assortimentOpbouw van het assortimentToetsInteractieve toets bij ‘Beheren van de voorraad’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Beheren van de voorraad’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 39
Beheren van de receptie en communicatie
Oriëntatie
Oriënteren op beheren van de receptie en communicatie
Werkwijzer
Zorgen voor een professionele uitstraling van de dierenkliniekInformatief gesprek voerenUrgentiegesprek voerenKlanten ondersteunen bij slecht nieuwsInvullen officieel Europees dierenpaspoort
Hulpmiddelen
KlachtenlogboekTelefoonalfabetTevredenheidsonderzoek
Informatie
Ontvangst van klantenEen telefoongesprek voerenCommunicatie met een klant aan de balieKlachten afhandelenConflicten oplossenWerkplek, administratie en agendaCorrespondentie in een veterinaire praktijkGezondheidsverklaring en vaccinatiebewijsPatiënten opnemen en meegeven
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Beheren van de receptie en communicatie’
40 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Cradle to Cradle en duurzaamheid
Oriëntatie
Oriënteren op Cradle to Cradle en duurzaamheid
Casus
Katoenen en papieren zakdoekenKiloknallers en biologisch vleesDuurzaamheid en commercieDuurzaamheid en kwaliteitLease a Jeans
Informatie
Duurzaamheid - De betekenis van ‘duurzaam’Duurzaamheid - Het belang van duurzaamheidDuurzaamheid - Duurzaam consumerenDuurzaamheid - Van lineair naar circulairAlgemeen - Introductie Cradle to CradleAlgemeen - De basisprincipes van Cradle to CradleBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - Afval is voedselBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - De biologische kringloopBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - De technologische kringloopBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - Het cascademodelBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - Gezonde materialenBasisprincipe 1 Gebruik afval als voedsel - C2C-designBasisprincipe 2 Gebruik hernieuwbare energie - De zon als inkomstenbronBasisprincipe 2 Gebruik hernieuwbare energie - Verschillende soorten hernieuwbare energieBasisprincipe 2 Gebruik hernieuwbare energie - De toepasbaarheid van hernieuwbare energieBasisprincipe 3 Respecteer diversiteit - DiversiteitBasisprincipe 3 Respecteer diversiteit - BiodiversiteitBasisprincipe 3 Respecteer diversiteit - Culturele diversiteitBasisprincipe 3 Respecteer diversiteit - Conceptuele diversiteitMeerwaarde voor ondernemers - De meerwaarde van C2C voor ondernemersMeerwaarde voor ondernemers - Mens, geld en milieuMeerwaarde voor ondernemers - Creatief ondernemerschapMeerwaarde voor ondernemers - Groene marketing
Oefening
Auto wassenGroene energie en het milieuEnergiezuinig bouwen en gezondheid
DIERVERZORGING 2018 - 2019 41
Voorbereiden en monitoren van een anesthesie
Oriëntatie
Oriënteren op voorbereiden en monitoren van een anesthesie
Informatie
Anesthesie bij dierenPreanesthetisch onderzoekSystemen voor gasanesthesieOnderdelen van het anesthesieapparaatAnesthesie: van premedicatie tot recoveryAdemhaling, circulatie en temperatuur bij anesthesieVerschillende anesthesiestadiaComplicaties als gevolg van anesthesieInformatie geven bij anesthesiePijnbestrijding bij dierenLokale anesthesie
Toets
Interactieve toets bij ‘Voorbereiden en monitoren van een anesthesie’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Voorbereiden en monitoren van een anesthesie’
42 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Röntgenologie, Theorie
Hoofdstuk 1 Röntgenologie
RöntgenstralingRöntgenapparatuurDe filmHet maken van een röntgenfotoOntwikkelen van röntgenopnamenMislukte opnamenStralingshygiëne
Hoofdstuk 2 Radiologisch onderzoek
Röntgenologisch onderzoekSpeciaal gebruik röntgenologieEchografieOverige beeldvormende technieken
Hoofdstuk 3 Positioneren van de patiënt
OpnamerichtingenGezelschapsdieren
DIERVERZORGING 2018 - 2019 43
Risicopreventie, Theorie
Hoofdstuk 1 De Arbeidsomstandighedenwet
Arbowet 1998Werkgevers én werknemersRechten en plichten van de werknemerWat doet de overheid?Europese wetgeving
Hoofdstuk 2 De risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E)
Inventarisatie14 Thema’s van de IMAEnkele belangrijke onderwerpen specifiek voor de dierenartsenpraktijkRisico-evaluatiePlan van aanpak
Hoofdstuk 3 Aanverwante arbozaken
De arbodienstBedrijfshulpverlening (BHV)Zwangerschap in de praktijk
44 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Receptiewerkzaamheden, Theorie
Hoofdstuk 1 Correspondentie en administratie
Algemene correspondentieVerwijsbrievenAttesten/verklaringenKoopvernietigende verklaringenCorrespondentie inzake uit te voeren laboratoriumonderzoekPatiëntenadministratie
Hoofdstuk 2 Communicatie
Het communicatieprocesFalende communicatieSoorten communicatie
Hoofdstuk 3 Telefoontechnieken
Adviezen voor goed telefonerenCases
Hoofdstuk 4 Balie- en gesprekstechnieken
BalietechniekenSpecifieke kenmerken van de werkzaamheden van een dierenartsassistenteGesprekstechnieken
Hoofdstuk 5 Documentatie
Opbergmiddelen KaartsystemenSignaaltechniekenAlfabetisch rangschikkenClassificatie van documentenBibliotheek- en tijdschriftenbeheer
Hoofdstuk 6 Betalingen, agenda, protocollen
BetalingsverrichtingenHet beheer van de agendaOmgaan met protocollen
DIERVERZORGING 2018 - 2019 45
Video’s GezondheidBloed opsturen voor onderzoekUitvoeren van een algemeen lichamelijk onderzoekOpvangen van urine voor onderzoekMeten van de bloeddruk bij dierenFaeces onderzoeken op wormeieren en coccidioseGebruiken van sneldiagnosticaAfnemen van bloed uit de voorpoot van een hondLevenscyclus spoelwormAfnemen van bloed uit de hals van een katOnderzoeken van urine (eenvoudig onderzoek)Preanesthetisch onderzoek uitvoerenOnderzoeken van urine (sedimentonderzoek)Maken van een bloeduitstrijkjeBloed onderzoeken op de praktijkBiopten en weefselmonsters fixeren en verzendklaar makenBepalen van de hematocrietHuid- en haarmonsters nemen bij dierenLevenscyclus lintwormEen röntgenfoto makenBloed onderzoeken op glucosegehalteEen röntgenfoto ontwikkelen en controlerenReinigen en desinfecteren van de operatiekamerVoorbereiden en assisteren bij echografieEenvoudig pootverband aanleggenInstrumenten en hulpmiddelen voor operatie klaarleggenVerzorgen van dieren in opnameAssisteren bij de castratie van een katerBewakingsapparatuur gebruiksklaar makenGeven van een subcutane injectieVoorbereiden en aflezen van een identificatiechipUitvoeren van een gebitsbehandelingBewaken en regelen anesthesieAssisteren bij een spreekuurMuilkorven van een hondAssisteren bij een keizersnede bij een teefEen kopverband aanleggenAssisteren van een deskundigeInventariseren welzijn papegaai: gezondheidsbehandelingenOriënteren op monitoren van dierenwelzijnEen ziek dier afzonderen in de ziekenboegHet ene konijn is het andere niet!Inventariseren welzijn papegaai: ingrepen en handelingenMooi of gezond?Inventariseren van dierenwelzijn
46 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Dierproeven: gezonde mensen of gezonde dieren?Inventariseren welzijn papegaai: gezondheidskenmerkenMensenleed of dierenleed?Controleren gebit van hond en katPlanmatige aanpak van een plaskaterHet controleren van wateropname bij dierenPlanmatige aanpak bij vermageringPlanmatige aanpak van een dier met jeukPlanmatige aanpak bij brakenPlanmatige aanpak van een dier met pu/pdVerstrekken van voorgeschreven diergeneesmiddelenInfuus voorbereiden en aansluitenToedienen van medicijnen op het oogAnesthesiesysteem kiezen en aansluitenEen pil toedienen aan een katBestellen van diergeneesmiddelenOntwormpasta toedienen aan een katGeven van een subcutane injectieToedienen van medicijnen in het oorOntvangen en verwerken van bestellingenDoseren en toedienen van een medicijn tegen inwendige parasietenVlooiendruppels toedienen bij een konijnGeven van een intramusculaire injectiePillen als medicijn geven aan een hondPatiënt voorbereiden voor operatieUrgentiegesprek voerenKlanten ondersteunen bij slecht nieuwsInvullen officieel Europees dierenpaspoortGeven van een intramusculaire injectieEen röntgenfoto ontwikkelen en controleren
DIERVERZORGING 2018 - 2019 47
VERZORGING
48 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Ethologie
Inleiding
Hoofdstuk 1 Gedrag
1.1 Oriëntatie1.2 Prikkels1.3 Gedragsleer1.4 Gedragingen1.5 Gedragsonderzoek1.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 2 Natuurlijk gedrag
2.1 Oriëntatie2.2 Natuurlijke gedragingen2.3 Conflictgedrag2.4 Samenleven2.5 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 3 Communicatie van de hond
3.1 Oriëntatie3.2 Lichaamstaal3.3 De hond van top tot teen3.4 De stem3.5 Spelgedrag3.6 Samenleven in een groep3.7 Angst en agressie3.8 Stress3.9 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 4 Communicatie van de kat
4.1 Oriëntatie4.2 Lichaamstaal4.3 De kat van top tot teen4.4 De stem4.5 Angst en agressie4.6 Stress4.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
DIERVERZORGING 2018 - 2019 49
Hoofdstuk 5 Stress
5.1 Oriëntatie5.2 Vormen van stress5.3 Het ontstaan van stress5.4 Tekenen van stress5.5 Handelen bij stress5.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 6 Afwijkend gedrag
6.1 Oriëntatie6.2 Afwijkend gedrag6.3 Afwijkende gedragingen6.4 Gedragsmatige en medische oorzaken6.5 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 7 Leerprincipes
7.1 Oriëntatie7.2 Leertheorieën7.3 Manieren van leren7.4 Invloed op het leerproces7.5 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 8 Socialiseren
8.1 Oriëntatie8.2 Gewenning en socialiseren8.3 Levensfasen8.4 Socialiseren8.5 Tam maken8.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 9 Trainen
9.1 Oriëntatie9.2 Beloning en correctie9.3 Methoden9.4 Trainingsbeginselen9.5 Een goede training9.6 Ongewenst gedrag9.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
50 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 10 Gedrag in de praktijk
10.1 Oriëntatie10.2 Stress in de praktijk10.3 Stressverlagende maatregelen10.4 Pijn10.5 Behandeling van pijn10.6 Castratie en gedrag10.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaarBronnenoverzichtBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 51
Module Kennen en herkennen van dieren
Inleiding
Hoofdstuk 1 Indeling van het dierenrijk
1.1 Oriëntatie1.2 Het dierenrijk1.3 Naamgeving1.4 Opdracht
Hoofdstuk 2 Soorten en rassen
2.1 Oriëntatie2.2 Honden2.3 Katten2.4 Fretten2.5 Konijnen2.6 Diersoorten binnen de orde van knaagdieren2.7 Diersoorten in de klasse van vogels2.8 Diersoorten in de klasse van reptielen2.9 Diersoorten in de klasse van amfibieën2.10 Diersoorten in de klasse van vissen2.11 Opdracht
Hoofdstuk 3 Exterieurkenmerken
3.1 Oriëntatie3.2 Anatomie3.3 Van kop tot staart3.4 Kleuren en aftekeningen3.5 Geslachtsbepaling3.6 Opdracht
Hoofdstuk 4 Signalement
4.1 Oriëntatie4.2 Het signalement4.3 Registratie en administratie4.4 OpdrachtBegrippenlijst
52 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Voer en water geven
Oriëntatie
Voer en water geven
Werkwijzer
Knaagdieren en konijnen voer en water gevenVogels voer en water gevenVissen voerenVoeren van reptielen (de agaam)Voeren van een slang met een dood prooidierVoeren van een slang met een levend prooidier
Hulpmiddelen
Overzicht hoofdsoorten vogelvoer
Informatie
VoerbakjesWaterbakjesVoersamenstellingGezondheidsproblemen door voedingsfoutenBewaarmethodes voor voerMineralen en vitaminesProoi- en voedseldieren
Toets
Voer en water geven
Bronnen & links
Voer en water geven
DIERVERZORGING 2018 - 2019 53
Verzorgen exterieur van dieren
Oriëntatie
Verzorgen exterieur van dieren
Werkwijzer
Nagels knippenTanden knippenVacht borstelenKonijn met schurft wassenOntluizen van volièrevogelsGeslachtsbepaling bij knaagdierenGeslachtsbepaling bij slangenGezondheid bepalen aan de hand van het exterieur
Hulpmiddelen
Observatielijst gezondheid dieren
Informatie
StressverschijnselenWormbesmettingNagels knippen
Toets
Verzorgen exterieur van dieren
Bronnen & links
Verzorgen exterieur van dieren
54 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Bedienen apparatuur
Oriëntatie
Bedienen apparatuur
Werkwijzer
Inschakelen verlichting, beveiligingsapparatuur en overige apparatuurInschakelen van de kassaUitschakelen van de kassaIn- en uitschakelen van de pinautomaatBetalen met de pinautomaatWerken met een steekwagen
Informatie
GeldInbraakalarmBedrijfsverlichtingKassaWeegschaalPinautomaatSteekwagen
Toets
Bedienen apparatuur
Bronnen & links
Bedienen apparatuur
DIERVERZORGING 2018 - 2019 55
Beoordelen van de conditie van een dier
Oriëntatie
Oriëntatie
Werkwijzer
Conditiescore melkveeSpekdikte meten zeugConditie bepalen hondConditiescore ooiConditiescore paard
Hulpmiddelen
Beoordelen van de conditie van een dier - melkveeBeoordelen van de conditie van een dier - hondBeoordelen van de conditie van een dier - paard
Informatie
Conditie van het melkveeGewicht, conditie en cyclus van de zeugOvergewicht bij de hondConditie van het paard
Toets
Toets
Bronnen & links
Bronnen & Links
56 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Voorkomen van stress
Oriëntatie
Oriënteren op voorkomen van stress
Werkwijzer
Benaderen van kinderboerderijdierenBenaderen van grondvogelsBenaderen van volièrevogelsBenaderen van kattenBenaderen van knaagdieren en konijnen
Informatie
De hamsterVolièrevogelsDe katDe kip
Toets
Interactieve toets bij ‘Voorkomen van stress’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Voorkomen van stress’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 57
Verzorgen van exterieur
Oriëntatie
Oriënteren op verzorgen van exterieur
Werkwijzer
Een koe scherenSchapen scherenHoefjes bekappen van een schaap of geitDe oren van een konijn schoonmakenHet wassen van dierenHet schoonmaken van ogen bij dieren
Hulpmiddelen
Doorsnede van de nagelHulpmiddelen voor knippen van nagels en bekappen van hoefjes
Informatie
Materialenkennis: borstels en kammenMaterialenkennis: trimmessen en scharenHerkennen van verschillende vachtsoortenSoorten scheermachines en onderhoudGevoeligheid voor vieze ogen
Toets
Interactieve toets bij ‘Verzorgen van exterieur’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Verzorgen van exterieur’
58 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Stimuleren van gewenst gedrag
Oriëntatie
Oriënteren op stimuleren van gewenst gedrag
Werkwijzer
Observeren van dieren met een ethogramBelonen van gewenst gedragHet corrigeren van ongewenst gedrag
Hulpmiddelen
Veelvoorkomende commando’s bij de hondEthogram van de hond
Informatie
De begeleider als leiderCommunicatieGedragLichaamstaal van de hondStemgebruik en aandacht vragen
Toets
Interactieve toets bij ‘Stimuleren van gewenst gedrag’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Stimuleren van gewenst gedrag’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 59
Dierenwelzijn en gedrag
60 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn en gedrag
Werkwijzer
Op je toekomst voorbereid!Een paard met stalondeugdenSlurfzwaaiers en jaknikkers
Informatie
Oorzaken van gedragAangeboren gedragLeergedragIndividuele aanpassingEmoties bij dierenSociale organisatieNatuurlijk gedrag van dierenDieren houden en gebruikenAfwijkend gedragGedrag en dierenwelzijn
Toets
Interactieve toets bij ‘Dierenwelzijn en gedrag’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dierenwelzijn en gedrag’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 61
Dieren verplaatsen en vastzetten
Oriëntatie
Oriënteren op dieren verplaatsen en vastzetten
Werkwijzer
Een muis of rat hanterenEen konijn fixerenEen wurgslang hanterenEen kat optillenEen hond optillenEen kip hanterenEen schaap hanterenEen paard een halster omdoenEen big oppakkenEen koe leidenEen koe omzetten
Informatie
De muisHet konijnDe slangDe katDe hondDe kipHet schaapHet varkenDe ponyHet rund
Toets
Interactieve toets bij ‘Dieren verplaatsen en vastzetten’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dieren verplaatsen en vastzetten’
62 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Aandacht voor welzijn
Oriëntatie
Oriënteren op aandacht voor welzijn
Werkwijzer
Een volière inrichtenHet inrichten van een weide voor geitenSpelen met een hondSpelen met een katSpelen met een konijn of knaagdier
Hulpmiddelen
Inrichtingsplan voor een knaagdierenverblijfInrichtingsplan voor een volièreInrichtingsplan voor een slangenverblijfInrichtingsplan voor een geitenweideOverzicht van giftige plantenDiersoorten die geschikt zijn voor groepshuisvestingMinimale hokmaten voor verschillende diersoorten
Informatie
Huisvestingseisen voor knaagdierenHuisvestingseisen voor terrariumdierenHuisvestingseisen voor vogelsHuisvestingseisen voor geitenWelke vogels kunnen bij elkaar?Samenlevingsvormen bij dierenVerveling voorkomen
Toets
Interactieve toets bij ‘Aandacht voor welzijn’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Aandacht voor welzijn’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 63
Dieren in beeld
64 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Goed getraind
Hoofdstuk 1 Geschiktheid van het dier voor training
De hond als roedeldierTrainingenRisico’sBeïnvloedbaar gedrag
Hoofdstuk 2 Lichaamstaal van het dier interpreteren
Uitingen van lichaamstaal van de hondCamouflage van lichaamstaalGemoedstoestand en gedragInvloed lichaamstaal van de begeleider op het dier
Hoofdstuk 3 Leermethoden
Kenmerken leermethodenSoorten leermethodenHerkennen leermethoden
Hoofdstuk 4 Gebruikelijke commando’s
Aandacht krijgenStemgebruikVeel voorkomende commando’s bij de hond
Hoofdstuk 5 Een basistraining uitvoeren
De onderdelen van een basistrainingKenmerken van een beloningKenmerken van een correctieKenmerken van negerenKenmerken van het vrijgevenOpbouw en volgorde van de basistraining bij de hondVoorbeeld van een basistraining van een hond met tijdsduur
Hoofdstuk 6 Een specialistische training uitvoeren
Onderdelen en voorbeelden van een specialistische trainingEen trainingsschema opstellen voor een specialistische training
DIERVERZORGING 2018 - 2019 65
Gezelschapsdieren toiletteren, Theorie
Hoofdstuk 1 Hond
Huid- en vachtsoortenVerzorging van huid en vachtAandoeningen en afwijkingen van huid en vachtNagelverzorgingOverige lichaamsverzorgingInrichting werkruimteTrimmen en exterieurkeuringen
Hoofdstuk 2 Katten
Haar- en vachtsoortenVachtverzorgingHuidaandoeningenOverige verzorgingGedragPeriodieke verzorging en tentoonstellingen
Hoofdstuk 3 Knaagdieren en konijnen
Vacht en vachtverzorgingHuidaandoeningen bij konijnen en knaagdierenNagelverzorgingOverige exterieurverzorgingMet knaagdieren en konijnen naar de tentoonstelling
Hoofdstuk 4 Boerderijdieren
Vacht en vachtverzorging bij schaap, geit, rund en varkenVachtverzorging bij paard, pony en ezelHuidaandoeningen bij boerderijdierenKlauw- en hoefverzorgingOverige exterieurverzorgingMet boerderijdieren naar de exterieurkeuring
Hoofdstuk 5 Vogels
Verenkleed en verzorgingPoot- en nagelverzorgingOverige exterieurverzorgingMet vogels naar de keuring
66 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Video’s VerzorgingVerschil zien tussen geit en schaapRassen herkennen bij hondenHet geslacht bepalen van een kip.Rassen herkennen bij geitenRassen herkennen bij kippenVariaties herkennen bij chincilla’sRassen herkennen bij konijnenRassen herkennen bij cavia’sSoorten vissen herkennenVariaties herkennen bij muizenVariaties herkennen bij gerbilsEen kattenbak verschonenVariaties herkennen bij rattenRassen herkennen bij ezels.Rassen herkennen bij kattenEen slipsteek makenSoorten hamsters herkennenVariaties herkennen bij frettenSoort volièrevogels herkennenDe drinkbak van kippen schoonmakenBenaderen van kinderboerderijdierenEen teek verwijderen met een tekentangSpelen met een katHet schoonmaken van ogen bij dierenLevend voer levend en voedzaam houdenSpelen met een hondHet verschonen van een kattenbakSpelen met een konijn of knaagdierInventariseren welzijn papegaai: leefomgevingEen cavia hanterenEen duif hanterenEen hond optillenVeilig werken met dierenEen chincilla hanterenEen hondenbeet voorkomenEen kanarie hanterenEen kat optillenEen snuitband of muilkorf bij een hond aanleggenEen geit een touw om de nek te doen.Een fret optillenEen konijn hanterenEen dekblok omdoen bij schapenEen schaap op zijn kont zettenEen kip hanteren
DIERVERZORGING 2018 - 2019 67
Een vogel vangen met een netEen muis of rat hanterenEen halsband omdoen bij een hondEen schaap hanterenEen parkiet hanterenEen kat fixerenEen konijn fixerenEen degoe hanterenEen hamster hanterenEen gerbil hanterenEen vogel vangen in een kooi of in een volièreHet aanbrengen van een open kleurringEen halsband omdoenEen snuitbandje omdoenDe communicatie van dieren beter begrijpenDwangmiddelen gebruiken bij kattenOp je toekomst voorbereid!De oren van een konijn schoonmakenHet wassen van dierenVacht borstelen bij hondenOntluizen van volièrevogelsEen kip kortwiekenEen hond borstelenDe tanden van een hond poetsenEen kat borstelenDe oren van een konijn schoonmakenEen cavia borstelenHoefjes bekappen van een schaap of geit
68 DIERVERZORGING 2018 - 2019
VOEDING
DIERVERZORGING 2018 - 2019 69
Module Voeding
Inleiding
Hoofdstuk 1 Voedingsstoffen
1.1 Oriëntatie1.2 Voedingsstoffen1.3 Water1.4 Eiwitten1.5 Vetten1.6 Koolhydraten1.7 Mineralen1.8 Vitaminen1.9 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 2 Voersoorten
2.1 Oriëntatie2.2 Soorten diervoeding2.3 Grondstoffen2.4 Vogelvoeders2.5 Voeding vissen en terrariumdieren2.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 3 Voer- en waterbehoefte
3.1 Oriëntatie3.2 Het soort voer dat een dier nodig heeft3.3 De hoeveelheid voer dat een dier nodig heeft3.4 Rantsoenberekening3.5 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 4 Welzijn en duurzaam voeren
4.1 Oriëntatie4.2 Dierwelzijn4.3 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 5 Voerproductie en verpakking
5.1 Oriëntatie5.2 Voerproductie5.3 Verpakking5.4 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
70 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Hoofdstuk 6 Voedselgerelateerde problemen en vergiftigingen
6.1 Oriëntatie6.2 Voedselhygiëne6.3 Tekorten of overmaat6.4 Veel voorkomende voedingsfouten6.5 Giftige voedingsstoffen6.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaarBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 71
Module Dieetvoeding
Inleiding
Hoofdstuk 1 Leeftijdgebonden diëten
1.1 Oriëntatie1.2 Dieet voor jonge dieren1.3 Seniorendieet1.4 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 2 Ondersteunende diëten
2.1 Oriëntatie2.2 Gewichtsverminderingsdieet2.3 Aansterkdieet2.4 Intestinaaldieet2.5 Tandsteendieet2.6 OpdrachtToets nog niet beschikbaar
Hoofdstuk 3 Levenslange diëten
3.1 Oriëntatie3.2 Hypoallergeendieet3.3 Blaasgruisdieet3.4 Nierdieet3.5 Schildklierdieet3.6 Gewrichtsdieet3.7 OpdrachtToets nog niet beschikbaarBegrippenlijst
72 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Dierenwelzijn en voeding
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn en voeding
Werkwijzer
Cavia op dieetEen volle buik of een volle portemonnee?Minder melk of pensverzuring?
Informatie
VoedingsbehoefteVoedselketenSpijsverteringPlantenetersVleeseters en allesetersVoeding als randvoorwaarde voor dierenwelzijnSamenstelling voeding en dierenwelzijn
Toets
Interactieve toets bij ‘Dierenwelzijn en voeding’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dierenwelzijn en voeding’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 73
Herkennen van voersoorten
Oriëntatie
Oriëntatie
Werkwijzer
Voer herkennen
Informatie
Indeling voedermiddelenKrachtvoerRuwvoerMengvoer
Toets
Toets
Bronnen & links
Bronnen & Links
74 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Video’s VoedingKwaliteitsbewaking voer (recreatiedieren)Voer herkennenVoeren van reptielen (de agaam)Voeren van een slang met een levend prooidierVissen voerenVoeren van een slang met een dood prooidierVogels voer en water gevenInventariseren welzijn papegaai: voedingGoudvissen voerenVerse groente en fruit geven aan een konijnVoer geven aan een kat.Knaagdier- en konijnenvoer afmetenKnaagdieren en konijnen voer en water gevenVitamine C geven aan een caviaKippen voerenKunstmelk verstrekken aan kittensVitaminepasta geven aan een fretVoer afwegenCavia op dieetEen likblok ophangen voor schapenKnaagdier- en konijnenvoer herkennen.Een voedingsberekening maken met behulp van internetBerekenen hoeveel voer een hond nodig heeftVoer geven aan een hondVoer en water geven
DIERVERZORGING 2018 - 2019 75
HUISVESTING
76 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Huisvesting van gezelschapsdieren
Inleiding
Hoofdstuk 1 Huisvestingseisen en -vormen
1.1 Oriëntatie1.2 Wet- en regelgeving1.3 Omgeving1.4 Honden en katten1.5 Fretten1.6 Konijnen1.7 Knaagdieren1.8 Vogels1.9 Reptielen en amfibieën1.10 Vissen1.11 Opdracht
Hoofdstuk 2 Inrichting
2.1 Oriëntatie2.2 Honden2.3 Katten2.4 Fretten2.5 Konijnen2.6 Knaagdieren2.7 Vogels2.8 Reptielen en amfibieën2.9 Vissen2.10 Opdracht
Hoofdstuk 3 Klimaat
3.1 Oriëntatie3.2 Temperatuur3.3 Vocht en ventilatie3.4 Licht3.5 Honden, katten en fretten3.6 Haasachtigen en knaagdieren3.7 Vogels3.8 Reptielen en amfibieën3.9 Vissen3.10 Opdracht
DIERVERZORGING 2018 - 2019 77
Hoofdstuk 4 Reiniging en desinfectie
4.1 Oriëntatie4.2 Hygiëne4.3 Reinigen en desinfecteren4.4 Honden en katten4.5 Fretten4.6 Konijnen en knaagdieren4.7 Vogels4.8 Reptielen en amfibieën4.9 Vissen4.10 Opdracht
Hoofdstuk 5 Huisvesting in de dierenartsenpraktijk
5.1 Oriëntatie5.2 Opname5.3 Honden5.4 Katten5.5 Fretten5.6 Konijnen5.7 Knaagdieren5.8 Vogels5.9 Reptielen en amfibieën5.10 Vissen5.11 OpdrachtBegrippenlijst
78 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Verzorgen en onderhouden leefruimte
Oriëntatie
Verzorgen en onderhouden leefruimte
Werkwijzer
Verzorgen leefruimte melkveeSchoonmaken van een aquariumEen knaagdierverblijf voorzien van bodembedekkerOpstrooien paardenstalHet reinigen en ontsmetten van een verblijfHet meten van de waterkwaliteit van een aquariumEen ziek dier afzonderen in de ziekenboeg
Informatie
Schoonmaken aquariumBodembedekker knaagdierenverblijfZaagsel als bodembedekker bij knaagdierenVerzorgen bodembedekker paardenstalSoorten bodembedekker paardenstalVeelvoorkomende besmettelijke aandoeningenZoönosen
Toets
Verzorgen en onderhouden leefruimte
Bronnen & links
Verzorgen en onderhouden leefruimte
DIERVERZORGING 2018 - 2019 79
Inrichten leefruimte
Oriëntatie
Inrichten leefruimte
Werkwijzer
Het inrichten van een aquariumEen hamsterverblijf inrichtenHet inrichten van een terrarium
Informatie
Inrichting van een aquariumPlaatsing van een aquariumAchterwand voor een aquariumAquariumbodemInrichting van een terrariumInrichting van een hamsterkooi
Toets
Inrichten leefruimte
Bronnen & links
Inrichten leefruimte
80 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Dierenwelzijn en huisvesting
Oriëntatie
Oriënteren op dierenwelzijn en huisvesting
Werkwijzer
Voldoende, beter, bestDiergericht ontwerpenVerrijkt of prikkelarm?
Informatie
Natuurlijke leefomgevingHuisvesten van gehouden dierenKlimaat en huisvestingBewegingsvrijheid en huisvestingComfort en huisvestingOmgevingsverrijking en huisvestingInvloed van huisvesting op dierenwelzijn
Toets
Interactieve toets bij ‘Dierenwelzijn en huisvesting’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Dierenwelzijn en huisvesting’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 81
Video’s HuisvestingEen verblijf inrichten aan de hand van huisvestingseisenEen kippenhok inrichtenEen volière inrichtenEen verblijf van een fret inrichtenInventariseren welzijn papegaai: leefomgeving
82 DIERVERZORGING 2018 - 2019
VOORTPLANTING
DIERVERZORGING 2018 - 2019 83
Module Basisgenetica
Inleiding
Hoofdstuk 1 Wat is genetica
1.1 Oriëntatie1.2 Genotype, fenotype en milieu1.3 Chromosomen en DNA1.4 Opdracht
Hoofdstuk 2 Kruisingen en voorspellingen
2.1 Oriëntatie2.2 Belangrijke erfelijkheidsbegrippen2.3 Paringen en kruisingsschema’s2.4 Opdracht
Hoofdstuk 3 Recombinatie en mutatie
3.1 Oriëntatie3.2 Combinaties3.3 Mutaties3.4 Opdracht
Hoofdstuk 4 Genetische variatie in populatie
4.1 Oriëntatie4.2 Populatiegenetica4.3 Selectie4.4 Opdracht
Hoofdstuk 5 Rassen, lijnen en inteelt
5.1 Oriëntatie5.2 Rassen5.3 Lijnen5.4 Inteelt en gevolgen5.5 Opdracht
Hoofdstuk 6 De stamboom en het stamboek
6.1 Oriëntatie6.2 Het stamboek of de rasvereniging6.3 De stamboom6.4 OpdrachtBegrippenlijst
84 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Duurzame fokkerij
Inleiding
Hoofdstuk 1 In het belang van mens én dier
1.1 Oriëntatie1.2 Wat is duurzaam1.3 Eigenwaarde van het dier1.4 Dierenwelzijn1.5 Genetische diversiteit1.6 Verarming genetische variatie1.7 Opdrachten
Hoofdstuk 2 Belangen van mens en dier afwegen
2.1 Oriëntatie2.2 Integriteit2.3 Ethische vragen2.4 Afwegingen bij ethische dilemma’s2.5 Opdrachten
Hoofdstuk 3 Bijdragen aan een duurzame fokkerij
3.1 Oriëntatie3.2 De rol van de overheid3.3 De rol van de fokker3.4 De rol van de tussenhandel3.5 De rol van de koper3.6 De rol van de dierenarts3.7 Voorlichting en communicatie3.8 Opdrachten
Hoofdstuk 4 Het fokplan in een duurzame fokkerij
4.1 Oriëntatie4.2 Stappen in een fokplan4.3 Fokkerij van honden4.4 Fokkerij katten4.5 Fokkerij overige gezelschapsdieren4.6 OpdrachtenBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 85
Module Natuurlijke voortplanting & anatomie
Inleiding
Hoofdstuk 1 Bronstseizoen en bronstcyclus
1.1 Oriëntatie1.2 Zoogdieren1.3 Bronstcyclus hond1.4 Bronstcyclus kat1.5 Bronstcyclus konijn, cavia en hamster1.6 Vogels1.7 Vissen, reptielen en amfibieën1.8 Opdracht
Hoofdstuk 2 Anatomie en fysiologie van de geslachtsorganen
2.1 Oriëntatie2.2 Anatomie en fysiologie van de voortplantingsorganen2.3 Vogels2.4 Vissen, amfibieën en reptielen2.5 Afwijking en ziekten aan het geslachtsapparaat2.6 Opdracht
Hoofdstuk 3 Paring en bevruchting
3.1 Oriëntatie3.2 Zoogdieren3.3 Hond3.4 Kat3.5 Konijn3.6 Cavia en hamster3.7 Vogels3.8 Vissen, amfibieën en reptielen3.9 Opdracht
Hoofdstuk 4 Dracht en geboorte
4.1 Oriëntatie4.2 De lengte van de dracht en het aantal jongen4.3 De embryonale ontwikkeling bij zoogdieren4.4 Geboorte4.5 Hond4.6 Kat4.7 Konijn4.8 Vogels4.9 Vissen, amfibieën en reptielen4.10 OpdrachtBegrippenlijst
86 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Module Begeleiden voortplanting
Inleiding
Hoofdstuk 1 De dekking
1.1 Oriëntatie1.2 Geslachtsrijp en fokrijp1.3 Voorwaarden voor een optimale dekking of paring1.4 De voortplanting kunstmatig beïnvloeden1.5 Fokbegeleiding bij verschillende dieren1.6 Begeleiding kweek vogels1.7 Begeleiding kweekvissen, amfibieën en reptielen1.8 Kunstmatige voortplantingstechnieken1.9 Opdrachten
Hoofdstuk 2 Dracht en broed
2.1 Oriëntatie2.2 Vaststellen van de dracht bij zoogdieren2.3 Begeleiden van de dracht bij gezelschapsdieren2.4 Problemen in relatie tot de dracht2.5 Begeleiden broedproces bij vogels2.6 Meest voorkomende ei- en legproblemen2.7 Begeleiding kweekproces vissen, amfibieën en reptielen2.8 Dracht en broed voorkomen2.9 Opdrachten
Hoofdstuk 3 Geboorte en geboortezorg
3.1 Oriëntatie3.2 Voorbereidingen vlak voor de geboorte3.3 Begeleiden van de geboorte3.4 Stoornissen rondom de geboorte3.5 Begeleiden uitkomstproces3.6 Opdrachten
Hoofdstuk 4 Opfok van jonge dieren
4.1 Oriëntatie4.2 Algemeen4.3 Opfok van hond en kat4.4 Opfok van konijnen, cavia’s en hamsters4.5 Wanneer opfokken met het moederdier niet kan4.6 Opfok van vogels4.7 Opfok van vissen, amfibieën en reptielen4.8 Administratie en registratie van gegevens en wetgeving4.9 OpdrachtenBegrippenlijst
DIERVERZORGING 2018 - 2019 87
Vaststellen van de bronstigheid
Oriëntatie
Oriënteren op het vaststellen van de bronstigheid
Werkwijzer
Tocht bij koeien waarnemen met het oogBerigheid waarnemen met een zoekbeerStareflex controleren bij de zeugVulva beoordelen van de zeugBegeleiden van paring bij reptielen en amfibieën uit de gematigde zoneVisteelt door aanpassing van de biotoop
Hulpmiddelen
Vaststellen van het vruchtbare moment bij diverse diersoortenOverzicht levenscyclus/voortplantingscyclus - Bronstcyclus/Duur bronst/Eerstvolgende bronst na werpenOverzicht reptielen en amfibieën uit gematigde zoneOverzicht vissen en hun manier van voortplanting
Informatie
BronstseizoenOrganisatie dekseizoenSchouwen bij de merrieGeslachtshormonenOptimale omgevingsfactoren voor vogels en reptielenBaltsgedragBloedanalyse, urineanalyse en melkonderzoek
Toets
Interactieve toets bij ‘Vaststellen van de bronstigheid’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Vaststellen van de bronstigheid’
88 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Opstellen van een fokprogramma
Oriëntatie
Oriënteren op het opstellen van een fokprogramma
Werkwijzer
Conditiescore ooiRassenkeuringEen fokplan makenHet selecteren van fokdierenGeslachtsbepaling bij vogels via een DNA-analyse
Hulpmiddelen
Overzicht naamgeving dieren in verschillende productiestadiaOverzicht fokrijp, geslachtsrijp, gemiddelde leeftijdTermen gebruikt in de fokkerijOverzicht geslachtsherkenning en -bepaling vogels, vissen, reptielenVoorbeeldschema’s van kruisingen
Informatie
Bewust fokkenDuurzaamheidskenmerkenSoorten eigenschappenVerwantheidZeldzame huisdierrassenSelecteren van fokdierenStamboek: eisen rasverenigingWetgeving rondom fokkerijDoelstelling fokprogramma dierentuin
Toets
Interactieve toets bij ‘Opstellen van en fokprogramma’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Opstellen van een fokprogramma’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 89
Controleren van de dracht
Oriëntatie
Oriënteren op het controleren van de dracht
Werkwijzer
Controle dracht bij de hondDrachtigheidscontrole bij de koe m.b.v. ‘stoten’Drachtigheidscontrole bij de zeug m.b.v. echoscopieSchouwen van bebroede eieren bij vogels
Hulpmiddelen
DraagtijdenOntwikkeling tijdens de dracht van het rundGewichtstoename door de dracht bij het rundScannen bij het varken
Informatie
Broeden bij vogelsDraagtijdenEieren van reptielen, amfibieën en vissenProblemen tijdens de drachtStofwisselingsproblemen veroorzaakt door verkeerde voeding tijdens de drachtTweelingdracht bij rund en paardVaststellen bevruchtingVerzorging tijdens drachtVoorkomen van dracht
Toets
Interactieve toets bij ‘Controleren van de dracht’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Controleren van de dracht’
90 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Assisteren bij onderzoek naar vruchtbaarheid
Oriëntatie
Oriënteren op het assisteren bij onderzoek naar vruchtbaarheid
Werkwijzer
Het insemineren van een zeug met een foampipetHet afstrijken van hom en kuit bij vissenEen merrie gereedmaken voor dekking
Hulpmiddelen
Doorsnede voortplantingsorganenOverzicht hulpmiddelen insemineren varken
Informatie
Kunstmatige inseminatie en embryotransplantatieAnticonceptieDekhengsten, dekberen, dekstieren, spermawinningProblemen bij een natuurlijke dekking
Toets
Interactieve toets bij ‘Assisteren bij onderzoek naar vruchtbaarheid’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Assisteren bij onderzoek naar vruchtbaarheid’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 91
Elektronisch Leerboek Fokkerij
92 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Verloskunde, Theorie
Hoofdstuk 1 Oestrische cycli
Oestrische cycli, optimale dektijdstip bij de teef en mogelijke aandoeningen van het vrouwelijke geslachtsapparaat; Overwegingen voorafgaand aan het fokkenOestrische cyclus van de teefOestrische cyclus van de poesBepaling van het optimale dektijdstipDiverse aandoeningen van het vrouwelijk geslachtsapparaat
Hoofdstuk 2 Loopsheid- en krolsheidpreventie en castraties
Niet operatief: parenterale en orale hormoonpreparaten voor vrouwelijke dierenOperatief: ovario-ectomieCastratie van het mannelijke dier
Hoofdstuk 3 Natuurlijke dekking en KI en behandeling van ongewenste dekking
Het mannelijke dierNatuurlijke dekking bij teef en poesKunstmatige inseminatieOngewenste dekking
Hoofdstuk 4 Normale en abnormale dracht
Normale drachtAbnormale dracht
Hoofdstuk 5 Normale en abnormale partus
Normale partusAbnormale partusSectio caesarea
Hoofdstuk 6 Normaal en abnormaal puerperium
Normaal puerperiumAbnormaal puerperium
Hoofdstuk 7 Na de geboorte
Direct na de geboorteGrootbrengen met de handZiekten bij pasgeboren dieren
DIERVERZORGING 2018 - 2019 93
Video’s VoortplantingHerkennen van een naderende geboorteVisteelt door aanpassing van de biotoopInrichten leefruimte voor een hoogdrachtige merrieHet inrichten en gebruiken van een broedstoof voor reptieleneierenCeldeling: mitose en meiose
94 DIERVERZORGING 2018 - 2019
WINKELWERKZAAMHEDEN
DIERVERZORGING 2018 - 2019 95
Maken van een inkoopplanning
Oriëntatie
Oriënteren op het maken van een inkoopplanning
Werkwijzer
Bestellen van siervissenInkoopplanning maken
Hulpmiddelen
HuisvestingsnormenVoorbeeld voorraadlijst
Informatie
Het bestelmomentOpbouwen levend assortimentOpslagcapaciteit
Toets
Interactieve toets bij ‘Maken van een inkoopplanning’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Maken van een inkoopplanning’
96 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Schoonhouden bedrijfsruimten
Oriëntatie
Schoonhouden bedrijfsruimten
Werkwijzer
Schoonmaken stoep en entreeSchoonmaken verkoopruimteSchoonmaken etalage en puiSchoonhouden opslagruimteBestrijden van ratten en muizenBestrijden van meelmottenSchoonhouden koffiehoekSchoonhouden toiletruimte
Hulpmiddelen
Overzicht van scheiding afval bedrijfsruimtes
Informatie
SchoonmaakhulpmiddelenReinigings- en desinfectiemiddelen
Toets
Schoonhouden bedrijfsruimten
Bronnen & links
Schoonhouden bedrijfsruimten
DIERVERZORGING 2018 - 2019 97
Presenteren van producten
Oriëntatie
Oriëntatie, Presenteren van producten
Werkwijzer
Werkwijzer, Het opzetten van een displayWerkwijzer, Het onderhouden van een display
Informatie
Informatie, Het plaatsen van een displayInformatie, Het onderhouden van een display
Toets
Toets, Presenteren van producten
Bronnen & links
Bronnen, Presenteren van producten
98 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Demonstreren van dierbenodigdheden - vogels
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - vogels
Werkwijzer
Automatische waterbak vullen en vorstvrij houdenDemonstreren van een broedkooi voor vogelsDoseren en toedienen van een medicijn tegen inwendige parasietenEen vogel vangen in een kooi of in een volièreHet aanbrengen van een open kleurring
Hulpmiddelen
Overzicht nestgelegenheid voor vogelsOverzicht ringen voor vogels
Informatie
Automatische waterbak vullen en vorstvrij houdenBroedartikelenKropspuitVerpakkingen voor het transport van vogelsVogelringen
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - vogels’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - vogels’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 99
Demonstreren van dierbenodigdheden - siervissen
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - siervissen
Werkwijzer
Demonstreren van het gebruik van medicijnenEen vis vangen en gereedmaken voor transportHet gebruiksklaar maken van een motorfilterHet inrichten van een tropisch aquariumHet installeren van een verwarmingselement
Hulpmiddelen
Overzicht aquariuminhoud en benodigde wattages
Informatie
AquariumbenodigdhedenEctoparasieten bij siervissenMotorfilter en filtermaterialenVangnetten en vangklokkenVerwarmingscombinatie
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - siervissen’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - siervissen’
100 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Demonstreren van dierbenodigdheden - reptielen en amfibieën
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - reptielen en amfibieën
Werkwijzer
Het demonstreren van technische hulpmiddelen voor een terrariumHet inrichten en gebruiken van een broedstoof voor reptieleneierenLevend voer levend en voedzaam houdenReptiel en amfibie vangen en verpakken
Hulpmiddelen
Overzicht soorten levend voerVeelvoorkomende ectoparasieten bij reptielenOverzicht indeling terraria naar hun biotopen
Informatie
BiotopenLevend voerReptieleneierenTransport van reptielenVeelvoorkomende ectoparasieten bij reptielen
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - reptielen en amfibieën’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - reptielen en amfibieën’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 101
Demonstreren van dierbenodigdheden - kat
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - kat
Werkwijzer
Een kat transporteren in een transportmandEen pil toedienen aan een katHet verschonen van een kattenbakKunstmelk verstrekken aan kittensOntwormpasta toedienen aan een kat
Hulpmiddelen
Overzicht kunstmelk kittens
Informatie
Voortplanting en vruchtbaarheid bij de katZiektes die je kunt oplopen bij de katZindelijkheid bij huisdieren
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - kat’
Bronnen & links
Bronnen & Links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - kat’
102 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Demonstreren van dierbenodigdheden - hond
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - hond
Werkwijzer
Een halsband omdoenEen snuitbandje omdoenEen teek verwijderen met een tekentangHet zalven van orenVacht borstelen bij honden
Hulpmiddelen
Overzicht borstels en kammenOverzicht soorten halsbanden en riemenDoorsnede oor
Informatie
Ectoparasieten bij zoogdierenLevenscyclus lintwormLevenscyclus spoelwormVachtverzorgingVeelvoorkomende ooraandoeningenZindelijkheid bij huisdierenVeelvoorkomende oogaandoeningen
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hond’
Bronnen & links
Bronnen & Links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hond’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 103
Demonstreren van dierbenodigdheden - hobbyvee
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - hobbyvee
Werkwijzer
Een dektuig omdoenEen dier een injectie gevenEen oornummer inbrengenGeboortezorg geven aan een lamEen pil toedienen met een pillenschieterOntwormen met een drenchpistool
Hulpmiddelen
Positie oornummerHulpmiddelen rondom lammertijdOverzicht injectieplaatsen
Informatie
De geboorte bij veeDiarree bij veeEctoparasieten bij veeIdentificatie en registratie bij veeVoortplanting en vruchtbaarheid van een schaap
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hobbyvee’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hobbyvee’
104 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Demonstreren van dierbenodigdheden - hengelsport
Oriëntatie
Oriënteren op demonstreren van dierbenodigdheden - hengelsport
Werkwijzer
Aanmaak en gebruik van lokvoedersHet vastmaken en op maat maken van een vissnoer aan een vaste hengelMolen op een werphengel bevestigen en gebruiksklaar makenVissnoer in elkaar zetten en uitpeilen van de dobber
Hulpmiddelen
Overzicht haakjes en loodverzwaringenOverzicht soorten werphengelsOverzicht van veelgebruikte enkelvoudige lokvoeders
Informatie
Lokvoeders, aas en kunstaasOnderdelen van een vissnoerVaste hengelWerpmolen en werphengel
Toets
Interactieve toets bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hengelsport’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Demonstreren van dierbenodigdheden - hengelsport’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 105
Voeren van een verkoopgesprek in de groene retail
Oriëntatie
Oriënteren op het voeren van een verkoopgesprek in de groene retail
Werkwijzer
Het verkoopgesprek in een bloemenspeciaalzaakHet verkoopgesprek in een dierenspeciaalzaakHet verkoopgesprek op de dierenafdeling van een tuincentrumHet verkoopgesprek in een bloemenwinkelFoutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenspeciaalzaak: aanspreekmomentFoutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenspeciaalzaak: behoeftebepalingFoutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenspeciaalzaak: bijverkoopFoutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenspeciaalzaak: presentatieFoutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenspeciaalzaak: aanspreekmomentFoutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenspeciaalzaak: bijverkoopFoutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenspeciaalzaak: presentatieFoutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenafdeling tuincentrum: begroeting 1Foutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenafdeling tuincentrum: begroeting 2Foutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenafdeling tuincentrum: behoeftebepaling 1Foutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenafdeling tuincentrum: behoeftebepaling 2Foutsituatie tijdens verkoopgesprek dierenafdeling tuincentrum: behoeftebepaling 3Foutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenwinkel: afsluitingFoutsituatie tijdens verkoopgesprek bloemenwinkel: prioriteiten stellen
Hulpmiddelen
Stappenplan bij het voeren van een verkoopgesprekSchematisch overzicht van verschillende klantentypenTrechterenHandige openingszinnen bij het aanspreekmoment
106 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Informatie
KlantentypenCommunicatieStellen van prioriteitenWet- en regelgeving en ethiekVerkoop andere culturenInformeren en adviserenNon-verbale koopsignalen
Toets
Interactieve toets bij ‘Voeren van een verkoopgesprek in de groene retail’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Voeren van een verkoopgesprek in de groene retail’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 107
Controleren en verwerken binnenkomende producten
Oriëntatie
Controleren en verwerken binnenkomende producten
Werkwijzer
Binnenkomende goederen controlerenBinnenkomende konijnen controlerenBinnenkomende siervissen controlerenBinnenkomende siervogels controlerenBinnenkomende reptielen controlerenUitpondenPrijzen met de prijzentangHamsterkooi uitpakken en gereedmaken voor de verkoopWaterplanten uitpakken en gereedmaken voor de verkoop
Informatie
Het uitpakken en controleren van binnenkomende productenHet uitpakken en controleren van knaagdieren en konijnenHet uitpakken en plaatsen van siervissenHet uitpakken en plaatsen van siervogelsHet uitpakken en plaatsen van reptielen en amfibieënUitpondenPrijzen met de prijzentangHet plaatsen van aquariumplanten
Toets
Controleren en verwerken binnenkomende producten
Bronnen & links
Controleren en verwerken binnenkomende producten
108 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Voeren van een telefonisch verkoopgesprek
Oriëntatie
Oriënteren op het voeren van een telefonisch verkoopgesprek
Werkwijzer
Het voeren van een telefonisch verkoopgesprek
Hulpmiddelen
Checklist telefonisch verkoopgesprekTelefoonalfabet voor gebruik bij een telefonisch verkoopgesprekUitspraakoefeningen voor betere articulatie in een telefonisch verkoopgesprekOverzicht van positieve en negatieve woorden in een verkoopgesprekInvulpagina van een telefoonnotitieblok
Informatie
De stappen in een telefonisch verkoopgesprekTips en trucs bij telefonisch verkopen
Toets
Interactieve toets bij ‘Voeren van een telefonisch verkoopgesprek’
Bronnen & links
Bronnen & Links bij ‘Voeren van een telefonisch verkoopgesprek’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 109
Afhandelen van klachten in de groene retail
Oriëntatie
Oriëntatie
Werkwijzer
Het afhandelen van een klacht
Hulpmiddelen
ErgernisopwekkersTevredenheidsonderzoekKlachtenlogboek
Informatie
De oorzaken van klachtenKlachten behandelenVoorkom klachten: ken de wetRechten en plichten van de klantConflicten en conflicthanteringHet belang van een goede klachtenafhandeling
Toets
Toets
Bronnen & links
Bronnen & Links
110 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Opstellen plan voor visual merchandising
Oriëntatie
Oriëntatie Opstellen plan van visual merchandising
Werkwijzer
Het opstellen van een VM-plan voor een nieuwe locatieMaken van een VM-plan voor een kerstshow die past binnen het totale VM-plan
Hulpmiddelen
Visual merchandising checklist
Informatie
VerkoopbevorderingPlattegrond en routingWoonwerelden en woonstijlenVooronderzoekHet maken van een begroting voor een VM-planTypografieDe invloed van kleurHuisstijlTekenen: uit de hand en met de computerHet maken van een plan voor een display, presentatie of stijlkamerPR en signingTotaal VM-plan voor ketensTechnische uitvoering en veiligheid bij VM
Toets
Interactieve toets bij Opstellen plan voor visual merchandising
Bronnen & links
Bronnen & links bij Opstellen plan voor visual merchandising
DIERVERZORGING 2018 - 2019 111
Beheren van de voorraad
Oriëntatie
Oriënteren op het beheren van de voorraad
Werkwijzer
Het werken met de handcomputerHet opsporen van winkeldochters
Informatie
Bijzondere voorraadDe handcomputerHet assortimentOpbouw van het assortimentToetsInteractieve toets bij ‘Beheren van de voorraad’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Beheren van de voorraad’
112 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Wiselgeldspel
DIERVERZORGING 2018 - 2019 113
Video’s WinkelwerkzaamhedenIn- en uitschakelen van de pinautomaatPrijzen met de prijzentangInschakelen van de kassaUitschakelen van de kassaBetalen met de pinautomaatBinnenkomende siervissen controlerenBestellen van siervissenBinnenkomende reptielen controlerenEen vis vangen en gereedmaken voor transportWaterplanten uitpakken en gereedmaken voor de verkoopWerken met een steekwagenUitpondenInkoopplanning makenReptiel en amfibie vangen en verpakkenEen konijn transporteren in een dierenspeciaalzaakEen muis transporteren in een dierenspeciaalzaakEen kat transporteren in een transportmandBinnenkomende konijnen controlerenBinnenkomende goederen controlerenBinnenkomende siervogels controlerenHet demonstreren van technische hulpmiddelen voor een terrariumVissnoer in elkaar zetten en uitpeilen van de dobberMolen op een werphengel bevestigen en gebruiksklaar makenHet installeren van een verwarmingselementOpbouw van het assortimentWerkwijzer, Het opzetten van een displayWerkwijzer, Het onderhouden van een displayHet inrichten van een tropisch aquariumDemonstreren van een broedkooi voor vogelsHamsterkooi uitpakken en gereedmaken voor de verkoopSchoonhouden bedrijfsruimtenSchoonhouden toiletruimteSchoonhouden koffiehoekSchoonhouden opslagruimteSchoonmaken stoep en entreeSchoonmaken verkoopruimteEen vogelkooi schoonmakenSchoonmaken etalage en puiEen terrarium schoonmaken
114 DIERVERZORGING 2018 - 2019
ONDERNEMEN EN LEIDINGEVEN
DIERVERZORGING 2018 - 2019 115
Publiek ontvangen en voorlichten
Oriëntatie
Oriënteren op publiek ontvangen en voorlichten
Werkwijzer
Publiek ontvangen en voorlichtenVerzorgen van een presentatieEen rondleiding geven aan bezoekers
Hulpmiddelen
Checklist voor ontvangen van publiekChecklist voor het geven van een presentatieHulpmiddelen bij geven van een presentatie
Informatie
Publiek ontvangenAandachtspunten bij geven van een presentatieOpbouw van een presentatieCommuniceren met bezoekers
Toets
Interactieve toets bij ‘Publiek ontvangen en voorlichten’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Publiek ontvangen en voorlichten’
116 DIERVERZORGING 2018 - 2019
voorbereiden van een evenement
Oriëntatie
Oriënteren op voorbereiden van een evenement
Werkwijzer
Een evenement voorbereidenAfspraken maken voor een evenementLogistiek regelen voor een evenementOmgaan met levende have tijdens een evenementPubliciteit verzorgen voor een evenement
Hulpmiddelen
Voorbeeld van een persberichtOverzicht draaiboekWaarop te letten bij levende haveChecklist logistiekChecklist locatieOverzicht veel voorkomende evenementsvormen
Informatie
Gezondheids- en welzijnswet voor dierenDoelstelling en doelgroep bepalenDraaiboekProgrammeringFinancieel planBekendheid gevenCalamiteitenplanBereikbaarheid en vervoerVergunningenGezondheidseisen voor dieren
Toets
Interactieve toets bij ‘Voorbereiden van een evenement’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Voorbereiden van een evenement’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 117
Afronden en evalueren van een evenement
Oriëntatie
Oriënteren op afronden en evalueren van een evenement
Werkwijzer
Nazorg van een evenementEvalueren na een evenementOpruimen na een evenement
Hulpmiddelen
Checklist interne evaluatieAandachtspunten bij opstellen enquêteChecklist draaiboek
Informatie
Intern evaluerenExtern evaluerenBalans opmakenMensen bedanken
Toets
Interactieve toets bij ‘Afronden en evalueren van een evenement’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Afronden en evalueren van een evenement
118 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Instrueren van medewerkers
Oriëntatie
Oriënteren op instrueren van medewerkers
Werkwijzer
Werkinstructies geven in de winkelInstrueren medewerkers over bloemwerkInstructie geven over veiligheid en arbo
Informatie
Wat is een instructie?Wat voor instructies zijn er?Aandachtspunten bij het voorbereiden van een instructieVeiligheid in de winkelEen lesje in instruerenZorgen dat de instructie begrepen wordtVerantwoordelijkheden rondom arboaspecten
Toets
Interactieve toets bij ‘Instrueren van medewerkers’
Bronnen & links
Bronnen en links bij ‘Instrueren van medewerkers’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 119
Informeren van de leidinggevende
Oriëntatie
Oriënteren op informeren van de leidinggevende
Werkwijzer
Een afwijking registreren in een logboekEen afwijking rapporteren aan een leidinggevende
Hulpmiddelen
Voorbeeld van een logboek
Informatie
Hoe werkt een logboek?De 5 w’s in een logboekManieren van registrerenCommunicatie
Toets
Interactieve toets bij ‘Informeren van de leidinggevende’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Informeren van de leidinggevende’
120 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Begeleiden ontwikkeling medewerkers
Oriëntatie
Oriënteren op begeleiden ontwikkeling medewerkers
Werkwijzer
Begeleiden ontwikkeling medewerkersOpstellen van een scholingsplan: besluitOpstellen van een scholingsplan: inventarisatie
Hulpmiddelen
CompetentiematrixVoorbeeld POPSWOT-schemaFunctieanalyseformulierChecklist analyse en bepaling ontwikkelingsstadium van een groep
Informatie
Teamontwikkeling: het model van TuckmanTeambuildingPersoonlijk Ontwikkelingsplan (POP)LoopbaanbeleidCompetentiesEen sterkte-zwakteanalyse maken van en met medewerkersFunctieprofiel opstellenKostenbewakingOntwikkelingsgericht delegerenMobiliteit en employability
Toets
Interactieve toets bij ‘Begeleiden ontwikkeling medewerkers’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Begeleiden ontwikkeling medewerkers’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 121
Feedback geven
Oriëntatie
Oriënteren op feedback geven
Werkwijzer
Feedback gevenStappen bij feedback geven
Hulpmiddelen
Checklist 360 graden feedback
Informatie
Geven van feedbackOntvangen van feedbackLSD (luisteren - samenvatten - doorvragen)360 graden feedbackPositieve feedbackNegatieve feedback
Toets
Interactieve toets bij ‘Feedback geven’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Feedback geven’
122 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Omgaan met conflicten
Oriëntatie
Oriënteren op omgaan met conflicten
Werkwijzer
Omgaan met conflictenVan irritatie tot conflict
Hulpmiddelen
Stappenplan bij het omgaan met conflicten
Informatie
Soorten conflictenSignaleren van conflictenOmgaan met emotiesVan waarnemen naar oplossenStijlen van conflicthanteringOplossingen zoeken voor een conflictConflictfasen
Toets
Interactieve toets bij ‘Omgaan met conflicten’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Omgaan met conflicten’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 123
Leidinggeven in de groene dienstverlening
Oriëntatie
Oriënteren op leidinggeven in de groene dienstverlening
Werkwijzer
Leidinggeven aan medewerkers in de groene dienstverleningInstrueren medewerkers
Hulpmiddelen
Stappenplan operationeel leidinggevenActief luisterenObjectief observerenLeiderschapsstijlenChecklist taken verdelenChecklist instrueren medewerkers algemeen
Informatie
Situationeel leidinggevenStijl 1: instruerenStijl 2: overtuigen door motiverenStijl 3: overleggen door coachenStijl 4: delegerenOrganisatiecultuurPDCA-cyclusVoortgangscontroleActief luisterenStappenplan instructie gevenEvaluerenPlannenWerk verdelenVerbale en non-verbale communicatieRekening houden met klanten
Toets
Interactieve toets bij ‘Leidinggeven in de groene dienstverlening’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Leidinggeven in de groene dienstverlening’
124 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Leidinggeven aan medewerkers in de groene detailhandel
Oriëntatie
Oriënteren op leidinggeven aan medewerkers in de groene detailhandel
Werkwijzer
Instrueren van medewerkers in de groene detailhandelSturing geven op de werkvloerWerkinstructie geven
Hulpmiddelen
Stappenplan operationeel leidinggevenActief luisterenObjectief observerenLeiderschapsstijlenChecklist taken verdelenChecklist instrueren medewerkers algemeen
Informatie
Situationeel leidinggevenStijl 1: instruerenStijl 2: overtuigen door motiverenStijl 3: overleggen door coachenStijl 4: delegerenOrganisatiecultuurPDCA-cyclusVoortgangscontroleActief luisterenStappenplan instructie gevenChecklist taken verdelenEvaluerenPlannenWerk verdelenVerbale en non-verbale communicatie
Toets
Interactieve toets bij ‘Leidinggeven aan medewerkers in de groene detailhandel’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Leidinggeven aan medewerkers in de groene detailhandel’
DIERVERZORGING 2018 - 2019 125
Leidinggeven in een productieomgeving
Oriëntatie
Oriënteren op leidinggeven in een productieomgeving
Werkwijzer
Leidinggeven aan medewerkers op een productiebedrijfLeidinggeven op een productiebedrijf
Hulpmiddelen
Stappenplan operationeel leidinggevenActief luisterenObjectief observerenLeiderschapsstijlenChecklist taken verdelenChecklist instrueren medewerkers algemeen
Informatie
Situationeel leidinggevenStijl 1: instruerenStijl 2: overtuigen door motiverenStijl 3: overleggen door coachenStijl 4: delegerenOrganisatiecultuurPDCA-cyclusVoortgangscontroleActief luisterenStappenplan instructie gevenEvaluerenPlannenWerk verdelenVerbale en non-verbale communicatie
Toets
Interactieve toets bij ‘Leidinggeven in een productieomgeving’
Bronnen & links
Bronnen & links bij ‘Leidinggeven in een productieomgeving’
126 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Product bedenken - Waardepropositie
Oriëntatie
Oriëntatie
Informatie
Product of dienst bedenkenIdee bedenkenBehoefte van de klantWaardepropositieBusinessmodel canvasIdee beoordelen
DIERVERZORGING 2018 - 2019 127
Ondernemer worden
Oriëntatie
Oriëntatie
Informatie
Startende ondernemerMijn ondernemerscompetentiesMijn passieMijn werkstijlOmgaan met tegenslagen
128 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Marketingplan bedenken
Informatie
Idee vormgevenMissie en visieDoelstelling bepalenBranche in beeldVerdienmodelConcurrent in beeldDoelgroep bepalenJouw organisatieBedienen van de marktSWOT-analyse opstellenMarketingmixPersoneelMarkt onderzoekenFieldresearchJouw plaats in de ketenOmgevingsfactorenProductPlaatsPrijsPromotiePresentatie
DIERVERZORGING 2018 - 2019 129
Onderneming starten
Informatie
OndernemingsvormenVennootschap onder Firma (VOF)Bedrijfsorganisatie bepalenPersoneelskostenARBO Veiligheid op het werkVerzekeringenBedrijfsverzekeringProductaansprakelijkheidContractenAlgemene rechtsbegrippenVergunningenOndernemen en de fiscusSubsidiesEenmanszaakCommanditaire Vennootschap (CV)Besloten vennootschap (bv)Naamloze vennootschap (nv)Personeelsbehoefte bepalenCollectieve arbeidsovereenkomst (cao)ArbeidsongeschiktheidsverzekeringAlgemene voorwaardenOndernemersfaciliteitenBelastingheffing eenmanszaakBelastingheffing bvSociale verzekeringen
130 DIERVERZORGING 2018 - 2019
In- en verkoop
Informatie
Verkoopplan makenHuisstijl bepalenAcquisitie plegenVerkoopgesprek voorbereidenService verlenenKlachten afhandelenVerkoopprijs bepalenRekening opmakenKlantenbestand opbouwenVerkoopbezoeken plannenTelefonische acquisitie plegenVerkoopgesprek voerenLeveringsvoorwaarden bepalenKoopmotievenHulpmiddelen bij een verkoopgesprek
DIERVERZORGING 2018 - 2019 131
Omgevingsbewust ondernemen
Informatie
BewustwordingVerantwoord ondernemenDuurzaam ondernemenMultifunctioneel ondernemenOmgevingsbewust ondernemen
132 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Financiën beheren
Informatie
AdministratieWettelijke verplichtingenWinstOntvangsten en uitgavenFacturerenDebiteurenBalansOmzetbelastingInvesteringsbegrotingExploitatiebegrotingInkoopKostenAfschrijvenNettowinstBreak-evenpointBudgetLiquiditeitLiquiditeitsbegrotingEindbalansLiquiditeitsgetallenSolvabiliteitRentabiliteitKengetallen brutowinstBedrijfsvergelijkingJe eigen geldPersoonlijke zekerheden
DIERVERZORGING 2018 - 2019 133
Continuïteit
Uitvinden, innoveren of aanpassenNederland en internationale handelLandbouwbeleid in de EUZaken doen met mensen uit andere culturenPositioneringscriteriaModel van PorterHerpositionerenStrategie op klantbehoudOmgaan met klachtenNetwerkenReorganiserenArbeidsovereenkomst beëindigenOvername in grote lijnenOvername en de belastingdienstSamenwerkenAdvies bij overnameMogelijkheden tot bedrijfsbeëindigingWet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)Leverancier faillietAandachtspunten bij verkoop of beëindigingArbeidsmigrantenOndernemen in het buitenland
134 DIERVERZORGING 2018 - 2019
REKENEN
DIERVERZORGING 2018 - 2019 135
Stadsboerderij
Stadsboerderij - KennismakenStadsboerderij - SchooltuintjesStadsboerderij - KonijnenStadsboerderij - Het loketStadsboerderij - De keukenStadsboerderij - Voeren van dierenStadsboerderij - BezoekersStadsboerderij - Paarden
136 DIERVERZORGING 2018 - 2019
Rekenmodule
Rekenmodule - GetallenRekenmodule - BreukenRekenmodule - Procenten en verhoudingenRekenmodule - TijdRekenmodule - GeldRekenmodule - Lengte en schaalRekenmodule - OppervlakteRekenmodule - InhoudRekenmodule - Tabellen, diagrammen en formules
DIERVERZORGING 2018 - 2019 137
138 DIERVERZORGING 2018 - 2019
DIERVERZORGING 2018 - 2019 139