Hoofdstuk 2 Afbraak en opbouw van het landschap

§2.3 Water, ijs en wind

Kern:

De invloed van erosie, massabewegingen en sedimentatie op het aardoppervlak

§2.3 Water, ijs en wind

Afbraak en opbouw door rivieren Stroomgebied

= gebied dat boven- en ondergronds afwatert op een bepaalde rivier

Waterscheiding

= grens tussen twee stroomgebieden

§2.3 Water, ijs en wind

Rivieren gekenmerkt door drie zones:

Bovenloop– erosie overheerst

Middenloop– transport

overheerst Benedenloop

– sedimentatie overheerst

§2.3 Water, ijs en wind

Bij uitmonding vanuit nauwe bergdalen in bredere valleien:

afname stroomsnelheid

afzetting erosiemateriaal in puinwaaier

Stroomsnelheid daalt ook in vlakke benedenloop

sedimentatie van meegevoerd puin

§2.3 Water, ijs en wind

Oorzaak meanderen in sedimentatievlaktes Verschil stroomsnelheid

– buitenbochten slijten uit

– sedimentatie in binnenbochten

§2.3 Water, ijs en wind

Regel: hoe lager de stroomsnelheid, hoe meer sedimentatie van de kleinste deeltjes

afzetting fijnste slibdeeltjes in zee

Bij een deltakust sedimentatie in uiteenwaaierend gebied

§2.3 Water, ijs en wind

Afbraak en opbouw door ijs Gletsjer: ijsmassa ontstaan op

land – beweegt onder invloed van

zwaartekracht– alpiene of dalgletsjers– landijs

Morenemateriaal: verweringspuin meegevoerd op, in en onder het ijs

Kwartair afwisseling van: – Glacialeno gletsjers en landijs groeien– Interglacialeno gletsjers en landijs nemen af

§2.3 Water, ijs en wind

De zee geeft en de zee neemt

Erosie vooral bij klifkusten Opbouw bij

aanslibbingskusten

– zandstranden

– zandplaten

– waddenkusten

§2.3 Water, ijs en wind

Afbraak en opbouw door de wind

Winderosie: uitschurende werking van met puindeeltjes beladen wind

Deflatie: uitblazing door de wind– windsnelheid van belang o Zwaarder materiaal over

aardoppervlak geblazeno Lichtste materiaal op

grotere hoogte vervoerd Duinvorming door

sedimentatie door wind