GEZONDE VOEDING OP SCHOOL!Implementatie van vakoverschrijdend thema op het College Paters Jozefieten te Melle (CPJM)

OVERZICHT 1. Inleiding thema via stellingenspel

2. Voorstelling en beginanalyse CPJM

3. Bewustwording eigen eetgewoontes via zelftest

4. Voorstelling ‘Schoolsnakker’

5. Implementatie ‘Schoolsnakker’ in CPJM

6. Beleidsondersteunende gezondheidseducatie ‘Kieskeurig’

7. Besluit

8. Participatiemoment: debat

Akkoord – Niet akkoord Korte discussiemomenten

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

STELLING 1Het verkopen van snoep, ongezonde koekjes en snacks moet verboden worden op school.

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

STELLING 2Leerlingen moeten

participeren aan het gezondheidsbeleid op school: ze formuleren zelf ideeën en bepalen mee het beleid.

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

VOORSTELLING CPJM: ALGEMEEN

°1837: privéschool, gesloten internaat, burgerijzonen

Vanaf 1960: combinatie internaat en dagschool

Vanaf 2000: meisjes

Nu: 630 lln + 60 lk, ASO, 73% jongens

Prioriteit: sport en beweging

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

BEGINANALYSE: SCHOOL VOETen: contextgroepen

Gezonde voeding in de lessen: miniem

Vakoverschrijdend werk? Neen!

Aangeboden voeding op school: middageten + winkeltje

Schoolreglement: geen specifieke passages

BESLUIT: SCHOOLTYPE A

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

BEGINANALYSE: LEERKRACHTEN

60 leerkrachten

Kleine meerderheid mannen

Leeftijd: bovengemiddeld

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

BEGINANALYSE: LEERLINGEN

630 leerlingen

73% jongens

Allochtone lln: weinig

Waalse lln: heel wat

VOETen: niet gekend

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

LEERLINGENENQUÊTE VISIE OP EETGEWOONTE: hoe

beoordeel je je eigen eetgewoonte?

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

22 7 4

13490 61

22 31 347 8

144 23 14

e) ik weet het niet

d) heel ongezond

c) eerder ongezond

b) eerder gezond

a) heel gezond

1e graad: 12,5% ongezond

2e graad: 25% ongezond

3e graad: 31% ongezond

WATER DRINKEN: is een waterfontein op de speelplaats wenselijk?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

135 94 72

94 65 42

b) Nee

a) Ja

1e, 2e, 3e graad: ± 60% ja

FRISDRANK DRINKEN: hoe vaak per dag drink je frisdrank?

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

63 47 33

95 56 35

3925

21

32 31 25

d) 3 of meer

c) 2

b) 1

a) nooit

1e, 2e, 3e graad: ± 70% 1 of meer

SCHOOLWINKEL: hoe vaak per week koop je frisdrank in de schoolwinkel?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

93 56 38

12787

53

916

23

c) dagelijks

b) soms

a) nooit

1e, 2e, 3e graad: tussen 59% en 67% koopt

SCHOOLWINKEL: hoe vaak per week koop je tussendoortjes in de schoolwinkel?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

51 3031

161100 59

1729 24

c) dagelijks

b) soms

a) nooit

1e, 2e, 3e graad: 73% - 81% koopt

ONGEZONDE TUSSENDOORTJES: hoeveel gesuikerde tussendoortjes eet je per dag?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

18 8 6

96

42 31

81

55 42

34

54 35

d) 3 of meer

c) 2

b) 1

a) geen

1e graad: 8% geen

2e,3e graad: 5% geen

SCHOOLMENU: wisselen de schoolgerechten genoeg af in de loop van het jaar?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

5811

20

109112

71

62 36 23

c) geen mening

b) neen

a) ja

1e graad: 48% nee

2e graad: 70% nee

3e graad: 62% nee

SCHOOLMENU: vind je dat er voldoende fruit op het schoolmenu staat?Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

1 2 30%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

106 65 46

123 94 68

b) Nee

a) Ja

1e , 2e, 3e graad: 54% - 60% nee

WAAROM GEZONDE VOEDING?

Sporten is gezond, maar…

… in combinatie met gezonde voeding, nog veel gezonder!

Literatuur

Aandacht voor gezonde voeding op school is een must!

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

HUIDIG PROGRAMMA

SWOT-analyse van huidig ‘programma’ CPJM

STERKTES EN OPPORTUNITEITEN Gezondheidsenquête: basis + evaluatie Gezonde voeding als thema binnen de

lessen Projectwerking: contextgroepen

ZWAKTES EN BEDREIGINGEN Middageten op school Schoolwinkel Weinig tot geen participatie lln en ouders

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

BEWUSTWORDING EIGEN EETGEWOONTES Doe de vettest! (

http://www.gezondheidstest.be/kvt/vettest.html)

Bereken je score en kijk of je te weinig, genoeg of te veel vetten eet…

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

DebatKijk uit, je eet te weinig vet

Proficiat, je eet voldoende vet

Opletten, je eet te veel vet

Mannen Mannen Mannen

<61 vetpunten 61-107 vetpunten >107 vetpuntenVrouwen Vrouwen Vrouwen

<47 vetpunten 47-82 vetpunten >82 vetpunten

WAT?

Dranken- en tussendoortjesbeleid

Leerlingenparticipatie!

Verschillende thema’sWater in alle vormen en matenCafé santéAutomaten opvullenVoeding, milieu en globalisering

Fitte tussendoortjesVers fruit op school

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

WAAROM?

Jongeren kiezen vaak ongezonde tussendoortjes en frisdrank

Aanbod aan gezonde alternatieven op school ontoereikend

Eigen mening leerlingen belangrijk: participatie

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

VOOR WIE?

Jongeren tussen 12 en 18 jaarLeerlingenraad of gemotiveerde

leerlingengroep

DIDACTISCH MATERIAAL

www.schoolsnakker.beActiepakket en afficheActiefiches: 1 project per jaarPer actiefiche 7 stappen

VoorbereidingActieEvaluatie

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Waarom? O.a. nood aan: Drinkwater op vraag van leerlingen

Alternatief voor schoolwinkel met frisdrank en snoep

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Waarom? O.a. nood aan: Hoge participatie en engagement van

leerlingen

Verankering project binnen totaal gezondheidsbeleid

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Hoe?

Integreren van VOT in alle vakken en in een aantal aspecten van het schoolgebeuren Per vak specifiek rond thema werken Fitte schoolweek Schoolwinkel Middageten

Per graad gedifferentieerd Andere doelgroepen, andere behoeften

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Open communicatie en actieve participatie

Directie, lkr, lln, ouders

Evenwichtige voeding

VOETen

Fitte schoolweek en klasactiviteiten

Leerlingenraad Nu? Kritische evaluatie Actie en creativiteit

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Kick-off: Fitte schoolweek! Sensibilisering…

Informatie en doelstellingenOuders informerenGezondheidsproefDebat: focus project bepalenSpreker uitnodigen

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Start: thema kiezen

Pakket van het VIG (Vlaams instituut voor Gezondheid)

Water in alle vormen en maten Café santé Automaten opvullen Fitte tussendoortjes Vers fruit op schoolVoeding, milieu en globalisering

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Didactisch?

Actiepakket bestellen

Keuze actiefiche

Actieplan opstellen: 7 stappen1-4: voorbereidende stappen5: actie!6-7: evaluatie en verankering

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Gezondheidseducatie binnen klascontext

1e graad: actieve voedingsdriehoek in meerdere vakken Belangrijk: voorbereiding en

afstemming

2e graad: bredere integratie van thema ‘gezonde voeding’

3e graad: brainstormsessies + voedingslexicon. Eventueel ook uitvoering voedingsanamnese(accentverschillen per studierichting)

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Inpassen in gezondheidsbeleid CPJM

1. EDUCATIE Bewustwording: gezondheidstesten Klassikaal: kennisoverdracht Brochure ‘kieskeurig’

2. AANBOD Ook gezond aanbod!

3. REGLEMENTERING Afspraken met directie (aanbod,

infrastructuur, prijzen, openingsuren,…)

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

BELEIDSONDERSTEUNENDEGEZONDHEIDSEDUCATIE Whole school approach

KIESKEURIG Brochure 'kieskeurig' Online analyse-instrument Ondersteunend materiaal ouders Affiches Materialen rond de voedingsdriehoek Test rond de voedingsdriehoek Gezondheidstest Winkeloefening voor in de les Vorming

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Eensgezindheid + informatie

Horizontale invulling: vakken

Verticale afstemming: jaren

To do: Contextwerkgroep Sensibilisering: directie, lkr, lln, ouders Regels Partners + beleidstools

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Programma

Beleid

Evaluatie:Online instrument voor beide

programma’s

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat

Ga per 4-6 personen zitten

Kies één thema: Water in alle vormen en maten Café santé Automaten opvullen Fitte tussendoortjes Vers fruit op school Voeding, milieu en globalisering

Zoek groep met ander thema en debatteer waarom jouw thema prioriteit verdient op het CPJM

Inleiding: stellingen

Beginanalyse CPJM

Zelftest

Schoolsnakker:o Voorstellingo Implementatie

Kieskeurig

Besluit

Debat