Pagina1van6

Samenvatting

Eengoedegezondheidisbelangrijk.Hetdraagtvoorveelmenseninbelangrijkematebijaanhunkwaliteitvanleven.HoudenweinhetbeleidsveldMobiliteitvoldoenderekeningmetgezondheid?

Doordecoronacrisisisditeencrucialevraaggeworden.Voorheteerstindegeschiedeniservarenweeenstilstand,letterlijkenfiguurlijk,overalindewereld.Gevolg:Hetvindenvangezondemanierenvanreizenisvoorhetherstelvanonzeeconomieurgentgeworden.Inmobiliteitslandveroorzaaktditeenverschuivingvanfocus:vangroeiendeensnellemobiliteitnaarselectieveenminderfysiekemobiliteit,éniniedergeval:gezondemobiliteit.

Zondersturing,ondersteuningennieuwemobiliteitsconceptenzullenmensenreagerenopbasisvanwatzekennenenwatzeweten.Waarishetwelhygiënisch,schoonen‘vertrouwd’?Indeeigenprivéauto.Openbaarvervoerendeelmobiliteitbrengenbesmettingsrisico’smetzichmee.Fietsenisnietrisicovrij;denkaanfietsfilesbijverkeerslichtenofopdrukkefietspadenenindrukkefietsenstallingen.Enthuiswerkenisnubreedgeaccepteerd,maarvoorhoelang?Én:40%vanwerkendNederlandgaatooknunogsteedsdagelijksnaarzijnofhaarwerk,coronacrisisofniet,voornamelijkmetdeeigenauto.

Dooreengrotergebruikvandeeigenautozaldedrukophetwegennet,nadecoronacrisis,nogharderstijgendanhetvoorheenaldeed.Ditbetekentweermeerfiles,meeruitstootvanschadelijkestoffen,eengroteredrukopdepubliekeruimte.Demobilityshift,dielangzaamopgangaanhetkomenwas,isterugbijaf.

Hiernaastzaldetweedelingindesamenlevinggroterworden.Enerzijdszijnerdegelukkigenmetdeeigenauto,anderzijdsdeongelukkigenzonder.Detweedegroepmoetdealenmetdegevolgenvoorhungezondheid.

Omaldezeredenenenmeerisgezondemobiliteitrelevanterdanooitenisnudesleuteltoteensuccesvolherstel.

---

Pagina2van6

Discussiepaper GezondeMobiliteit,eenbeleidsperspectief

Eengoedegezondheidisbelangrijk.Hetdraagtvoorveelmenseninbelangrijkematebijaanhunkwaliteitvanleven.HoudenweinhetbeleidsveldMobiliteitvoldoenderekeningmetgezondheid?

Doordecoronacrisisisditplotseencrucialevraaggeworden.Voorheteerstindegeschiedeniservarenweeenstilstand,letterlijkenfiguurlijk,overalindewereld.Deeconomiestortin,enwekomenineenrecessiediezijnweerganietkent.Reden:eenoverdraagbaarvirus.Gevolg:Hetvindenvangezondemanierenvanreizenisvoorhetherstelvanonzeeconomieurgentgeworden.

Minderfysiekemobiliteitenmeergezondemobiliteitdenieuwenorm?

Corifeeënoveralindewereldverkondigendatweaanhetvechtenzijntegeneenonzichtbarevijand,datnietsmeeralsvoorheenzalzijn,endatdehuidigerestrictiesminimaaltweejaargaanduren.Watwordtdanhetnieuwenormaalophetgebiedvanmobiliteit?

Zekergedurendedekomendetweejaar,zolangdeonzichtbarevijandnogonderonsis,isgezondmobielzijncruciaal.Inmobiliteitslandveroorzaaktditeenverschuivingvanfocus:vangroeiendeensnellemobiliteitnaarselectieveenminderfysiekemobiliteit,éniniedergeval:gezondemobiliteit.

Mobiliteit,gezondheid,persoonlijkgeluk

Feitelijkzijnmobiliteitengezondheidtweekantenvandezelfdemedaille.Enerzijdsreizenweombestemmingentebereikenenmoetenweervoorzorgendatditzogezondenveiligmogelijkkan.Anderzijdsisfysiekebewegingzonderbestemmingvanbelangomgezondenvitaalteblijven.

Onderzoekwijstuitdatgezondheidenrelatiesmetanderenbijdragenaanpersoonlijkwelbevinden.Datwerktookdeanderekantop:mensendiezichgelukkigvoelenzijngezonderdanmensendiezichongelukkigvoelen.Hetzelfdegeldtvoormensenmetveelvrienden,mensenmetpersoonlijkeenprofessioneleontwikkelingsmogelijkheden,mensendiezichvrijvoelen,enmensendietothetverenigingslevenbehoren.Aangezienmobielzijnonmisbaarisvoordegezondheidénomvriendentebereikenmaaktmobielzijnmensendusgelukkiger.Maarmobielzijnmoetdanduswelopeengezondemanierkunnen.

Watisgezondemobiliteit?

GezondemobiliteitismeerdanCovid-19-vrijemobiliteit.Allangerwordtverbandgelegdtussenmobiliteitenklimaat/luchtkwaliteit.Algenoemdisbeweginginrelatietot(fysiekeenmentale)gezondheid.Ookverkeersveiligheidheeftallesmetgezondheidtemaken.Hetzelfdegeldtvoorsocialeveiligheid.Mobiliteitgaatookovertoegankelijkheidvooriedereen,ookingevalvanfysiekebeperkingen.Enisongehinderdemobiliteitnoodzakelijkvoorhetbereikenvanzorginstellingen.

Urgentieenrelevantievangezondemobiliteit

Opvallendisdatinhet‘oude’mobiliteitsbeleid,afgezienwellichtvanverkeersveiligheid,allebovengenoemdezakennietmeerdanafgeleidenzijnvanhetfaciliterenvandegroeivanmobiliteit,eeneigenlijkredelijkondoordachtereflexdievoortkomtuitenerzijdsdegroeivandebevolking,enanderzijdsuit‘hoewededingennoueenmaaldoen’.ZelfsinrecenteontwikkelingenalsMaaS,waarbijeen‘beter’reisgedragbeoogdwordtdoorreizigerstevoorzienvangoedkopere,snellere,

Pagina3van6

comfortabelereenduurzamereismogelijkheden,komthetwoordgezondheidnauwelijksvoor.Doordepandemieisdewerkelijkheidvandedagechterdathygiëne,veiligheid,gezondheidensocialdistancingdecriteriazijngewordenindeafwegingvanmensenomüberhaupttereizen.

Watergebeurtalswenunietsdoen

Zondersturing,ondersteuning,nieuweoptiesenanderemobiliteitsconceptenzullenmensenreagerenopbasisvanwatzekennenenwatzeweten.Waarishetwelhygiënisch,schoonen‘vertrouwd’?Indeeigenprivéauto.Openbaarvervoerendeelmobiliteitbrengenbesmettingsrisico’smetzichmee.Fietsenismogelijk,maarnietrisicovrij;denkaanfietsfilesbijverkeerslichtenofopdrukkefietspadenenindrukkefietsenstallingen.Enthuiswerkenenthuisblijvenisnubreedgeaccepteerd,maarvoorhoelang?Én:40%vanwerkendNederlandgaatooknunogsteedsdagelijksnaarzijnofhaarwerk,coronacrisisofniet.Voornamelijkmetdeeigenauto.

Derisico’svanmeergebruikvandeeigenauto

Dooreengrotergebruikvandeeigenautozaldedrukophetwegennet,nadecoronacrisis,nogharderstijgendanhetvoorheenaldeed.Ditbetekentweermeerfiles,wellichtmeernogdanvoordecoronacrisis,meeruitstootvanschadelijkestoffen,eengroteredrukopdepubliekeruimte,eneentoenemendberoepopdeoverheidomditweermeertefaciliteren.Demobilityshift,dielangzaamopgangaanhetkomenwas,isterugbijaf.

Hiernaastzaldetweedelingindesamenlevinggroterworden.Enerzijdszijnerdegelukkigenmetdeeigenauto,anderzijdsdeongelukkigen(armeren,gehandicapten,ouderen)zonder.Detweedegroepmoetdealenmetdegevolgenvoorhungezondheid,hunsocialeomgeving,kansenopwerkenstudie,bijdrageaandesamenleving,etc.

Themomentisnow

Alswehetbovenstaandenietserieusnemen,alswedepubliekereactieopCovid-19nietvoorzijn,alswenietnukomenmetpassendeoplossingenvoorstraks,danzaldeoverheiduiteindelijkineenreactieveinplaatsvaneenproactieverolterechtkomen.Wemoetennuhandelen.

Vragendieweonsmoetenstellen?

1. -HoekunnenwegezondreizenenbewegenfaciliterenineenCovid-19wereld?

2. -Hoedefiniërenwegezondemobiliteit,enhoekunnenweditpromotenen

faciliteren?

3. -Hoekunnenwegezondemobiliteitmeten?

4. -Hoekunnenwemobiliteitgezondermaken?

5. -Hoekunnenwedeplaneetgezondermaken(CO2)?

6. -Hoehoudenofmakenwegezondemobiliteitookinclusief?

Pagina4van6

Conclusie

WaarschijnlijkzaldewereldnietmeteenalsvanoudszijnalsereenvaccinistegenCovid-19.Wezulleneenherstelperiodenodighebben.Ditherstelzalwaarschijnlijkgebaseerdzijnopdewaardendiewekendenvanvóórdecoronacrisis,samentevattenalsherstelvanhetpersoonlijkgeluk.Gezondheidisdaarincruciaal.MinisterWiebeszeihettreffend:“Economiegaatnietalleenoverhetcreërenvanbanenengeldverdienen,economiegaatookovergeluk,gezondheidenperspectief.Wemoetenonsuitdecrisisinvesterenommensendattekunnenbieden”.

Daaromisgezondemobiliteitrelevanterdanooit.Mobiliteitraaktdezesdomeinendiepersoonlijkgelukdefiniëren:gezondzijn,hethebbenvansocialerelaties,vrijheidervaren,kunnenwerkenenstuderen,toteengroepbehorenenhetmilieuwaarinmenleeft.Gezondemobiliteitisdésleuteltoteensuccesvolherstel.Dusdanigdatweopeengezondeenveiligewijze:

a. -weermobielkunnenzijn(alsenwanneerhetnodigis);

b. -weervanmobiliteitkunnengenieten(zodatweonsvrijvoelen);

c. -weerbewustvanmobiliteitafkunnenzien(omdatreizennietnodigis,ennietomdathetverbodenis).

Calltoaction

Mobiliteitisonderwerpvantransitie:vanmore,quickanddirtynaarlessphysical,healthyenclean.

Watgaanwedaarzelfaandoen?Watmoetenbeleidsmakersdoen,enhoekunnenwediebeïnvloeden?Hoekunnenwebeslissershelpenbijhetnemenvanbeleidsbeslissingeninhetkadervangezondemobiliteit?Detoverwoordenzijn:

a. -DOORDOEN

b. -DOORPAKKEN

c. -DOORDENKEN

a. 1.ZelfDOORDOEN:gedragspilotsenmassamaken

Degezondereizigermoetcentraalkomentestaaninmobiliteit.Nietalleeninwoord,nuookindaad.Ofdereizigernuwerkgeverisofwerknemer,woningbouwcorporatieofbewoner,publiekstrekkerofbezoeker.Dezereizigergerichtebenaderingiscruciaalbijdeeerstestappenindemobiliteitstransitievanmore,quickendirtynaarlessphysical,healthyandclean.Daarvoorkentelkelandelijkeregiozijnvehikels.IndeMRDH-regiohetenzeondermeer:

• -MoVe/KTA2020/2021

• -V&R-opgave

• -RotterdamsKlimaatakkoord

• -MobiliteitstransitieDenHaag

Pagina5van6

Debijbehorendewerkwijzezouzichmoeten(gaan)kenmerkendoor(1)hetophalenvanmeningenenbehoeftesvandereizigerophetvlakvangezondemobiliteit,(2)nieuweengezondemobiliteitsconcepten-samenmetdereiziger-opeenoverzichtelijkeschaaluitteproberen,(3)hiervan-opbasisvandataeninzichten-telerenwatwerktenwatnietwerkt,en(4)successenopteschalenenfailuresuittefaseren.

Zodoendemakenwevanlieverleemassavannieuwegeslaagdeconcepten,waargezondheidincentraalstaat.

• 1.DOORPAKKENbijbeslissersenbeleidsmakers:investereninperspectief

Waarde‘dagelijksezetpilvanhetZelfDOEN’helptbijhetgestaaghelpenontstaanvangedragsverandering,zijn‘incidentelemedicinaleinjecties’nodigomtegelijkertijdopkortetermijnimpacttegenereren.Wiebesroeptoptotinvesterenomuitdecrisistekomenenmensenperspectieftebieden.Hieropmoetenbeleidsmakersenbeslissersdoorpakkendoordanookdaadwerkelijkbudgetbeschikbaartestellen,voor:

• -hettransformerenvanwoonstratennaarwandelstraten,zodatde1,5meter-samenlevingwerkelijkderuimtekankrijgendienodigis:openstreets,happystreets,vakantiestraten.

• -hettransformerenvanstadsstratennaarfietsstraten,zodateenbetereluchtkwaliteitenfysiekebewegingvoormensendenormwordtopplekkenwaarveelbezoekerssamenkomen

• -hettransformerenvanstedelijkewegennaar‘parkeerinprikkers’richting

parkeergarages,waarvandaanOVengezondeenvernieuwendemobiliteitsconceptenmensenverderbrengenrichtinghunbestemmingindestad

• -hettransformerenvanOV-materieelmetbesmettingsgevaarnaarOV-materieelmetprivé-compartimenten,privé-werkcabinesen,waaromniet,privéloveseats,zoalsinhettheater.

• -hetinclusiefmakenvanmobiliteit:oplossingenvoorhendiefysiekofmentaalniet

kunnenofwillenreizen

Omdeze‘incidenteleinjecties’opstructurelebasisteregelenmoetenbeleidsvisieswordenherzien.Waargezondheid,gelukenperspectiefvoormensennurandverschijnselenzijnvaninvesteringeninmobiliteit‘tenbehoevevanheteconomischvestigingsklimaat’moetendiebegrippendenormwordenomonsuitdecrisisteinvesteren.Hetisnietmeerdanlogischalsbeleidsmakers,voorwiemeerensnelleremobiliteitjarenlangdenormisgeweest,daarbijplaatsmakenvoormodernebeleidsmakersdiegoedzijnvoordenieuwegeneraties.

1. 1.IngesletenmechanismesopnieuwDOORDENKEN:werken,werkvoorwaardenenwerkgeversonderdeloep

Vooronzeeconomieiswoonwerk-verkeereenbelangrijkevormvanmobiliteit(M).Hetisdeschakeltussenwoon(WO)-enwerk(WE)-omgeving.Maar(WO),(M)en(WE)zijngeenketen.Mobiliteit

Pagina6van6

wordtseparaatvan(WO)en(WE)belastdoordeoverheidenbeloonddoorwerkgevers.Maar:mobiliteitwordtautomatischgezonderalsdezeschakelnietalssolitairebezigheidbezienwordtdielosstaatvan(WO)en(WE).Daaromloonthetdemoeitedezedrie-eenheidonderdeloeptenemen.

Thuiswerkenschuiftdedrieschakelsineen.Erisgeen(M)meernodig,tenzijwededigitalesnelwegookalsmobiliteitgaanbeschouwen.(WO)=(WE).Datlijktefficiënt,maarthuiszijn(WO)brengtookpraktischebezwarenofafleidingenmetzichmee(partners,kinderen).Bovendienheeftdebaas(WE)desecundairearbeidsvoorwaardenvoorthuiswerkennietoporde.Dedigitalesnelweghapertnoghierendaar.Alleertdeafgelopenperiodedatdeobstakelszogrootnietzijn,endatvideocallsvelereguliereoverleggen,waaraltijdfysiekemobiliteitvoornodigleek,kunnenblijvenvervangen.

Bijgebruikvandeeigenprivé-autovoorwoonwerk-verkeergeldt:(WO)=(M):nogevenindeeigenomgeving(WO)voordepoortnaardewerklocatie(WE)inzichtkomt.

Werkenindetreinofinhetautonoomrijdendebusjelevert(WE)=(M)op.Maarnoglangnietoveralwordtwerktijdindetreinerkendalswerktijd.

Wenoemenhetdagelijksependelenwoon-werk-verkeer.Maarerisalleeneensemantischeverbindingtussendedrieonderdelenvandatwoord.Omdemeestemensendaadwerkelijkgezondemobiliteitsconceptentelatengebruikenwordthetzaakomnietlangeropdedrieschakelsvandereisafzonderlijkbeleidtevoeren,maardezeintegraaltevoorzienvanregels,belastingen,uitdagingen,gamification,mogelijkheden,tarieven,beloningen,etc.Danwordthetmeteenookmogelijkomgezondemobiliteittestimulerenoftebelonen.

Alswebijvoorbeeldvindendatonderdeelvangezondemobiliteitisdatvoorgezondheidswerkersongehinderdemobiliteitnoodzakelijkisvoorhetbereikenvanzorginstellingen,danmoethiertoe:

1. -deCAOuituitsluitendhetwerk(WE)-domein;

2. -dekilometerheffinguituitsluitendhetmobiliteits(M)-domein;

3. -deparkeervergunningbijhuisuituitsluitendhetwoon(WO)-domein.

VoorbeeldWezoudenhetmogelijkkunnenmakendatdegezondheidswerkerineencruciaalberoep(a)ophetwoonadres(WO)géénparkeervergunningnodigheeft,(b)onderweg(M)géénkilometerheffinghoefttebetalen,en(c)ophetwerkaangekomen(WE)bijdedeurkanparkerenalshijofzijom18uurinhetziekenhuisopdecorona-afdelingaanzijnofhaarshiftmoetbeginnenommensenteredden.

Beleidsmakersenwerkgeverszoudenruimtemoetenmakenomopdezemaniergezondemobiliteit(entegelijkertijdefficiënteremobiliteit)tebelonenenalsnormneertegaanzetteninhetbeleid.