FBAStudiekring Utrecht

Fiscale actualiteiten DGA/VPBLucratieve belangen

Mr. J. Zwagemakermaart 2009

Winstbelasting Steeds verder van rechtsvormneutraal

VPB■ Tarief 2008 naar 20% over € 275.000 winst

– Eenmalig voor 2008; verrekenen tegoed rentebox– Belastingdruk BV incl. AB-heffing: 40%

■ VPB 2009 / 2010 – tarief in 2de schijf (van € 40.000 tot € 200.000)

van 23% naar 20%

IB■ MKB-winstvrijstelling van 10% naar 10,5%■ Zelfstandigenaftrek geïndexeerd■ Geplande ombouw in 2010 weer verworpen?

Winstbelasting: eenmanszaak of BV

IB BV1. Belastingdruk hoger

lager2. Ondernemersfaciliteiten + nvt3. Startersfaciliteiten + nvt4. Aansprakelijkheid

met privévermogen volledig idem ?5. Privémiddelen onttrekking

salaris ?

AB-heffing negeren vanwege SW – BOF

IB of BV: een kwestie van rekenen

Fiscale concernproblematiekBV of IB; AB-heffing

Overdracht AB-aandelen

Senior Junior

WERK-BVWERK-BV WERK-BV

Holding

Schuldig gebleven koopsom van € 2 mln

F.E.

Fiscale concernproblematiekBV of IB; AB-heffing

Senior †, junior (enige) erfgenaam

Ná aandelenoverdracht– Junior verkrijgt vordering van € 2 mln.– Verschuldigd successierecht € 477.556

Vóór aandelenoverdracht– Junior verft alle aandelen in BV , waarde € 2 mln.– BV zet 5 jaar voort; junior AB-aandelen 5 jaar– BOF-vrijstelling: 75% van € 2 mln = € 1,5 mln.– Verschuldigd successierecht € 88.372

Voordeel € 389.184

Fiscale concernproblematiekBV of IB; AB-heffing

A

Holding BV

€ 18.000 nominaal 7% cum.prefsGelabelde waarde € 2 mln

Werk-BV

Z

Holding-BV

€ 18.000 nominaal gewone aandelen

Kredietcrisis + fiscale stimulering

Maatregelen 2009 / 2010

1. VPB tarief in 2de schijf (van € 40.000 tot € 200.000)

van 23% naar 20% voor 2009 en 2010

2. Willekeurige, vervroegde afschrijving in twee jaar tot maximaal 50% kostprijs per jaar- In beginsel alle bedrijfsmiddelen >

- Enkele uitzonderingen

- Géén samenloop met WA voor starters en WAMIL

3. Niet fiscale stimulantia- Werktijdverkorting + WW van 6 tot maximaal 24 weken

- Versnelling infrastructurele werken (Deltawerken)

Kredietcrisis + willekeurige afschrijving

Willekeurige /vervroegde afschrijving

■ Alle bedrijfsmiddelen, behalve:– woningen, bedrijfsgebouwen, – grond-, weg- en waterbouwkundige werken, – personenauto’s (behoudens taxi’s en 14% bijtel-auto’s) – immateriële vaste activa (waaronder software) en – in cultuur gebrachte activa (bijvoorbeeld bomen en vee).

■ Bestelauto’s, vrachtauto’s, computers, machines en installaties e.d. wél vervroegd afschrijfbaar.

DGA : VOF met BV

VOF: A + Werk - BV

A

Werk-BV

PH

DGA + IB ondernemer

•Vgl. belastingdruk op € 50.000 salaris of IB winst starter• A investeert in buitenvennootschappelijk pand

Recente jp: geen duurzaamheid als IB–ondernemer vereist!

Even ‘willekeurige afschrijving starter ophalen’

Kredietcrisis + sparen en beleggen

Kredietcrisis en spaarsaldi

Bankgarantie voor particulieren én kleine rechtspersonen van € 40.000 naar € 100.000

– Banken onder toezicht DNB– Garantstelling per bank, niet per rekening– Bij en/of rekening : x 2

Verhoogde garantie geldt voorlopig voor één jaar

>>> Spreid vermogen over meerdere banken

Kredietcrisis + sparen en beleggen

Kredietcrisis en eigen woning

Aftrek hypotheekrente nog veilig?– Discussies over vlaktaks– Dure + negatieve opbrengst inkomstenbelasting– Invloed Brussel– Toch maar aflossen?

• Rendement beleggingen vs netto hypotheekrente– Hoogte hypotheekrente: dalen of stijgen; risico-opslag

Waardeontwikkeling eigen woning?– Dramatische waardedalingen in USA / UK

Kredietcrisis + sparen en beleggen

Kredietcrisis en beleggingen

Beleggen in de BV of in box 3

Switchen: – van BV naar box 3 voor fors gedaalde waarde?

• Na 31/12/2008 ivm 1,2% heffing in box 3– Van ‘gewone ‘BV’ naar VBI ?

• Belastingvrij beleggen in NV• Diverse acties noodzakelijk

Winst uit ondernemingJaarrekening

■ Kleine rechtspersonen: één jaarrekening naar fiscale grondslagen– Keuze om voor commerciële jaarrekening uit te gaan

van de waardering van activa en passiva zoals voor aangifte VPB.

– Kleine rechtspersonen: 96% NL bedrijfsleven

■ Binnenkort (?) substantiële verhoging grenzen wettelijke controle

Winst uit ondernemingJaarrekening

■ EU-voorstel Mc Creevy– Afschaffen verplichting jaarrekening– Als eerste voor micro-entiteiten

• 10 medewerkers, € 1 mln omzet en € 500.000 balanstotaal– Stoiber: besparing 5,7 miljard– Grote lidstaten zijn voorstander, België niet– Ook voor middelgrote ondernemingen?– Uitstel 6 maanden ?

■ Horizontaal toezicht– Beursfondsen, Branches en Intermediairs

• Centrale Branchevereniging Wonen• Uitgevers

De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)

Wie is er nu nog in loondienst?• VAR - DGA en VAR - WUO

• Vrijwaring opdrachtgever mits:• Overleggen + kopie VAR in administratie• Identiteit vaststellen+ kopie identificatiebewijs• VAR voor correcte soort werkzaamheden• Werkzaamheden verricht binnen geldigheidsduur

• VAR - Ruow en VAR - LB ontoereikend• VAR: digitaal vanaf 2008 /10 voor 2009• 2010: automatisch verlengen indien 3 jaar dezelfde VAR• Meer dan 1 mln. ZZP-ers• >12% beroepsbevolking is ondernemer

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling

DGA blijft in de loonbelasting■ Per 1-1-2010 wordt LB-aangifte eenvoudiger■ LB-aangiften met ongewijzigde gegevens kunnen eerder

worden ingediend + 12 x ‘t zelfde betalingskenmerk■ Kwartaalaangifte OB van € 7.000 naar € 15.000.

VAR of doorbetaald-loonregeling■ VAR werkt uitsluitend in derdenverhouding■ Doorbetaaldloonregeling: voorwaarden

17

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling

Doorbetaaldloonregeling

■ Regeling voor DGA die voor verschillende groepsmaatschappijen binnen het concern werkzaam is ■ Onder bepaalde voorwaarden mag de eerste werkgever loonbelasting inhouden op het totale loon (Dga-BV)■ Eén van de voorwaarden is dat op verzoek van beide werkgevers en de werknemer een beschikking is afgegeven (art.87 Uitv. Reg. LB)

– Massaal niet aangevraagd– Naheffing tegen anoniementarief; reikwijdte BNB 2006/47?

■ Voor dga’s komt deze eis te vervallen, mits ….

DGA B: salaris 70 k, fee 100 k

- LB in PH en LB én wn-

verzekeringen in Werk-BV

- Geen doorbetaaldloonregeling

- Géén VAR

A B

100% 100 %

100% 4%

Werk-BV

PH PH

DGA A: salaris 70 k, fee 100 k

- Geen werknemersverzekering

- Loonheffing in PH én werk-BV?

- Doorbetaaldloonregeling/geen VAR

Werk-BV

DGA: VAR of doorbetaaldloonregeling

DGA lage premie ZVW

■ DGA niet verzekerd voor werknemersverzekeringen

(dus ook niet in werkmaatschappij)

betaalt in 2009 4,8% inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (in plaats van 6,9% in 2008).

■ Geldt niet voor echtgenoot DGA

(ook niet als die niet SV-verzekerd is)

tenzij die ook statutair bestuurder (dus DGA) is

Directeur-grootaandeelhouderAansprakelijkheid

■ Let op statutaire doelomschrijving BV

■ Bestuurder aansprakelijk voor falen interne en externe administrateurs

Een bestuurder blijft ook bij delegatie aan personeelsleden of inschakeling van derden verantwoordelijk voor een juiste en volledige administratie. Fouten in de administratie die waren veroorzaakt door een administratief medewerker of accountant

kwamen voor rekening en risico van de bestuurder.

Investeren in mensen

Personeel bij concurrent weghalen

Meer belastingbesparing als werknemer

zelf voor kosten opdraait■ Advocaatkosten bij ontslag: geen negatief loon■ Overtreding concurrentiebeding: wie betaalt?■ Vergoeding studiekosten ■ Afkoop leasecontract

Financiering: renteloze lening nieuwe werkgever

Verhuiskostenvergoeding

Aanpassingen per 1-1-2009Verruiming en beperking

■ Bij verhuizing van > 25 km. woon-werk naar < 10 km +■ Verhuizing binnen twee jaar na aanvaarding dienst- betrekking / overplaatsing binnen dienstbetrekkingMaximale vergoeding van € 5.445 naar € 7.750Beperking tot 12% jaarloon vervallen

■ Bij verhuizingen van > 10, maar < 25 km naar straal binnen 10 km., of ■ Verhuizing waarbij afstand ten minste 10 km. én ten minste 50% korter niet meer axiomatisch aangenomen dat verhuizing in kader db is gedaan. Aantonen zakelijkheid vereist.

Vaste reiskostenvergoeding

Aanpassingen per 1-1-2009Verruiming

■ Vrije vergoeding vaste reiskostenvergoeding versoepeld■ Van 70% naar 60% reizen op werkdagen van huis naar

vaste arbeidsplaats + te berekenen op ten hoogste 214

werkdagen per jaar

>> 2 dagen per week thuiswerken

met behoud vergoeding!

Werkgever - werknemer Kostenvergoedingen

■ Vaste kostenvergoeding ook voor a-periodieke variabele kosten– Niet in elk loontijdvak tot gelijke bedragen – Mits op jaarbasis tot benaderd bedrag ……– Groepsbenadering toepasbaar?

■ Kostenvergoeding niet achteraf te specificeren!- Tijdige specificatie vereist, anders …………- Veelal onderbouwing noodzakelijk

Werkgever - werknemer Geen aftrek loonkosten SAR’s

Aftrekbeperking VPB-winst

■ SAR's toegekend werknemer met loon > € 500 000. – Loon in de zin loonbelasting van voorafgaande jaar

■ én (?) hoofdzakelijk gekoppeld aan waarde beursgenoteerde aandelen of winstbewijzen

Overgangsrecht: SAR’s toegekend vóór 1-1-2009 én Loonheffing bij werknemer afgerond vóór 1-1-2010.

Ondernemers in de BVDGA – TBS-regeling

TBS / vastgoed■ Let op tijdstip aanvang TBS-regeling

– Bij aankoop pand of bij feitelijke aanvang verhuur?

■ Inspecteur mag huur corrigeren tot zakelijke prijs ondanks ‘oud’ huurcontract

■ Mogelijkheden om TBS te beëindigen?– Overdracht aan meerderjarige kinderen, ex-partner, broer of

zus, eigen BV, derde– Herschikking naar IB-onderneming

Onroerende zaken Splitsen rechten

Splits rechten vastgoed Opstal / ondergrond, vruchtgebruik / bloot eigendom, eigendom / huur

■ Splitsing tussen verbonden relaties– Anti-misbruikbepalingen van toepassing – Begrenzing afschrijving / kosten als ware er één

eigenaar + verdelen naar rato van jaarlijkse afschrijving■ Splitsing tussen derden

– Meerderjarige kinderen, broers, zusters

Actie: Draag het bedrijfspand over aan uw meerderjarige kinderen!

Onroerende zaken Splitsen rechten

Afschrijving 2007 e.v.Samentelbepaling: € 274.500 + € 92.500 = € 367.000Af te schrijven tot WOZ € 350.000 x ½ = € 175.000

Afschrijving 2006 : € 7.500 + € 20.000 = € 27.500Afschijving als één geheel ook € 27.500? Reikwijdte componententheorie ?

Afschrijven DGA + BVBoekwaarde TBS € 274.500; jaarlijkse afschrijving € 7.500

Boekwaarde BV investering huurrecht € 92.500 Jaarlijkse afschrijving 20% kostprijs = € 20.000

WOZ waarde pand € 350.000

Ondernemers in de BVDGA – TBS-regeling

A

Werk-BV X

Verhuur pand aan eigen BV of aan derdenPand € 1 mln, huur € 100.000 per jaar

Fiscale schade € 40.000,- per jaar + belaste waardemutatie!

Holding-BVPAND

Ondernemers in de BVDGA – TBS-regeling

A

Werk-BV X

Overdracht pand aan (ex-)partner, meerderjarige kinderen of (beursgenoteerde) FBI ?

Holding-BVTer beschikking stellen via een derde

PAND

TBS –pand naar IB-onderneming

A

Werk-BV

PH

IB-onderneming

DGA of IB ondernemer

• A wordt starter

• Afrekening TBS te verrekenen met willekeurige afschrijving starter

TBS-pand

Bedrijfsoverdracht

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek

Kostenaftrek in de BV

■ Luxe en duur wagenpark advocatenpraktijk niet aftrekbaar

■ Kosten privé-boot DGA en kosten motorjacht niet aftrekbaar

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek

Kosten of onttrekking■ Grensverkenning: vliegtuigjes en renpaarden

■ Beslissend is motief van de uitgave

■ Mag inspecteur bedrijfsbeleid (marginaal) toetsen?

HR: “bedrijfseconomische beslissingen staan ter beoordeling van de ondernemer en het is niet aan de fiscus of de rechter om gevolgen te verbinden aan een van het oordeel van de ondernemer afwijkende opvatting over het zakelijke nut van bepaalde uitgaven” (BNB 1955/348, herhaald in BNB 2002/290)

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek

Kosten of onttrekking?

Oogmerk / motief uitgave beslissend

Werkelijke aard uitgaven beoordelen

Zakelijk belang

Persoonlijke behoeftebevrediging

Gemengde uitgaven

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek

Oogmerk / motief uitgave beslissend

• BNB 1999/20 en 1999/21:>> uitsluitend met oogmerk persoonlijke

behoeftebevrediging

• BNB 1983/202: Cessna-criterium

>> wanverhouding, geen redelijk denkend ondernemer kan volhouden dat …….

• BNB 2002/210 en 2002/290: >> mede ingegeven door persoonlijke behoefte-

bevrediging adh: correctie indien en voor zover ….

Ondernemers in de BV DGA en kostenaftrek

Kosten of onttrekking ?

Disproportionaliteitstoets: sec voor aandeelhouders

Géén kosten, dus onttrekking >> Ten behoeve van adh, dus uitdeling van winst

BNB 1995/15 en 16: geen aftrek onzakelijke provisie voor ‘onbekende’ Antilliaanse NV

BNB 2002/290: HR gaat ‘om’: uitgaven door BV ontberen slechts een zakelijk karakter (= geen aftrek) indien en voor zover ter persoonlijke behoeftebevrediging aandeelhouders

Werkgever - werknemer Excessieve beloningen

Excessieve belastingheffing van excessieve beloningen

– Limiet € 500.000• 30% werkgeversheffing bij excessieve

vertrekvergoeding • 15% werkgeversheffing bij backservice pensioen

82%

67%

Excessieve beloningen: lucratief belang

Lucratieve belangen > box 1 RUOW■ Aandelen met hefboomeffect, winstdelende

obligaties, ratchets

■ (On)middellijk gehouden via BV

■ Reikwijdte?!

96,125%

Lucratief belang?

Art. 3.92b, lid 1, a IB 2001Het onmiddellijk of middellijk houden van

aandelen, vorderingen of van rechten,Indien de voordelen die met deze aandelen, vorderingen of

rechten worden behaald, gelet op de feiten en omstandigheden waaronder deze zijn verkregen,

Naar moet worden aangenomen mede een beloning beogen te zijnvoor werkzaamheden van de belastingplichtige of een met hem verbonden persoon, alsmede

Schulden die daarmee rechtstreeks samenhangen

Lucratief belang: aandelen

Aandelen:■ Achtergestelde soortaandelen, indien totale

geplaatste AK van die soort minder is dan 10% totaal AK – >> Agio en IFK tellen niet mee

■ Preferente aandelen met ten minste 15% dividend

Wat valt hieronder?– Beloningsinstrumenten met hefboomwerking– Normale bedrijfsopvolging met cum prefs niet, mits…

Lucratief belang: vorderingen

Vorderingen:■ Rendement enigszins belangrijke mate afhankelijk van

management- of aandeelhoudersdoeleinden als winst, omzet, kostenvermindering, etc.

■ Waardevermeerderingen bij verkoop, overname of wijziging belang onderneming

Wat valt hieronder?– Winstdelende leningen (MvT “40% van de winst”)– Normale winstdelende obligaties niet > géén beloning voor

werkzaamheden

Lucratief belang: rechten

Rechten: vangnetbepaling ■ Overige rechten die vergelijkbaar zijn met aandelen

en vorderingen

■ Wat valt hieronder?– Rechten op extra aandelen / dividend– Good- en badleaver-bepaling (recht op extra salaris)– Extra aflossing op lening ad 100% bij beursgang– Aandelen in vennootschap die door verbonden lichaam

met onzakelijk lage rente worden gefinancierd

Rechtstreeks gehouden lucratieve belangen

Openingsbalans RUOW

■ Activeren voor bedrag opgeofferd ter verkrijging +

bedrag waarover IB is geheven– Tenzij van box 3 naar box 1: dan oorspronkelijke

verkrijgingsprijs– >> Materieel terugwerkende kracht !

■ Jaarresultaat cfm. Gkg vaststellen– Winst veelal pas bij realisatie voordeel + kostenaftrek

■ Eindafrekening– Veelal bij realisatie / afwikkeling lucratief belang– Bij ophouden htl resulaat genieten: géén betalingsregeling

Middellijk gehouden lucratieve belangen

Lucratief belang in BV

■ Aandelen in BV blijven in box 2■ BV is transparant voor lucratief belang

>> IB box 1 52% (+ 41,125% door BV = 96,125%)

( bij DNV in BV: beperkt tot 77%)

>> Geen verliesverrekening in box 1!

■ Additionele box 1 heffing te vermijden door 95% netto voordelen belang als dividend uitkeren >> AB-heffing als bevrijdende heffing

Van rechtstreeks naar middellijk

Inbreng lucratief belang in BV

■ Ter vermijding box 1 heffing

Heffing beperken tot VPB + AB

■ Belang is thans reeds AB

>> Inbreng in BV met doorschuiven AB-claim,

mits inbreng vóór 01-01-2009

■ Belang door nieuwe wetgeving lucratief belang?

>> Inbreng in BV vóór 1 april 2009 én verzoek vóór 01-04-2009 bij Belastingdienst / Amsterdam

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging

A

Holding BV

100%

Werk-BV

Werk-BV

Geplaatst AK € 18.000

Winstreserves € 1.765.432

Waarde € 2.000.000

Werknemer Z uit werk-BV geschikt bevonden + wil aandelen werk-BV overnemen

Vrijwel geen liquiditeiten

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging

A

Holding BV

100%

Werk-BV

Werk- BV

Geplaatst AK € 18.000

Omzetten in 7% cum prefs

Statutair waarde € 2 mln.

Uitgifte € 2.000 gewone

aandelen aan toetredende

werknemer Z (diens BV)

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging

A

Holding BV

€ 18.000 nominaal 7% cum.prefs

Werk-BV

Z

Holding-BV

€ 1.500 nominaal gewone aandelen

Achtergesteld AK:minder dan 10% totaal geplaatst AK!

>>> Lucratief belang bij Z? Beloning?

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging

Memorie van Antwoord EK Bij reguliere bedrijfsopvolging geen lucratieve belangen, mits• Overdrachtsprijs is zakelijk, en • Ook overigens is sprake van normale zakelijke

condities

Bij onzakelijke condities in de familiesfeer > schenking: bevoordelingsbedoeling > geen lucratief belang: géén oogmerk tot beloning.

Lucratief belang bij bedrijfsopvolging

SR JR

Nieuwe Werk-BVBedrijfsoverdracht tegen 1.000.000 cum prefs

Holding JR

€ 18 000 gewone aandelen

Holding SR

STAK

vh werk-BV SR

Voorbeeld lucratief belang

Private equity-huis

Overname BV

100%

Werk-BV

€ 99 mln. 10% cumprefs

€ 800.000 gewone aandelen

€ 200.000 gewone aandelen

Managers in BV-vorm

Externe marktconforme financiering

Voorbeeld lucratief belang

Private equity-huis

Overname BV

100%

Werk-BV

€ 99 mln. 10% cumprefs

€ 800.000 gewone aandelen

€ 200.000 gewone aandelen

Managers in BV-vorm

Na 2 jaar

Werk-BV keert dividend uit van € 40 mln

Overname-BV keert € 19.8 mln. dividend uit op cum prefs.

Rest = € 20,2 mln. komt toe aan de gewone aandelen

1/5 = € 4.040.000 komt toe aan managers

Lucratief belang!

Werkgever - werknemer Voorbeeld lucratief belang – vangnet vermogensrecht

Private equity-huis

Overname BV

100%

Werk-BV

€ 9 mln. 110% cumprefs

€ 90 mln. agio

€ 800.000 gewone aandelen

€ 200.000 gewone aandelen

Managers in BV-vorm

Externe marktconforme financiering

Werkgever - werknemer Voorbeeld lucratief belang – vangnet vermogensrecht

Private equity-huis

Overname BV

100%

Werk-BV

€ 9 mln. 110% cumprefs

€ 90 agio

€ 800.000 gewone aandelen€ 200.000 gewone aandelen

Managers in BV-vorm

Gewoon ak = achtergesteld ak

Is exact 10% totaal geplaatst ak

Toch lucratief belang!

Vangnet vermogensrecht

(lid 4)

Werkgever - werknemer Lucratief belang?

Wat is wanneer een lucratief belang?

Oogmerk om te belonen

Relatie met werkzaamheden

Potentieel rendement niet in verhouding tot geïnvesteerd kapitaal of risico

Hefboommechanisme

Gemeenschappelijke kenmerken