11 november 2011

Bijeenkomst milieudiensten

zorgsector

Wijnanda Willemse

2

Energiebesparing in de verpleging/verzorging

Opzet presentatie:

• Introductie

• Feiten en cijfers

• Zorginstellingen en energiebesparing

• Ondersteuningsaanbod voor de verpleging en verzorging

3

Introductie

Wijnanda Willemse – adviseur

• Agentschap NL >> NL Energie en Klimaat

• Programma Energiebesparing in de gebouwde omgeving

• Aandachtsgebied zorg: Verpleging en Verzorging

• Agentschap NL >> NL Milieu en Leefomgeving

• Kennisoverdracht en Regelgeving (Infomil)

4

Energiegebruik in de zorg

Komt grofweg overeen met het energiegebruik van 600.000 huishoudens

5

Energiegebruik naar functie: Verpleging/verzorging

Ruimteverwarming 720

Warm tapwater 40

Ventilatie 40

Koeling 4

Bevochtiging 0

Pompen 25

Verlichting 411

Horeca ed. 55

ICT 12

Transport 15

Diversen 40

Totaal 1.362

Ruimteverwarming

Verlichting

Warm tapwater

Ventilatie

Horeca

MJ per m2 bruto vloeroppervlak

6

Energiegebruik en besparingspotentieel

Berekend besparingspotentieel is ruim 20%

7

Vergelijking energiegebruik zorginstellingen

kg CO2 per m2 BVO

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

A7000 m2

B15.900 m2

C8.700 m2

D1,360 m2

elektra

warmte

warm water

kg CO2 per bewoner

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

A120 bew.

B175 bew.

C130 bew.

D24 bew.

elektra

warmte

warm water

8

2. De facilitymanager en energiebesparing

9

2. De facilitymanager en energiebesparing

Argumentatie voor het nemen van energiebesparende maatregelen

• Gezond binnenmilieu• Energiebesparing als trend• Invloed van de overheid• Energiebesparing en kosten

Enquête onder facilitymanagers en gebouwbeheerders Monitoringonderzoek Slimme EnergieUSP marketing consultancy

10

Argumentatie voor het nemen van energiebesparende maatregelen

GEZOND BINNENMILIEUFM Zorg FM Kantoren

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Ten behoeve van een gezond binnenmilieu

85% 88% 88% 84% 84% 81%

Om het aantal klachten over installaties te laten afnemen

83% 82% 83% 75% 77% 78%

Om de werknemers meer comfort te bieden

47% 40% 41% 45% 51% 36%

11

ENERGIEBESPARING ALS TREND

FM Zorg FM Kantoren

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Een goed instrument om marketing mee te bedrijven

45% 47% 64% 44% 57% 55%

Uit milieuoverwegingen 38% 19% 30% 39% 41% 43%

Argumentatie voor het nemen van energiebesparende maatregelen

12

INVLOED VAN DE OVERHEID

FM Zorg FM Kantoren

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Door invoering Energielabel ben ik kritischer ten aanzien van energieverbruik.

45% 37% 50% 35% 45% 35%

Energiebesparende maatregelen worden voornamelijk vanuit wettelijke verplichting genomen.

32% 32% 33% 35% 28% 32%

Argumentatie voor het nemen van energiebesparende maatregelen

13

ENERGIEBESPARING EN KOSTEN

FM Zorg FM Kantoren

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Door lange terugverdientijd energiebesparende maatregelen weinig interessant

32% 50% 47% 31% 31% 35%

Voldoende budget voor energiebesparende maatregelen

34% 25% 22% 52% 50% 39%

Beperkt aandeel energiekosten in totale kosten, maken maatregelen weinig interessant.

15% 23% 17% 27% 24% 25%

Argumentatie voor het nemen van energiebesparende maatregelen

14

Conclusie • Verbetering van het binnenmilieu en vermindering van de

klachten zijn de belangrijkste argumenten

• Duurzaamheid is een belangrijk marketing instrument

• Budget belangrijkste knelpunt bij het nemen van

energiebesparende maatregelen

• Slechts 1/3 van alle facilitymanagers neemt maatregelen

omdat het moet (regelgeving)

De houding van de facilitymanager is positief/negatief/neutraal ?

15

Obstakels in de uitvoering

• Geen prioriteit bij directie/management, met als gevolg

> geen draagvlak

> geen budget

• Gebrek aan integrale kennis om het hele proces te doorlopen

• Gebrek aan overtuigingskracht naar directie – ‘businesscase’

• Onbekendheid met de mogelijkheden – angst voor risico’s

• Vaste onderhoudscontracten

16

3. Activiteiten NL E&K voor de zorg

17

3. Activiteiten NL E&K voor de zorg

18

Werksessies energiebesparing in de zorg• 6 werksessies met een doorlooptijd van een jaar

• Ondersteund met een digitaal platform

• Doel: herkennen van besparingsmogelijkheden en de technische implicaties leidend tot uitvoering van maatregelen

• Gericht op medewerkers op zowel beleids- als uitvoerend niveau

• Startdatum eerste sessie: donderdag 8 december 2010

19

Werksessies Energiebesparing in de zorg

Sessie Proces Inhoud

1 Opstellen Plan van aanpak Energiegebruik

2 Plan (uit Pdca) en Geld/Organisatie (uit GOtik)

Verwarming/ketelhuis

3 DO (pDca) en Tijd (uit GoTik)

Verlichting

4 Check (pdCa) en Informatie (gotIk)

Koeling/Luchtbehandeling

5 Act (pdcA) en Kwaliteit (gotiK)

Gedrag en borging

6 Evaluatie en conclusies

20

Instrumentarium

21

1. Wat is mijn energieverbruik? Energiecijfers zorgsector

Energiebesparingsverkenner

2. Waar kan ik energie besparen? EPA maatwerkadvies

Installatie Performance Scan

Module Slim Koelen

3. Welke maatregelen kan ik nemen? Maatregelen database

Verbeteren stooklijn

Energiezuinige verlichting

4. Hoe financier ik dat? Uitbesteden energiediensten

Modelovereenkomst

5. Hoe integreer ik energiebesparing in mijn bedrijfsvoering?

Stappenplan energiebesparing

Duurzame meerjaren onderhoudsplanning

Energiezorg

Instrumentarium voor de zorg

22

Tenslotte … filmDaelzicht voerde de installatie performance scan uit.