Philippe DelespaulWorkshop: Hervormen van de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen/België

Welke kant kan/ moet het uit? 9e Vlaams Geestelijke Gezondheidscongres

Campus Drie Eiken, Antwerpen/Wilrijk, 18-19 september 2018

een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZintegrale GGZ in de wijk

omgaan met prevalentie (1/4 regel)

76%

18%

4.5%

1.5%

6%

not current

shadow

common

severe

lifetime (1/2)

dit j

aar

(1/4

)in zorg (1/16)

integralezorg

interventis(EPA/SMD)

specifiekezorg

interventies(basale stoornissen)

buitenzorg

(schaduw stoornissen)

GEEN‘tover’

middelen

WELkrachtige process-

strategieën

dubbele strategie

in de GGZ…kunnen we NU niet steeds iets oplossen

maar OP TERMIJN veel verbeteren…

inspiratie voor de Nieuwe GGZ bewegingDIAGNOSTIEK ORGANISATIE DIDACTIEK

+

CONTEX

T

CULTUU

R

ETHIEK

inspiratie voor de Nieuwe GGZ beweging

wat is ‘psychisch lijden’?– wat weten we en wat weten we niet, misschien nooit –

• psychische nood is geen identiteit (ik ben ‘schizofreen’…) maar een kwetsbaarheid• deze kwetsbaarheid is ‘verspreid‘ aanwezig in de bevolking• en kan ‘af en toe‘ een probleem vormen (ik heb (nu) last, moeite...)

• (vaak) een gevolg van hetgeen je (in je leefomgeving) meemaakt

Ø stress ervaren en erdoor ondersteboven zijn, is normaalØ echte hulp betekent vergroten van weerbaarheid en autonomie

• veranderde definitie voor gezondheid:• gezondheid is de staat van optimaal functioneren;

niet enkel de afwezigheid van ziekte (WHO, 1948)

• positieve gezondheid (Huber e.a., 2011) is… de mogelijkheid om eigen doelen te realiserenspijts ziekte en handicap

• verschuiven van ziekte-zorg (symptomen/falen) naar gezondheidszorg (weerbaarheid)

van ‘ziekte’-zorg naar ‘gezondheids’-zorg

symptomen

zorg systeem

participatie

maatschappij

‘persoo

nlijk’

herstel

individueel& peers

een

`doe

lgro

ep` b

urge

r (ca

sus)

39%

15%7%

6%

14%

19%

psychosedepressieverslavingschuldeneenzaamverstandelijke beperking

triage

‘specialistische’ verwijzing(efficiëntie van zorgpaden)

psychose39%

depressie15%

verslaving7%

schulden6%

eenzaam14%

verstandelijk beperkt

19%

depressie

verslaving

psychose

schulden

eenzaamheid

Verstandelijk beperkt

specifieke verwijzing

CURE

CARE

specialisten zijn nodigrond de patiënt

tran

sgen

erat

iona

lezo

rg

Annaheeft het moeilijk

is autistisch

moeder Sofieis depressief

Benwordt gepest en krijgt

te weinig aandacht

vader Karelheeft een drukke

baantante Marijke

haalt de kinderenvan de school

oom Bartis werkeloos

en drinkt teveel

grootouders Jan &Lut

staan altijd klaar

grootva Mark is dement

en grootmoe Mieke overwerkt

OuderenGGZ

VolwassenGGZ

K&JGGZ

oom Nickheeft is netgescheiden

specialistischeGGZ:

autisme

preventiepesten op

school

zorgpaddepressie

12 stappenprogrammamannen

praatgroep

psychogeriatrie

zorgmantelzorg

steunmantelzorg

steun

persoonlijke netwerk(mensen)

(niet) professionele (zorg) netwerkenen andere maatschappelijke resources

kind

vader moeder

broer zusgrootmoeder

lief

voetbalcoach

leerkracht vriendtante

school

klas

buurt(wijkagent)

behandelarenvoetbalploeg

netw

erke

n va

n ne

twer

ken

integrale gecontextualiseerd zorg netwerk

symptoomvermindering

maatschappelijkeparticipatie

persoonlijkherstel

burgersZORG

strategische netwerk partners

GGZ

HA participatie

over

lapp

ende

net

wer

ken

(f2f + virtual)Personal management of the Health Cloud

tools for communitiesve

rand

erde

wer

eld

(pers.)herstel

participatie

curatief

Conclusie

• diagnostisch verzuilde zorg is geen specialistische zorg• de verdeling in leeftijdsgroepen biedt geen logistiek voordeel• de differentiatie tussen cure en care is niet te maken• er is geen reden om psychische ‘hulp’ te beperken tot professionals• activeer alternatieven voor F2F

• als specialisatie onvoldoende bijdraagt, mag het geen excuus zijn om samenwerking en het bereikbaar maken van resources te frustreren

in de wijk (<15.000inw)waar burgers (ook met EPA)

wensen te slagenen hulpverleners

op ‘natuurlijke’ (ongeorganiseerde) wijzecollega’s vinden (e.g. HA, participatie sector…)

de Nieuwe GGZ

ph.delespaul@maastrichtuniversity.nlwww.denieuweggz.nl