Een Nederlands paleis in Sint Petersburg?

De achttiende-eeuwse hof residentie van prins Aleksandr Mensjikov

Floor KoelemanKunsthistoricus

Het Mensjikovpaleis, Sint Petersburg

Plattegrond van Sint Petersburg, 1753

Aleksandr Mensjikov● 1673-1729● van nederige komaf● maakte carriere in het leger● tijdelijk aan de macht (1725-1727)● verbannen naar Siberië

Literatuur

Russische wetenschappelijke literatuur

архитектор= arkhitektor = architect

Mensjikovpaleis bibliotheek, Sint Petersburg

Onderzoek doen in Sint Petersburg

Prizmo (OCR programma)

Enkele vertaalde publicaties● Andreeva 2013, Peterburgskaya Rezidentsiya A.D. Menshikova […]

● Andreeva 2014, Gollandskoye Vliyaniye […]

● Saverkina et al. 2004, Menshikovskiye Chteniya 2003 […]

● Saverkina & Somov 1988, Reyestr Knig A.D. Menshikova […]

● Shavalova et al. 2012, Dvorets Menshikova: Putevoditel’

● Smaznova et al. 2003, Aleksandr Danilovich Menshikov [...]

● Trubinov 2003, Palaty Svetleyshego Knyazya Menshikova [...]

Culturele betrekkingen

De Grote Ambassade● 1697-1698● strijd tegen het Ottomaanse Rijk● Peter de Grote ‘in cognito’● rondreis via Duitsland, Nederland,

Engeland, Oostenrijk, en Polen

Tweede Gezantschap● 1716-1717● extra steun verwerven tegen

Zweden en het Ottomaanse Rijk● wederom een uitgebreid bezoek aan

Nederland

Wikipedia

Wikipedia pagina Aleksandr Mensjikov

Paleis Het Loo, Apeldoorn

Wikipedia pagina Aleksandr Mensjikov

Overleg op de Wikipedia pagina Aleksandr Mensjikov

Driessen-van het Reve 1996, Tsaar Peter de Grote en zijn Amsterdamse Vrienden

“Mensjikovpaleis

Op het Vasiljevski-eiland is het oudste, nog bestaande gebouw het paleis van Peters rechterhand: het paleis van de eerste gouverneur van Petersburg, Aleksandr Mensjikov. Wie de kans heeft er binnen te gaan – het is nu een museum – proeft de sfeer van Paleis Het Loo. De verhoudingen en afmetingen lijken erg op elkaar. De tuinen van Mensjikov zijn echter, anders dan de tuinen van Het Loo,opgeslokt door de oprukkende, grote stad.”

Bronnenmateriaal

Weber 1723, A Description of the city of St. Petersburg

“[…] built of stone after the Italian manner, three stories high and covered [roofed] with large iron plates painted red. It has wings behind and before, is vaulted underneath, and provided with everything that is requisite in a fine house. It has a great number of apartments furnished with rich household goods. In the middlemost story is a spacious hall, in which are usually kept all great entertainments.”

Het achttiende-eeuwse Mensjikovpaleis

● 1710-1713: Francesco Fontana● 1713-1727: Johann Schädel,

Domenico Trezzini, Carlo Rastrelli, Georg Mattarnovi en Jean-Baptiste Le Blond

Vasiljevski Eiland in Sint Petersburg (detail), 1714

Herenhuis van Zijne Doorluchtigheid Prins Mensjikov, 1717

Paleis van Zijne Doorluchtigheid Prins Menshikov (detail), 1725

Bouwgeschiedenis1. 17102. 17143. 17254. 17455. 17686. 1733-19807. 1981

Het Mensjikovpaleis, de jaren 1970 versus 2012

Bouwgeschiedenis van bovenaf gezien

Plattegrond 2e etage11. Eertse voorkamer12. Tweede voorkamer13. Audiëntiezaal16. Bedkamer17. Salon

De Feestzaal van het Mensjikovpaleis

Veranderingen ten tijde van het Kadettenkorps

Plattegrond 2e etage11. Eertse voorkamer12. Tweede voorkamer13. Audiëntiezaal16. Bedkamer17. Salon18. (deels) Ontvangkamer

Bovenaanzicht Mensjikovpaleis versus Paleis Het Loo

Mensjikovpaleis met tuin versus Paleis Het Loo met tuin

Vergelijkingen met andere gebouwen

in achttiende-eeuws West-Europa

Paleis Oranienburg, Berlijn

Kensington Paleis, Londen

Gevels grachtenpanden, Amsterdam

Het interieur van het Mensjikovpaleis

mobilia & immobilia

Omringd door Nederlandse tegeltjes

Trappenhal Mensjikovpaleis versus trappenhal Paleis Het Loo

Peter de Grote 1724, Brief aan Ivan Korobov

“[…] in both these places [France and Italy] the building situation is very different from the one here [in St. Petersburg], [which is] more like the Dutch. Therefore it’s proper for you to live in Holland and not Brabant, and to learn the manner of Dutch architecture.”