1

Dr. Ir. Dick van der Wouw

Contacta College 7 november 2017 dvanderwouw@dezb.nl

Economie en arbeidsmarkt

2

2

Vertrouwen in de toekomst Regeerakkoord 2017 – 2021

Focus: Klimaatdoelstellingen van Parijs Revival van de regio?

3

3

4

4

5

5

6

• Zeeuwse economie

• 8 trends en ontwikkelingen voor versterking van de Zeeuwse regionale economie en arbeidsmarkt

• De arbeidsmarktprognose voor Zeeland 2018-2022

• Conclusie

7

Economische Atlas Zeeland

2017

8

8

UWV regio in Beeld

9

9

UWV regio in Beeld

10

10

UWV regio in Beeld

11

11

Bron: Volkskrant

12

Bron: Spanningsindicator UWV

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

Meubelmakers, kleermakers en stoffeerders

Software- en applicatieontwikkelaars

Accountants

Machinemonteurs

Vrachtwagenchauffeurs

Productiemachinebedieners

Ingenieurs (geen elektrotechniek)

Gespecialiseerd verpleegkundigen

Bouwarbeiders ruwbouw

Schoonmakers

Elektrotechnisch ingenieurs

Vuilnisophalers en dagbladenbezorgers

Artsen

Verpleegkundigen (mbo)

Elektriciens en elektronicamonteurs

Assemblagemedewerkers

Automonteurs

Kelners en barpersoneel

Timmerlieden

Keukenhulpen

Krapte op de Zeeuwse arbeidsmarkt 2e kwartaal 2017

13

13

Bron: Volkskrant

14

14

Bron: Volkskrant

15

Arbeidsmarkt

15

Bron: LISA

16

16

Bron: CBS

-5 -4 -3 -2 -1 0 1

Middelburg

Terneuzen

Goes

Hulst

Noord-Beveland

Vlissingen

Kapelle

Sluis

Schouwen-Duiveland

Veere

Reimerswaal

Borsele

Tholen

x 1.000

2011-2016

Ontwikkeling van banen van werknemers in Zeeland

17

8967

9663

10431

10976

9334

9538

9819

9923

11454

14419

14272

13746

13284

13393

11369

8129

6253

4338

2209

714

9285

10164

11157

11839

10019

10208

10177

10109

11398

14355

14329

13510

13130

12970

10986

7344

4674

2546

944

193

0tot5jaar

5tot10jaar

10tot15jaar

15tot20jaar

20tot25jaar

25tot30jaar

30tot35jaar

35tot40jaar

40tot45jaar

45tot50jaar

50tot55jaar

55tot60jaar

60tot65jaar

65tot70jaar

70tot75jaar

75tot80jaar

80tot85jaar

85tot90jaar

90tot95jaar

95 +

Bevolking2017- Zeeland

mannen vrouwen

Bron: CBS

18

18

Bron: CBS

3000

3200

3400

3600

3800

4000

4200

4400

4600

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Totaal levend geboren kinderen

19

Prognose

19

230

240

250

260

270

280

290

2016 2026Provincialeprognose

2040CBS/PBLprognose

Du

izen

den

15-74 jaar

https://zeeland.databank.nl/ CBS/PBL

20

20

1. Meer mensen aan het werk krijgen

2e kwartaal 2017: Werkloze beroepsbevolking: 7.000 Werkloosheidspercentage: 3,4%

21

21

2. Meer voltijdsbanen

2e kwartaal 2017: 154.000 werknemers 32.000 Zelfstandigen

22

22

3. Meer mensen van buiten Zeeland

25% van de wegtrekkende Zeeuwse jongeren keert terug naar Zeeland

Uitgaande pendel: 42.500 Inkomende pendel: 24.400

Vanuit het buitenland saldo arbeidspotentieel 2011-2016: 4.700

23

23

4. Meer doorwerken op latere leeftijd

2016: Arbeidsparticipatie: 66%

55 tot 60 jaar 78

60 tot 65 jaar 61

65 tot 70 jaar 15

70 tot 75 jaar 6

24

24

5. Betere aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt

25

25

6. Automatisering / informatisering

26

26

Bron: Regional innovation scoreboard

Innovatie scores Zeeland 2016

27

27

7. Robotisering

De helft van alle huidige banen?

28

Bron: CBS

29

29

8. Minder bedrijvigheid in Zeeland

30

30

2. Meer voltijdsbanen

3. Meer mensen van buiten Zeeland

4. Meer doorwerken op latere leeftijd

1. Meer mensen aan het werk krijgen

6. Robotisering

7. Automatisering/ informatisering

8. Minder bedrijvigheid in Zeeland

5. Betere aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt

31

31

Bron: ZB Planbureau

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

2018 2019 2020 2021 2022

Vervangingsbehoeftedoor uittreders

Uitbreiding bij bedrijven

Instroom uit onderwijs

Arbeidsmarktprognose Zeeland

32

32

Conclusies - De demografische veranderingen in Zeeland kunnen grote gevolgen

hebben voor de economische ontwikkeling

- De transitie naar een duurzame economie biedt uitdagingen en kansen voor ondernemers

- Er is op bijna alle fronten winst te behalen

- Inzetten op aantrekkelijk Zeeland voor wonen, werken, recreëren