Dorst!

Hoe de woningmarkt een rol kan spelen in de verzorgingsstaat

dr. Janneke Toussaint, AFMProf. dr. ir. Marja Elsinga, TU Delft

Geld in de woningmarktOplossing voor druk op pensioenen en zorg?

• Hoe het werkt in verschillende EU lidstaten• Discussie over beleidskeuzes op korte en

lange termijn

Aflossen

Waarde-ontwikkeling

Lage woonlasten

Verkopen

Hypotheek

Financiële constructies non-profit aanbieders

Erfenis nalaten

Duitsland ‘Hoe het werkt’

Overheid: vermogen opbouwen voor de oude dag

• ‘Riester rente’: eigenwoningbezit Individu: lage woonlasten (en appel voor de dorst)

• Particuliere huursector Individu: inkomen (en appel voor de dorst)

Verenigd Koninkrijk‘Hoe het werkt’

Overheid: vermogen in de woning opbouwen voor de oude dag

• ‘Inclusiveness’Individu: aanvullend pensioeninkomen Intramurale zorg – maatschappelijk nut

Nederland ‘Hoe het werkt’

Overheid: woonbeleid los van pensioen- en zorgbeleid

• Vermogen woning belangrijkste bezit Financiële zekerheid door stijgende huizenprijzen Zelfstandigen, zonder aanvullend pensioen en lage

inkomens

• Hypotheekschulden Lage woonlasten beperkt van betekenis

Ongelijke verdeling inkomenskwartielen

Nederland ‘Hoe het werkt’

Strategieën huishoudens ‘Hoe het werkt’

In volgorde belangrijkheid

1. Lage woonlasten

2.Vermogen in de woning te gelde makeni. Verhuizen koopwoningii. Verhuizen huurwoningiii. Financiële constructie overheid/ nonprofitiv. Opeethypotheek

3.Mantelzorg en erfenis

Factoren - te gelde maken ‘Hoe het werkt’

Overwegingen huishoudens

• Appel voor de dorst óf bonus• Verhuisbereidheid• Huursector• Vertrouwen in verstrekkers• Aversie verlies, schulden en afhankelijkheid

Factoren – te gelde maken‘Hoe het werkt’

Overwegingen instituties

• Hogere segment woningmarkt• Functioneren woningmarkt• Functioneren hypotheekmarkt• Huursector/ non-profits• Risico’s verstrekkers - kosten

Keuzes korte termijnDiscussie

• Financiële planning oude dag eigenaar bewoners

• Verantwoorde producten ontwikkelen• Wie kunnen aanbieden?

Keuzes lange termijnDiscussie

• ‘Inclusiveness’ - rol woningcorporaties?– Koop– Tussenvorm koop/ huur– Aandelen voor huurders

• Duurzaamheid• Rekening houden met

strategieën huishoudens?

Individueel of maatschappelijk nut?Discussie

Wiens ‘Dorst’ gaan we lessen? – een gevoelige discussie!

Individu:• Eigenaar-bewoners en huurders dezelfde rechten

(zelfredzaamheid)

Maatschappij:• Eigenaar-bewoners betalen meer of krijgen

minder (lessen Verenigd Koninkrijk)

Dank u wel!Vragen, opmerkingen & discussie

janneke.toussaint@afm.nlm.g.elsinga@tudelft.nl