Dit project wordt ondersteund binnen Vlaanderen in Actie, een initiatief van de Vlaamse regering.

De wereld aan je voeten !

Kiezen voor wetenschap, technologie en ondernemen in “a global world”

Seminarie “Paradoxen mondialisering”karel.uyttendaele@pandora.be

12/04/23www.dewereldaanjevoeten.be

2

ABB, Alfa Laval, AstraZeneca, Atlas ABB, Alfa Laval, AstraZeneca, Atlas

Copco, Electrolux, Ericsson, H&M, Copco, Electrolux, Ericsson, H&M,

Husqvarna, Ikea, Mönlycke, Saab, Husqvarna, Ikea, Mönlycke, Saab,

Sandvik, Scania, SKF, Stena Line, Sandvik, Scania, SKF, Stena Line,

Tetra Pak, Volvo, ...Tetra Pak, Volvo, ...

Mondialisering, ethiekMondialisering, ethiek& economie& economieParadoxen Paradoxen

Vlaanderen:Vlaanderen:• opgepast zelfgenoegzaamheidopgepast zelfgenoegzaamheid• kwetsbaar exportlandkwetsbaar exportland• nood nieuwe competenties nood nieuwe competenties

(‘meer’ wereldburgers, (‘meer’ wereldburgers, ‘ ‘meer’ W&T)meer’ W&T)

De wereld aan je voeten!De wereld aan je voeten!

www.eentoekomstvooruwkinderen.be

1.1. Geen hard sociaal model cfr USAGeen hard sociaal model cfr USA2.2. Nieuwe jobs in ‘industrie’ ondanks hoge kosten Nieuwe jobs in ‘industrie’ ondanks hoge kosten

welvaartsstaatwelvaartsstaat3.3. De ‘vloek’ van onze centrale liggingDe ‘vloek’ van onze centrale ligging4.4. Mega-multinationals: niet naar W-EuropaMega-multinationals: niet naar W-Europa5.5. ‘‘Meer’ delokalisering! Meer’ delokalisering! (‘meer’ wereldburgers)(‘meer’ wereldburgers)6.6. Kenniseconomie: niet enkel ICT & biotech!Kenniseconomie: niet enkel ICT & biotech!7.7. Pragmatische vakbondenPragmatische vakbonden8.8. Werk zat, ook voor laaggeschoolden: attitudes!Werk zat, ook voor laaggeschoolden: attitudes!9.9. Maatschappelijk bewogen jeugd Maatschappelijk bewogen jeugd samen Noord-Zuid kloof samen Noord-Zuid kloof

indijken indijken (meer W&T)(meer W&T)

Paradoxen mondialiseringParadoxen mondialisering

1.- Ethisch ondernemen: 1.- Ethisch ondernemen: conditio sine qua nonconditio sine qua non - ‘Geen’ hard sociaal model- ‘Geen’ hard sociaal model

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

• Ze creëert welvaart – in Noord én Zuid – om een degelijk sociaal systeem in stand te houden of te creëren (Vlaamse ondernemers die ‘investeren’ in lageloonlanden betalen er hogere salarissen)

• De mondialisering veroordeelt ons niet tot een hard sociaal model zoals in de VS (zie Zweden)

Transparantie: • iedereen toegang tot alle informatie• niet-ethisch ondernemen wordt snel door de consument afgestraft

“Iedereen moet meedenken”

ABB, Alfa Laval, AstraZeneca, Atlas Copco, Electrolux, Ericsson, H&M, Husqvarna, Ikea, Mönlycke, Saab, Sandvik, Scania, SKF, Stena Line, Tetra Pak, Volvo, ...

Nokia, Kone (liften), Wilson (tennisrackets), Atomic (ski-uitrusting), Stora Enso (papier), Neste Oil (chemie), Sanoma (magazines), Kemira (pulp & paper chemicals), Akers Datex (medische elektronica), Elcoteq (elektronica), Aker Yards (scheepsbouw), ... ..

2. Nieuwe jobs in ‘industrie’ 2. Nieuwe jobs in ‘industrie’ ondanks hoge kosten welvaartstaatondanks hoge kosten welvaartstaat

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

Renault-Vilvoorde, Philips-Hasselt-Brugge, Alcatel-Antwerpen, Renault-Vilvoorde, Philips-Hasselt-Brugge, Alcatel-Antwerpen, DHL-Zaventem, VW-Vorst, Opel-Antwerpen...DHL-Zaventem, VW-Vorst, Opel-Antwerpen...

3. ‘Vloek’ centrale ligging: 3. ‘Vloek’ centrale ligging: verwend geweestverwend geweest??

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

• Renault-Vilvoorde, Philips-Hasselt-Brugge, Alcatel-Antwerpen, DHL-Zaventem, VW-Vorst, ‘Opel’-Antwerpen...

Meer Vlaamse ondernemers die touwtjes in handen Meer Vlaamse ondernemers die touwtjes in handen nemen van int’l netwerkennemen van int’l netwerken

• Droom: paar 100 doorgroeiers à la Jan De Nul, LMS, Reynaers Aluminium, Melexis, Europower, Melotte, DescleeClama, Van de Velde, Picanol, Barco, Option, BEST, Alpro, ...

• De netwerkeconomie (& internet) maakt de KMO groter dan zij is.

4. Mega-multinationals: 4. Mega-multinationals: niet meer naar W-Europaniet meer naar W-Europa

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

• Zonder delokalisering en int’l partnerschappen, zouden Zonder delokalisering en int’l partnerschappen, zouden Bekaert, Barco, Picanol, DesleeClama, lingerie Van de Bekaert, Barco, Picanol, DesleeClama, lingerie Van de Velde ... niet meer bestaanVelde ... niet meer bestaan

• Het OOSTEN: GODSGESCHENKHet OOSTEN: GODSGESCHENK

Koopkracht op binnenlandse Vlaamse markt gerealiseerd: Koopkracht op binnenlandse Vlaamse markt gerealiseerd: onvoldoende om behoeften Vlaamse economie te dekken onvoldoende om behoeften Vlaamse economie te dekken (energiefactuur)(energiefactuur)

Zaken doen alleen in Europa rendeert nietZaken doen alleen in Europa rendeert niet

• Delokalisering door Vlaamse bedrijven: behoudt/creëert jobs Delokalisering door Vlaamse bedrijven: behoudt/creëert jobs bij onsbij ons

5. ‘Meer’ delokalisering5. ‘Meer’ delokalisering

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

6. Kenniseconomie: 6. Kenniseconomie: niet enkel ICT en biotech!niet enkel ICT en biotech!

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

Kenniseconomie ‘Traditionele’ sectorenKenniseconomie ‘Traditionele’ sectoren (W&T ingebed)

6. Kenniseconomie: 6. Kenniseconomie: niet enkel ICT en biotech!niet enkel ICT en biotech!

Kenniseconomie ‘Traditionele’ sectorenKenniseconomie ‘Traditionele’ sectoren

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

“Wij Vlamingen durven veel te weinig onze dromen Wij Vlamingen durven veel te weinig onze dromen delen met partnersdelen met partners” (B. Deryckere, Alpro)

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

KenniseconomieKenniseconomie ‘ ‘Traditionele sectoren’Traditionele sectoren’

De genetwerkte ondernemingDe genetwerkte ondernemingParadoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

KenniseconomieKenniseconomie Starten: nooit zo eenvoudigStarten: nooit zo eenvoudig

Kenniseconomie: wereldwijde export dienstenKenniseconomie: wereldwijde export diensten

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

Als vakbond kunnen we de internationalisering en de uitbestedingen niet stoppen. Vroeger was het vooral onze strategie er voor te zorgen dat herstructureringen en ontslagen zo duur mogelijk werden; nu moeten we ageren voor middelen voor de begeleiding van mensen die zonder werk vallen”

“You should never stop change” zeggen onze Nordic collega’sGuido Nelissen, ACV

“Jeugd: forget 9 to 5”Luc Logge, ACV

7. Pragmatische vakbonden7. Pragmatische vakbonden

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

‘Meer’ wereldburgers (ondernemers, kaderleden) vs. Vlaamse ‘kerktorenmentaliteit’

Meer ‘open’ partnerschappenvs. ‘wat we in ons eentje doen doen we niet beter’

Competenties: kennis (meer W&T)+ attitudes (betrokkenheid, permanente vorming, ...) + interculturele sociale vaardigheden (teamwerking,

talen, ...’wereldburgerschap’)

aanjagen lokale economie jobcreatie lagergeschoolden

8. Werk zat, 8. Werk zat, ook voor lagergeschooldenook voor lagergeschoolden Vlaanderen: kwetsbaar exportland

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

Oosten: 5x meer W&T-ers (doorbraak W&T

vooruitgang welvaart) Westen: W&T met sociale accenten (meisjes, allochtonen)

‘samen’ zorgen voor nieuwe algemene economische groei

(ginder en hier) ‘samen’ armoede 3de wereld indijken (Afrika)

Maatschappelijk bewogen jeugd ‘meer’ W&T

9. 9. Oost-West tegenstellingen Oost-West tegenstellingen gemeenschappelijke krachtgemeenschappelijke kracht

Paradoxen MondialiseringParadoxen Mondialisering

‘Gat’ in de markt? als eerste à toekomstige noden voldoen?

Bestendiging van welvaart:Bestendiging van welvaart:‘‘meer’ wereld-ondernemers die mondiale meer’ wereld-ondernemers die mondiale

samenwerkingsverbanden aansturen, ‘meer’ W&Tsamenwerkingsverbanden aansturen, ‘meer’ W&T

CompetenteCompetente partners verspreid over gans de wereld verspreid over gans de wereld (W&T !)(W&T !)

Voldoen aan materiele en maatschappelijke verwachtingen van partners

1. 2.

3.

Mondialisering = economie + ethiekMondialisering = economie + ethiek