Discussie over theorie, praktijk en actualiteit van de zorg aan mensen met een beroerte

Voordracht tijdens het Symposium

Organisatie van de CVA zorg anno 2014:

dit kan beter en goedkoper! op vrijdag 14 maart

2014 op het UMC Utrecht

Zes vragen, 7 minuten per vraag

1. Hoe krijgen we consensus tussen zorgverzekeraars,

patiëntenorganisaties en zorg aanbieders over innovatie,

prioriteitenstelling en kostenbeheersing?

2. Wat kunnen zorgverzekeraars met elkaar doen zonder te

concurreren?

3. Is een zorginkoper een boodschappenjongen/meisje met een

boodschappenlijstje van de baas?

4. Wat is een bestuursakkoord met het kabinet waard, als

zorgverzekeraars en zorgaanbieders toch hun eigen gang gaan?

5. Hoe zorgen wij ervoor dat zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en

zorgaanbieders elkaars partners zijn en niet elkaars vijanden?

6. Wanneer krijgen wij keten-DBC’s voor de CVAzorg?

Vraag 1 en mijn antwoord

Hoe krijgen we consensus tussen zorgverzekeraars, patiënten-

organisaties en zorg aanbieders over innovatie, prioriteitenstelling en

kostenbeheersing?

1. Gemeenschappelijke visie over de lange termijn

2. De keten neemt het voortouw

3. Geen visie per aanbieder maar voor de gehele CVA doelgroep

4. Gestructureerd overleg

5. Open boek relaties van iedereen

6. Onderschrijven van het belang van co-creatie

Vraag 2 en mijn antwoord

Wat kunnen zorgverzekeraars met elkaar doen zonder te

concurreren?

1. Gemeenschappelijke uitvraagformulieren, kwaliteitsindicatoren en

declaratieformulieren en registratiemethoden gebruiken

2. Een convenant sluiten op landelijk niveau hierover met aanbieders

van CVA zorg

3. Een gemeenschappelijke database beschikbaar stellen voor

onderzoek, kwaliteitsverbetering en kostenbeheersing: kennis delen

Vraag 3 en mijn antwoord

Is een zorginkoper een boodschappenjongen/meisje met een

boodschappenlijstje van de baas?

1. Ja, is een boodschappenjongen of meisje

2. Jaarlijks inkopen moet minder belangrijk worden

3. Liever licentie contracten voor meer dan één jaar

4. Zorgaanbieders en zorgverzekeraar bereiken eerst overeenstemming

over begrotingsprocedure en opschaling daarbij

5. Wie is de onderhandelaar bij de zogaanbieders? De neurologen? De

RvB? De CVA keten? De corporatie?

Vraag 4 en mijn antwoord

Wat is een bestuursakkoord met het kabinet waard, als

zorgverzekeraars en zorgaanbieders toch hun eigen gang gaan?

1. Financieel kader voor CVA zorg per regio ontbreekt

2. Onderhandelingen moeten plaatsvinden op 3 niveaus: landelijk,

regionaal en per zorgaanbieder

3. Denken in termen van win-win situaties

4. Landelijke benchmarking zoals in de VVT-sector en bij traumacentra

5. Ruimte voor inhoudelijke en tegelijk financiële innovatie

Vraag 5 en mijn antwoord

Hoe zorgen wij ervoor dat zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties

en zorgaanbieders elkaars partners zijn en niet elkaars vijanden?

1. Zorgaanbieders moeten bereid zijn als één partner op te treden

2. Overleg organiseren tussen ketens en de belangrijkste regionale

zorgverzekeraar

3. Onbekend maakt onbemind

4. Naast professioneel vertrouwen ook persoonlijk vertrouwen

5. Bij onderhandelen: zacht op persoon en hard op inhoud

6. Massamediaal vriendelijk blijven en niet schandaliseren

Vraag 6 en mijn antwoord

Wanneer krijgen wij keten-DBC’s voor de CVAzorg?

1. Zie interview hierover in nederlands Tijdschrift voor Revalidatie

Geneeskunde (zie ook www.guusschrijvers.nl )

2. Keten-DBC = populatiegebondenbekostiging = abonnementstarief +

laag verrichtingen tarief + tarief voor voldoen aan kwaliteit =

cappuccino model

3. Welke regio meldt zich aan als proefgebied?

4. Zorgverzekeraars gaan ooit per doelgroep programma’s en geen

producten meer inkopen

5. Afschaffen van betaling per verrichting gaat verdwijnen

Vier soorten begrotingen

• Voorcalculatie

• Economische prognose

• Budget

• Business case

Vier soorten begrotingen

• Voorcalculatie

• Economische prognose

• Budget

• Business case

Budget

1. Zoals nood leert bidden, leert depressie budgetteren

2. Dynamische taakstelling

3. Onder druk wordt alles vloeibaar

4. Afstand nemen van scientific management van Taylor

5. Budgetteren is decentraliseren, ja maar

6. Afwentelingsgedrag

Vijf methoden om kostprijzen te berekenen

1. Integrale kostencalculatie met verdeelsleutels

2. Direct costing met opslagpercentages voor de overhead

3. Activity Based Costing (ABC): de garage rekening

4. Business Case met Returns on Investments

5. Maatschappelijke Business Case met inkomsten en uitgaven

voor alle partijen en SRoI

Vele soorten kostprijzen

1. Normatieve kostprijs bv door prototypering

2. Historische kostprijs op basis van feiten

3. Integrale kostprijs op basis van alle kosten

4. Kostprijs op basis van alleen directe, beïnvloedbare kosten

5. Marginale kostprijs: wat kost een extra eenheid van zorg, bv

van één extra operatie

Even een intermezzo

• Kosten zijn niet hetzelfde als uitgaven

• Financiële verslagen zijn vaak niet te lezen

• Liquidsiteit is niet hetzelfde als solvabiliteit

Vijf methoden om kostprijzen te berekenen

1. Integrale kostencalculatie met verdeelsleutels

2. Direct costing met opslagpercentages voor de overhead

3. Activity Based Costing (ABC): de garage rekening

4. Business Case met Returns on Investments

5. Maatschappelijke Business Case met inkomsten en uitgaven

voor alle partijen en met SRoI’s

Elke kostprijs beantwoordt een andere vraag

Clark (2011): Different costs for different purposes

Bezuinigen op overhead kosten

1. Kunnen huisvesting en dergelijke minder?

2. Minder vestigingen?

3. Langere openingstijden?

4. Minder management lagen?

5. Minder registratie door professionals?

6. Minder leegloop bij acute zorg?

7. Andere mogelijkheden?

Bezuinigen op directe patiëntenzorg

• Heeft elke stap meerwaarde?

• Betere zorg minder kosten?

• Minder overdiagnostiek

• Taakherschikking

• Telezorg

• Zelfmanagement door patiënt

• Afwentelen

• Verhoging therapietrouw bij professionals

• Verhoging therapietrouw bij patiënten

Beleid in tijden van voorspoed

1. Gezondheidsprobleem vastgesteld door professionals

2. Doelstellingen

3. Strategisch plan/economische prognose

4. Uitwerken naar benodigde middelen en medewerkers

5. Jaarbegroting

Dit beleid is cyclisch

Beleid in tijden van tegenspoed

• Ongunstige economische prognose

• Vaststellen van financiële kader

• Beoordelen van neerwaartse flexibiliteit

• Onderkenning van natuurlijke momenten in kostensoorten

• Inpassing in budget

• Ja-maar-discussies over kwaliteit

Bezuinigingsboodschap is stervensbegeleiding volgens Kübler Ross

1. Ontkenning

2. Woede

3. Marchanderen

4. Depressie

5. Aanvaarding

In de aanvaarding zit het herrijzen uit de as

• Dan zijn radicale innovatie plus bezuinigen mogelijk

• Energie komt vrij voor telezorg: bv. ouderen met Ipads

• Uithuilen en opnieuw beginnen

• Burning platform leidt tot noodzaak iets te doen

• Moet een zorgorganisatie eerst failliet gaan voordat de koers

radicaal wordt verlegd?

• Neem Julianaoord: TB-sanatorium, scoliose kliniek en nu

Korsakow patiënten

• Gaat Friesland Voorop lukken?

Budgettheorie en budgetpraktijk

• Zie mijn artikel uit de jaren tachtig

• Eerst financieel kader

• Fair share principle van Wildawsky geldt altijd aan het einde

• Conflictminimalisering is belangrijker dan doelmaximalisatie

• Begrotingsprocedures zijn niet neutraal

• Bilateraal onderhandelen = verdeel en heers

• Multilateraal onderhandelen = meer draagvlak maar meer kans

op onder onsjes

•

Let op triades bij budgetteren

• Het prisoner’s dilemma

• De Drama driehoek

• Verliezers zijn tweemaal zo sterk als relatieve winnaars: regel

van Macchiavelli

Enkele voorwaarden voor een goede budgettering

• Gezamenlijke ambities

• Verdeling van budgetten naar verantwoordelijkheden

• Open budgetklimaat: geen bridgen maar schaken

• Niet majoreren

• Laat de basis met bezuinigingsvoorstellen komen

• Een P&C cyclus, helder voor iedereen

• Tijdige terugkoppeling over behaalde resultaten

• Oplopende sancties: ook complimenten

• Let op: onderschrijding is niet per se goed en vice versa

Contact?

• mail@guusschrijvers.nl

• www.guusschrijvers.nl

• Twitter: @GuusSchrijvers