Dialoogmoment-

Ketenaanpak CO3 Antwerpen Korte keten Mechelen

LINK Limburg

Verloop presentatie

• Wat is een ketenaanpak (15 min.) ?• Hoe vertaalt de ketenaanpak zich in (15 min.):

– Antwerpen– Mechelen– Limburg

• Wat betekent dit voor de organisaties en cliënten (15 min.) ?– Politie&parket– VK– CAW

• Conclusie (5 min.) • Onderzoek CO3 (10 min.)

Ketenaanpak

6

• 5.000 > geschat aantal jaarlijkse incidenten • Verdeling capaciteit:

– 48 verschillende organisaties bij 45 casussen– 6 verschillende organisaties per casus

• Geen regie en afstemming:– Gemiddelde doorlooptijd casuïstiek: 13,9 maanden (10

maanden intakes)– Bij 9% van de in totaal 45 onderzochte casussen is er regie

op de uitvoering van casuïstiek

‘intrafamiliaal geweld’ in Stad Antwerpen

Gedeelde nood

Multidisciplinaire inzet voor één gezinssysteem

Voor wie keten

Veel problemen Veel diensten

Doelgroep

Gezinnen gekenmerkt door:- Complexe situatie die vraagt om gecombineerde

aanpak- Meervoudige problematiek (min. 3 leefdomeinen)- Onveilige situatie voor slachtoffer en/of kinderen- Moeizame opstart hulpverlening, strafrechtelijke

en/of bestuurlijke maatregelen

Keten

In een keten of geïntegreerde aanpak werken organisaties samen om een gezamenlijk resultaat te bereiken.

Doel

Stoppen van geweld, voorkomen van herhaling en het vergroten van de beschermende factoren in cliëntsystemen in arrondissement Antwerpen

Bestuur/OCMW

Politie

Netwerkmodel

Zorg Justitie

Bestuur Politie

Zorg Justitie

Proces-keten

Bestuur Politie

Zorg Justitie

Informatie> Dossier

Weging /Plan Aanpak

casusregie UitvoeringOnthaal Evaluatie

EvaluatieEvaluatieUitvoeringUitvoeringCasusregieCasusregieWegingWegingDossier-vorming

Dossier-vorming

Onthaal & Intake

Onthaal & Intake

keten Intrafamiliaal Geweld

Activiteiten:

• Intake• Risicotaxatie

• Crisis-interventie

Activiteiten:

• Ronde tafel

• Informatie

Activiteiten:

• Multi-disciplinair

overleg• Screening• Plan van

aanpak

Activiteiten:

• Plan van aanpak invullen

met partners

en cliënten

Activiteiten:

• uitvoeren • Coördineren• Opvolgen• Bijsturen• Nazorg

Activiteiten:

• Casus • Beleid

• Onderzoek

Doel: stoppen van geweld, voorkomen van herhaling en verhogen beschermende factoren in cliëntsysteem

Ketenregieteam(besturing)

Ketenpartners (uitvoering)

Stuurgroep

3 sectoren organiseren zich rondom cliënt :

1) bestuur: Stad en Provincie

2) politie en justitie

3) hulpverlenings- en zorgsector

CO3-team

Stad Antwerpen CAW

Provincie VOEM(Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims)

Parket De Stobbe(centrum gezinszorg)

OCMW VK (Vertrouwenscentrum Kindermishandeling)

Lokale Politie CGG VAGGA

Justitiehuis Agentschap Jongerenwelzijn

CO3-team

Signalerende diensten CO3

+ partnersCO3

+ partners EvaluatieEvaluatieUitvoering Uitvoering Casus regieCasus regieWeging Weging Dossier vormingDossier vorming

Onthaal & Intake

Onthaal & Intake

Pilootproject CO3: keten Intrafamiliaal Geweld - terugblik 2012 - 2013

Algemeen: samenwerkingsverklaring, deontologische code, draaiboek, digittAlgemeen: samenwerkingsverklaring, deontologische code, draaiboek, digitt

Versie: 24-01-2014

Activiteit:Selectieve , brede

instroom

Resultaat:163 aanmeldingen

932 cliënten

34%parket21% politie18% CAW

Partnergeweld (40%)

Doelgroep bereikt

Financiën, woonst: +/-

Psychisch welzijn

Aandacht:Cliënt informeren &

betrekken

Activiteiten:• Wekelijks

infotafel

Resultaat• betere informatie

• 158 dossiers

• 30% Parket • 26% politie• 19% CAW

• 17% justitiehuis

Aandacht:• Kwaliteit boven

snelheid

Actie• Veiligheid

cliënten• Informeren &

instemmen

Activiteiten:• Weegploeg

Resultaat119 plan aanpak

screening:6 risicofactoren

(agressie, relationele problemen,

financiën, werk,Geestelijke

gezondheid)

3 beschermende factoren

(bespreekbaarheid, hulp aanwezig, verandering)

Aandacht:Capaciteit 5 à 6

dossiers/weegploeg> 100 – 120

dossiers/jaar

Activiteiten:• Toewijzing op

weegploeg

Resultaat:• 116 casussen

• 34% CAW• 16% justitiehuis

• 15% soc.dienst jeugdrechtbank

• 8% OCMW*

Aandacht:• Capaciteit(justitiehuis,

gezinscoaches

Activiteiten:• Wekelijkse opvolgingstafel

Resultaat:

• Plan van aanpak:

• 25% psychisch functioneren

• 20% opvoeding• 19% sociaal

functioneren

Aandacht• Participatie

cliënt: training EKC

Activiteiten:Onderzoek

BorgingsplanDraaiboek

Resultaat

• 17 afgerond• 18 afgesloten

Aandacht:

• Moreel oordelen

• Family Justice Center

• Digitt

ketenmodel “op maat van Mechelen”noden, accenten, mogelijkheden

op basis van samenwerkingsprotocol

Typisch voor de Korte Keten ?• Doelgroep• Ketenplaat

• Concrete werking

Doelgroep

“Gezinnen met kinderen die een escalerende problematiek van

(intrafamiliaal) geweld kennen, waarbij de veiligheid van de gezinsleden (en de

kinderen in het bijzonder) in het gedrang is “

Concrete werking

• Kernpartners: VK, CAW, politie, parket, justitiehuis, provincie, (OCMW)

• Partners op afroep:CBJ (nu OCJ), PSD gevangenis, SD jeugdrechtbank, leerproject agressie, Suggnomè, CKG, crisisteam -18, …

• Ronde Tafel: tweewekelijks

nieuwe aanmelding + opvolging (20 dossiers/jaar)

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Inhoudelijk gelijklopend met CO3 doelstellingen, doelgroep, ketenplaat, instrumenten (o.a. RSI), …

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Vertaald naar de specifiek Limburgse context • complementariteit met IFG-doorverwijsroute

(2-sporenbeleid) • complementariteit & subsidiariteit t.o.v. andere

casusoverleggen• afvaardiging• capaciteit & intensiteit -> groeipad

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

Complementariteit met IFG-doorverwijsroute

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Complementariteit & subsidiariteit t.o.v. andere casusoverleggen

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Afvaardiging

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Capaciteit & intensiteit -> groeipad • Pilootfase t/m december 2014:

• 3 dagdelen per 2 weken • +/- 20 dossiers op 6 maanden• vaste vergadering per 2 weken• LINK-map in ICT-omgeving provinciebestuur

• Ambitie 2015-2017:• X dagdelen per week• +/- 75 dossiers per jaar• onder 1 dak• ICT-systeem

Limburgse Intrafamiliaal Geweld Keten (LINK)

• Ondertekening convenant op 26 maart, in aanwezigheid minister Vandeurzen

Impact op

Taak openbaar ministerie 

= opsporen en vervolgen van misdrijven

Verzamelen informatie door : strafrechtelijk onderzoek door de politie, nazicht antecedenten pleger en slachtoffer, en eventuele gerechtelijke maatregelen ( deskundigenonderzoek, analyse bewijsmateriaal..)

Vervolging in de meest brede zin van het woord, wat een scala aan mogelijkheden omvat gaande van een schriftelijke waarschuwing, bemiddeling in strafzaken, pretoriaanse probatie, tot rechtstreekse dagvaarding voor de correctionele rechtbank 

preventief aspect : veiligheid verzekeren en herhaling van de feiten verhinderenrepressief aspect : door straf op te leggen pleger tot betere inzichten brengen 

Specifiek karakter van misdrijven van intrafamiliaal geweld : zelden loutere uiting van een strafrechtelijk opzet; vaak signaalfunctie voor andere onderliggende problematieken

Innovatie door CO3

Tijdens opsporingsfase :

uitwisselen informatie met partnerorganisaties = aanvullen en verfijnen eigen informatie om gerichter op te sporen en preventieve maatregelen te nemen ( beter inschatten of maatregelen zoals contactverbod of voorlopige hechtenis zich opdringen, of kinderen al dan niet tijdelijk uit huis geplaatst moeten worden… )

Tijdens de vervolgingsfase :

acties en interventies van de verschillende partnerorganisaties op elkaar afstemmen en coördineren om gerichter en efficiënter te vervolgen, door bredere inkijk op het cliëntsysteem

Impact op

VK Mechelen en Korte Keten

• Jaarlijks worden bij het VK Mechelen meer dan 600 kinderen aangemeld.

• We bieden een advies/opvolging met als kenmerken:– Laagdrempelige, aanklampende, multidisciplinaire hulpverlening– Gericht aan alle betrokkenen in het cliëntsysteem– Met als doel de veiligheid en ontwikkelingskansen van de minderjarige(n) te

waarborgen– Meerdere diensten/betrokkenen werken samen in een duidelijk

samenwerkingsverband met oog voor alle levensdomeinen

• Dit kan voldoende zijn, maar zeker niet voor alle situaties

Meerwaarde voor het VK

• We ervaren knelpunten, tekort aan afstemming over de sectoren heen, onduidelijkheid in ‘grijze zone’ dossiers en dossiers die zowel een justitieel als hulpverlenend traject doorlopen.

• Daarvoor is een sectoroverstijgende aanpak nodig met hulpverlening, politie en parket.

• De meerwaarde van de KK is samen te kunnen zoeken naar de beste aanpak van een individuele situatie.

Meerwaarde voor de cliënt

• Mishandelde, verwaarloosde, misbruikte baby’s/kinderen/adolescenten spreken vaak niet over hun thuissituatie

• Mishandelende, verwaarlozende, misbruikende ouders/opvoedingsfiguren/familieleden vragen zeer zelden hulp

• Voor hulp en interventie is een kind in nood afhankelijk van derden die: – Signalen opvangen, bespreekbaar maken en hulp organiseren– Personen uit de omgeving die politie verwittigen en justitiële opvolging

Ketenwerking

Dat kan door vanuit verschillende hoeken (hulpverlening, politie en parket) een risico-analyse en plan van aanpak te maken en uit te voeren. Dit plan moet kort op de bal spelen, vertrekken vanuit de noden van de minderjarige en zo veel mogelijk gericht zijn op respect voor beroepsgeheim en cliëntparticipatie.

Ketenwerking KAN dat bieden, dat leert de ervaring in Mechelen.

Wat nog meer nodig is: een duidelijk wettelijk kader en middelen voor dergelijke samenwerkingsverbanden om kinderen in nood te kunnen helpen.

Impact op

IMPACT op CAW

VASTSTELLINGEN vanuit de dagelijkse praktijk

• IFG is een veel voorkomende en complexe problematiek binnen hulpvragen aan CAW

• In onze hulpverlening (preventief, curatief • tot gerechtelijk opgelegd) worden we

geconfronteerd met zeer complexe situaties waarin de diensten vastlopen en waarin we met de gevolgen geconfronteerd worden

• Als CAW hebben we een maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen

IMPACT op CAW

VASTSTELLINGEN vanuit de ketensamenwerking

• Multidisciplinaire aanpak kan antwoorden bieden

• Afstemming/samenwerking is nodig en wenselijk om antwoorden te kunnen bieden en veiligheid te installeren

• Expertisedeling is noodzakelijk om het geweld een halt toe te roepen

IMPACT op CAW

MEERWAARDE van de ketensamenwerking

• Het in beeld brengen van de problematiek

• Het samen op zoek gaan naar handvaten / oplossingen

• De gemeenschappelijke verantwoordelijkheid in de uitvoering

IMPACT op CAW

MEERWAARDE van de ketensamenwerking:

• Binnen de ketensamenwerking kunnen we vanuit het CAW blijven inzetten rond het hulpverleningsluik, we verliezen het zicht niet

• Het verhaal en de wensen van alle betrokkenen binnen het cliëntsysteem komt nóg meer centraal te staan door de samenwerking met de partners

IMPACT op CAW

MEERWAARDE van de ketensamenwerking:

• Investeren in de ketensamenwerking komt de samenwerking over diensten heen (binnen het CAW) maar ook met externen (bijv. politie, justitie, andere hulpverleningsdiensten,...) en onze cliënten ten goede

• Diensten leren elkaar beter kennen en gaan ook in andere situaties nauwer samenwerken & verwijzen naar elkaar

Basisstramien

HOOG RISICO

LAAGRISICO

SINGLEPROBLEM

MULTIPROBLEM

Laag risico & single problem = organisatie- of

domeinaanpak

• Enkelvoudige casuïstiek

• 1 of weinig cliënten betrokken

• 1 of weinig diensten betrokken

• Relatief overzichtelijk

• Interventiemogelijkheden BINNEN eigen dienst of domein (hulpverlening ÓF politie ÓF justitie)

• Informatie delen beperkt noodzakelijk

• Toestemming cliënt

• Beroepsgeheim zeer belangrijk voor succesvolle interventies

Hoogrisico & multi-problem = organisatie- en domein-

OVERSTIJGENDE ketenaanpak

• Zware en complexe casuïstiek

• Veel cliënten betrokken

• Veel diensten betrokken

• Behoefte aan overzicht

• Interventiemogelijkheden BUITEN eigen dienst of domein (hulpverlening ÉN politie ÉN justitie)

• Informatie delen zeer noodzakelijk (‘need-to-know’, niet ‘nice-to-know’)

• ‘Informed consent’ cliënt

• Hoogdringendheid (458bis) en handelingsplicht zeer belangrijk voor succesvolle interventiesTypen aanpak versus typen

casuïstiek

Ketenaanpak casuïstiek

• De casuïstiek van de ketenaanpakken CO3 Antwerpen, LINK Limburg en Korte keten Mechelen is:• Brede definitie van intrafamiliaal geweld

(partnergeweld, eergerelateerdgeweld, kindermishandeling, etc.)

• Cliëntsysteemgericht• Hoogrisico & multi-problem• Sectoroverstijgend: zorg + politie/justitie + bestuur

EvaluatieEvaluatieUitvoeringUitvoeringCasusregieCasusregieWegingWegingDossier-vorming

Dossier-vorming

Onthaal & Intake

Onthaal & Intake

keten Intrafamiliaal Geweld

Activiteiten:

• Intake• Risicotaxatie

• Crisis-interventie

Activiteiten:

• Ronde tafel

• Informatie

Activiteiten:

• Multi-disciplinair

overleg• Screening• Plan van

aanpak

Activiteiten:

• Plan van aanpak invullen

met partners

en cliënten

Activiteiten:

• uitvoeren • Coördineren• Opvolgen• Bijsturen• Nazorg

Activiteiten:

• Casus • Beleid

• Onderzoek

Doel: stoppen van geweld, voorkomen van herhaling en verhogen beschermende factoren in cliëntsysteem

Ketenregieteam(besturing)

Ketenpartners (uitvoering)

Stuurgroep

Onderzoeksbevindingen:effecten van de CO3-ketensamenwerking bij

intrafamiliaal geweld

Prof. dr. Ivo Aertsen & Elke Roevens

Opzet onderzoek

Evaluatie van de CO3-aanpak van IFG

2 aspecten: - procesevaluatie

- productevaluatie

Effect van het CO3-samenwerkingsverband op inhoudelijke eigenschappen van het IFG-dossier

Opzet onderzoek

Nagaan effectiviteit idealiter door:

- Voor- en nameting

- Experimentele en controlegroep

Experimentele groep: 60 dossiers opgevolgd door CO3

Controlegroep: 60 dossiers niet opgevolgd door CO3

enkel nameting

Opzet onderzoek

Effect van het CO3-samenwerkingsverband op inhoudelijke eigenschappen van het IFG-dossier

(1) verloop intakes

(2) bereik van de cliënten

(3) continuïteit van begeleiding

(4) recidive

(5) evolutie levensdomeinen

Opzet onderzoek

Effect van het CO3-samenwerkingsverband op inhoudelijke eigenschappen van het IFG-dossier

vragenlijsten

interviews

risicoscreenings

politionele gegevens

Resultaten

(1) Verloop van de intakes:• Meer kennis over voorgeschiedenis• Meer gerichte vervolgintakes • Minder vervolgintakes

(2) Bereik van de cliënten:• Meer getuigen in cliëntsysteem• Voor meer problemen aandacht• Voor meer problemen actie tot oplossing

Resultaten

(3) Continuïteit van de begeleiding:• Doorverwijzingen gerichter en persoonlijker• Meer doorverwijzingen• Vaker feedback, maar beperkt• Mogelijkheid tot ingrijpen op begeleidingsvacuüms

(4) Recidive:• Aanwijzingen lagere recidive tijdens de begeleiding• Recidive na afsluiting niet onderzocht• Longitudinale opvolging is aangewezen

Resultaten

(5) Evolutie levensdomeinen:• Risicofactoren verminderd in aantal of blijven

bestaan• Beschermende factoren behouden of verhoogd in

aantal• CO3 werkt om drie redenen aan de levensdomeinen • Belangrijker: er kan vaak pas iets bereikt worden op

het ene domein als er op een andere domein iets bereikt is; overzicht en coördinatie is daarom vaak de sleutel tot een doorbraak

• Bijkomende meerwaarde CO3

• Resultaten vanuit een eigen visie benaderen• Resultaten gebruiken om meetbare doelstellingen te formuleren• Aandachtig zijn voor de noden van het cliëntsysteem• Cliënt op meer actieve wijze betrekken• Impact op de organisaties in kaart brengen• Bredere maatschappelijke kosten en baten van CO3 kennen• Inzetten op het consolideren van een methodiek• Kennis en ervaring ten dienste stellen van gelijkaardige projecten• Nader bepalen van de randvoorwaarden• De impact op recidive op langere termijn onderzoeken• CO3-methodiek vertalen naar een buiten-justitiële context• Bijkomende partners betrekken die van belang kunnen

zijn in de aanpak van IFG• Reflecteren over maatschappelijke betekenis van

dit samenwerkingsmodel

Aanbevelingen