De impact van fysieke inactiviteit en therapeutische opties

COPD ketenzorg, Utrecht 12 februari 2015

Mathieu de Greef (UMCG/RUG,HG)

Wytske van Altenburg (UMCG) Linda Bossenbroek (UMCG) Jorine Hartman (UMCG) Nick ten Hacken (UMCG) Johan Wempe (UMCG)

m.h.g.de.greef@rug.nl

gespreksonderwerpen

verlies van spiermassa én afname van energie verbruik bevordert kwetsbaarheid bij COPD patiënten Beïnvloeden van kwetsbaarheid vraagt om interventie op twee niveau’s: bevorderen basaal metabolisme (PR) en dagelijks energieverbruik (DPA) Motivatie is noodzakelijk voor het bevorderen van energieverbruik, maar zonder routinisering treedt geen gedragsbehoud op

Pathophysiologie deconditionering COPD

verouderingscomponent ziektespecifieke component

Afname spiermassa versterkt effect aangetaste

longfunctie op mortaliteit COPD

mid-thigh muscle cross-sectional area (MTCSA)

Afname spiermassa & energieverbruik (DPA)

bevordert kwetsbaarheid en de-conditionering

Kwetsbaarheid is het verlies van het adaptatievermogen van ons

lichaam alg gevolg van de afname van fysiologische reserves en

de homeostase capaciteit (Mitnitski et al.,2001; Fried et al., 2001;Markle-Reid et

al.,2003; De Lepeleire et al., 2009, Fulop et al., 2010, Gobberns et al. 2010

Laag niveau energie verbruik (DPA) bevordert risico op

mortaliteit bij COPD patiënten

Garcia-, Aymerich 2006)

NEAT =Non-Exercise Activity Thermogenesis

Beweegnormen

Beïnvloeden kwetsbaarheid en deconditionering COPD vraagt om interventie op twee niveau’s

DPA

PR

Resistance & endurance

+

EFFECT LONGREVALIDATIE OP

UITHOUDINGSVERMOGEN (6MWT)

Troosters et al.,2005

MCID 6MWT = 54 meter

Beweegnormen COPD patiënten

Hartman et al., 2014

GLD I

GLD II

GLD II

I0

5000

10000

15000

20000

p <0.01

p <0.01

Sta

pp

en p

er d

ag (

med

iaan

)

Lichamelijk activiteit (stappen/dag) COPD patiënten Digiwalker SW-200

GOLD I GOLD II GOLD III & IV

Mediaan stappen per dag (gemeten over 2 weken) inclusief stapequivalenten (stappenteller)

Hartman et al., 2013

GLD I

GLD II

GLD III &

IV

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0

2.2

p < 0.01

p < 0.01

Phy

sica

l A

ctiv

ity

Leve

l (P

AL)

Total energy expenditure/SMR = PAL

Dynaport MoveMonitor (McRoberts)

Energieverbruik COPD patienten (n=105)

GOLD I GOLD II GOLD III & IV

1.2 sedentary 1.8 moderate active 2.2 extremely active

Hartman et al., 2013

COPD patiënten overschatten mate waarin ze de beweegnormen realiseren

Hartman et al., 2014

Realiseren van absolute beweegnormen heeft meer effect of conditionering dan relatieve normen

3d plot relatie stappen, longfunctie en motivatie

> 10000

< 10000 < 8000 < 6000 < 4000 < 2000 < 0

Sterke motivatie bevordert lichamelijke activiteit ook

bij aangetaste longfunctie

Bewerking van Altenbrug et al., 2013

Motivatie bepaalt of COPD patiënten hun fysieke capaciteit gebruiken om te bewegen

Van Altenburg et al., 2013

Deelnemers aan longrevalidatie zijn wel gemotiveerd om meer te bewegen, maar het leidt niet tot gedragsbehoud

Ondersteuning bij routinisering door beweegcounselor

Doelen formuleren

Zelfregulatie

Motivatie

Aanpak gedragsverandering bij beweegcounseling

Goal setting theory

Transtheoretical

model

Self determination theory

Implementation

intention

Achievement Goal

theorie 4 gesprekken mechanismen

Afweging voor- en nadelen

Inpassen in dagelijkse routine

Routiniseren

SMART en feedback

SWOT Management

Voornamelijk effect bij GOLD 2

Van Altenburg et al., 2015

Pathofysiologisch bevordert COPD de

acceleratie van veroudering (kwetsbaarheid)

Beïnvloeding van kwetsbaarheid vraagt om

een gecombineerde interventies: training en

DPA

Motivatie is voor het stimuleren van beweeg-

gedrag noodzakelijk, maar gedragsbehoud

vraagt om routiniseren van gedrag

Evaluatieve opmerkingen

m.h.g.de.greef@rug.nl